Drukuj
ODPOWIEDZI
publikacja 14.12.2005 17:36
| NEWS | REGULAMIN | PYTANIA | WYNIKI | ODPOWIEDZI | FORUM |
| ETAP WSTĘPNY: | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
KONKURS
| ETAP I | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP II | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP III | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP IV | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP V | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP VI | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | |
| ETAP VII | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | |
| ETAP VIII :. | ||||
| ETAP IX :. | ||||
| ETAP X | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP XI | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. | TURA IV :. |
| ETAP XII | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. |
OMÓWIENIE PIERWSZEJ TURY
Muszę przyznać, że zarówno ilość (51) osób biorących udział w I turze jak i poziom odpowiedzi przerosły wszelkie oczekiwania. Aż 22 osoby poprawnie odpowiedziały na sześć ostatnich pytań. W związku z tym o zwycięstwie zadecydowało pytanie pierwsze, czyli najtrudniejsze. Gratulujemy więc nie tylko tym, którzy zwyciężyli tę turę, ale wszystkim Uczestnikom.
Pytanie 1 (7 pkt.) Co dokładnie oznacza skrót: 4QExb ODPOWIEDŹ: Oznacza dokument zawierający fragment Księgi Wyjścia(Ex) znaleziony w czwartej(4) grocie w Qumran (Q); był to drugi w kolejności znalezienia fragment Wj (b) i taka odpowiedź jest bardzo dobra Niektórzy jednak odpowiedzieli jeszcze dokładniej podając, że: - jest to zwój (a nie księga czy papirus jak czasem odpowiadano) - materiałem jest pergamin (gdyż brak oznaczenia innego materiału - taką zasadę przyjęto w oznaczeniach qumrańskich) - zawiera fragmenty Wj 1-5 (było to również uznawane jako wyjaśnienie owego "b") ____________________________________ Pytanie 2 (6 pkt.)
Proszę napisać 6 zwrotów z Pisma Świętego, które stały się przysłowiowe i weszły do języka potocznego oraz podać skąd one pochodzą. Przykład: "Niewierny Tomasz" (J 20,24-29); "Owoc zakazany" (Rdz 2,16-17) itp. Odpowiedź: Nie da się chyba wymienić wszystkich, natomiast niektóre z nich można znaleźć TUTAJ :. Poza tym na to pytanie wszyscy odpowiedzieli prawidłowo ____________________________________ Pytanie 3 (5 pkt.) Co i gdzie mówi Pismo Święte o śmierci Judasza? Odpowiedź: powiesił się (Mt 27,5) spadłszy głową na dół, pękł na pół, i wypłynęły wszystkie jego wnętrzności (Dz 1,18n) I już poza konkursem – wyjaśnienie podane przez jednego z Uczestników: Przeciwnicy Kościoła zarzucają sprzeczność tym dwóm opisom. Jest to jednak sprzeczność tylko pozorna. Giuseppe Ricciotti twierdzi, że "[...] te dwie relacje dotyczą dwóch różnych momentów tego samego zdarzenia". Zwyczaj wieszania za pomocą sznura jest sprawą nowoczesną. W przszłości posługiwano się tzw. "widełakmi" (łac. furca), jakie tworzą dwie rozwidlające się gałęzie, w których zawieszano szyję, bez potrzeby posłużenia się sznurem, gdzie brzuch z konieczności zwrócony jest do "wewnątrz" co w momencie pęknięcia gałęzi i spadania w dół powoduje ocieranie się przedniej części ciała o ewntualne przeszkody w postaci gałęzi czy też ostrych występów skalnych. Efektem spadania i ocierania mogło być rozdarcie powłok brzusznych, a następnie wypłynięcie trzewi o czym pisze Łukasz, a jest to relacja typowa dla lekarza, którym był autor trzeciej Ewangelii. ____________________________________ Pytanie 4 (4 pkt.) Proszę wymienić cztery najważniejsze kodeksy zawierające hebrajski tekst Starego Testamentu Odpowiedź: 1. Kodeks Kairski (ok. 895 r.) inne nazwy: Codex Cairensis, Prorocy z Kairu, Kodeks Proroków z 895 r 2. Kodeks z Aleppo (ok. 930 r.) inne nazwy: Codex Aleppensis 3. Kodeks Leningradzki (ok. 1008/9 r.) inne nazwy: Codex Leningradiensis 4. Kodeks Babiloński (ok. 916 r.) inne nazwy: Codex Petropolitanus; Codex Babylonicus prophetorum; Kodeks Proroków z 916 r.; Kodeks Petropolitański; Kodeks Petersburski Poza tym wymienia się jeszcze: 5. Kodeks Pięcioksięgu (z ok. 950 r.) inne nazwy: Pięcioksiąg z Muzeum Brytyjskiego; Kodeks z British Museum 6. Kodeks Reuchlina (z ok. 1105 r.) inne nazwy: Codex Reuchlinianus (lub Reuchliniamus); Kodeks Proroków Reuchlina 7. Kodeks z Michigan z X w. Prawidłowa odpowiedź powinna zawierać nazwy czterech spośród powyższych kodeksów. (niektórzy podawali kodeksy greckie np. Watykański czy Aleksandryjski, papirusy np. papirus z Nash, wydania krytyczne np. Biblia Hebraica Stuttgartensia) ____________________________________ Pytanie 5 (3 pkt.) Jak nazywał się dziadek Mojżesza i ile lat żył? Odpowiedź: Kehat – żył 133 lata ____________________________________ Pytanie 6 (2 pkt.) Jak nazywa się najbardziej znany przekład: a) ST na język grecki b) Pisma Świętego na łacinę Odpowiedź: a) Septuaginta b) Wulgata ____________________________________ Pytanie 7 (1 pkt.) Jak brzmi imię wybranego do grona Apostołów na miejsce Judasza? Odpowiedź: Maciej
OMÓWIENIE DRUGIEJ TURY
Pytanie 1 (8) (7 pkt.) Stary Testament wzmiankuje o 19 pismach i księgach, których dzisiaj już nie znamy, gdyż zaginęły - proszę wymienić siedem z nich i podać, w którym fragmencie Starego Testamentu o nich mowa. Przykład: Księga "Wojen Pana" (Lb 21,14); Roczniki arcykapłana Jana (1 Mch 16,24) ODPOWIEDŹ: dla przykładu (bo okazało się, że można znaleźć więcej niż 19): Dzieje Samuela "Widzącego" 1Krn 29,29 Dzieje Natana Proroka 1 Krn 29,29 Dzieje Gada" Widzącego" 1 Krn 29,29 Dzieje proroka Szemajasza i "Widzącego" Iddo 2 Krn 12,15 Dzieje Chozaja 2 Krn 33,19 Dzieje Jehu, syna Chananiego 2 Krn 20,34 (włączone do Księgi Królów Izraela) Dzieje Królów Izraela 2 Krn 33,18n Kronika proroka Natana (2Krn 9,29) Kroniki Króla Dawida (1 Krn 27,24) Kroniki Proroka Szemajasza (2Krn 12, 15) Księga Sprawiedliwego (Księga Jaszara, Jaskra lub Prawego) (Joz 10,13) 2 Sm 1,18 Księga Dziejów Salomona (1Krl 11,41) więcej TUTAJ:.
Który z królów judzkich stracił wzrok, kiedy to się stało i dlaczego oraz gdzie jest o tym informacja w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ: Był to Sedecjasz (właściwe imię Mattaniasz – zostało zmienione na Sedecjasz przez Nabuchodonozora gdy przekazał mu tronu Judy) – ostatni król Judy (20 – ty po rozbiciu królestwa) Panował w latach 597-586 p.n.e. Na tronie osadził go Nabuchodonozor. Jednak Sedecjasz „ czynił to, co złe w oczach Pana” i zbuntował się przeciw władzy. Wojska Nabuchodonozora przystąpiły do oblężenia Jerozolimy. Po kilku miesiącach miasto zostało zdobyte, a Sedecjasz wzięty do niewoli w, doprowadzony do przebywającego w Ribla w kraju Chamat (obecnie teren Syrii) Nabuchodonozora i oślepiony (wcześniej ujrzał śmierć swoich synów). O wydarzeniach z tym związanych wspomina ST w 2 Krl 25,1-7 i Jer 39,1-7; 52,1-11. Aluzję do tego wydarzenia znajduje się także tutaj: Ez 12:13 Prawidłowa odpowiedź powinna zawierać: - imię Sedecjasz (lub Mattaniasz) - kiedy to się stało – czyli rok lub informacje o tym mówiące pośrednio, np. przez podanie iż było to podczas oblężenia Jerozolimy przez Nabuchodonozora, że Nabuchodonozor to uczynił itp. - dlaczego utracił wzrok – czyli, że został oślepiony - co najmniej jeden z wyżej przytoczonych cytatów
Do mieszkańców jakiego miasta św. Paweł napisał list, który nie zachował się do naszych czasów i gdzie Pismo Św. wspomina o tym liście? ODPOWIEDŹ: Teksty Pawłowe, sugerujące, że napisał on również inne listy poza tymi, które znamy to: 1 Kor 5,9 – aluzja do listu napisanego wcześniej do Kościoła w Koryncie 2 Kor 2,3-4 – wspomnienie o „liście pisanym we łzach” także do Kościoła w Koryncie, powstał on najprawdopodobniej między 1 a 2 Listem do Koryntian; mógł on później zostać połączony z 2 Kor i stanowić jego integralną część Kol 4,16 – wzmianka o liści napisanym do Kościoła w Laodycei (list pod takim tytułem wraz z listem adresowanym do Kościoła w Aleksandrii, zostały w Kanonie Muratoriego odrzucone jako niekanoniczne). Część uczonych uznaje List do Efezjan za zaginiony List do Laodycejczyków. Jak mówi wstęp do Listu do Efezjan (Biblia Tysiąclecia wyd.V): "Zarówno bowiem sprawdziany zewnętrzne (np. brak słów "w Efezie" w 1,1 w najstarszych rękopisach oraz wahania w tradycji co do adresatów), jak i sprawdziany wewnętrzne (np. brak żywszych akcentów osobistych w liście do Kościoła, który Apostoł osobiście założył i przez trzy lata [por. Dz 19, 10; 20, 31] bezpośrednio pouczał), nie pozwalają uznać Efezjan za adresatów tego listu. W zamiarach Apostoła był to zapewne list okrężny, przeznaczony do kolejnego odczytywania w kilku Kościołach w Azji Mniejszej, w tej liczbie i w Efezie". Poza tym już jako ciekawostka: - istnieją sugestie, że Rz 16 był pierwotnie osobnym listem - Flp także mógł powstać w wyniku połączenia kilku listów (według obecnego przekonania – choć brak jednomyślności – z dwóch lub trzech) Wystarczyło wymienić jeden z powyższych listów
Jak nazywała się pierwsza (znana nam z imienia - wg. Pisma Św.) chrześcijanka w Europie ? ODPOWIEDŹ: Powszechnie przyjmuje się, że była nią Lidia z Tiatyry ochrzczona w Filippi, podczas drugiej podróży misyjnej św. Pawła. (Dz 16,14-15) Można było mieć jednak pewne wątpliwości, poniekąd słuszne, ponieważ wspomniana Lidia pochodziła z Azji Mniejszej, w Europie natomiast przyjęła chrzest. Jednakże przytoczony fragment pozwala również wysnuć wniosek, że wraz ze swoją rodziną mieszkała wówczas w Filippi (miasto ok. 12 km od Neapolu, na wybrzeżu Macedonii -północna Grecja). Inne odpowiedzi: Już w czasie wylania Ducha Świętego Dz. Ap. 2,9-11 tymi, którzy słyszeli zwiastowanie apostołów byli także Europejczycy (np. Rzymianie, mieszkańcy Krety) jednak nie są oni przy tej okazji wymienieni z imienia. Może apostoł Paweł wymienia ich w pozdrowieniach Rzym 16,1-24. (np. Tryfena, Tryfoza, Persyda, Patroba, Julia) Ewangelia kiedy dotarła do Rzymu dotarła prawdopodobnie do Pryscylli żony Akwili. Kiedy to nastąpiło? Czy przed nawróceniem Lidii? Może w wyniku głoszenia tych, którzy uczestniczyli w zwiastowaniu Dz. Ap. 2,9-11. Wtedy to Pryscylla była by pierwszą Europejką – Chrześcijanką. (Dz 18,1-3.18-26; Rz 16,3; 1 Kor 16,19; 2 Tm 4,19) Raczej na pewno były wcześniej, przed Lidią, chrześcijanki z Europy, tyle, że właśnie nie znamy ich imienia – stąd powyższy wywód rozbija się o słowa „Może” i „prawdopodobnie”. Zależy jak rozumieć pytanie. Jeśli nazwiemy chrześcijanami uczniów Jezusa, to musielibysmy wliczyć tu np. wszystkie niewiasty wymienione w Łk 8:2-3 ;) Raczej nie pochodziły one z Europy Jeśli zaś chodzi o osoby, ktore dołączyły do pierwotnego Kościoła już po wniebowstąpieniu Jezusa i nie będziemy wliczać tych, ktorzy Go wcześniej znali, (pominiemy tez tych, któzy chcieli dołączyć, ale nie spełniali kryteriów (Dz 5:1n) jak Safira) to pierwszą wymienioną z imienia chrześcijanką (Pismo mówi o niej "uczennica") była: Tabita (Dorkas) czyli Gazela (Dz 9:36n) którą św Piotr wskrzesił koło roku 39. Pochodziła z Jafy, a więc również nie była z Europy. Pismo wymienia też Pryskę (Pryscylla) w Dziejach Apostolskich (18:2, 18:18 i 18:26) ale pojawia się ona później, po raz pierwszy przy okazji wydarzeń dziejących się po roku 49/50, mówi tez o niej list do Koryntian przekazując pozdrowienia dla jej rodaków (1Kor 15:19) najprawdopodobniej wraz z mężem byli wtedy z Pawłem w Efezie w roku 52 Pojawia się też Chloe, która musiała byc już chrześcijanką przed rokiem 56-57, bo wtedy prawdopodobnie św Paweł pisał list do Koryntian (1Kor 1:11) diakonisa Feba (Rz 16.1) lata 58-60 oraz kłocące się ;) Ewodia i Syntycha (Flp 4:2) gdzieś między 56 a 63. Biorąc pod uwagę, że druga podróż misyjna św. Pawła miała miejsce w latach 50 – 53, oraz fakt, iż spotkanie z Pryscyllą nastąpiło już po przyjęciu chrztu przez Lidię powyższe kobiety wprawdzie mogły przyjąć chrzest wcześniej, jednakże nie mamy co do tego żadnej pewności. W związku z tymi wątpliwościami, jako prawidłowe zostały uznane odpowiedzi wymieniające zarówno Lidię (a tych było najwięcej) – jak i Pryscyllę (Pryskę). Nie była nią natomiast Maryja – chociażby dlatego, że nie pochodziła z Europy.
Jak nazywał się król Izraela, którego panowanie było najkrótsze i ile ono trwało? ODPOWIEDŹ: Zimri panował 7 dni
Pytanie 6 (13) (2 pkt.) Który z czterech "przyjaciół" Hioba był najmłodszy? (pyt. poprawione) ODPOWIEDŹ:
Najmłodszy był Elihu – i tutaj wszystkie odpowiedzi były prawidłowe, chociaż z właściwym postawieniem pytania były problemy. Początkowo bowiem brzmiało ono: Który z trzech przyjaciół Hioba był najmłodszy? Po zwróceniu uwagi przez jednego z Uczestników, zaraz w pierwszych chwilach po pojawieniu się pytania, zostało ono zmienione na takie, jakie widnieje teraz. Ów cudzysłów w przy słowie „przyjaciele” jest wynikiem tego, iż jak pisze inny z Uczestników: Najmłodszym z czterech, którzy radzili Hiobowi był Elihu, syn Barakeela, Buzyta.(…) Jednak Elihu nie zaliczał się w poczet tzw. “przyjaciół” Hioba. (…)Przyjaciół było tylko trzech. - Job. 32:3 (Elihu) Zapłonął także gniewem na trzech jego przyjaciół, że nie znaleźli żadnej odpowiedzi, a jednak potępili Joba. (BW) Joba 35:4 4. Parę słów ci odpowiem i twym przyjaciołom wraz z tobą.(BT) Joba 2:11 11. Usłyszeli trzej przyjaciele Hioba o wszystkim, co na niego spadło, i przyszli, każdy z nich z miejscowości swojej: Elifaz z Temanu. Bildad z Szuach i Sofar z Naamy. Porozumieli się, by przyjść, boleć nad nim i pocieszać go.(BT) Bóg nie potępił Elihu w gronie przyjaciół Hioba. Joba 42:7 7. Skoro Pan te słowa powiedział do Hioba, przemówił i do Elifaza z Temanu: Zapłonąłem gniewem na ciebie i na dwóch przyjaciół twoich, bo nie mówiliście o Mnie prawdy, jak sługa mój, Hiob.(BT) Dlatego też lepiej można było sformułować to pytanie pisząc „rozmówców” zamiast „przyjaciół”
Jak nazywał się i ile lat żył najstarszy człowiek wymieniony w Piśmie Św. ? Najstarszym człowiekiem wymienionym w Piśmie Św., który żył i umarł był Metuszelach [Matuzalem] (Rdz 5,27). Przeżył 969 lat. Dla przypomnienia poza konkursem - jak pisze jeden z Uczestników: „Znamy też ludzi w Biblii żyjących na ziemi bez daty śmierci – np. Henoch (Rdz 5,24), Melchizedek (Rdz 14,18-20; Ps 110,4; Hbr 5,6-10), Eliasz (2 Król. 2:11).” Melichizedeka jednak nie da się w tym wypadku postawić na równi z Henochem czy Eliaszem. O ile bowiem o nich Pismo Święte wyraźnie mówi, że zostali „porwani przez Boga” to Melchizedek jest jedynie jedną z wielu osób, które wspominane są w Biblii bez podania długości ich życia.
