Pismo Święte – przekład duszpasterski

jk

publikacja 06.11.2008 21:57

W roku św. Pawła, wkrótce po zakończeniu Synodu o Słowie Bożym, Edycja Św. Pawła zaprezentowała przygotowywane od 12 lat nowe tłumaczenie Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu z komentarzem.

Przekład ten ma charakter duszpasterski, to znaczy ma umożliwić każdemu owocne korzystanie z Pisma Świętego. Niezmienna treść Słowa Bożego została w nim wypowiedziana na nowo we współczesnym literackim języku polskim i opatrzona przypisami na marginesach, odsyłaczami do innych fragmentów Pisma, jak i szerszym komentarzem.

W tłumaczeniu przyjęto dwie podstawowe zasady: po pierwsze wierność tekstowi oryginalnemu, wykorzystująca osiągnięcia współczesnej wiedzy lingwistycznej. Warto przy tym zaznaczyć, że oznacza to nie wierność w przekładzie poszczególnych słów, ale zdań lub nawet epizodów, gdyż takie fragmenty uważa się obecnie za jednostkę semantyczną.

Druga zasada, to zrozumiałość dla czytelnika, osiągnięta dzięki używaniu współczesnego języka mówionego oraz obecności łatwo dostępnych przypisów i komentarzy. Wbrew temu, co można czasem usłyszeć, zrozumiałość nie oznacza prymitywizmu, a bełkot nie musi być synonimem głębi.

Słowa Biblii są jak domostwa zbudowane ze skały – mówił prof. Albert Gorzkowski, filolog – Współczesny człowiek, gdy podchodzi do skały, nie wie jak znaleźć wejście. Trzeba mu pomóc, w końcu już św. Paweł mówił, że jeśli będziecie używać słów niezrozumiałych, na wiatr będziecie mówić.

W jaki sposób pracowano nad tłumaczeniem? Ks. prof. Jan Łach mówił, że żaden rozdział nie ma „swojego tłumacza”, gdyż przyjęto zasadę pracy wspólnej. Tekst przetłumaczony był następnie opracowywany przez zespół biblistów, teologów i polonistów. Starano się także skontrolować odbiór tekstu i jego rozumienie u dzieci i młodzieży.

A jak wyszła ta praca? Na konferencji zaprezentowano kilka znanych fragmentów tekstu w nowym tłumaczeniu:

Wj 20,1-18
(za każdym razem, gdy w tekście tłumaczenia znajduje się słowo PAN, w oryginale hebrajskim znajdujemy tetragram JHWH)

Bóg wypowiedział wszystkie te słowa. „Ja jestem PANEM, twoim Bogiem, który wyprowadził cię z ziemi egipskiej, gdzie byłeś niewolnikiem.

Nie będziesz miał innych Bogów oprócz mnie. Nie zrobisz sobie bożka. I żadnej podobiźnie, przedstawiającej to, co najwyżej na niebie, nisko na ziemi i w głębinach wód, nie będziesz oddawał czci ani nie oddasz się w niewolę. Ja jestem PANEM, twoim Bogiem, Bogiem zazdrosnym. Za grzechy tych, którzy mnie nienawidzą, wymierzam karę ich potomkom, nawet w trzecim i czwartym pokoleniu. Tym zaś, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań, okazuje miłosierdzie do tysięcznego pokolenia.

Nie będziesz wymawiał imienia PANA, twego Boga, bez szacunku, gdyż PAN nie pozostawi bez kary tego, kto wypowie Jego imię bez szacunku.

Pamiętaj o dniu szabatu, aby należycie go świętować. Przez sześć dni będziesz wykonywał wszystkie swoje prace, lecz siódmy dzień jest szabatem dla PANA, twego Boga. W tym dniu nie podejmiesz żadnej pracy – ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani nawet bydło czy cudzoziemiec, który mieszka w twoim domu. W ciągu sześciu dni bowiem PAN uczynił niebo i ziemię, morze i wszystko co w nich istnieje, a siódmego dnia odpoczął. Dlatego PAN pobłogosławił dzień szabatu i wyróżnił go jako święty.

Czcij swojego ojca i matkę, abyś cieszył się długim życiem na ziemi, którą ci daje PAN, twój Bóg.

Nie popełnisz morderstwa.

Nie dopuścisz się cudzołóstwa.

Nie będziesz kradł.

Nie złożysz kłamliwego zeznania przeciwko swojemu bliźniemu.

Nie będziesz pożądał dobytku twojego bliźniego. Nie będziesz pożądał jego żony, jego sługi, jego służącej, jego wołu, jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do twojego bliźniego.


Psalm 1, 1-3

Szczęśliwy, kto nie słucha rady bezbożnych
nie wstępuje na drogę grzeszników
i nie zasiada w gronie szyderców
lecz upodobał sobie w Prawie PANA
nad Jego Prawem rozmyśla dniem i nocą.

On jest jak drzewo zasadzone nad strumieniami wód,*
które przynosi owoc w swoim czasie.
Jego liście nie więdną,
i wszystko, co robi, jest udane.

Przypis do oznaczonego fragmentu brzmi:

* zasadzone … wód – w oryg. wyrażenie wskazuje na miejsce, gdzie strumień rozwidla się, lub raczej miejsce, gdzie dwa osobne strumienie łączą się, żeby utworzyć jedną rzekę. Drzewo zasadzone na cyplu pomiędzy dwiema rzekami jest więc najbezpieczniejsze ze wszystkich, ponieważ jest zasilane wodą, nawet gdy jeden ze strumieni wyschnie.


I znany fragment: Mt 5, 3-12

Szczęśliwi ubodzy w duchu,
ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.

Szczęśliwi, którzy cierpią udrękę,
ponieważ będą pocieszeni.

Szczęśliwi łagodni
ponieważ oni posiądą ziemię.

Szczęśliwi, którzy są głodni i spragnieni sprawiedliwości,
ponieważ oni będą nasyceni.

Szczęśliwi miłosierni,
ponieważ oni dostąpią miłosierdzia.

Szczęśliwi, którzy mają czyste serce,
ponieważ oni będą oglądać Boga.

Szczęśliwi, którzy zabiegają o pokój,
ponieważ oni zostaną nazwani synami Bożymi.

Szczęśliwi, którzy są prześladowani za sprawiedliwość,
ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.

Jesteście szczęśliwi, gdy was znieważają, prześladują i oczerniają z mojego powodu. Cieszcie się i radujcie, bo wielka jest wasza zapłata w niebie. Tak samo przecież prześladowano proroków, którzy byli przed wami.