Świątynia Pańska

W takim ujęciu Świątynia Jerozolimska staje się dla Izraela miejscem, w którym albo w kierunku którego Izraelici powinni się zwracać podczas modlitwy i wzywania Imienia Pańskiego, bo Imię Pańskie jest tu obecne, aby wysłuchiwać i aby udzielać zbawienia. Zwraca na to uwagę wielka „Modlitwa dedykacyjna” wygłoszona przez Salomona (1 Krl 8,22-53).

Z chwilą, gdy Bóg wziął w posiadanie wybudowaną dla Niego Świątynię, stała się ona nie tylko znakiem i miejscem Jego szczególnej obecności, lecz także wybranym miejscem spotkań Izraela z Jahwe. Podobnie jak ongiś w Namiocie Spotkania Bóg spotykał się z Mojżeszem, tak teraz w Świątyni Jerozolimskiej każdy mógł się spotkać z Bogiem podczas modlitwy i sprawowanego kultu.

Była to naturalna i logiczna konsekwencja obecności Boga w Świątyni. Jahwe chce być blisko swego ludu i chce wspierać go w jego potrzebach. Stąd też z radością każdy Izraelita podejmował trud pielgrzymowania do Jerozolimy – zwłaszcza na trzy święta pielgrzymkowe – by tam „ujrzeć Oblicze Boże” (Ps 41,42; 121,1; 84,2-; 2 Krl 19,15).

Świątynia jest więc „Domem Modlitwy”. Na ten jej aspekt zwrócił uwagę już Salomon w zanoszonej we własnym i całego ludu imieniu modlitwie przy jej poświęceniu (1 Krl 8,22-53; 2 Krn 6,12-42). Król prosi w niej nie tylko o wysłuchanie jego modlitwy, ale również modlitw wszystkich – zwłaszcza w obliczu różnych prób i doświadczeń (por. 1 Krl 8,30-40), w tym również modlitw cudzoziemców (por. 1 Krl 8,41-43). Te aspekty uniwersalistyczne podejmie później Izajasz, podkreślając, że Bóg również cudzoziemców przyprowadzi na swą Górę Świętą i rozweseli w swoim Domu, bo „Jego Świątynia będzie nazwana Domem Modlitwy dla wszystkich narodów” (Iz 56,3-7).

Świątynia jest również miejscem kultu. Zwłaszcza Druga Księga Kronik podkreśla kultyczną rolę Świątyni Jerozolimskiej (por. 2 Krn 7,6-10; 8,14-16; 29,11). Bóg, który nie potrzebuje dla siebie znaków zewnętrznych, uwzględnia psychofizyczną naturę człowieka i wynikające z tego potrzeby, dlatego „kazał zbudować Świątynię na swej Górze Świętej i ołtarz w Mieście swego zamieszkania” (Mdr 9,8).

Wreszcie Świątynia Jerozolimska wzniesiona dla Imienia Jahwe była bez wątpienia religijnym i politycznym ośrodkiem jednoczącym lud wybrany. Miała gromadzić wszystkich Izraelitów. Jako sanktuarium królewskie była miejscem kultu państwowego, ale jako siedziba Arki Przymierza stała się centralnym sanktuarium Izraela. Z czasem ten ekskluzywny charakter nabierze – głównie dzięki nauczaniu proroków – wymiaru uniwersalnego (por. np. Iz 2,2-4; 56,7; 66,18-21; Mi 4,1-4; Za 8,21).