OMÓWIENIE TRZECIEJ TURY
Proszę wymienić trzy (w sumie) przypadające w 2005 i 2006 roku okrągłe (czyli z zerem na końcu) rocznice ważnych wydarzeń związanych z Pismem Świętym, jego tłumaczeniem, interpretacją itp - w tym jedną ponad tysiącletnią. ODPOWIEDŹ: 1760 rocznica – ukończenia Hekspali przez Orygenesa, [red - rozpoczął 228 r. w Aleksandrii a zakończył 245 r. w Cezarei Palest. „Biblia hexapla” to główne dzieło Orygenesa z zakresu krytyki tekstu biblijnego (ok. 50 tomów), które porównuje różne greckie tłumaczenia Biblii z tekstem hebrajskim. Heksapla zestawia w 6 kolumnach: - tekst hebrajski w piśmie kwadratowym - tekst hebrajski w transkrypcji greckiej z greckimi tłumaczeniami: - Akwilli - Symmacha - Septuagintę - Teodocjona (za EK)] 1620 rocznica – poprawienia przez św. Hieronima Psałterza w oparciu o Heksaplę Orygenesa 1600 rocznica - listu „Consulenti tibi” do biskupa Tuluzy Eksuperiusza (20.02.405 r.), gdzie wymienione są księgi które należy przyjąć do kanonu. papieża Innocentego I w 405 roku określającego listę 46 ksiąg ST i 27 NT. ZOBACZ :. 1600 rocznica – powstania Wulgaty, czyli przekładu Biblii na łacinę dokonanego przez św. Hieronima w latach 382-405 (lub 406 - wg. innych źródeł) na zlecenie papieża Damazago I. 1110 rocznica - powstania Kodeksu Kairskiego (895 r.) 1090 rocznica - powstania Kodeksu Petersburskiego (916 r.) 800 rocznica - podziału Starego i Nowego Testamentu na rozdziały, którego dokonał S. Langton w 1206 roku. 550 rocznica - wydania w 1456 r. przez Gutenberga Biblii - Wulgaty 490 rocznica - wydania drukiem w 1516 roku przez Erazma z Rotterdamu greckiego tekstu NT. Jego pierwsze wydanie było dwujęzyczne; obok kolumny z tekstem greckim znajdowała się kolumna z jego własnym tłumaczeniem z greki na łacinę 490 rocznica - druku Ewangelii Janowej w j. polskim (1516 r.) [(fragmentu tylko – początku). Wcześniej pierwszym większym drukowanym tekstem biblijnym w języku polskim (poza Psalmami) był przekład Księgi Koheleta pióra Hieronima z Wielunia (1522 r.)] 460 rocznica – IV Sesji XIX Soboru Trydenckiego (1545-1563) - Dekret I. Przyjęcie Pisma św. i Tradycji - ZOBACZ :. - Dekret II. Przyjęcie Wulgaty i zasady interpretacji Pisma św. - ZOBACZ :. 450 rocznica - wydania pierwszego polskiego katolickiego przekładu NT. w drukarni Scharffenbergów w Krakowie, przypisywanego Marcinowi Bielskiemu. (1556 r.) [w ramach dopowiedzenia – pierwszy drukowany ewangelicki przekład NT był pióra luteranina Stanisława Murzynowskiego; ukazał się w Królewcu, w drukarni Jana Seklucjana (1551-1553)] 170 rocznica - odkrycia Psałterza Floriańskiego (1825 r.) ZOBACZ :. 100 rocznica - wydania w roku 1906 w Niemczech przez hebraistę Rudolf Kitel`a pierwszego wydania oczyszczonego przez siebie tekstu hebrajskiego, zatytułowanego Biblia Hebraica. W swym dziele, co szczególnie cenne, zestawił aparat krytyczny tekstu masoreckiego. 40 rocznica: - ogłoszenia Konstytucji Dogmatycznej o Objawieniu Bożym "Dei Verbum" - (18 listopad 1965) ZOBACZ :. - wydania Biblia Tysiąclecia (1965 Poznań) 30 rocznica: - wydania Biblii Poznańskiej (1973-1975). 10 rocznica: - w 1996 roku A. Samardan i ks. J. Flis opracowują Konkordancję do Biblii Tysiąclecia (wersja na dyskietkach) - "Biblia Poznańska" emituje osobne wydanie Nowego Testamentu Niezaliczone (m.in.): 1910 rocznica - w roku 96 powstał "Pierwszy list" papieża Klemensa I, mówiący o tym, że powstające wtedy księgi (później znajdujące się w Nowym Testamencie) są przedmiotem czci na równi z księgami Starego Testamentu [Encyklopedia Katolicka – powstał prawdopodobnie ok. 96-98 r Encyklopedia Biblijna – został napisany na przełomie I/II w.] 1680 rocznica - powstania w 325 r. najstarszego pełnego tekstu Nowego Testamentu (Kodeksu Synajskiego). Uważa się, że Codex Sinaiticus jest jedną z 50 kopii Biblii dokonanych na zlecenie Cesarza Konstantyna, po przyjęciu przez niego chrześcijaństwa; [KKB, EB, PEB, PpB – połowa IV w.] 1120 rocznica - śmierci św. Metodego (+ 885), który wraz ze św. Cyrylem przetłumaczyli Pismo św. na język starocerkiewnosłowiański [Trudno jest zaliczyć śmierć św. Metodego do wydarzeń bezpośrednio związanych z Pismem Świętym] 1000 rocznica - X wiek naszej ery Peszita - starożytne przekłady biblijne [„Rocznica” zbyt ogólna] Ekumeniczne Święto Biblii, czyli nabożeństwo biblijne odprawione przez duchownych różnych wyznań, rozpoczęło drugi dzień VI Zjazdu Gnieźnieńskiego. [Trudno to nazwać rocznicą czegokolwiek]
Pytanie 2 (16) (6 pkt.) Jak się nazywali: a) ostatni król królestwa Izraelskiego b) ostatni król królestwa Judzkiego c) ostatni władca żydowski noszący tytuł "króla" ODPOWIEDŹ: a) Ozeasz b) Sedecjasz c) Herod Agryppa II (28 – ok.100 r.)
Niektóre osoby miały problem z tym pytaniem twierdząc, że jest niejednoznaczne i podając kilka możliwych odpowiedzi. Tymczasem w zamyśle było ono tak sformułowane, aby owych niejasności uniknąć. Rzeczywiście bowiem można by mieć wątpliwości przy pytaniu: „Kto był ostatnim królem żydowskim?” co do tego, czy chodzi o króla prawowitego – z pokolenia Dawida np., namaszczonego przez proroka itp. Jednakże zwrot >>noszący tytuł "króla"<< powinien te wątpliwości rozwiać gdyż, jak się wydaje, wyraźnie sugeruje, że chodzi o osobę noszącą ten tytuł niezależnie od tego czy był on uznawany przez wszystkich czy nie. Agryppa II był królem – wprawdzie nie odziedziczył tytułu zaraz po śmierci ojca w 44 r. (m.in. dlatego, że miał wówczas kilkanaście lat), ale najpierw w 48 r. został ustanowiony królem Chalkis, a w 53 r. – tetrarchii Filipa i Lizaniasza. W 51 r. uzyskał przywilej ustanawiania arcykapłanów dla świątyni jerozolimskiej. Ponadto od Nerona otrzymał znaczne obszary Galilei i Perei. Uznawany jest za ostatniego władcę z dynastii herodiańskiej. Królem jest tytułowany również w Piśmie Świętym – zarówno w tekście jak i w przypisach (np. BT, Grecko-polski NT wydanie interlinearne, najnowszy przekład NT i Psalmów) Natomiast jeśli chodzi o określenie „władca żydowski” – otóż Idumejczycy zostali siłą nawróceni na judaizm przez Jana Hirkana (134-104 r. przed Chr.) tak więc w ten sposób rodzina Heroda, przynajmniej formalnie, ale jednak stała się rodziną żydowską. [Za: EK, KKB, EB, PEB]
Pytanie 3 (17) (5 pkt.) Podaj dwie nazwy krainy, z której pochodził Herod Wielki. ODPOWIEDŹ: Idumea i Edom
Pytanie 4 (18) (4 pkt.) Którą księgę Starego Testamentu określa się czasem mianem "apokalipsy" ? ODPOWIEDŹ: Księgę Daniela - inne np. Izajasza, zawierają wprawdzie fragmenty zwane apokalipsami, ale w stosunku do całej księgi takiego określenia się raczej nie spotyka
Pytanie 5 (19) (3 pkt.) Gdzie najpierw, a gdzie później pochowano króla Saula? ODPOWIEDŹ: Króla Saula pochowano najpierw pod tamaryszkiem w Jabesz, w Gileadzie (1 Sm 31, 11-13); a następnie w Krainie Beniamina w Sealm, w grobie jego ojca Kisza (2 Sm 21, 12-14).
Pytanie 6 (20) (2 pkt.) Podaj dwie nazwy góry, na której Mojżesz otrzymał od Boga przykazania. ODPOWIEDŹ:. Synaj i Horeb
Pytanie 7 (21) (1 pkt.) Gdzie po raz pierwszy nazwano uczniów Chrystusa chrześcijanami? ODPOWIEDŹ: w Antiochii Syryjskiej
OMÓWIENIE CZWARTEJ TURY
O kim Pismo Święte mówi, że stracił życie, ponieważ nie chciał sprzedać swojej własności? Jak nazywała się kobieta, która się do tej śmierci przyczyniła i jakie były dalsze jej losy? ODPOWIEDŹ: Nabot stracił życie, ponieważ nie chciał sprzedać swej winnicy królowi Achabowi (1Krl 21, 1-14). Kobieta, która przyczyniła się do tej śmierci to Izebel (córka Etbaala, króla Sydonu – oddana czcicielka fenickiego boga Baala) i – zgodnie z proroctwem Eliasza (1 Krl 21, 23) – „żarły ją psy pod murem Jizreel” po wyrzuceniu jej przez okno z pałacu na rozkaz Jehu (2 Krl 9, 30-37).
Jaka roślina (drzewo, krzew, kwiat, owoc itp.) jest w Piśmie Świętym: a) symbolem chwiejności i pozornej słabości b) związana z Zachariaszem c) związana z szatami najmądrzejszego króla d) związana z końcem potopu e) związana z poczęciem Izaaka f) symbolem siły i władzy ODPOWIEDŹ: a) trzcina (1 Krl 14,15; Ez 29 6-7; Mt 11,7; Łk 7,24) b) oliwki (Za 4,3.12) Zaliczone zostały również odpowiedzi: Może to być także palma, gdyż prorok ten miał tez wizję uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy, gdzie lud składał Mu pod nogi gałązki palmowe (Za 9,9). mirt - Za 1,8-11 Jeśli jednak chodzi o Zachariasza ojca Jana Chrzciciela, to rośliną tą może być kadzidłowiec (drzewo z cienką korą, po nacięciu której wypływa żywica służąca do celów kultowych) - gdyż Zachariasz składał ofiarę kadzenia (Łk 1,9) c) lilie (Mt 6,28-29) Zaliczona została również odpowiedź: Ps 45,9 wszystkie twoje szaty pachną mirrą, aloesem [i kasją] Mirra, aloes i kasja to wonne substancje pochodzenia roślinnego sprowadzane z Arabii lub też z Indii. Pieśń (Psalm 45) jest wyrazem hołdu składanego królowi i jego nowo poślubionej małżonce. Trudno ustalić, o jakim królu tu mowa, jednakże król jest tu niewątpliwie postacią historyczną. Najbardziej prawdopodobne wydaje się przypuszczenie, że pieśń została napisana z okazji zaślubin Salomona z córką faraona (1 Krl 3,1). d) listek z drzewa oliwnego (Rdz 8,10-11) e) dęby Mamre (Rdz 18,1-15) f) cedr lub dąb (Am 2,9)
Co to za "domy"? a) "Dom Boga" b) "Dom Chleba" ODPOWIEDŹ: miejscowości: a) Betel Pierwotna nazwa: Luz (nazwa kananejska). Około 17 km na północ od Jerozolimy. Stamtąd Abraham obserwował Ziemię Obiecaną (Rdz 13). W Luz obozował Jakub, tam miał sen o drabinie i tam mocował się z Bogiem. On też zbudował tam ołtarz Bogu i nazwał to miasto Betel (Rdz 28,20). Po rozpadzie Królestwa (997 r. przed Chr.)- król Jeroboam stworzył tam kult cielca (1 Krl 12,25-29). Ozeasz nazwał to miasto "Bet Awen" - "Miasto nikczemności" i prorokował o jego zniszczeniu (Oz 10,5-8) b) Betlejem Miasto w środkowej części Palestyny, położone w Judei, na zachodnim brzegu Jordanu, 10 km. na południe od Jerozolimy. Ośrodek kultu religijnego, miejsce urodzenia Jezusa Chrystusa,a także króla Dawida. Zabytki: m.in kościół Narodzenia z Grotą Narodzenia. Także: kosciół św. Katarzyny, klasztory, uniwersytet.
Jakie imiona nosił teść Mojżesza? ODPOWIEDŹ: Jetro(np. Wj 3,1) oraz Reuel (np. Lb10,29)
Wymień dwa najważniejsze bóstwa kananejskie ODPOWIEDŹ: El i Baal Zaliczone również zostały: Asztarte, Aszera
Które miasto było stolicą króla Saula kiedy jeszcze nie rezydował w Jerozolimie? ODPOWIEDŹ: Gibea (w Gilgal został wprawdzie obwołany królem, ale rezydował w Gibea) Poza tym jak słusznie zauważyli niektórzy - Saul nigdy nie rezydował w Jerozolimie, została bowiem zdobyta dopiero przez Dawida
Gdzie św. Jan miał objawienia, które opisał w Apokalipsie? ODPOWIEDŹ: na wyspie Patmos (Ap 1, 9).
OMÓWIENIE TURY I - ETAP I
Z jakiego języka pochodzą i co dosłownie oznaczają wyrazy: a) Apokalipsa b) Apokryf c) Biblia d) Deuterokanoniczna e) Ewangelia f) Targum g) Vulgata ODPOWIEDŹ : Apokalipsa - z greckiego: apokalyptein, apokalypsis - odsłonić, objawić, objawienie więcej zobacz TUTAJ :. Apokryf - z greckiego: apokryfos- ukryty, tajemny Biblia - z greckiego: „he biblos” (byblos), które z kolei miało swoje źródło w języku egipskim gdzie oznaczało albo papirus (wówczas służący m.in. do produkcji materiałów piśmienniczych) albo czcigodną i świętą księgę. więcej zobacz TUTAJ :. Deuterokanoniczna - z greckiego: wyraz kanon pochodzi od greckiego słowa oznaczającego: łodygę trzciny, pręt trzcinowy, trzcinę; w sensie przenośnym m.in.: miarę, regułę, normę moralną, katalog, spis. deuteros – to drugi, wtórny Zwykle tłumaczy się ten wyraz poprzez określenie „wtórnokanoniczna”, precyzyjniejsze jest chyba jednak „uznana za kanoniczną w dalszej [drugiej] kolejności”. Kolejność bowiem uznawania ksiąg za kanoniczne nie deprecjonuje, ani nie umniejsza ich wartości Uwaga – odpowiedzi mówiące, że jest to wyraz pochodzenia grecko – łacińskiego nie zostały uznane. Słowo „kanon” bowiem występuje wprawdzie także w łacinie, ale jego pochodzenie wywodzi się z greki Ewangelia - z greckiego: dobra nowina Targum (hebr. przekłady) - pochodzenie tego terminu podawane jest różnie: albo z hebrajskiego (np. Katolicki Komentarz Biblijny) albo z aramejskiego (np. Słownik Hermeneutyki Biblijnej) tak więc zarówno jedne jak i drugie odpowiedzi zostały zaliczone jako poprawne oznacza natomiast: przekład, tłumaczenie, parafraza więcej zobacz TUTAJ :. Wulgata - z łaciny - vulgatus – rozpowszechniony, ogólnie przyjęty; vulgus - pospolity
Tym razem zagadka z lekkim przymrużeniem oka: "Dobrze czasem jest mieć włosy - czasem wręcz przeciwnie." Uzasadnij powyższe stwierdzenie dwoma wydarzeniami ze Starego Testamentu. ODPOWIEDŹ : Zasadniczo chodziło o: Samsona, syna Manoacha, który posiadał nadludzką siłę, „tkwiącą” w jego włosach, dlatego od urodzenia nie strzygł ich. Tę tajemnicę wyłudziła od niego Dalila i zdradziła ją Filistyńczykom. Gdy Samson zasnął, nadeszli Filistyni, obcięli mu włosy, wyłupili oczy i wtrącili do więzienia w Gazie, gdzie musiał mleć ziarno. Gdy jednak włosy mu odrosły, odzyskał dawną nadludzką siłę. Powalił kolumny podpierające strop świątyni. Świątynia runęła, grzebiąc wszystkich tam obecnych (około trzech tysięcy Filistynów) i samego Samsona. (Sdz 16,4-31) oraz Absaloma - trzeci z siedemnastu synów króla Dawida, słynął ze swych wspaniałych włosów. Kiedy raz w roku kazał się strzyc, włosy jego ważyły dwieście sykli srebra. Zazdrosny o władzę, stale spiskował przeciwko ojcu, buntując przeciw niemu wojsko. Podczas definitywnej bitwy, Joab, jego cioteczny brat, zwyciężył zbuntowane oddziały Absaloma a jego samego ścigał w puszczy. W czasie ucieczki Absalom wplątał się swymi długimi włosami w gałęzie dębu i nie mógł się uwolnić. Wtedy Joab wbił mu w serce trzy włócznie, a jego giermkowie dobili go. Absalom poniósł śmierć. (2 Sm 18,9-15) [w ramach uzupełnienia: Biblia nie stwierdza wprost, że Absalom wisiał na włosach – takie jednak panuje przekonanie wśród większości biblistów – np. EK, PEB, kom. w BP] Ponadto jako poprawny został zaliczony przykład o Jakubie i Ezawie, o Judycie i Holofernesie oraz historia proroka Habakuka, Uwagi: - Niektórzy tak dobierali i wyjaśniali przykłady, że został uzasadniony tylko jeden z członów „zagadki”. - Proszę czytać dokładnie pytania – niektórzy podawali przykłady z Nowego Testamentu. - Warto czasem zaglądać na FORUM – tam można też zadawać ogólne pytania i rozwiać swoje wątpliwości co do pytań. M.in. przypomniałem tam, że chodzi o WYDARZENIE, a nie o zalecenia.
O jakie świętokradztwo niesłusznie oskarżono św. Pawła tylko na tej podstawie, że widziano w jego towarzystwie pewną osobę? ODPOWIEDŹ : Św. Pawła niesłusznie oskarżono o zbeszczeszczenie świątyni poprzez wprowadzenie do niej pogan - tylko dlatego, że widziano go w mieście w towarzystwie Trofima z Efezu. (zob. Dz 21,27-29)
"Łaskawość" i "Zjednoczenie" - co to za przedmioty i gdzie jest o nich mowa w Piśmie Świętym ? ODPOWIEDŹ : Są to dwie laski wymienione w Księdze Zachariasza „Tak więc pasłem owce przeznaczone na zabicie dla handlarzy. I wziąłem dwie laski: Jedną nazwałem "Łaskawość", drugą "Zjednoczenie". I pasłem owce”. (Zach 11,7) I ta sama uwaga – proszę uważnie czytać pytania – chodziło o PRZEDMIOTY.
