Przekłady na języki narodowe

34. Włoski - Pierwsze 2 drukowane tłumaczenia Biblii były oparte na Vg (Ve 1471); jedno z nich, które przygotował N. Malermi, stanowi kompilację wcześniejszych toskańskich przekładów częściowych. Katolickie tłumaczenie A. Martini, także z Vg (NT - Tn 1769-71; cała Biblia - Fi 1776-82), jest do dziś używane w Ko­ściele; po poprawieniu było ono wykorzystane w komentarzach, które redagowali M. Sales i G. Girotti (Tn 1911-42), a G. Castoldi i E. Tintori (Alba 1931) wykorzystali je w swych przekładach jako tekst podstawowy. G.B. de Rossi opublikował przekład części ST z języka hebrajskiego (Parma 1808-25), a także swoje prze­kłady G. Ugdulena (Palermo 1859) i N. Tommaseo (Mi 1869). Charakter jansenistyczny miały włoskie przekłady: NT, który 1786 opublikował bp S. de Ricci, oraz włoskie tłumaczenie Biblii francuskiej: Biblia de Sacy (Ve 1775-85) oraz Biblia de Vence (Mi 1830-40). G. Bonaccorsi przygotował katolickie tłumaczenie z Vg, z uwzględnieniem tekstów oryginalnych (Fi 1959); oryginalne teksty były podsta­wą przekładów przygotowanych w Papieskim Instytucie Biblijnym pod red. A. Vaccariego (Mi 1923 - Fi 1958); za tym zaś przekładem poszły inne, które m.in. wydawali: Edizioni Paoline (R 1958), S. Garofalo (Tn 1960), E. Nardoni (Fi 1960), E. Galbiati i in. (Tn 1963), oraz tzw. Biblia francescana, którą redagował B. Mariani (Mi 1964) i przekł. częściowy S. Quasimodo (Mi 1950) oraz Biblia z Edizioni Paoline (1967). Ekumenicznym przekł. jest La Biblia concordata (Ravenna 1968).
Biblia, którą opracował A. Brucioli (Ve 1530-32), a która była przetłumaczona z łacińskiego przekładu Erazma z Rotterdamu i S. Pagniniego, przedrukowywali zarówno protestanci, jak i katolicy do jej potępienia w 1559. Protestanci przez długi czas używali Biblii, którą z tekstów oryginalnych przetłumaczył kalwinista G. Diodati (G 1607); oparł się na niej w tłumaczeniu A. Guerra (1773). Waldensi używają obecnie Biblii, którą tłumaczył G. Luzzi (Fi 1921-30). Dla użytku Żydów opublikowano części ST, które przetłumaczył m.in. D. Castelli (Pisa 1866), oraz cały ST, który niewolniczo z hebrajskiego tłumaczył S.D. Luzzatto z uczniami (Rovigo 1872-75).

35. Inne - Poza wymienionymi przekładami, najważniejszymi bądź najbardziej dostępnymi, istnieje wiele innych zarówno w językach, o których była mowa, jak i w innych językach, narzeczach lub dialektach używanych na terenie Europy i poza nią. Według danych Waszyngtońskiego Towarzystwa Geogr. do 1972 Biblia została przetłumaczona na 1473 języki i dialekty.
Na język esperanto przekładu NT dokonał L.L. Zamenhof (Lo 1926). W krajach misyjnych przekładami Pisma św. na język tubylców zajmują się przede wszystkim misjonarze, po Soborze Wat. II w szerszej mierze także misjonarze katoliccy; ilustracją trud­ności związanych z tłumaczeniem Biblii na języki ludów afrykańskich może być przekład na język nama; pracę rozpoczętą 1855 ukoń­czono 1967. Misjonarze unowocześniają też dawne przekłady, któ­re wymagają poprawek czy to ze względu na rozwój języków, czy też dlatego, że niezbyt dokładnie oddawały tekst pierwotny. Na tych zasadach koncentruje się obecnie bardzo ożywiony ruch biblijny w tych krajach. Problemom tym specjalnie poświęco­ne jest od 1950 czasopismo protestanckie „The Bibie Translator"; przekłady na języki tubylców w krajach misyjnych są wydawane przeważnie przez oddziały Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego. W wielu krajach przygotowuje się do wspólnego użytku ekumeniczne przekłady Biblii, nad którymi pra­cują przedstawiciele różnych Kościołów, przeważnie katolickich, prawosławnych i protestanckich; ukończony został ekumeniczny przekład Biblii na język włoski (1968) i na język francuski (1975).

Za: Encyklopedia Katolicka :. (t. II - 1995r.) Zamieszczono dzięki uprzejmości i zgodzie Towarzystwa Naukowego :. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego :.