Wprowadzenie

WPROWADZENIE

Apostoł Paweł, ewangelizując w Małej Azji, został w tajemniczy sposób wezwany do przekroczenia granicy między dwoma kontynentami. W tym właśnie momencie musiał zmieć swoje plany i dostosować je planu Ducha Święty, który w nocnym widzeniu wytycza nowy kierunek misji: „Przepraw się do Macedonii i pomóż nam!” (Dz 16,9). Wezwanie jest naglące i kategoryczne: „Po tym widzeniu staraliśmy się natychmiast wyruszyć do Macedonii. Byliśmy bowiem przekonani, że Bóg nas wzywa, by tam głosić Ewangelię” (Dz 16,10). „Ewangelia dla Europy” jest zatem wolą Bożą, Jego zbawczym planem!

Europa jako kontynent została umownie wydzielona z geograficznej krainy Eurazji. Jej historia i kultura wyrasta z ducha starożytnej Grecji i Rzymu, ale również z wkładu ludów celtyckich, germańskich, słowiańskich, ugrofińskich, kultury żydowskiej i świata muzułmańskiego. „Tym niemniej – przekonuje Jan Paweł II – trzeba uznać, że historycznie inspiracje te znalazły w tradycji judeo-chrześcijańskiej siłę zdolną do ich harmonizacji, konsolidacji i rozwoju. Jest to fakt, o którym nie można zapomnieć; przeciwnie, budując «wspólny europejski dom» trzeba uznać, że gmach ten winien się opierać na wartościach, które objawiły się w pełni w tradycji chrześcijańskiej. Świadomość tego przynosi korzyść wszystkim” (EiE 19). Pierwsza ewangelizacja Europy objęła tylko mały fragment starego kontynentu, teren starożytnej Macedonii – ojczyzny Aleksandra Wielkiego (por. 1 Mch 6,2). Dla rozwoju tej misji duże znaczenie miała Via Egnatia – rzymska droga łącząca Bosfor i Azję Mniejszą z portami Morza Adriatyckiego i drogą morską na Półwysep Apeniński. Tą trasą podążał Apostoł Paweł wraz z współpracownikami zakładając pierwsze gminy w Filippi, Tesalonice i Berei (Dz 16,9 – 17,14).

„Apostołowie, a w szczególności Paweł i Piotr, przynieśli Ewangelię do Grecji i do Rzymu, a te apostolskie początki z upływem stuleci wydały owoce. Ewangelia wkroczyła na kontynent europejski różnymi drogami: na Półwysep Apeniński, na tereny dzisiejszej Francji i Niemiec, na Półwysep Iberyjski, na Wyspy Brytyjskie i do Skandynawii. Rzecz znamienna, że ośrodkiem, z którego wyruszali misjonarze, obok Rzymu, była Irlandia. Na Wschodzie centrum, z którego promieniowało chrześcijaństwo w jego odmianie bizantyjskiej, a następnie słowiańskiej, był Konstantynopol. Dla świata słowiańskiego szczególnie ważna jest misja świętych braci Cyryla i Metodego, którzy podjęli swoje dzieło ewangelizacji, wyruszając z Konstantynopola, ale pozostając równocześnie w kontakcie z Rzymem. W tamtym czasie bowiem chrześcijanie ze Wschodu i z Zachodu nie byli jeszcze podzieleni.
Dlaczego mówiąc o Europie, zaczynamy od ewangelizacji? – pytał krótko przed odejściem do domu Ojca wielki Papież. Przyczyna, być może, tkwi po prostu w fakcie, że ta ewangelizacja stworzyła Europę, dała początek cywilizacji narodów i ich kulturze. Szerzenie wiary na kontynencie sprzyjało tworzeniu się poszczególnych narodów europejskich, zasiewając w nich ziarna kultur o różnorakich rysach, ale powiązanych wspólnym dziedzictwem wartości zakorzenionych w Ewangelii” (por. Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków 2005, 96).

Przekonanie sługi Bożego jest dla nas, współczesnych Europejczyków – wyznaniem, by na nowo sięgać do Ewangelii i odkrywać tam korzenie własnej tożsamości jako ludzi ochrzczonych, wierzących, uczniów Jezusa Chrystusa i członków Jego Kościoła: „Europa – jak przekonywał Jan Paweł II – nie tylko powinna dzisiaj odwoływać się do swojego chrześcijańskiego dziedzictwa: trzeba by znowu była w stanie decydować o swojej przyszłości w spotkaniu z Osobą i orędziem Chrystusa (…). Odnowa Europy musi rozpoczynać się od dialogu z Ewangelią” (por. Deklaracja I Synodu Biskupów dla Europy nr 2-3).

Taki dialog winien rozbrzmiewać w szkole Słowa Bożego! „Ewangelię nadziei” można odnaleźć w psalmach oraz w wybranych fragmentach dwudzieła trzeciego Ewangelisty.