Podaj imiona pierwszych rodziców i ich synów ODPOWIEDŹ : Adam i Ewa synowie (znani z imienia): Kain, Abel i Set niektórzy zapomnieli o trzecim synu wymienionym z imienia – Secie
Jak miały na imię siostry przyjaciela Jezusa? ODPOWIEDŹ : Maria i Marta
Gdzie urodził się król Dawid ? ODPOWIEDŹ : w Betlejem
OMÓWIENIE TURY II - ETAP I
W 2 Kor 12,1-4 św. Paweł wspomina widzenia i objawienia, których doświadczył. Gdzie w Dziejach Apostolskich znajdują się krótkie relacje tych wydarzeń? - proszę podać trzy fragmenty. ODPOWIEDŹ : Dla przykładu (ale również wiele innych) : Dz 9,3-4 Gdy zbliżał się już w swojej podróży do Damaszku, olśniła go nagle światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz? Dz 16,9-10 W nocy miał Paweł widzenie: jakiś Macedończyk stanął [przed nim] i błagał go: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam! Zaraz po tym widzeniu staraliśmy się wyruszyć do Macedonii w przekonaniu, że Bóg nas wezwał, abyśmy głosili im Ewangelię. Dz 18,9-10. W nocy Pan przemówił do Pawła w widzeniu: Przestań się lękać, a przemawiaj i nie milcz, bo Ja jestem z tobą i nikt nie targnie się na ciebie, aby cię skrzywdzić, dlatego że wiele ludu mam w tym mieście.
Jakie były wymiary dwóch najsłynniejszych "skrzyń" izraelskich? ODPOWIEDŹ : Arka Przymierza: - wysokość 1,5 łokcia, - szerokość 1,5 łokcia, - długość 2,5 łokcia – (Wj 25,10) Arka Noego: - długość 300 łokci, - szerokość 50 łokci - wysokość 30 łokci – (Rdz 6,15) ”ARKA, skrzynia nieokreślonej wielkości. W ST słowo „arka” oddaje dwa słowa hebrajskie: Tewa i aron, które znaczą „pudło” względnie „skrzynia”. Pierwsze jest używane tylko w od-niesieniu do arki Noego (Rdz 6-9) i skrzyni z i papirusu, w której umieszczono Mojżesza (Wj 5.5). Drugie oznacza trumnę (Rdz. 50,26) i skrzynię (2 Krl 12,9), ale zazwyczaj wskazuje na przedmiot kultowy, zwany we wczesnych źródłach Arką Jahwe lub Arką Bożą, a Arką Przymierza w, języku specyficznym deuteronomicznym (Pwt 10,8) i Arką Świadectwa w źródłach kapłańskich (Lb 4,5).” [EB]
Kto był "prorokiem" głupszym od zwierzęcia i jakie dwie wersje imienia jego ojca podane są w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ : Baalam – syn Beora (Lb 22,5) / syn Bosora (2 P 2,15) odpowiedź: „prorok Zachariasz, syn Berekiasza, syn Iddo - Za 1,1” jest nieprawidłowa. Cudzysłów w pytaniu sugerował, że nie chodzi o prawdziwego proroka, a jedynie o kogoś, kto się za takowego uważał lub był uważany. Poza tym Berekiasz i Iddo to nie dwie wersje imienia ojca Zachariasza, lecz: a) jego ojciec (Berekiasz) i dziadek (Iddo) b) jego ojciec i jeden z przodków c) ojcowie dwóch różnych Zacharyaszów Zob.: „Nie można udowodnić, czy Iddo (Neh. 12,4), jeden z kapłanów, którzy powrócili z Zorobabelem, był dziadkiem proroka. Uczeni utrzymują, że wyrażenie „syn Addo” wskazuje raczej na przynależność do pewnej grupy kapłanów niż na synostwo, czy wnukostwo.” [PEB] „Jeśli w uwadze rodowodowej wymieniano kilku przodków, ostatni był zwykle kimś ważnym. W Ne 12,4 wymieniono Iddo wśród kapłanów, którzy powrócili z babilońskiego wygnania (538 przed Chr.). Jeśli jest to właśnie ten Iddo – Zachariasz pochodził z ważnego rodu posiadającego dziedzictwo kapłańskie.” [KH] „Księga podaje jako autora proroctw Zachariasza (hebr.: Zekarjah = Jahwe pamięta), syna Berekjasza, syna Iddo (1,1). O działalności Proroka mówi dwukrotnie Ezd (5.1 i 6,14) określając go jedynie jako syna Iddo. Prawdopodobnie chodzi o przywódcę klasy kapłańskiej Iddo za pontyfikatu Jojakima (Ne 12.16); autor księgi był więc jednocześnie kapłanem i prorokiem. Wzmianka o Berekiaszu jako ojcu Zachariasza pochodzi z zestawienia, tego proroka współczesnego Aggeuszowi z pewnym innym Zachariaszem, synem Berekiasza ( = Jeberekiasza), wymienianym w Iz 8,2. Temu starszemu Zachariaszowi przypisywano drugą - anonimową - część Księgi Zachariasza, umieszczając imię jego ojca w rodowodzie Za 1,1.” [wstęp do Za w BT] „Prawdopodobnie Iddo nie był dziadkiem Zachariasza, lecz eponimicznym przodkiem jednego z klanów kapłańskich, >>synów Iddo<<”. [KKB]
Kto to jest eklezjasta, a kto eklezjastes? ODPOWIEDŹ : No i tutaj powstał problem. Otóż czytając różne materiały, notowałem sobie niektóre rzeczy jako przyszłe możliwe pytania do konkursu. Między innymi natrafiłem na Eklezjastę jako określenie Mądrości Syracha, w odróżnieniu od Eklezjastesa czyli Księgi Koheleta (na takie rozróżnienie zwrócili również uwagę niektórzy z Uczestników). Szkopuł w tym, że nie zanotowałem, z jakiego jest to źródła i do dnia dzisiejszego tego nie wiem niestety. Wnikając głębiej – przede wszystkim dzięki Waszym odpowiedziom zauważam wiele niejednoznaczności w stosowanej terminologii. W związku z tym wszystkie odpowiedzi oparte na jednej z dostępnych wersji będą uznawane za prawidłowe. Wersje te postaram się zebrać w jednym artykule i zamieścić w najbliższym tygodniu. Natomiast osobom mającym wątpliwości, dlaczego nie przyznano im maksymalnej ilości punktów za to pytanie – jeśli wyrażą takie życzenie i nie będą chciały czekać do ukazania się tego artykułu, odpowiem mailem.
Wymień nazwy dwóch miast zniszczonych przez Boga ogniem i siarką za grzechy ich mieszkańców. Jak nazywał się zbiornik wodny, nad którym leżały? ODPOWIEDŹ : Sodoma i Gomora – nad Morzem Martwym błędna jest odpowiedź, że leżały w dolinie Jordanu: „Zbiornik wodny – zagłębienie terenu wypełnione wodą, mającą, w przeciwieństwie do wód bieżących w rzekach, charakter "stojący". Wyróżnia się zbiorniki wodne naturalne: oceany, morza, jeziora, stawy itp. oraz sztuczne zbiorniki wodne (antropogeniczne) – jeziora zaporowe. Zbiorniki wodne dzieli się również na odpływowe i bezodpływowe, oraz stałe i okresowe (wysychające). [Wikipedia] zobacz także: Zasoby wodne Palestyny :.
Imię którego z Archaniołów oznacza "Bóg uzdrawia" i gdzie jest on wspomniany w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ : Rafał (hebr. Rafa’el)– wspominany jest wielokrotnie w Księdze Tobiasza (Tb 5,4-12,22). Więcej o Aniołach TUTAJ :.
Kto był pierwszym arcykapłanem? ODPOWIEDŹ : Aaron [PEB, EB] Melchizedek – jak odpowiadali niektórzy – był kapłanem kananejskim zobacz również: Arcykapłani :. Aaron :.
OMÓWIENIE TURY III - ETAP I
"Światło i doskonałość" noszone na sercu - jaką nazwę nosiły te przedmioty, do czego służyły i gdzie jest o nich mowa w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ : Nosiły nazwę Urim i Tummim, służyły do uzyskiwania odpowiedzi na pytania stawiane Bogu, a w Piśmie Świętym mowa o nich np. w Wj 28,30 (wystarczyło podać jedno miejsce) więcej zobacz >TUTAJ :.
Proszę: a) wymienić cztery najpowszechniejsze symbole Ewangelistów, b) przyporządkować właściwy każdemu z nich c) podać z jakich wizji zawartych w Piśmie Świętym pochodzą (i są w nich wszystkie wymienione) d) napisać dlaczego właśnie taki a nie inny symbol został przydzielony danemu Ewangeliście (uczono tego niegdyś np. w ramach liturgicznego przygotowania katechumenów do chrztu) ODPOWIEDŹ : Pochodzą z Ez 1,1-14; Ez 10 1-22; Ap 4,6-8 (trzeba było wymienić dwa z tych fragmentów ponieważ w pytaniu był zwrot „z jakich wizji”, a nie „z jakiej wizji”) Mateusz - człowiek - ponieważ rozpoczyna on swoją Ewangelię od obszernego opisu narodzenia Zbawiciela i dokładnej Jego genealogii Marek - lew - gdyż zaczyna on swoją relację od opisu pobytu św. Jana Chrzciciela na pustyni Łukasz – wół – gdyż rozpoczyna swoją Ewangelię od opisu ofiary składanej przez Zachariasza w świątyni, symbolem zaś takiej ofiary jest wół Jan - orzeł - który wysoko wznosi się w górę, podobnie Jan rozpoczynając swoją Ewangelię i pisząc: »Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga«. więcej zobacz >TUTAJ :.
Pytanie 3 [17] - (5 pkt.) Jak mieli na imię tzw. "Boanerges" i jakie było imię ich ojca? ODPOWIEDŹ :
Przydomek "Boanerges" (hebr. Bene-Regesz), co zostało przetłumaczone jako "synowie gromu", odnosi się do apostołów Jakuba i Jana, synów Zebedeusza. (Mk 3,17) Przydomek ten być może odnosi się do ich porywczego charakteru (por. Łk 9,54).
Pytanie 4 [18] - (4 pkt.) Pan Jezus wysyłając uczniów m.in.: - rozesłał ich po dwóch - nakazał im nikogo w drodze nie pozdrawiać Który opis rozesłania w Piśmie Świętym zawiera obydwa te "elementy"? Do jakiego starotestamentalnego prawa (zasady, zwyczaju) najprawdopodobniej nawiązuje fakt wysyłania uczniów "po dwóch" i dlaczego nie powinni nikogo w drodze pozdrawiać? ODPOWIEDŹ : Opis ten zawarty jest w Łk 10 , 1-4 Fakt wysyłania uczniów „po dwóch” najprawdopodobniej nawiązuje do prawa, wg. którego do uznania ważności świadectwa potrzeba dwóch świadków identycznie zeznających (zob. np. Pwp 19,15) Natomiast nie powinni nikogo w drodze pozdrawiać, ponieważ ówcześnie pozdrawiano się bardzo ceremonialnie, wymieniając przy tym najnowsze wiadomości. Było to więc bardzo czasochłonne i przeszkadzałoby uczniom w tym co powinno być dla nich najważniejsze – głoszenie Ewangelii. Poza tym Żydzi już wcześniej uważali, że czynności religijnych nie wolno przerywać, nawet po to, żeby komuś okazać szacunek i go pozdrowić, a głoszenie Ewangelii przez uczniów za taką czynność można uznać. w pytaniu chodziło dlaczego „po dwóch”, a nie dlaczego „siedemdziesięciu dwóch” jak tłumaczyli niektórzy
Pytanie 5 [19] - (3 pkt.) Co to jest "tekst masorecki" i jak dzieli się masorę biorąc pod uwagę kryterium geograficzne ? ODPOWIEDŹ : Tekst masorecki – ujednolicony tekst Pisma Świętego zapisany przy pomocy znaków spółgłoskowych, jak i systemu znaków samogłoskowych (kropek i kresek umieszczanych nad lub pod znakami spółgłoskowymi). Biorąc pod uwagę kryterium geograficzne masorę dzieli się na: - palestyńską (zachodnią) - babilońską (wschodnią) Niektórzy wyróżniają jeszcze tyberiadzką, jednakże biorąc pod uwagę, że Galilea była częścią Palestyny (a w Galilei leży Tyberiada), należy ją uznać raczej za główny ośrodek szkoły palestyńskiej.
Pytanie 6 [20] - (2 pkt.) W Starym Testamencie występują dwie, różniące się nieco wersje Dekalogu - w których miejscach owe wersje zostały podane? ODPOWIEDŹ : Wj 20,1-17 i Pwt 5,6-21 Uwaga: odpowiedzi np. Wj 20,1-8; Pwp 5, 16-21 są zbyt niedokładne – tym razem zostały uwzględnione, ale na przyszłość proszę w takich wypadkach o większą dokładność
Pytanie 7 [21] - (1 pkt.) Na jakiej górze (według tego, co napisano w Ewangeliach), miało miejsce Przemienienie? ODPOWIEDŹ : na „wysokiej” i tyle wiemy z tekstu Ewangelii; określenie „święta” nie pochodzi już z Ewangelii, ale z 2 P 1, 16-18; natomiast to, że była to góra Tabor wiemy z tradycji Tutaj mały komentarz – ktoś napisał, że jest to pytanie podchwytliwe. W pewnym sensie tak – z pozoru tak proste, że nie trzeba nawet sięgać po Pismo Święte. Tymczasem niekiedy właśnie nasza „pewność” okazuje się zgubna, a nie wszystko, co powszechnie przyjęte i uznane zapisane jest w Biblii.
OMÓWIENIE TURY IV - ETAP I
Przytaczając odpowiednie cytaty z Pisma Świętego wykaż nieścisłości w następujących fragmentach: a) Mt 2,4-6 b) Mk 1,1-3 c) Łk 2,22-24 ODPOWIEDŹ : a) Mt 2,4-6 W uzasadnieniu miejsca narodzin Mesjasza "uczeni ludu i arcykapłani" mówią(Mt 2,5-6): "W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok: A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela." co jest kombinacją nastepujących cytatów ST: "A ty, Betlejem Efrata, najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich! Z ciebie mi wyjdzie Ten, który będzie władał w Izraelu, a pochodzenie Jego od początku, od dni wieczności." (Mi 5,1) "Powstanie On i paść będzie mocą Pańską, w majestacie imienia Pana Boga swego. Osiądą wtedy, bo odtąd rozciągnie swą potęgę aż po krańce ziemi." (Mi 5,3) i jest również nawiązaniem do: "Już dawno, gdy Saul był królem nad nami, tyś odbywał wyprawy na czele Izraela. I Pan rzekł do ciebie: Ty będziesz pasł mój lud - Izraela, i ty będziesz wodzem nad Izraelem." (2Sm 5,2) Zamiast Betlejem Efrata Ewangelia mówi o Betlejem judzkim- autor podkreśla ze miasto to należy do pokolenia Judy bo ono miało w swej tradycji błogosławieństwa prorocze patriarchy Jakuba. W nim tradycja widziała zapowiedź króla-pasterza z pokolenia Judy. Zamiast "najmniejsze jesteś" czytamy "nie jesteś zgoła najlichsze". W świetle spełnionego proroctwa Micheasza Betlejem przestało być nie liczącym się klanem wśród narodów Judy. Dodane wyrazy "zgoła" i "albowiem" zmieniają sens starotestamentalnych źródeł, wyrażając myśl, że Betlejem jest miejscowością jak najbardziej odpowiednią, aby być miejscem narodzin Mesjasza. U Micheasza jest ono za małe żeby zaliczyć je do bardziej liczących się miast judzkich, u Mateusza, przeciwnie, na skutek narodzenia się w nim Wodza narodu jest ono większe od wszystkich innych. U jednego jak i u drugiego zawarta jest jednak ta sama myśl: najmniejsze ale wyda Wodza Izraelskiego a wiec największe. b) Mk 1,1-3 Autor powołuje się na proroka Izajasza (BT) tymczasem użyty cytat jest kombinacją cytatów: "Oto Ja wyślę anioła mego, aby przygotował drogę przede Mną, a potem nagle przybędzie do swej świątyni Pan, którego wy oczekujecie, i Anioł Przymierza, którego pragniecie. Oto nadejdzie, mówi Pan Zastępów." (Ml 3,1) "Głos się rozlega: Drogę dla Pana przygotujcie na pustyni, wyrównajcie na pustkowiu gościniec naszemu Bogu!" (Iz 40,3) nawiazuje takze do: "Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem." (Wj 23,20) W Ks Wyjścia jest Anioł obiecany przez Boga, aby chronił lud w wędrówce po pustyni...u Izajasza jest głos który sie rozlega i nawołuje aby prostować ścieżki na pustyni... u Malachiasza jest posłaniec identyfikowany z Eliaszem (Ml 3,23)...u św. Marka jest zaś Jan Chrzciciel żyjący na pustyni. Cytowany tekst Izajasza został w pewien sposób zmodyfikowany. Hebrajska wersja Izajasza odnosi się do dobrej nowiny, że będzie można powrócić do Jerozolimy po deportacji i wygnaniu babilońskim. Między terytorium gdzie przebywali wygnani Żydzi a terytorium, do którego chcieli powrócić leżała pustynia- stąd w proroctwie o niej mowa. Marek interpretuje proroctwo jako już urzeczywistnione, wypełnione w czasach Jana Chrzciciela. Aby podkreślić te aktualizację proroctwa Izajasza Marek ingeruje w tekst przez zwyczajne przestawienie interpunkcji, które pozwala mu odnieść do żyjącego na pustyni Jana Chrzciciela to, co Izajasz odnosił do ludu będącego w niewoli babilońskiej, zachęcanego by wyrównał drogę na pustyni. c). Łk 2,22-24 Autor pisze o "ich dniach oczyszczenia" tymczasem dni oczyszczenia obowiązywały tylko kobietę: "Powiedz do Izraelitów: Jeżeli kobieta zaszła w ciążę i urodziła chłopca, pozostanie przez siedem dni nieczysta, tak samo jak podczas stanu nieczystości spowodowanego przez miesięczne krwawienie. ósmego dnia [chłopiec] zostanie obrzezany.Potem ona pozostanie przez trzydzieści trzy dni dla oczyszczenia krwi: nie będzie dotykać niczego świętego i nie będzie wchodzić do świątyni, dopóki nie skończą się dni jej oczyszczenia." (Kpł 12,2-4) Autor Ewangelii pisze że: " Mieli również złożyć w ofierze parę synogarlic albo dwa młode gołębie, zgodnie z przepisem Prawa Pańskiego." (Łk 2,24) używając znowu liczby mnogiej: "mieli..." tymczasem ofiara miała być wg Prawa złożona przez kapłana aby dokonać przebłagania tylko za matkę dziecka i dla jej oczyszczenia.: "Jeżeli zaś ona jest zbyt uboga, aby przynieść baranka, to przyniesie dwie synogarlice albo dwa młode gołębie, jednego na ofiarę całopalną i jednego na ofiarę przebłagalną. W ten sposób kapłan dokona przebłagania za nią, i będzie oczyszczona." (Kpł 12,8) Ogólnie, dla tych którzy nie zaliczali sie do ubogich analogiczna ofiara wg Prawa, miała składać sie z : "jednorocznego baranka na ofiarę całopalną i młodego gołębia lub synogarlicę na ofiarę przebłagalną."(Kpł 12,6) W Ewangelii jest: (Łk 2,23) "Tak bowiem jest napisane w Prawie Pańskim: Każde pierworodne dziecko płci męskiej będzie poświęcone Panu." Nie jest to cytat dosłowny z ST. Odnajdujemy tylko podobne np.: "I oddasz wszelkie pierwociny łona matki dla Pana i wszelki pierwszy płód bydła, jaki będzie u ciebie; co jest rodzaju męskiego, należy do Pana." (Wj 13,12)
Tak więc owych „nieścisłości” jest trochę, a i innych też można by się jeszcze doszukać. Nie trzeba było wymieniać wszystkich, żeby uzyskać maksymalną ilość punktów, tak więc z uwagami i wątpliwościami proszę poczekać do czasu ukazania się wyników nieoficjalnych Pytanie 2 [23] - (6 pkt.)
