Lewirat

ks. Tomasz Horak

publikacja 25.02.2012 06:30

Słowa tego nie znajdziemy w tekście Biblii, spotkać je można w przypisach. Pochodzi od łacińskiego słowa „levir”, czyli szwagier.

Juda i Tamar Wikimedia (PD) Juda i Tamar
Obraz Horacego Vernet z pierwszej połowy XIX wieku

W ewangeliach synoptycznych zanotowana została historyjka, zapewne wymyślona przez saduceuszy, odwołująca się właśnie do prawa lewiratu. Stanowiło ono, że starszy brat miał obowiązek poślubić bezdzietną wdowę po zmarłym bracie.

Podstawą jest reguła Prawa Mojżeszowego, zapisana w Księdze Powtórzonego Prawa (25, 5-10). Zwyczaj ten zapewniał wdowom ochronę ekonomiczną i społeczną. Z jednej strony stał na straży wartości rodzinnych, z drugiej - zapewniał utrzymanie kobiecie, która w tamtej epoce nie była w stanie zapracować na siebie samodzielną pracą. Zwyczaj ten miał także na celu ochronę własności rodowej przed rozdrobnieniem.

Niejednolite było traktowanie dzieci zrodzonych z lewirackiego małżeństwa. Najczęściej pierworodny syn z nowego małżeństwa dla celów dziedziczenia uznawany był za dziecko zmarłego.

Wspomniana wyżej historyjka poświadcza istnienie tego właśnie zwyczaju. Ilustracją prawa lewiratu jest w Starym Testamencie historia Tamar oraz Rut. Prawo lewiratu znane jest w różnych kulturach, także współcześnie.

OTWÓRZ: MT 22, 23-33; RDZ 38; RT 4.