Kobiety w Biblii

Saraj towarzyszy ścieżkom życia Abrama, swego męża, od początków jego powołania - zanim Jahwe zmieni je­go imię na Abraham, a jej na Sara. Dzieje Abrahama i je­go rodziny nie były wolne od nagłych „zwrotów akcji", stawiających pierwszego patriarchę w niezbyt chlub­nym świetle. Księga Rodzaju dwukrotnie przekazuje relację o wydaniu przez Abrahama Sary innym mężczy­znom jako swej siostry, a więc zatajeniu prawdy o mej jako jego żonie (nawet jeśli miałaby być jego przyrod­nią siostrą, por. Rdz 20, 12). Postępowanie Abrahama zdaje się krzyżować Boże plany wobec niego - i jego potomstwa. Jak może spełnić się Boża obietnica, sko­ro on wydaje innym swoją żonę? Biblia nie oszczędza Abrahama, relacjonując obie historie tuż po fundamen­talnych dla życia patriarchy scenach - powołaniu na oj­ca wielkiego narodu (Rdz 12) oraz po wizycie trzech młodzieńców pod dębami Mamre (Rdz 18; por. 20), a więc w roku, w którym jego - ich! - potomek miał przyjść na świat.
Postępowania Abrahama nie tłumaczą żadne god­ne pochwały motywy. Wręcz przeciwnie, jego słowa skierowane do żony brzmią niemal cynicznie: „Wiem, że je­steś kobietą urodziwą. (...) Mów wiec, że jesteś moją siostrą, aby mi się dobrze działo dzięki tobie, aby pozo­stawiono mnie przy życiu ze względu na ciebie" (Rdz 12, 12-13). Ofiara żony ma zapewnić bezpieczeństwo i do­brobyt jej mężowi... Abraham nie pyta jej o zgodę, lecz nakazuje. Poniekąd ta egoistyczna logika Abrahama oka­zuje się skuteczna. Rzeczywiście, po obu zdarzeniach staje się bogatszy o różne dobra, jak też o lęk władców innych narodów przed nim - wiedzą, że „Bóg czuwa nad wszystkimi [jego] czynami" (Rdz 21, 22). Zarazem wszystko wskazuje na to, że wybranie Abrahama przy­nosi nieszczęście ludziom wokół niego, zwłaszcza jego bliskim. Sara zostaje wydana w ręce innych mężczyzn, oni natomiast - gdy sprawa wychodzi na jaw - karani są plagami (faraon) czy groźbą śmierci (król Abimelek). To Abraham wymaga jednak pouczenia, które otrzymu­je od władcy Gerary: „Dopuściłeś się wobec mnie czy­nu, którego nie godzi się popełniać!" (Rdz 20, 9). Ale właśnie w trakcie przedstawiania tej historii Abraham - mimo wszystko - nazwany jest „prorokiem" (Rdz 20, 7). Boże wybranie nie jest związane z moralną nienagannością wybranego.
Sara, choć w obu fragmentach jest postacią cen­tralną, nie zostaje dopuszczona do głosu. Dowiadujemy się, niejako przy okazji, jak piękną była kobietą. Abra­ham, chcąc uniknąć kłopotów na obcej ziemi, powodu­je je, przedstawiając swą żonę jako siostrę. Przez to staje się ona przedmiotem pożądania innych. Jedynym, któ­ry staje po stronie Sary, jest Jahwe. Przemawia - zsyła­jąc plagi lub we śnie - do władców, w których ręce wydał ją jej mąż. Abraham, choć nazwany prorokiem, podczas tych perypetii nie usłyszy bezpośrednio skierowanych do niego Bożych słów.
Niebezpiecznie jest żyć przy boku Bożych wy­brańców. Życie obu synów Abrahama - Ismaela i Izaaka - ocalają aniołowie Pańscy. Bóg Sary jest nie tylko Tym, który słyszy i widzi, ale i Tym, który nie zapomina.