Ile było rodów kapłańskich i gdzie zostały one wymienione w Piśmie Świętym? Który z nich jest wspomniany w kontekście wydarzeń związanych z przyjściem Mesjasza i którym rodem był z kolei? ODPOWIEDŹ : - 24 - wymienione w 1 Krn 24, 6-19 - Abiasza - 8 z kolei Wspomniany - Łk 1, 5
Pytanie 3 [24] - (5 pkt.) Jak miała na imię „Matka Izraela” wspomniana w Piśmie Świętym w kontekście wydarzeń związanych z narodzeniem i dzieciństwem Pana Jezusa? ODPOWIEDŹ : Określenie "Matka Izraela" dotyczy Racheli (Mt 2, 16-18) – wspomnianej w kontekście rzezi niemowląt dokonanej przez Heroda.
Pytanie 4 [25] - (4 pkt.) Jakie były i co, według Ojców Kościoła symbolizowały dary złożone Nowonarodzonemu przez mędrców ze Wschodu? ODPOWIEDŹ : Dary, jakie Mędrcy składają Mesjaszowi, posiadają charakter symboliczny: symbolizują prawdziwe uwielbienie. Dla podkreślenia godności boskiej i królewskiej Nowonarodzonego Mesjasza składają złoto (gr. chryzos). Dla podkreślenia Jego pochodzenia i godności arcykapłańskiej składają kadzidło (gr. libanos) wyznając, że jest On kapłanem nowego Przymierza. Dla podkreślenia człowieczeństwa Jezusa, zapowiadając Jego mękę i pogrzeb, Mędrcy składają mirrę (gr. smyrna).
Pytanie 5 [26] - (3 pkt.) Jaką nazwę nosi dzisiaj miejscowość, do której, według tradycji udała się Maryja, aby nawiedzić Elżbietę? Ile wynosiła odległość z Nazaretu do tej miejscowości? ODPOWIEDŹ : Dzisiejsze Ain-Karim (wchodzi obecnie w granice Jerozolimy i jest jej dzielnicą), odległość z Nazaretu do tej miejscowości wynosiła, ok. 140 - 150 km. niby proste pytanie, a wersji okazuje się jest kilka i to nawet bardzo rozbieżnych – tak więc uznane zostaną odpowiedzi mieszczące się w przedziale 110-160 km.
Pytanie 6 [27] - (2 pkt.) Który fragment w Starym Testamencie uważany jest za zapowiedź pobytu Świętej Rodziny w Egipcie? ODPOWIEDŹ : „Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem, i syna swego wezwałem z Egiptu.” (Oz 11,1)
Pytanie 7 [28] - (1 pkt.) Co oznacza imię Jezus? ODPOWIEDŹ : Jezus (jest to forma skrócona od "Jehoszua" czyli "Jozue"): "Jahwe zbawiający", "Jahwe zbawia", "Jahwe zbawił", „Jahwe zbaw”
OMÓWIENIE TURY I - ETAP II
W dniu narodzin Chrystusa w Betlejem, czyli dnia 25 grudnia roku 0, trzej królowie: Kacper, Melchior i Baltazar, przybyli ze Wschodu do tej miejscowości i oddając w grocie pokłon Nowonarodzonemu, w obecności Jego Matki – Maryi, córki Joachima i Anny, złożyli Mu swe dary: złoto, kadzidło i mirrę. Tekst powyższy zawiera stwierdzenia i fakty: a) zawarte w Piśmie Świętym b) wynikające z tradycji lub apokryfów (więc mogło tak być, ale nie wiemy tego na pewno) c) ustalone umownie (więc prawdopodobieństwo, że tak było jest równe niemalże zeru) d) nie zaliczające się do żadnej z powyższych kategorii (więc na pewno tak nie było) Zadanie polega na przyporządkowaniu owych stwierdzeń i faktów do poszczególnych kategorii. Jako całość traktujemy zwroty: „Kacper, Melchior, Baltazar”, „Joachima i Anny” oraz „złoto, kadzidło i mirrę” (czyli nie omawiamy imion, czy rzeczy w tych zwrotach, pojedynczo lecz razem) Stwierdzenie „25 grudnia roku 0” rozbijamy na dwa i omawiamy osobno „25 grudnia” i osobno „roku 0” W razie wątpliwości proszę pytać na Forum KOMENTARZ Przed odpowiedzią na to pytanie kilka uwag. Otóż przypominam, że zarówno dział FORUM jak i NEWS są integralnymi elementami konkursu. Dlatego też pod pytaniami widnieje zdanie:
Proszę regularnie czytać dział NEWS, warto również zaglądać od czasu do czasu na FORUM
I właśnie na FORUM wyjaśniałem, co zrobić, kiedy jedno stwierdzenie czy fakt można przyporządkować do więcej niż jednej kategorii: Jeśli coś znajuje się np. w Piśmie Świętym i tradycji (i skoro napisałem z małej litery to o tradycję chodzi, a nie Tradycję) to przyporządkujmy do kategorii ważniejszej (wcześniejszej w kolejności a-b-c-d) - czyli do Pisma Świętego. W tym przypadku nikt nie miał wątpliwości. Dlaczego zatem pojawiały się problemy gdzie na przykład przyporządkować coś, co pojawia się w apokryfach czy pismach Ojców Kościoła i jednocześnie zostało ustalone umownie? Jeśli coś odpowiada kryteriom kategorii zarówno „b” jak i „c” to wybieramy „wyższą” i odpowiadamy „b”. Podobnie z takim problemem: Jeżeli coś zostało ustalone umownie.. a po kilku latach okazało się, że tak nie było na pewno, to jaką mamy kategorię ? c czy d ?( tym bardziej, że mimo stwierdzenia błędu nadal to funkcjonuje ) Oczywiście w takim przypadku powinna brzmieć „c” W związku z tym, że odpowiedź na pytanie była dosyć skomplikowana jego ocena będzie następująca – dopuszczalny margines błędu to dwie nieprawidłowe odpowiedzi (lub brak rozwiązania dwóch stwierdzeń), trzy lub cztery – to 6 pkt zamiast 7, pięć lub sześć – 5 pkt, itd. ODPOWIEDŹ : Podany tekst informuje, że: - Chrystus narodził się w Betlejem - fakt wynikający z Pisma Św. czyli - A - narodził się 25 grudnia - pozornie wydaje się, że „C”, ponieważ chrześcijanie nie znając faktycznej daty narodzin Chrystusa, obrali datę symboliczną, a mianowicie dzień przesilenia zimowego. W Rzymie obchodzono 25 grudnia narodziny bóstwa Sol Invictus (dies natalis Solis Invicti). Na polecenie cesarza Aureliana (270-275) dzień ten ustanowiono świętem, które miało przyczynić się do odrodzenia pogańskiego kultu. Chrześcijanie przeciwstawili narodzinom boga Słońca narodzenie Boga-Człowieka, nazywanego „Słońcem sprawiedliwości” (sol iustitiae) (Mal 3, 20). W ten sposób wskazywano na narodziny prawdziwego Słońca Jezusa Chrystusa. Zgodnie z proroctwem Malachiasza, które interpretowano chrystologicznie: „Bo oto nadchodzi dzień palący jak piec, a wszyscy pyszni i wszyscy wyrządzający krzywdę będą słomą, więc spali ich ten nadchodzący dzień, mówi Pan Zastępów, tak że nie pozostawi po nich ani korzenia ani gałązki. A dla was, czczących moje imię, wzejdzie słońce sprawiedliwości (sol iustitiae) i uzdrowienie w jego skrzydłach” (3, 19-20). Chrystusa nazywano także: „Światłością świata” (J 8, 12) i „Światłem na oświecenie pogan” (Łk 2, 32). W IV wieku papież Juliusz I wprowadził święto Bożego Narodzenia w miejsce pogańskiego święta ku czci Niezwyciężonego Boga Słońca (Sol Invictis). W tym samym wieku, za sprawą Konstantyna Wielkiego chrześcijaństwo stało się religią państwową w Imperium Rzymskim W związku z powyższym można również byłoby stwierdzić, iż to kategoria „D” – czyli, że na pewno tak nie było. Dodatkowym argumentem, który miałby za tym przemawiać, jest fakt, że - jak twierdzą niektórzy - niemożliwe jest, aby pasterze w zimie paśli swe stada. Jednakże, chociaż najstarszym świadectwem istnienia Święta Bożego Narodzenia jest relacja z Chronografa z 354 (zredagowana już 336), w którym, w Depositio Martyrum czytamy: "ósmego dnia przed kalendami styczniowymi narodził się Chrystus w Betlejem" (tzn.25 XII). - to już wcześniej pośród różnych tradycji istniała taka, która datowała narodzenie Chrystusa na ten właśnie dzień. Wzmianki o tym znajdujemy u św. Hipolita (urodzonego przed rokiem 170): "Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi" (tzn.25 XII) In Danielem 4,23,3.) Poza tym jedna z hipotez datę Bożego Narodzenia uzasadnia odniesieniem się do apokryfów Nowego Testamentu i przekonaniem niektórych chrześcijan, że poczęcie Chrystusa dokonało się 25 marca, dlatego Jego narodzenie powinno przypadać 25 grudnia. Reasumując: mając do wyboru trzy możliwe kategorie – „B”, „C” i „D”, należało, zgodnie z zasadami, wybrać „najwyższą”, czyli - B - narodził się w roku 0 - ewidentna nieprawda, rok 0 nie istnieje (po roku -1 rozpoczął się rok 1 a nie 0) - czyli - D - w dniu Jego narodzenia przybyli do Niego… - nieprawda, w Mt 2,12-13 czytamy: „A otrzymawszy we śnie nakaz, żeby nie wracali do Heroda, inną drogą udali się do swojej ojczyzny, Gdy oni odjechali, oto anioł Pański ukazał się Józefowi we śnie i rzekł: Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i uchodź do Egiptu; pozostań tam, aż ci powiem; bo Herod będzie szukał Dziecięcia, aby Je zgładzić.” Tak więc nie byłoby czasu na ofiarowanie Jezusa w świątyni. Poza tym Herod rozkazał zabić dzieci do lat dwóch, co sugeruje, że od Bożego Narodzenia upłynęło mniej więcej tyle czasu. Wspominają o tym również niektóre apokryfy. Początkowo właśnie na podstawie Mt 2, 16 mówiono o okresie dwóch lat dzielących od narodzenia Jezusa (Euseb, Quaest. Ad Steph. 16, 2), zasadniczo jednak zwyciężyła opinia Augustyna, który mówił o trzynastym dniu od narodzenia Jezusa (Sermo 203, 1). Stało się to pod wpływem święta Epifanii, które na Zachodzie utraciło pierwotny charakter święta Narodzenia Pańskiego na rzecz 25 grudnia. Święto Epifanii stało się odtąd świętem Trzech Króli. - czyli - D - królowie - Św. Mateusz krainę Magów nazywa ogólnym mianem Wschód. Za czasów Chrystusa Pana przez Wschód rozumiano cały obszar na wschód od rzeki Jordanu — a więc Arabię, Babilonię, Persję. Legenda, że jeden z Magów pochodził z murzyńskiej Afryki wywodzi się zapewne z proroctwa Psalmu 71: „Królowie Tarszysz i wysp przyniosą dary. Królowie Szaby i Saby złożą daninę. I oddadzą Mu pokłon wszyscy królowie... Przeto będzie żył i dadzą Mu złoto z Saby". Przez królestwo Szaby rozumiano Abisynię. Na podstawie tego także tekstu powstała tradycja, że Magowie byli królami. Na początku III wieku rzymski teolog, Tertulian (ok. 160 – ok. 220), jako pierwszy nazwał ich "królami ze Wschodu". Myśl tę podchwycił w VI wieku Cezary z Arles (zm. 542). Tak ich też powszechnie przedstawia ikonografia i tak o nich mówią niektóre apokryfy(np. Ewangelia Dzieciństwa Ormiańska czy Ewangelia Gruzińska. czyli - B - było ich trzech - Św. Mateusz nie określił ilu magów przybyło do Jezusa. Na rysunkach w rzymskich katakumbach, w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, aż do IV w., przedstawiano ich dwóch, trzech, czterech lub sześciu. W Syrii i Armenii przyjęła się wówczas tradycja, że było ich dwunastu, co miało symbolizować dwunastu Apostołów i dwanaście plemion Izraela. Z kolei Kościół koptyjski w Egipcie uznał, że było ich aż sześćdziesięciu. Liczba "trzy" pojawiła się u Orygenesa (zm. ok. 251 r.) w pierwszej ćwierci III w. Stwierdził on, że skoro były trzy dary, to tylu musiało być również wręczających. W wieku IV ten pogląd stopniowo wszędzie został przyjęty. Tę liczbę np. spotykamy we wspaniałej mozaice w bazylice św. Apolinarego w Rawennie z wieku VI.- czyli - B - nosili imiona: Kacper, Melchior i Baltazar - Trzy znane nam dziś imiona królów pojawiły się po raz pierwszy ok. roku 520 na mozaice zdobiącej kościół San Apollinare Nuovo w Rawennie, która wówczas była stolicą posiadłości bizantyńskich w Italii. Nad postaciami umieszczono tam wyraźne napisy: Balthassar, Melchior, Gaspar". Te same imiona podaje później wielki teolog angielski, Beda Czcigodny (675-735). Występują one również w apokryficznej Ewangelii Pseudo Mateusza Wcześniej wszędzie określano magów innymi imionami. Koptowie w Egipcie podawali ich aż dwanaście. Dla Greków magowie nazywali się Apellicon, Amerim i Serakin; dla Syryjczyków: Kagpha, Badalilma y Badadakharida; dla Etiopczyków: Ator, Sater y Paratoras. czyli - B - przybyli do Betlejem… - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A - ze Wschodu - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A ewentualnie dopuszczalna jest odpowiedź „D” – z uzasadnieniem, że udali się najpierw do Jerozolimy i stamtąd dopiero do Betlejem - oddali Mu pokłon - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A - było to w grocie - wydawać by się mogło, że oczywista jest odpowiedź „D” ponieważ w Mt 2,12 czytamy: ”Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją…”. Jednakże ówczesne „domy” (zwłaszcza w tak lichych mieścinach, jak Betlejem), były często odpowiednio zaadaptowanymi grotami skalnymi, w których wydzielano część mieszkalną i część dla zwierząt. Mogło też być tak, iż z powodu ubóstwa Święta Rodzina nadal zamieszkiwała grotę, w której Pan Jezus się urodził, czyniąc ją swoim „domem”. Potwierdzeniem tego może być najstarsza tradycja chrześcijańska, sięgająca II-III w. Jako pierwszy - około 155 r. - mówi o tym św. Justyn Męczennik, który pochodził z Palestyny i zapewne dobrze znał te okolice. Wymienia on „grotę, znajdującą się tuż w pobliżu miasteczka”, w której narodził się Chrystus i w której „magowie złożyli Mu hołd”. Wobec tego, można na to pytanie odpowiedzieć, że istotnie, mogło tak być, że pokłon miał miejsce w grocie, ale nie wiemy tego na pewno. Skoro więc są dwie możliwe odpowiedzi: „B” i „D”, zgodnie z podanymi zasadami należało podać kategorię „wyższą” czyli - B dopisek: w tym wypadku jako prawidłowa będzie uznawana również odpowiedź "D" - w obecności Maryi - - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A - która była Matką Chrystusa - - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A - a córką Joachima i Anny - Imiona rodziców Maryi są znane jedynie z apokryfów: Protoewangelii Jakuba, napisanej ok. roku 150, z Ewangelii Pseudo-Mateusza z wieku VI oraz z Księgi Narodzenia Maryi z wieku VIII - czyli - B - złożyli Mu swe dary - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A - którymi były: złoto, kadzidło i mirra - - zgodnie z Pismem Świętym - czyli - A
Zgodnie z prawem rodzice byli zobowiązani wykupić swego pierworodnego syna, składając ofiarę. Co Ewangelie mówią o wypełnieniu tego obowiązku przez Maryję i Józefa i o tym jaką ofiarę złożyli, by „wykupić” Jezusa? ODPOWIEDŹ :. O tym fakcie wspomina jedynie Łukasz pisząc: ”Gdy nadszedł dzień ósmy i należało obrzezać Dziecię, nadano Mu imię Jezus, którym Je nazwał anioł, zanim się poczęło w łonie [Matki]. Gdy potem upłynęły dni ich oczyszczenia według Prawa Mojżeszowego, przynieśli Je do Jerozolimy, aby Je przedstawić Panu. Tak bowiem jest napisane w Prawie Pańskim: Każde pierworodne dziecko płci męskiej będzie poświęcone Panu. Mieli również złożyć w ofierze parę synogarlic albo dwa młode gołębie, zgodnie z przepisem Prawa Pańskiego.(…) A gdy wypełnili wszystko według Prawa Pańskiego, wrócili do Galilei, do swego miasta - Nazaret.” (2,21-24.39) Tak więc prawidłowa odpowiedź powinna brzmieć, że w zasadzie to nic konkretnego nie mówią Powyższy tekst bowiem pozwala na różne interpretacje. Prawo: Obowiązek wykupu syna pierworodnego wynikał z przepisów zawartych w Starym Testamencie. „Poświęćcie Mi wszystko pierworodne. U synów Izraela do Mnie należeć będą pierwociny łona matczynego - zarówno człowiek, jak i zwierzę” (Wj 13, 2). „I oddasz wszelkie pierwociny łona matki dla Pana i wszelki pierwszy płód bydła, jaki będzie u ciebie; co jest rodzaju męskiego, należy do Pana.” (Wj 13, 12). „Wszystkie pierwociny łona matki, które oddają Panu ze wszystkiego ciała, począwszy od ludzi aż do bydła, będzie twoje; ludzi pierworodnych każesz wykupić, jak również wszystko pierworodne zwierząt nieczystych.” (Lb 18, 15). Prawo to dotyczyło wszystkich nie-kapłanów, gdyż oni byli poświęceni Panu niejako przez sam fakt narodzenia się w rodzie kapłańskim. Z wykupu można było zrezygnować, poświęcając tym samym syna na wyłączną służbę Bogu. Tak uczyniła np. Anna, matka Samuela (1 Sm 1, 21 – 22. 28). Tak więc wykup i poświęcenie syna nie były pojęciami tożsamymi, choć odbywały się w tym samym czasie – miesiąc po urodzeniu. Według prawa zapisanego w Lb 18, 16 rodzice powinni złożyć ofiarę wykupu, która wynosiła 5 syklów srebra po 20 ger czyli ok. 60 gram srebra. O złożeniu takiej ofiary wykupu jak wyżej przytoczony cytat nic nie mówi. Św. Łukasz pisze natomiast o tym, że mieli złożyć w ofierze parę synogarlic albo dwa młode gołębie. Taka ofiara była przewidziana dla matek zbyt ubogich, by mogły złożyć baranka jako ofiarę oczyszczenia (Kpł 12, 8). Zgodnie z przepisem zawartym w Lb 18, 16 obrzęd ten powinien nastąpić miesiąc po urodzeniu syna. Natomiast Łk 2, 22 stwierdza, iż wydarzenia te miały miejsce „gdy upłynęły dni oczyszczenia”. W wypadku urodzenia syna czas oczyszczenia wynosił 40 dni, a zatem występuje tu pewna nieścisłość Pewną nieścisłością może być również fakt, że wg. Prawa przyniesienie dziecka do świątyni nie było czymś niezbędnym dla obrzędu wykupienia go. W związku z powyższym dopuszczalne są dwie możliwe interpretacje: 1. Wykupienie Jezusa miało miejsce ponieważ: Wynika to ze zdań: ”Tak bowiem jest napisane w Prawie Pańskim: Każde pierworodne dziecko płci męskiej będzie poświęcone Panu. (…) A gdy wypełnili wszystko według Prawa Pańskiego…” Ojciec Święty Jan Paweł II w adhortacji "Redemptoris custos13" napisał: "Poprzez ten obrzęd, opisany w Ewangelii Łukasza (2, 22 n.), dokonuje się wykupienie pierworodnego syna; rzuca on też światło na późniejszy epizod, kiedy to dwunastoletni Jezus pozostaje w świątyni. Wykup pierworodnego to jeszcze jeden obowiązek ojca, wypełniony przez Józefa. Pierworodny był symbolem ludu Przymierza, wykupionego z niewoli, by należeć do Boga. Także tutaj Jezus, który jest prawdziwą "ceną" wykupu (por. 1 Kor 6, 20; 7, 23; 1 P 1, 19), nie tylko "wypełnia" obrzęd Starego Testamentu, ale zarazem go przekracza, nie jest bowiem przedmiotem wykupu, ale Tym, od którego pochodzi zapłata." Za tą koncepcją opowiada się również Brat Efraim w swojej książce "Jezus Żyd praktykujący" :. 2. Wykupienie Jezusa nie miało miejsca ponieważ: Łukasz nie wspomina o ofierze należnej w wypadku wykupu (5 syklów srebra). Potwierdza to że Jezus nie został wykupiony, a poświęcony lub ofiarowany Panu Bogu. Przecież zarówno Maryja, jak i Józef mieli świadomość, że Jezus jest Synem Bożym, a więc nie może do nich jako rodziców należeć. Ponadto, choć formalnie Jezus nie należał do rodu kapłańskiego, to przecież sam był Najwyższym Kapłanem, a zatem w pewnym sensie nie dotyczyło Go prawo o wykupie. Przypomni o tym swoim rodzicom w scenie znalezienia w świątyni (Łk 2, 49). Samo określenie „Ofiarowanie” (pod taka nazwa obchodzimy również uroczystość w roku liturgicznym) oznacza, że Jezus sam był ofiarą złożoną Bogu Ojcu. Można dodać, że ta sama uroczystość w kościele wschodnim obchodzona jest pod nazwą „Spotkania”, na pamiątkę spotkania Symeona ze swoim Zbawicielem. Księga Kapłańska mówi „Jeżeli kto poświęci co ze swej własności dla Pana jako cherem: człowieka, bydlę albo część gruntu dziedzicznego - to ta rzecz nie będzie sprzedana ani wykupiona. Każde cherem jest rzeczą najświętszą dla Pana. Żaden człowiek, który jest poświęcony dla Pana jako cherem, nie może być wykupiony. Musi on być zabity.” (Kpł 27, 28 – 29). Los Jezusa nie potwierdza tego, że był On poświęcony jako cherem? Stwierdzenie, że „wypełnili wszystko według Prawa Pańskiego” nie przeczy tej tezie gdyż dopuszczalne według Prawa było to, co powyżej – czyli można było „poświęcić” zamiast „wykupić” Nie zmienia to jednak faktu, że wprost Ewangelie o wykupieniu Jezusa nic nam nie mówią
Jedna z kolęd zawiera słowa: „Na kolana wół i osioł przed Nim klękają”. Skąd wzięło się przekonanie o obecności tych zwierząt w grocie betlejemskiej? ODPOWIEDŹ : Żłób, w którym został położony Nowonarodzony Jezus, wskazywał na obecność (przynajmniej możliwą) zwierząt. Jakich? O tym Ewangelie milczą. O wole i ośle mówił już Orygenes, cytując proroka Izajasza: „Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swego właści-ciela, Izrael na niczym się nie zna, lud mój niczego nie rozumie” (1,3). Bardziej znane (z przekazu ustnego) były opowiadania zaczerpnięte z apokryfów. Według apokryficznej Ewan-gelii Pseudo-Mateusza wół i osioł „oddają pokłon” Jezusowi, „otoczyły dzieciątko i wielbiły je nieustannie”. Wół i osioł to nie tylko, zgodnie z antyczną mitologią, zwierzęta karmiące człowieka. Wskazują one przede wszystkim na człowieczeństwo Chrystusa. W wole, zwierzęciu czy-stym, dopatrywano się symbolu Żydów, a w ośle, zwierzęciu nieczystym, symbolu pogan, czyli przedstawicieli tych, którzy uznali wcielonego Boga i tych, którzy Go odrzucili.
Pytanie 4 [32] - (4 pkt.) Łukasz w 1,26-27 pisze:
„W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.” Natomiast w 1,34 czytamy słowa: „Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?” Jak wyjaśnić tę pozorną sprzeczność? ODPOWIEDŹ : Pozorna sprzeczność wiąże się z ówczesnymi zasadami zawierania małżeństwa, o których pisałem TUTAJ :.
Jeden z przypisów w Biblii Tysiąclecia informuje: ”Ewangelista ma na myśli nadzwyczajne jakieś zjawisko, dlatego daremne są wszystkie próby naturalnego wytłumaczenia” O jakie zjawisko chodzi i jak próbowano je tłumaczyć w sposób naturalny? (proszę podać trzy hipotezy) ODPOWIEDŹ :. W przypisie tym chodzi o gwiazdę, którą ujrzeli mędrcy i która przyprowadziła ich do Nowonarodzonego Jezusa. Próbowano to wytłumaczyć na różne sposoby. Między innymi: Hipoteza Keplera, według której chodziło o bardzo jasną koniunkcję (czyli zetknięcie się na linii prostej) Saturna i Jowisza (Jupitera) w konstelacji Ryb. Jej skutkiem było intensywne i oślepiające światło. Uczony, dzięki swym obliczeniom ustalił, że podobne zjawisko miało miejsce najprawdopodobniej również w 7 r. p.n.e. (koniunkcję taką można zaobserwować jedynie co 794 lata), a inni badacze stwierdzają, że w owym roku miało to miejsce nawet trzykrotnie. Rok 7 p.n.e. to bardzo prawdopodobny rok narodzin Jezusa. Poza tym odkrył on również dawny komentarz do Pisma Świętego napisany przez rabi-na Abarbanela, z którego wynika, iż według wierzeń żydowskich Mesjasz miał się po-jawić dokładnie wtedy kiedy w konstelacji Ryb światło Saturna i Jupitera będą stanowić jedno. Według drugiej hipotezy gwiazdą ta miała być kometa, przy czym jedni „stawiają” na kometę Halleya, która widoczna była w 12 roku p.n.e. zaś inni na jakąś inną, dotąd nie zbadaną. W grudniu 1995 r. astronom amerykański dr Michael Molnar wysunął inną teorię, łą-cząc wydarzenia astronomiczne w czasach narodzin Jezusa z symbolami astrologicz-nymi na monetach rzymskich. Zasugerował, że wydarzyło się wówczas podwójne za-ćmienie (eklipsa) Jowisza przez Księżyc. Inne hipotezy to supernowa lub różne konfiguracje planet (koniunkcja Wenus i Jowi-sza w 2 r. przed Chrystusem). Zobacz także TUTAJ :.
Na ile mniej więcej szacuje się liczbę zabitych na rozkaz Heroda dzieci w Betlejem? ODPOWIEDŹ :. Można tu podać tylko wartość przybliżoną, żadne źródła historyczne z tego okresu jej nie podają (zresztą faktu zabójstwa tychże dzieci nie podaje żadne pozaewangeliczne źródło). W różnych współczesnych opracowaniach można znaleźć liczby wahające się od 20 do 30, czasem nieco większe (nawet do 80). Podstawą takich szacunków jest określenie ilości dzieci w danym przedziale wiekowym na liczbę wszystkich mieszkańców, a przyjmuje się liczbę ludności w Betlejem w początkach naszej ery na ok. 2 tysiące.
Z jakim wydarzeniem ze Starego Testamentu związany jest powrót Świętej Rodziny z Egiptu? ODPOWIEDŹ : W sensie ścisłym chodzi o powrót Mojżesza do Egiptu (Wj 4,19), do czego odsyła nas przypis w BT do Mt 2,20. W sensie szerokim natomiast o wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. Zatem zarówno jedna jak i druga odpowiedź uznawane są za prawidłowe.
OMÓWIENIE TURY II - ETAP II
Niektórzy twierdzą, że słowa Jezusa: Otóż mówię wam: Eliasz już przyszedł i uczynili mu tak, jak chcieli, jak o nim jest napisane. (Mk 9,13) są potwierdzeniem ich wiary w reinkarnację oraz tego, że Jan Chrzciciel był jednym z kolejnych wcieleń Eliasza. Jak uzasadnić, że jest to nieprawda i co właściwie oznaczają słowa Jezusa? ODPOWIEDŹ : 1. Żeby Jan Chrzciciel mógł być wg tej teorii kolejnym wcieleniem Eliasza, Eliasz musiałby najpierw umrzeć. Tymczasem Żydzi wierzyli, że Eliasz nie umarł, ale został za życia wzięty do nieba i oczekiwali, że w odpowiednim momencie powróci na Ziemię, żeby przygotować ich na przyjście Mesjasza. [( 2 Krl 2,11) Podczas gdy oni szli i rozmawiali, oto zjawił się wóz ognisty wraz z rumakami ognistymi i rozdzielił obydwóch: a Eliasz wśród wichru wstąpił do niebios.] 2. Jan Chrzciciel zapytany przez kapłanów i lewitów wprost o to, czy jest Eliaszem, zaprzeczył ( J 1,19-21) „Takie jest świadectwo Jana. Gdy Żydzi wysłali do niego z Jerozolimy kapłanów i lewitów z zapytaniem: Kto ty jesteś?, (20) on wyznał, a nie zaprzeczył, oświadczając: Ja nie jestem Mesjaszem. (21) Zapytali go: Cóż zatem? Czy jesteś Eliaszem? Odrzekł: Nie jestem. Czy ty jesteś prorokiem? Odparł: Nie!”. 3. Chrystus mówiąc, że „ Eliasz już przyszedł” miał na myśli Jana Chrzciciela, który poprzedza Pana „w duchu i mocy Eliasza” (Łk 1,17). Nie chodzi tutaj zatem o jedność osoby, ale posłannictwa. Rola Jana Chrzciciela była podobna do tej, jaką w S.T. pełnił prorok Eliasz , który zapowiadał przyjście Mesjasza [( Mal 3,23) „Oto ja poślę wam proroka Eliasza przed nadejściem dnia Pańskiego , dnia wielkiego i strasznego” i odpowiednio : np. Iz 40,3 ; Mt 3,1-3 ]. [ Żydzi uważali, że przed nadejściem Chrystusa pojawi się Eliasz. Jezus daje im do zrozumienia, że zadanie Eliasza spełnił już Jan Chrzciciel, który został odrzucony przez faryzeuszów i skazany na śmierć przez Heroda.] 4. Biblia w wielu miejscach przeczy reinkarnacji, np. : a) Hbr 9,27 „A jak postanowione ludziom raz umrzeć, a potem sąd” b) O tym, jakim bytem będziemy w nowym wcieleniu, decyduje prawo karmy. Karma zakłada, iż to, co czynisz w tym życiu, spotka się ze stosowną odpłatą w następnym życiu. Nie ma miejsca na żadną łaskę w świecie karmy i reinkarnacji. Jeśli zgromadzisz sobie zapas dobrej karmy za pomocą sprawiedliwych czynów, pobożności i dobroczynności, to zgodnie z prawem karmy po śmierci otrzymasz zdrowe ciało i będziesz żył w przyjemnym miejscu. Z drugiej strony, jeśli w tym życiu jesteś przestępcą oraz zaniedbujesz pobożność i religijność, to w następnym życiu będziesz cierpiał nędzę. Zaczniesz spłacać swój dług światu przez cierpienie i będziesz powracał w kolejnych życiach, aż spłacisz wszystko. Nie ma boskiej oferty przebaczenia. – Przeczy temu prawo łaski i wybaczenia – zgodnie z prawem karmy łotr musiałby cierpieć także w następnym wcieleniu. Tymczasem Jezus bezwarunkowo mu wybacza. Podobną sytuację mamy z robotnikami w winnicy - kiedy zarządca wypłaca robotnikom sumę, która im się właściwie nie należała ( nie ma tu prostego związku przyczynowo- skutkowego (determinizmu) – dostajesz tyle, na ile zasłużysz. Dzięki Bożemu miłosierdziu otrzymujemy znacznie więcej.) c) Gdy Bóg przestrzegał pierwszych ludzi przed nieposłuszeństwem , powiedział, że zjedzenie owocu z drzewa poznania dobra i zła spowoduje śmierć. „Groził” śmiercią, a nie wejściem w koło Samsary. ( Rdz 1,16-17) d) W Ewangelii św. Jana faryzeusze pytają Jezusa o przyczynę ślepoty od urodzenia pewnego człowieka: "Rabbi, kto zgrzeszył, że się urodził niewidomym - on czy jego rodzice?" Jezus odpowiada im, że: "Ani on nie zgrzeszył, ani rodzice jego, ale stało się tak, aby się na nim objawiły sprawy Boże" (J 9, 2-3). – Kolejny dowód na brak determinizmu. Wg prawa karmy ślepota od urodzenia byłaby karą za złe życie w poprzednim wcieleniu. e) Także Jezus był uważany przez niektórych za Jana Chrzciciela lub za Eliasza. (Mt 16,14). Chodzi tutaj o duchową kontynuację misji wielkich proroków. Ludzie nie mogli uważać Jezusa za wcielenie Jana Chrzciciela, ponieważ żyli oni niemal w tym samym czasie; nie mogli też go uważać za Eliasza, który wg nich nie umarł. Jest to kolejny dowód na to, że chodzi o jedność posłannictwa, a nie tożsamość osób. Pytania uczniów po Przemienieniu, dotyczące Eliasza można rozumieć tak: dlaczego Eliasz nie ukazał się wcześniej, skoro Jezus już został uwielbiony w chwili przemienienia, albo też: dlaczego Eliasz znikł nic nie zdziaławszy, skoro ma on przygotować wszystko na przyjście Mesjasza. Odpowiedź Jezusa zdaje się potwierdzać, że Eliasz przywróci właściwą dyscyplinę moralną i religijną i rzeczywiście przyjdzie przed paruzją Chrystusa na świat. Zdaniem innych Jezus nie tylko zapowiada przyjście Eliasza, ale je raczej wyklucza, ponieważ jak wynika z kontekstu Eliasz już przyszedł, a proroctwo Malachiasza urzeczywistniło się w osobie Jana Chrzciciela, którego nauczyciele Prawa i faryzeusze nie uznali za Bożego wysłannika. Również Jezus dozna od nich cierpień i wzgardy. Poza tym: - według Katolickiego Komentarza Biblijnego: Dodatek w Ml 3,23-24 stanowi deklarację Bożego zamiaru, posłania proroka Eliasza, by przygotował drogę przed nadejściem dnia Pańskiego. Słowa wydają się łączyć anonimowego posłańca z Ml 3,1 z Eliaszem, tutaj jednak czytamy, że będzie on miał do wykonania zadanie pojednania rodzin wchodzących w skład wspólnoty, bez czego Bóg musiałby zniszczyć ziemię w dniu swojego przyjścia. W relacji opowiadającej o życiu Eliasza zawartej w Księgach Królewskich nie ma niczego, co wyjaśniałoby, dlaczego zadanie to miałoby zostać powierzone właśnie jemu. Ponieważ Eliasz opuścił ten świat nie na skutek śmierci, lecz pochwycenia do nieba (2 Krl 2,10-12), łatwiej będzie mógł powrócić na ziemię z misją pojednania przed nadejściem Dnia Pańskiego. Zgodnie z Ml 3,23-24 nadejście wielkiego i przerażającego dnia Pańskiego miał poprzedzić powrót Eliasza. Uczniów zastanawiało, jak Jezus może zostać wzbudzony z martwych, skoro Eliasz jeszcze nie przyszedł. Zgadzając się, że wcześniej musi przyjść Eliasz, Jezus podkreśla, że męka i śmierć poprzedzą jego zmartwychwstanie. Eliasz już przyszedł: Słowa te wskazują pośrednio, na Jana Chrzciciela (zob.6,14-29), jest zapowiedzią losu czekającego Jezusa, Syna Człowieczego. - według Międzynarodowego Komentarza do Pisma św.: Aby odwieść Jezusa od tego, co wciąż uważają za niepotrzebne zaabsorbowanie śmiercią, i właśnie zobaczywszy Eliasza podczas przemienienia, pytają Jezusa o cel ukazania się Eliasza przed przyjściem Mesjasza. Przyjście Eliasza, aby "naprawił wszystko", nie uwalnia Jezusa Mesjasza od konieczności cierpienia, i aby ich przekonać o tym, Jezus interpretuje teraz nawet Eliasza w świetle swojej nauki w 8,34-37. Nawiązując do gwałtownej śmierci Jana Chrzciciela, Jezus mówi, że przygotowania Eliasza na przyjście Syna Człowieczego polegały na poddaniu się temu samemu losowi. Tradycja Eliasza nie wybawia Jezusa od krzyża. W tym świetle należy odczytać na nowo każdego i każdą tradycję.
Można niekiedy spotkać się z tezą, że chrzest małych dzieci jest "niebiblijny", która uzasadniana jest faktem, iż Pan Jezus przyjął chrzest gdy był dorosły. Wykaż, że taka argumentacja jest błędna Komentarz: Niektórzy z Uczestników odpowiadając na to pytanie skoncentrowali się na uzasadnianiu, iż chrzest małych dzieci nie jest sprzeczny z Biblią, a nawet ma w niej pewne pośrednie uzasadnienie. Tymczasem nie na tym polegało zadanie. Należało bowiem odnieść się do wspomnianego argumentu, a mianowicie że chrzest małych dzieci jest „niebiblijny” ponieważ Pan Jezus przyjął chrzest, gdy był dorosły. ODPOWIEDŹ : Wystarczyło stwierdzić fakt, że chrzest Janowy i Sakrament Chrztu Świętego to dwie różne „rzeczywistości”, a odpowiednikiem naszego Chrztu jest w pewnym sensie obrzęd obrzezania, któremu Jezus zgodnie z Prawem został poddany ósmego dnia po narodzeniu. Chrzest jest bowiem dla chrześcijan znakiem podobnym do izraelskiego obrzezania. (por. Kol 2:11n.) Obrzezanie Jezusa w ósmym dniu po narodzeniu jest znakiem włączenia Go do potomstwa Abrahama i ludu Przymierza; jest znakiem Jego poddania się Prawu i uprawnienia Go do udziału w kulcie Izraela, w którym będzie uczestniczył przez całe życie. Jest ono figurą "obrzezania Chrystusowego", jakim jest chrzest (Kol 2,11-12).Obrzezanie jest symbolem niezwykle silnie związanym z judaizmem. Zarazem jest to przypuszczalnie jedyny obrządek zachowywany nieprzerwanie, nawet w okolicznościach niekiedy tragicznych. Ten znak na ciele jest znakiem wspólnoty nie tylko z narodem, ale również z Bogiem. Przymierzem związane są obie strony, Bóg i Izrael. W ceremonii obrzezania znajdujemy elementy wspólne z obrządkiem chrztu małych dzieci: nie mogą one złożyć same wyznania wiary ani wyrazić pragnienia włączenia się w przymierze z Bogiem, które Kościół poświadcza w Eucharystii Krwią, otrzymują więc chrzest w wierze Kościoła i swoich rodziców. Także Jezus, dziecko żydowskie, nie decyduje sam o zawarciu przymierza z Bogiem zazdrosnym, to Jego Rodzice włączają Go w przymierze Abrahama, to ich decyzja sprawia, że zostaje wcielony do narodu, który ma być światłem dla narodów nieżydowskich, z którego ma wyjść zbawienie świata. Często mylony jest chrzest w Jordanie z obrzezaniem. Uznaje się, że chrzest Jezusa w Jordanie jest tożsamy z chrztem w kościele katolickim. Faktycznie zaś Jezus został „ochrzczony” [czyli włączony w wiarę swojego narodu] kiedy był dzieckiem 8 dniowym, poprzez obrzezanie.
Jakie dwa elementy w wyglądzie zewnętrznym były wspólne dla Eliasza i Jana Chrzciciela? Odpowiedź należy poprzeć cytatami z Pisma Świętego. ODPOWIEDŹ : płaszcz z sierści oraz pas skórzany wokoło bioder; ubiór Eliasza - 2 Krl 1, 8, ubiór Jana Chrzciciela - Mt 3, 4. Mk 1, 6
Gdzie w Piśmie Świętym jest mowa o: - wodzie świętej - chrzcie za zmarłych Jak te zwroty wyjaśniane są przez biblistów? ODPOWIEDŹ : woda święta O wodzie świętej pisze Księga Liczb 5,17: „Następnie naleje kapłan wody świętej do naczynia glinianego, weźmie nieco pyłu znajdującego się na podłodze przybytku i rzuci go do wody.” Prawdopodobnie była to woda z naczynia stojącego na dziedzińcu świątyni [ i stąd jej nazwa może pochodzić ( Wj 30,18-20)], albo też woda oczyszczająca, do której wsypywano trochę popiołu ze spalonej czerwonej krowy (Lb 19,2-9). Była to woda służąca do celów liturgicznych. Biblia wspomina o świętej wodzie w kontekście „próby gorzkiej wody”, której była poddawana kobieta oskarżona o cudzołóstwo. Jest to rodzaj sądu Bożego, opierającego się na przekonaniu, że jeśli kobieta była winna, to Bóg ją ukarze. Woda sama z siebie nie była szkodliwa. Prawo Izraela ogranicza stosowanie sądów Bożych tylko do tego wypadku i nadaje im charakter liturgiczny. chrzest za zmarłych Wspomina o nim św. Paweł w 1 Liście do Koryntian (1 Kor 15,29) Niektóre interpretacje: 1. Chrzest przyjmowany przez kogoś na życzenie osób zmarłych, po to, by się z nimi zjednoczyć po śmierci. Wówczas zwrot ten należałoby tłum.: "dla zmarłych", "ze względu na zmarłych". Gdyby jednak zmarli nie mieli zmartwychwstać, nie nastąpiłoby również przyszłe zjednoczenie z nimi, uwarunkowane niejako przyjęciem chrztu za życia. 2. Chrzest nad grobami męczenników. Przyjęcie chrztu na świętym miejscu, w obecności obłoku niewidzialnych świadków, było czymś szczególnym. 3. Inni komentatorzy tłumaczą to tak: oto jacyś chrześcijanie zmarli nie przyjąwszy chrztu. Na podstawie 1 Kor 1:14-17 sugerują oni, że wielu chrześcijan w Koryncie nie zostało ochrzczonych przez Pawła przed swoją śmiercią. Aby mogli oni dostąpić zmartwychwstania, inni przyjmowali za nich chrzest. ( taki chrzest praktykują obecnie Mormoni z tą różnicą, że oni przyjmują chrzest także za niewierzących przodków, kilka pokoleń wstecz ( tzw. Chrzest zastępczy), a u Koryntian chodziło raczej o przyjęcie chrztu za kogoś, kto się do niego przygotowywał i nie zdążył go przyjąć )
Pytanie 5 [40] - (3 pkt.) Jakie trzy tzw. "znaki mesjańskie" miały miejsce podczas chrztu Pana Jezusa? ODPOWIEDŹ : 1. otwarcie się nieba 2. zstąpienie Ducha Świętego ( w postaci gołębicy) 3. głos z nieba ( Ten jest Mój Syn umiłowany w którym mam upodobanie )
Znaki te są opisane w Mt 3,16-17 , Mk 1,10-11 , Łk 3,21-22. Były one te były wcześniej zapowiadane przez proroków ( np. Iz 6,1 ; 63,19; Ez 1,1; 6,1; Sdz 6,34; Iz 11,1-5; 30, 30-31; Ez 1,28 )
Jan Chrzciciel prowadził (podobnie jak np. Samson) szczególnego rodzaju "styl życia". Jak się ów "styl" nazywał i gdzie w Piśmie Świętym znajdują się przepisy szczegółowo regulujące postępwanie takich osób? ODPOWIEDŹ : Obydwaj złożyli ślub nazireatu (Nazir= poświęcony Bogu). Postępowanie Nazirejczyków regulują szczegółowe przepisy wymienione w 6 rozdziale Księgi Liczb. (dokładniej Lb 6,2-21) Mniej szczegółowo natomiast: Sdz 13,5nn; 1 Sm 1,11; Am 2,12nn; Łk 1,15; Dz 18,18; Dz 21,23nn
Jak to możliwe, że Jan Chrzciciel żywił się miodem leśnym skoro przebywał na pustyni? (zakładając oczywiście, że nikt mu go nie przynosił) ODPOWIEDŹ : Wystarczyło zwrócić uwagę na jedną rzecz, a mianowicie, że pustynia, na której przebywał Jan odbiega nieco wyglądem od naszych wyobrażeń na jej temat: nie jest to bezkresna piaszczysta przestrzeń - jest w znacznej części porośnięta trawami, umożliwiającymi nawet w okresie zimowych opadów wypas stad owiec, a jej szerokość mierzy od 16 do 24 kilometrów. Nie jest więc ani taka sroga (oazy, np. oaza En Gedi zasilana naturalnymi źródłami słodkiej wody i tryskająca zielenią w środku pustyni judzkiej), ani tak nieprzebyta czy też niemożliwa do obejścia. Poza tym warto zauważyć, że Biblia używa słów pustynia i pustkowie także na określenie otwartej przestrzeni piaszczystych wydm, ubogich w trawę terenów wypasu czy skalistych, pozbawionych roślinności okolic. W czasach Jezusa pustynią nazywano poprzecinaną rozpadlinami górzystą okolicę brzegu Jordanu. Północna część doliny Jordanu jest żyzna, jej kraniec południowy przy Morzu Martwym, jest pustynny, ale brzegi jego pokrywają gęste, tropikalne zarośla. Jan przebywał zwykle w okolicach Jordanu, zwłaszcza w miejscu gdzie rzeka była bardziej dostępna dla przybywających z Jerozolimy - czyli nieco przed ujściem rzeki do Morza Martwego, gdzie można było bez trudu dokonywać obrzędu obmywania wodą. Jan udzielał chrztu w dolinie Jordanu, która obfitowała w lasy (2Krl 6,2-5). Miód zaś znajdowano w lasach (1 Sm 14,25-26) a także w szkieletach zwierząt( Sdz 14,8). Z odpowiedzi uczestników : Szarańcza i miód –to pokarm typowy dla wszystkich, którzy w celach ascetycznych decydowali się na Zycie pustelnicze. Do dziś palestyńscy Beduini jedzą szarańczę, którą po uprzednim zasuszeniu nawet przechowują Podaję kilka możliwych sytuacji znalezienia miodu przez Jana: 1/ Jan mógł mieć miód leśny z gajów palm daktylowych - jest wiec pokarmem dostępnym na pustyni, jest symbolem słowa Bożego, które jest słodsze od miodu (Ps 19,11;119,103;Ez 3,3). 2/ Manna w Piśmie Świętym jest nazywana raz chlebem, raz oliwą, a czasem miodem - pożywienie zesłane przez Boga, rozjaśnia umysł. Krople tamaryszku znajdowane po dziś dzień na pustymi są kleistym sokiem o miodowym smaku. „Była ona biała jak ziarno kolendry i miała smak placka z miodem” (Wj 16,31) 3/ Strąki szarańczyna - to owoce drzewa rosnącego powszechnie w ziemi Świętej. Młode, słodkie strąki sprzedawane są jako pożywienie nazywane chlebem świętojańskim. Nazwa ta wyrosła z przekonania, ze św. Jan Chrzciciel żywił się strąkami tej rośliny w czasie pobytu na pustyni. Kwiaty szarańczyna zapylane są przez pszczoły co sugeruje, że tam gdzie rosły te drzewa, były też obecne pszczoły dające miód. 4/ Dzięki suchemu klimatowi i sprzyjającym miejscom na judejskiej pustyni występowały pszczoły. Położone w niedużej odległości ogrody, pola i doliny, były dobrym miejscem do pozyskiwania miodu. W pustynnych pieczarach było dużo pszczół i miodu. 5/ Możliwe też, że jakiś rój pszczół zagnieździł się (podobnie jak w przypadku Samsona) w szkielecie padłego zwierzęcia - stąd miód.
OMÓWIENIE TURY III - ETAP II
UWAGA – Odpowiedzi na pytania 1 i 4 nie są jeszcze ostateczne. Udzielenie takich, jakie zostały podane poniżej zapewnia maksymalną ilość punktów, jednakże może okazać się, że również inne uznane zostaną za prawidłowe. W związku z tym zarówno pełne odpowiedzi jak i nieoficjalne wyniki pojawią się nieco później tj. w środę wieczorem.
Ewangelia wg. św. Marka, czytana w bieżącym roku liturgicznym, zawiera cztery krótkie fragmenty przedstawiające fakt, wydarzenie czy przypowieść, których nie ma w żadnej innej Ewangelii. Proszę podać przynajmniej trzy z nich. ODPOWIEDŹ : Cytat z Przewodnika Biblijnego: „Tylko cztery fragmenty w 16 rozdziałach Ewangelii występują wyłącznie u Marka. Reszta powraca albo u Mateusza, albo u Łukasza, albo u obu. Tak więc nie chodziło o wydarzenia opisane różnymi słowami w kilku Ewangeliach, czy też uzupełnione o jakieś fakty zawarte tylko u Marka. Chodziło natomiast o wydarzenia czy przypowieści podane tylko przez Marka lub fakty podane przez niego - bez związku z wydarzeniami wspominanymi przez innych Ewangelistów. Według „Synopsy Polskiej Czterech Ewangelii” Bpa Kazimierza Romaniuka, owe cztery fragmenty to: Niepokój rodziców Jezusa: (Mk 3,20-21) Przypowieść o wzrastającym zasiewie: (Mk 4,26-29) Niewidomy z Betsaidy: (Mk 8,22-26) Jezus opuszcza Jerozolimę: (Mk 11,19) (Jest również „Godzina walki”: Mk 22,35-38 jednakże jest to błąd – powinno bowiem być Łk, a nie Mk.) Pozostałe, podawane przez Uczestników, są uznane przez „Synopsę” jako szczegóły opisu wydarzeń, które przez innych Ewangelistów również są podawane. Należą do nich: Mk 7,31-37 czyli m.in. uzdrowienie głuchoniemego - zostało w Synopsie zaliczone do „Uzdrowienia wielu chorych” jako miejsce paralelne do Mt 15,29-31 Mk 14,51-52 „A pewien młodzieniec szedł za Nim, odziany prześcieradłem na gołym ciele. Chcieli go chwycić, lecz on zostawił prześcieradło i nago uciekł od nich.” - zostało w Synopsie zaliczone do „Pojmania Jezusa” jako miejsce paralelne do Mt 26,47-56; Łk 22,47-53; J 18,1-11 Mimo to powyższe odpowiedzi również zostają zaliczone jako prawidłowe Nie zostaje natomiast zaliczona odpowiedź: Mk 13,33-37 podana z następującym uzasadnieniem: Zarówno Mateusz jak i Łukasz mówią o potrzebie czujności, ale Marek jako jedyny wplata w ten temat przypowieść o panu domu udającym się w podroż i zlecającym swym sługom czuwanie oraz wypełnianie powierzonych zajęć, by nie zaskoczył ich jego powrót bez względu na to, kiedy on nastąpi. Nie do końca jest to prawdziwe: proszę zobaczyć Łk 12,35-40 oraz Mt 24,43-44. Wprawdzie nie ma tam rzeczywiście mowy o panu wyruszającym – a jedynie o powracającym, tym niemniej jest to zbyt drobny szczegół. UZUPEŁNIENIE : Inne podawane przez Uczestników fragmenty mają swoje odpowiedniki w pozostałych Ewangeliach. Na przykład: 1,35-39 [Łk 4,42-43] 3,7-12 [Mt 12,15-21; 4,25; Łk 6,17-19; 4,41] 4,24-25 [Mt 13,12] 5,4 [Łk 8,29] 6,1-3 [Mt 13,54-58; Łk 4,22-30] 6,53-56 [Mt 14,34-36] 7,1-23 [Mt 15,1-2.3a.7-9.3b-6.10-20; Łk 6,39] 7,24-25 [Mt 15,21-28] 9,1 [Mt 16,28; Łk 9,27] 9,38-41 [Łk 9,49-50] 13,24-27 [Mt 24,29-31] 15,33-35 [Mt 27,45-47] 16,15-18 [Mt 28,16-20] 16,19-20 [Łk 24,50-53] za drobne różnice w opisach tych samych wydarzeń można uznać: 2,26 - imię Abiatar 3,17 - przydomek Boanerges 6,31 - słowa "odpocznijcie nieco" 9,49 - posolenie solą 14,5 - wartość olejku 14,36 - słowo "Abba" 15,21 - imiona Aleksander i Rufus 16,8 - zachowanie kobiet poza tym: - szczegóły dotyczące tego co działo się w domu Piotra i w czym osobiście Piotr brał udział (1,29-34.35-38; 5,37-43; 9,2-6; 11,20-25) - potknięcia i błędy Piotrowe (8,33; 14,37.66-67) - powtórzona modlitwa o odsunięcie cierpienia w Ogrodzie Oliwnym
Duch nieczysty zwracając się do Pana Jezusa używa określenia "Nazarejczyk" (Mk 1,24). Jak jeden z Ewangelistów wyjaśnia użycie tego zwrotu odnośnie Jezusa i jakie są hipotezy biblistów na ten temat? ODPOWIEDŹ : Wg Mateusza, zwrot „Nazarejczyk” wiąże się z miejscem zamieszkania Jezusa (Mt 2,23) [„Przybył do miasta, zwanego Nazaret, i tam osiadł. Tak miało się spełnić słowo Proroków: Nazwany będzie Nazarejczykiem.”] Ewangelista nie powołuje się na żadnego z proroków, ponieważ takich słów nie zawierają księgi Starego Testamentu. Nazywanie Jezusa "Nazarejczykiem" (Mt 26,71) mogło być odniesione do obietnicy zesłania Mesjasza z rodu Dawida, nazwanego "odroślą (gałąź w języku hebrajskim - necer) z korzeni (Jessego), na której spocznie Duch Pański" (Iz 11,1) [„I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni.”] Określenie "Nazarejczyk" skojarzone też może być z nazirejczykiem (nazir), czyli osobą specjalnie konsekrowaną Bogu (Lb 6,1-21). Obydwa odniesienia tak rozumiane potwierdzają charakter Osoby Jezusa i Jego misji objawionej przez poprzednie imiona: obecności Boga w Nim dla wybawienia ludzi z ich grzechów. W pierwszych wiekach Nazarejczykami nazywano Żydów, którzy jako pierwsi przyjęli Jezusa. Św. Paweł był nazywany przywódcą sekty nazarejczyków ( Dz 24,5)
Nazwa której miejscowości związanej z działalnością Pana Jezusa oznaczała "wieś Nahuma"? ODPOWIEDŹ : Kafarnaum :.
Jakie dwie miejscowości wyznaczały najbardziej wysunięte (na północ i południe) punkty graniczne państwa Dawida? ODPOWIEDŹ : Najczęściej używaną formułą na przedstawienie rzeczywistego obszaru zamieszkanego przez Izraelitów jest zwrot „od Dan aż po Beer-Szebę”. Te dwie miejscowości w sposób niemal symboliczny wyznaczały północną (Dan- dawne Lais) i południową (Beer-Szeba) granicę państwa Dawida rozumianego jako terytorium zamieszkałe przez Izraelitów (czyli pokolenia Judy i Izraela) - np. 2 Sm 3,10; 17,11; 24,2. UZUPEŁNIENIE : Poza tym zostają uznane za prawidłowe odpowiedzi: granica północna - Damaszek lub Kadesz nad Ornontesem granica południowa - Esjon-Geber (czyli razem z terenami podbitymi - pod warunkiem, że to kryterium zostało zastosowane do obu granic) Nie uznane: granica północna - Aleppo, Tifsa (Tiphsah), Hamat, Tadmor granica południowa - Tamar, Kadesz-Barnea a także określenia nie będące miejscowościami. Poza tym błędna jest odpowiedź "od Tifsach do Gazy" powołująca się na 1 Krl 5,4 gdyż mowa tam o królestwie Salomona.
Niektórzy twierdzą, że na skutek Bożego polecenia: "I rzekł Bóg: Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem." (Rdz 1,29) człowiek może jeść tylko rośliny. Czy to polecenie nadal obowiązuje, a jeśli nie to od kiedy i w którym fragmencie Pisma Świętego jest ono zmienione? ODPOWIEDŹ : Pomijając już fakt, że wspomniane wyżej słowa Boga nie zawierają w sobie nakazu jedzenia tylko roślin (a więc tym samym nie zakazują jedzenia mięsa) polecenie to zostało niejako „uzupełnione” po potopie: „Wszystko, co się porusza i żyje, jest przeznaczone dla was na pokarm, tak jak rośliny zielone, daję wam wszystko.” (Rdz 9,3) Ponieważ pytanie zawierało zwrot „od kiedy” odpowiedzi podające uzasadnienia z czasów późniejszych otrzymają mniej niż 3 pkt. Dla przykładu: - nakaz spożywania baranka paschalnego, - Jezus sam podawał ludziom ryby - Pwt 12,15 [(15) Wszakże zależnie od twej chęci, stosownie do błogosławieństwa, jakiego Pan, Bóg twój, ci udzieli, możesz uprawiać ubój i jeść mięso w obrębie twych murów. Może je spożywać czysty i nieczysty, jak się je gazelę i jelenia.] - 2P 2,12 [(12) Ci zaś, jak nierozumne zwierzęta, przeznaczone z natury na schwytanie i zagładę, wypowiadając bluźnierstwa na to, czego nie znają, podlegną właśnie takiej zagładzie jak one,] - 1 Kor 10,25-26 [(25) Tak więc wszystko, cokolwiek w jatce sprzedają, spożywajcie, niczego nie dociekając - dla spokoju sumienia. (26) Pańska bowiem jest ziemia i wszystko, co ją napełnia.] / jatka = rzeźnia/ - „Jeden jest zdania, że można jeść wszystko, drugi — słaby — jada tylko jarzyny. Ten, kto jada [wszystko], niech nie pogardza tym, który nie jada, a ten, który nie jada, niech nie potępia tego, który jada; bo Bóg go łaskawie przygarnął. Kim jesteś ty, co się odważasz sądzić cudzego sługę? (...) Nie burz dzieła Bożego ze względu na pokarmy! Wprawdzie każda rzecz jest czysta, stałaby się jednak zła, jeśli człowiek, spożywając ją, dawał przez to zgorszenie. Dobrą jest rzeczą nie jeść mięsa i nie pić wina, i nie czynić niczego, co twego brata razi” (Rz 14,2—4.20n).]
Izraelici uznawali za nieczyste zwierzęta, które nie miały rozdzielonego kopyta. Dlaczego zatem do takich zwierząt zaliczali również świnie? ODPOWIEDŹ : Ponieważ pełny przepis brzmi: „Będziecie jedli każde zwierzę czworonożne, które ma rozdzielone kopyta, to jest racice, i które przeżuwa.” (Kpł 11,3) Świnia zatem, mimo że ma rozdzielone kopyta, to jednak nie spełnia drugiego warunku – nie przeżuwa. Mówi o tym samo Pismo Święte: ”wieprz, ponieważ ma rozdzielone kopyto, ale nie przeżuwa - będzie dla was nieczysty.” (Kpł 11,7) ROZWINIĘCIE (z odpowiedzi uczestników) : “Ze zwierząt ziemskich”, które to określenie stosuje się do wszystkich zwierząt lądowych (za wyjątkiem gryzoni stadnych), wolno spożywać każde, które ma odsłonięte pazury i przeżuwa pokarm (Kpł. 11:3; Pwp 14:6). Każdy ssak lądowy, który nie spełnia tych warunków jest zakazany. Tora uściśla, że wielbłąd, borsuk, zając i świnia, ponieważ każde z nich nie spełnia jednego z tych dwóch warunków. Owce, bydło, kozy i zwierzyna płowa są koszerne. Zakaz ten występuje też w Księdze Kapłańskiej 11,7. Krótka odpowiedź na pytanie: “dlaczego Izraelici przestrzegali tych praw” brzmi: “ponieważ tak stoi w Torze”. Tora nie precyzuje żadnych powodów dla istnienia tych praw, ale dla Żyda, który przestrzega praw w niej zawartych, żaden inny powód, niż ten, że tak nakazuje Tora, nie jest konieczny. Sugeruje się, że prawa kaszrutu podlegają kategorii “chukkim”, to jest: praw dla których nie ma powodu. Przestrzegając tych praw, mimo, że nie znają ich przyczyny, okazują Bogu posłuszeństwo. Próbowano jednak znaleźć powody, dla których Bóg je na Żydów nałożył. W swojej książce: “Być Żydem”, świetnej pracy na temat tradycyjnego Judaizmu, rabin Hayim Halevy Donin sugeruje, że prawa dotyczące spożywania pokarmów zaplanowane zostały jako wezwanie do świętości. Umiejętność rozróżniania pomiędzy dobrem a złem, właściwym a niewłaściwym, czystym i nieczystym, sacrum a profanum, jest w judaizmie bardzo istotna. Narzucenie reguł co do tego co wolno, a czego nie wolno spożywać, zakorzenia ten rodzaj samokontroli. W dodatku, podnosi ono zwykłą czynność jedzenia do rangi rytuału religijnego. Żydowski stół jest często porównywany w literaturze rabinicznej do ołtarza w Świątyni Ograniczenia uboju i spożywania mięsa, mogą wynikać też z całkiem zwyczajnych powodów, mówiąc współcześnie, sanitarno-epidemiologicznych: świnia - mięso szybko się psuje i można zarazić się włośnicą. Poza tym znaczenie mogło mieć to, w jaki sposób świnie się odżywiają, że zjadają różne odpadki i grzebią w śmieciach. Sprawa wieprzowiny to najlepszy przykład jak skutecznie wdrażać zasady mało zrozumiałe dla ogółu, a jednak bardzo ważne. Otóż w klimacie, w którym żyli Żydzi i Arabowie spożywanie mięsa wieprzowego, zwłaszcza przechowywanego, groziło groźnymi śmiertelnymi chorobami. Prosty człowiek, nie raz skusiłby się na podobnie wyglądające jak inne mięso wieprzowe. Zakaz pochodzący od samego Jahwe był najskuteczniejszy. Inne wyjaśnienie może dotyczyć tego, że przepisy dotyczące “nieczystości” świni sięgały w daleką przeszłość. Nie chodziło w nich przede wszystkim o względy higieniczne czy estetyczne. Ongiś, w zamierzchłych czasach, większość z owych zwierząt “nieczystych” wiązano z jakimiś siłami mrocznymi i złowrogimi. Spożywanie mięsa sprzedawanego na targu wiązało się z niebezpieczeństwem, że najprawdopodobniej pochodziło ono ze zwierząt złożonych na ofiarę jakiemuś bóstwu. Dla Izraela motywację stanowiła wola samego Najwyższego [Kpl 20,24-25]: Dlatego powiedziałem wam: wy posiądziecie ich ziemię, Ja sam daję wam ją w dziedzictwo, ziemię opływającą w mleko i miód. Ja jestem Pan, Bóg wasz, który oddzieliłem was od innych narodów. Będziecie odróżniać zwierzęta czyste od nieczystych, ptaki nieczyste od czystych. Nie będziecie plugawić siebie samych przez zwierzęta i ptaki ani przez wszystko, co się roi po ziemi, przez wszystko, co oddzieliłem od was jako nieczyste. oraz : Długo nie można było znaleźć klucza tego podziału, więc uznano go za ceremonialny wymysł judaizmu. Dopiero XX-wieczny zryw nauki przyniósł potwierdzenie biblijnego stanowiska. Amerykański lekarz i biolog dr D.J.Macht przeprowadził szereg doświadczeń, posługując się metodą fitofarmakologiczną (badanie wpływu związków chemicznych na żywe rośliny). Łubin hodowany na pożywce fizjologicznej Macht "karmił" wyciągiem z mięśni zwierząt czystych i nieczystych. W przypadku tych drugich zaobserwował silne działanie toksyczne, które hamowało wzrost rośliny. W naszej kulturze najczęściej spożywanym zwierzęciem nieczystym jest świnia. Biblia kilkakrotnie podkreśla nieczystość wieprzowiny. Skąd to szczególne wyróżnienie? Otóż hodowla świń była dość powszechna wśród sąsiadów Izraela - stąd zapewne powtarzane przestrogi (zob. Izajasza 65:4; 66:17), bo żaden pokarm nieczysty nie stał się tak powszechny wśród ludzi, chociaż mięso świni jest niezdrowe. Medycyna udowodniła, że wieprzowina zawiera wiele substancji toksycznych nie tylko dla człowieka (tzw. sutoksyny).Z badań wynika, że konsumenci wieprzowiny znacznie częściej zapadają na raka, częściej dotykają ich choroby zwyrodnieniowe stawów, artretyzm i uszkodzenie krążków międzykręgowych. Duża zawartość tłuszczu, nawet w chudej wieprzowinie, prowadzi do arteriosklerozy, w tym do zwapnienia i zwężenia naczyń wieńcowych serca, podwyższenia ciśnienia oraz powstawania gruczołów. Świeże mięso może wywołać zapalenie wyrostka robaczkowego, woreczka żółciowego, kolki wątrobowe, ostre nieżyty jelit, egzemy.
Jaki "zawód" według słów Pisma Świętego "uprawiała" Maria Magdalena? ODPOWIEDŹ : Pismo Święte nic nam o tym nie mówi. zobacz WIĘCEJ :.
OMÓWIENIE TURY IV - ETAP II
W Piśmie Świętym znajduje się fragment mówiący o dziwnej sytuacji, kiedy to Bóg chce pozbawić życia (jest to wyraźnie i wprost stwierdzone) jednego ze szczególnie wybranych przez siebie ludzi. Nie ma przy tym żadnej informacji, co było tego powodem. Proszę podać gdzie to zostało opisane (księga i rozdział) oraz o którego człowieka chodzi. ODPOWIEDŹ : Wspomniany fragment to Wj 4,20-26 (a zwłaszcza wyróżniony w. 24): Pan powiedział do Mojżesza w Madian: Wracajże do Egiptu, gdyż umarli wszyscy ci, którzy czyhali na twe życie. Wziął Mojżesz swą żonę i synów, wsadził ich na osła i powracał do ziemi egipskiej. Wziął też Mojżesz ze sobą laskę Boga. Pan rzekł do Mojżesza: Gdy będziesz zbliżał się do Egiptu, pamiętaj o władzy czynienia wszelkich cudów, jaką ci dałem do ręki, i okaż ją przed faraonem. Ja zaś uczynię upartym jego serce, że nie zechce zezwolić na wyjście ludu. A ty wtedy powiesz do faraona: To mówi Pan: Synem moim pierworodnym jest Izrael. Mówię ci: Wypuść mojego syna, aby mi cześć oddawał; bo jeśli zwlekać będziesz z wypuszczeniem go, to Ja ześlę śmierć na twego syna pierworodnego. W czasie podróży w miejscu noclegu spotkał Pan Mojżesza i chciał go zabić. Sefora wzięła ostry kamień i odcięła napletek syna swego i dotknęła nim nóg Mojżesza, mówiąc: Oblubieńcem krwi jesteś ty dla mnie. I odstąpił od niego Pan. Wtedy rzekła: Oblubieńcem krwi jesteś przez obrzezanie. Tekst ten różnie jest interpretowany. Jedno ze spotykanych wyjaśnień: Mojżesz pożegnał teścia, wziął swą żonę Seforę i dwóch synów i udał się do Egiptu. W czasie podróży Pan spotkał Mojżesza i ,,chciał go zabić” (Wj 4:18-23). Przyczyną temu było to, że syn Mojżesza nie był obrzezany, jak było przykazane jeszcze Abrahamowi. Sefora wzięła ostry kamień i odcięła napletek syna swego i dotknęła nim nóg Mojżesza [Katolicki Komentarz Biblijny podaje, że Sefora pomazała członek męża krwią pochodzącą z obrzezania syna, a „nogi” w w. 25 są eufemizmem] (Wj 4:24-26). Być może rozgniewała się ona na Mojżesza i na tym etapie swojej drogi on wysłał ją z dziećmi do domu, ponieważ dalej widzimy go idącym do Egiptu tylko ze swoim bratem Aaronem. Inne odpowiedzi podawane przez Uczestników: 1. Izaak 2. Jakub 3. Ezechiasz Jednakże: Ad. 1 – podany jest powód: wystawienie na próbę Abrahama Ad. 2 i 3 – jest to wyraźnie i wprost stwierdzone że Bóg chciał pozbawić ich życia Podobnie w przypadku innych osób, albo jest podany powód, albo brakuje wyraźnego stwierdzenia o chęci pozbawienia życia. W związku z tym odpowiedzi takie nie spełniają warunków podanych w pytaniu, a co za tym idzie nie mogą zostać uznane za prawidłowe.
W mitologii greckiej byli nierozłącznymi bliźniakami, braćmi Heleny trojańskiej. Gdzie i pod jaką nazwą zostali wymienieni w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ : Byli to Kastor i Polluks (łac. Castor, Sollux z gr. Kástōr, Polydeukēs, zwani również Dioskurami (gr. Dióskuroi „synowie Zeusa”). Uznawano ich za opiekunów żeglarzy, a na niebie umieszczano jako gwiazdozbiór Bliźniąt (gr. Dídymoi). Zapewne w wyniku tego ostatniego faktu niektóre odpowiedzi kojarzyły ich z Tomaszem zwanym Didymos, co jest niestety błędne. W Piśmie Świętym bowiem wspomniani są w Dz 28,11: Po trzech miesiącach odpłynęliśmy na okręcie aleksandryjskim z godłem Dioskurów, który przezimował na wyspie. (BT) (w Biblii Brzeskiej natomiast zdanie to brzmi: ”A tak po trzech miesiącach jechalichmy w okręcie Aleksandryjskim, który zimował na wyspie, na którym był herb Kastor i Polluks.”) Nieprawidłowe są również odpowiedzi: - Jakub i Ezaw z Księgi Rodzaju 25,19-34 - Peres i Zerach z Księgi Rodzaju 38,29n - Sikkut i Kijjun z Księgi. Amosa 5,25-26
Jaka jest różnica między egzegetą, a ejzegetą (eisegetą) ? ODPOWIEDŹ : W wielkim skrócie można powiedzieć, że: Egzegeta zajmuje się interpretacją treści Biblii. Jest osobą wyjaśniającą rzeczywisty przekaz Biblii. Dąży do zrozumienia tekstu Biblii, próbując wyjaśnić, co autor natchniony chciał w danym fragmencie czy księdze wyrazić, co przekazywał ludziom, dla których pisał. Ejzegeta (eisegeta) natomiast wychodzi od własnej teorii interpretacyjnej i do niej próbuje nagiąć fragmenty Biblii, czyli udowadnia, że Biblia popiera jego stanowisko. Więcej TUTAJ :. I tak nawiasem mówiąc w Google wystarczyło wpisać „eisegeza”.
W Księdze Rodzaju czytamy: "A wreszcie rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. " (1,26) Dlaczego została użyta tutaj liczba mnoga? ODPOWIEDŹ : Różnie interpretowano to stwierdzenie - trudność egzegetyczną stanowi bowiem forma czasownika liczby mnogiej: na‘ăśeh – uczyńmy. Obecnie za większością biblistów przyjmuje się, że jest to tzw. pluralis deliberativus lub pluralis psychologicus. Jest to pewien rodzaj liczby mnogiej - liczba mnoga namysłu (zob. też Wj 3, 22; 11, 7; Iz 6, 8) czyli forma stylistyczna wyrażająca naradę z samym sobą, zjawisko psychologiczne, które polega na tym, że mówiący niejako dzieli się na dwie osoby, z których jedna udziela drugiej rady lub zachęty. Uwydatnia to czynność Bożego rozumu decydującego się na powołanie do bytu najdoskonalszego i najszlachetniejszego dzieła na ziemi — człowieka. Bóg niejako zastanawia się, rozmawia z sobą, rozważa stworzenie człowieka. Ten namysł Boży przypomina trochę tekst babil. epopei Enuma elisz, w której bóg Marduk naradza się jakoby z bogiem Ea, mówiąc do niego: Chcę połączyć krew, chcę, żeby zaistniały kości; chcę, żeby powstał Lilu — to znaczy człowiek. Inne koncepcje: 1. Trójca Święta Ojcowie Kościoła, m.in. św. Ireneusz (Adversus Haereses 4,20), Hilary (De Trinitate, 4,17-18), św. Bazyli (De Spiritu Sancto, 16,38), św. Jan Chryzostom (Homilia in Gen., 8), św. Augustyn (De civtitate Dei, 16, 6), a także św. Tomasz i późniejsi teologowie chrześcijańscy, niesłusznie dopatrywali się w liczbie mnogiej aluzji do Trójcy Św. Jednakże to postępowanie Ojców tłumaczy się ich wiedzą nowotestamentalną, w świetle której rzeczywiście najłatwiej znika trudność. Wszelako Stary Testament nie znał jeszcze prawdy o troistości Osób w Bogu. Tajemnica Trójcy Świętej została bowiem objawiona dopiero w Nowym Przymierzu. W teologii autora „Heksaemeronu” nie było na nią miejsca. Myśl o wielości osób w Bogu w jego odczuciu stanowiłaby zagrożenie dla monoteizmu, który – jak wiadomo – czci tylko jednego Boga i wyklucza istnienie innych bóstw. Zresztą mimo formy liczby mnogiej znaczenie wyrażenia faciamus jest jednostkowe: Bóg chce stworzyć człowieka! 2. Pozostałość politeizmu Niektórzy egzegeci sądzili, że uczyńmy jest śladem dawnych wyobrażeń politeistycznych, w których obok boga-stwórcy istniały inne bóstwa. Także to stanowisko nie wydaje się uzasadnione. Jako wyznawca monoteizmu autor Rdz 1, 1-2, 4a nie zostawiłby w swoim dziele wyrażenia, które jego czytelnikom, żyjącym przecież wśród politeistów, mogłoby nasunąć myśl, że obok Boga istnieją inne bóstwa. Z chwilą gdy opowiadanie o stworzeniu człowieka znalazło się w Biblii, nabrało charakteru monoteistycznego, zgodnie z treścią całej Biblii, w naszym wypadku zgodnie z pierwszym rozdziałem Księgi Początków. Także tradycja żydowska nie dopatrywała się czegoś niewłaściwego w liczbie mnogiej uczyńmy, gdyż w przeciwnym razie usunęłaby po prostu tę trudność. Zresztą wiersz 1, 27 wyraźnie mówi, że idzie o jednego Boga: ‘elohîm stworzył bārā’ ludzi na obraz swój - be-calmô. Por. także 5, 1 i 9, 6. 3. Skutek tego, że rzeczownik ‘Elohîm jest w liczbie mnogiej Jednakże rzeczownik ten jest w tekście traktowany jako rzeczownik w l. poj. rzekł Bóg (‘Elohîm)… Można więc powiedzieć, że czytając ‘ĕlōhîm Izraelici uświadamiali sobie, iż przemawia do nich istota potężna, najważniejsza. Jak wspomnieliśmy, rzeczownik ‘ĕlōhîm jest liczbą mnogą, ściśle biorąc należałoby go zatem przetłumaczyć nie słowem Bóg, lecz słowem bogowie. W takim znaczeniu występuje on w wypowiedziach pisarzy biblijnych o bogach pogańskich. Najczęściej jest jednak używany na określenie jednego Boga, czczonego przez Izraelitów, z orzeczeniami w liczbie pojedynczej. W zdaniu: A wreszcie rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. oznacza on niewątpliwie jednego Boga, nie bogów Zastanawiającą jest rzeczą, dlaczego pisarze biblijni na określenie jednego Boga używali rzeczownika w liczbie mnogiej. Niektórzy badacze „Pisma Świętego” sądzili, że mamy ta do czynienia z pozostałością politeistycznych wierzeń przodków Izraela, dalekim ich śladem. Pogląd ten trzeba uznać za błędny. Pisarze biblijni zwalczali bowiem politeizm i stąd trudno przypuszczać, by uważali za stosowne oznaczać Boga rzeczownikiem w liczbie mnogiej, gdyby ten miał jakikolwiek wydźwięk politeistyczny. Dużo światła rzuciły na to zagadnienie nowoczesne odkrycia archeologiczne. Z tekstów klinowych, które znaleziono w Boghazköy koło Ankary, w miejscu Hattusas, dawnej stolicy państwa Chetytów wynika mianowicie, że istniał tam zwyczaj określania jednego króla rzeczownikiem bogowie. W tekstach z Tell El-Amamy faraon otrzymuje miano moi bogowie. W tym ostatnim wypadku kananejski wasal faraona, kierując się najwyraźniej pochlebstwem, chce według wszelkiego prawdopodobieństwa wyrazić myśl, że uważa swego zwierzchnika za wcielenie doskonałości właściwych bogom. Warto przy tym podkreślić, że zwyczaj określania pojedynczych bóstw rzeczownikiem w liczbie mnogiej stwierdzono także poza Izraelem. W legendzie o Danelu, odkrytej w Ras Szamra, tytuł ilm, czyli bogowie, nosi bóstwo zwane także Panem Egiptu. W innych tekstach z tego samego środowiska Mot, bóg śmierci, uważany za syna Ela, nazwany jest Motem, synem bogów. Fenicjanie zaś tytuł elim, czyli bogowie, nadawali bogu Nergalowi. Przypuszcza się, że Izraelici oznaczali jednego Boga rzeczownikiem w liczbie mnogiej, by zaznaczyć, że posiada On wszelkie doskonałości i zastępuje im liczne bóstwa czczone przez narody pogańskie. 4. Forma pluralis maiestatis (maiestaticus) Czyli forma podobną do tej, którą stosowali królowie i papieże, gdy w swoich przemówieniach i pismach używali zaimka my z czasownikami w pierwszej osobie liczby mnogiej. Jest to pogląd błędny ponieważ nie udowodniono istnienia tego rodzaju liczby mnogiej w języku hebrajskim. [Pluralis maiestatis seu dignitatis pojawia się w Biblii dopiero bardzo późno, w czasach perskich i greckich. Por. Ezd 4, 18; 1 Mch 10, 19; 15, 9.] 5. Narada Boga z dworem aniołów Pogląd ten (głoszony m.in. przez Filona) sugeruje, że liczba mnoga w. 26, a także liczba mnoga w wypowiedziach Boga w Rdz 3, 22; 11, 7 i Iz 6, 8, odzwierciedla wyobrażenie, iż Jahwe zwracał się do istot niebieskich, stanowiących Jego dwór, podobny do dworów królewskich. Trzeba przyznać, że w „Starym Testamencie me brak tekstów mówiących o dworze Boga (np. 1 Krl 22, 19; Hi 1, 6-12; 2,1-6), a Hi 38, 7 wspomina nawet o synach bożych, czyli aniołach, którzy wydawali radosne okrzyki, gdy Jahwe kładł podwaliny ziemi. Znamienną jednak jest rzeczą, że ani „Heksaemeron”, ani Rdz 3, 22 i 11,7 o dworze Jahwe nie czynią najmniejszej wzmianki. Przy założeniu, że te same teksty mówią o Bogu zwracającym się do swoich dworzan, to ich milczenie o dworze bożym byłoby niewytłumaczalne. Iz 6 wspomina serafy, które na pewno należą do dworu bożego (w.2n), ale w w. 8 tego tekstu pytanie Jahwe: Kto nam pójdzie? najwyraźniej zawiera tę samą myśl co Jego wcześniejsze pytanie: Kogo mam posłać? W obydwu wypadkach Jahwe pyta więc samego siebie. Podobnie jest w 2Sm 24, 14, gdzie Dawid z myślą o samym sobie raz stwierdza: Wpadnijmy raczej w ręce Jahwe…., a zaraz potem wyjaśnia: Ale w ręce ludzi nie chciałbym wpaść. W Pnp 1,11 oblubieniec w następujących słowach wyraża swój zamiar sporządzenia złotych plecionek dla ukochanej: Niechże ci uczynimy plecionki złote. Na podstawie: Michał Peter, Prehistoria biblijna, Papieski Wydział Teologiczny, Poznań 1994 Józef St. Synowiec, Początki świata i ludzkości według Księgi Rodzaju, Bratni Zew, Kraków 2001 Józef St. Synowiec, Dekalog. Dziesięć ważnych przykazań, Bratni Zew, Kraków 2004 Zobacz także TUTAJ:.
Jak nazywało się prawo, któremu przeciwstawia się Pan Jezus mówiąc o "nadstawianiu policzka" i "odstępowaniu szaty"? Gdzie możemy spotkać się z tym prawem w Starym Testamencie? - proszę podać 2 przykłady. ODPOWIEDŹ : Było to tzw. „prawo odwetu” czyli inaczej „lex talionis” lub „prawo talionu” Mowa o nim m.in. w: Wj 21,23-25; Pwt 19,19-21; Kpł 24,17-22.
Zażądała głowy Jana Chrzciciela na misie. Kim była dla Heroda ta dziewczyna? (proszę podać trzy różne stopnie najbliższych powiązań rozdzinnych istniejących między nimi) ODPOWIEDŹ : Herod Wielki, syn Atypatra Idumejczyka i Kypros, księżniczki nabatejskiej, miał 10 żon i 15 dzieci. Wśród nich byli między innymi: Arystobul I Herod Antypas Herod Filip I Herod Filip II Mieli oni różne matki, więc byli braćmi przyrodnimi Herodiada była: - córką Arystobula I - żoną Heroda Filipa I i matką jego córki Salome - drugą żoną Heroda Antypasa W związku z powyższym Salome była (w chwili, gdy zażądała głowy Jana Chrzciciela) dla Heroda Antypasat jednocześnie: - córką bratanicy (czyli wnuczką brata – Arystobula I) - bratanicą (czyli córką brata – Heroda Filipa I) - pasierbicą (czyli przybraną córką – jako rodzona córka Herodiady) Później, po poślubieniu Heroda Filipa II stała się również jego bratową. UWAGA: Encyklopedia Biblijna w haśle „Herod Antypas” błędnie podaje, że „Panowanie Heroda Antypasa, łączy się z postacią Herodiady, którą poślubił, mimo, że była jego siostrzenicą i żoną jego przyrodniego brata”. Jak wspomniano wyżej Herodiada była córką brata – Arystobula I, a nie siostry Antypasa. W związku z tym, odpowiedź taka – mimo, że nieprawidłowa – również zostanie zaliczona.
Jak według Pisma Świętego miała na imię dziewczyna z poprzedniego pytania? ODPOWIEDŹ : Pismo Święte nie podaje jej imienia. (Józef Flawiusz podaje, iż miała na imię Salome.)
OMÓWIENIE TURY I ETAPU III
Tym razem pytania „zezwierzęcone”, niektóre z przymrużeniem oka ;) ZWIERZĘ TO…
… pozbawiło życia proroka oszukanego przez proroka
…zostało okrutnie wykorzystane do wzbudzenia pożaru
… po spaleniu było wykorzystywane przy obrzędzie oczyszczenia po dotknięciu zwłok
…było symbolicznie „obarczane” grzechami całego Narodu Wybranego i wypędzane
…przynosiło pokarm jednemu z proroków
…posłużyło za „bankomat” Piotrowi posłanemu przez Pana Jezusa
… nieskutecznie próbowało pozbawić życia Apostoła Narodów
Proszę podać o jakie zwierzę (w niektórych przypadkach było ich więcej – lecz tego samego gatunku) chodzi w każdym pytaniu oraz wskazać fragment Pisma Świętego, który mówi o danym wydarzeniu
ODPOWIEDZI: 1. Lew (1 Krl 13,11-24) 2. Lisy lub szakale wg. niektórych tłumaczeń (Sdz 15, 4-5) 3. Czerwona krowa (Lb 19,1-10) 4. Kozioł (Kpł 16, 20-22) 5. Kruki (1 Krl 17, 4-6) 6. Ryba (Mt 17, 27) 7. Żmija (Dz 28, 3-6) Nie są natomiast prawidłowe odpowiedzi: Na pytanie 3 – dwie synogarlice albo dwa młode gołębie ( Podczas całego okresu trwania nazireatu jest poświęcony dla Pana. Gdyby jednak ktoś nagle przy nim umarł, i sprowadził [przez to] nieczystość na jego poświęconą głowę, to on ostrzyże ją w dniu oczyszczenia: ostrzyże ją dnia siódmego, ósmego dnia przyniesie dwie synogarlice albo dwa młode gołębie kapłanowi przy wejściu do Namiotu Spotkania. Jednego złoży kapłan jako ofiarę przebłagalną, drugiego zaś na ofiarę całopalną, i dokona przebłagania za niego, za winę, jaką zaciągnął przy zwłokach zmarłego. Lb 6,8-11) - ponieważ w pytaniu wyraźnie jest stwierdzone, że zwierzę było wykorzystywane PO spaleniu; tym niemniej ponieważ mamy tu niektóre ze wspomnianych elementów za taką odpowiedź zostaną przyznane 3 punkty Na pytanie 7 – lew (Natomiast Pan stanął przy mnie i wzmocnił mię, żeby się przeze mnie dopełniło głoszenie /Ewangelii/ i żeby wszystkie narody /je/ posłyszały; wyrwany też zostałem z paszczy lwa. 2 Tm 4,17) - ponieważ nie chodzi tutaj o rzeczywiste wydarzenie, a lew jest tutaj jedynie symbolem.
OMÓWIENIE TURY II ETAPU III
Tym razem pewnego rodzaju "zabawa" słowna. Otóż wyobraźmy sobie sytuację, kiedy jakaś gazeta drukuje na pierwszej stronie następującą informację: Archeolodzy dokonali ostatnio sensacyjnego odkrycia. Znaleziono fragment karty pochodzącej z nieznanej nam dotąd Kroniki Salomona, który informuje o faktach, mogących zrewolucjonizować nasze patrzenie na ówczesne czasy i kulturę. Opisuje on wydarzenie mające miejsce w pałacu Salomona. Widocznie w tamtych czasach wierzono, że w jakiś magiczny sposób można pozbawić drugiego człowieka jego zdolności i umiejętności – to właśnie bowiem chciał uczynić jeden ze służących króla. Oczywiście nie udało mu się, co więcej - jego zamiar odkryto. Podczas ucieczki – jak się dowiadujemy – wypadła mu mina, co świadczy, że już wówczas Izraelici dysponowali, zapewne prymitywną ale jednak, formą tej broni. Okaleczony, najprawdopodobniej na skutek szoku, zdołał przebiec jeszcze cały stadion – i tutaj kolejna zdumiewająca informacja, że taki obiekt istniał w tamtych czasach w Jerozolimie. Okazuje się też, że Salomon, chociaż bardzo utalentowany, był równocześnie niesprawiedliwym okrutnikiem – skoro rozkazał ubiczować tych, którzy byli mu wierni i dobrze wypełniali swoje obowiązki. Tymczasem ów znaleziony fragment zawierał tekst: Jeden ze służących króla Salomona, zazdrosny o jego rozliczne talenty, usiłował kilka z nich zdobyć dla siebie. Po nieudanej próbie tegoż, musiał salwować się ucieczką. Przed pałacem potknął się i upuścił minę. Mimo to przebiegł jeszcze stadion bez łokcia zanim został złapany. Chociaż miał jeszcze kilka asów w rękawie nie udało mu się wyjść cało z opresji – ścigający go żadną też miarą nie dali się odwieść od doprowadzenia go przed oblicze władcy. Za taką postawę otrzymali oni, na rozkaz Salomona, po kilkadziesiąt batów... Zadanie polega na zrobieniu słowniczka, który pozwoli właściwie zrozumieć ów „znaleziony” fragment tekstu. Trzeba więc znaleźć w nim te słowa, których biblijne znaczenie jest odmienne od współczesnego, wypisać je i podać co one oznaczają w Piśmie Świętym. ODPOWIEDŹ: Słowa biblijne, występujące w tekście, rozumiane dzisiaj inaczej i mogące (odczytywane współcześnie) wypaczyć jego sens, które należało wymienić i wytłumaczyć to: talent - jednostka wagi (w czasach Starego Testamentu: około 34,2 kg; w czasach Nowego Testamentu: około 20,4 kg), a zarazem jednostka monetarna równa 3000 sykli ("srebrników"). Należy jednak pamiętać, że monety pojawiły się dopiero w V wieku przed Chr. mina - jednostka wagi (w czasach Starego Testamentu: około 570 g; w czasach Nowego Testamentu: około 340 g), a zarazem jednostka monetarna równa 50 syklom. 60 min równało się jednemu talentowi stadion - to grecka miara odległości wynosząca około 185 metrów. Pojawia się ona np. w 2Mch 12,16 ("/jezioro szerokie na dwa stadia/"), łokieć - miara długości, biorąca za podstawę odległość od łokcia do końca palca środkowego, równała się w czasach Starego Testamentu: 44,5 cm ("łokieć mały") albo 52 cm ("łokieć duży"). W czasach Jezusa przyjmowano, że "łokieć" wynosi 55 cm as - podstawa rzymskiego systemu monetarnego, miedziany pieniądz o wartości 1 / 2,5 sesterca albo 1 / 10 (lub 1/16) denara. miara - jednostka objętości towarów sypkich lub płynnych wynosząca ok. 12 l. (zob. np. Mt 13,33) bat- jednostka objętości (równa 21 lub 40 litrów w czasach Starego Testamentu i około 22 l w czasach Nowego Testamentu) DOPOWIEDZENIA: 1. Oczywiście teksty zarówno rzekomego fragmentu Kroniki Salomona jak i artykułu prasowego zostały przeze mnie wymyślone na potrzeby konkursu. Miało to m.in. na celu pokazanie (choć przyznaję w nieco przerysowany i poniekąd infantylny sposób) jak można niemalże całkowicie wypaczyć tekst biblijny odczytując go na sposób współczesny, bez znajomości ówczesnej kultury i języka. 2. Fragment, jak niektórzy słusznie zauważyli, nie mógł pochodzić z czasów Salomona (ok. 970-931 przed Chr.). Znajdują się w nim bowiem pojęcia z kręgu kultury greckiej i rzymskiej czyli używane bywały dopiero wtedy, gdy Palestyna znalazła się w bezpośrednim zasięgu oddziaływania tych cywilizacji: stadion - to czas o jakieś 750 lat późniejszy od Salomona. Panowanie Salomona była w przybliżeniu równoczesne z kresem kultury mykeńskiej, zasięg oddziaływania greckich miast-państw był jeszcze zbyt mały, by odcisnąć swoje piętno na dalekiej Ziemi Świętej. Zresztą nawet i w Grecji, w tym okresie historii ("późnoarchaicznym") taka miara jak "stadion" jeszcze nie występuje. as - panowanie Salomona wyprzedza o 200 lat tradycyjną datę założenia Rzymu, którą (po ostatnich odkryciach prof. Carrandiniego) uważa się znowu za coraz mniej legendarną, a coraz bardziej prawdopodobną. Jednak nawet gdyby przyjąć teorię o wcześniejszym powstaniu Miasta (r. 900 - wczesna epoka żelaza), to i tak nie można mówić o mennicach i wybijaniu pieniędzy (skoro te zaczęto wypuszczać w obieg dopiero po decyzji komisji decemwirów w 451 r. przed Chr.) 3. Można ewentualnie dodać jeszcze do „słowniczka” słowo „służący”, które było często synonimem słowa „niewolnik”,(zobacz TUTAJ :. jednakże nie było to w tym przypadku ani wymagane, ani punktowane 4. Ponieważ źródła czasem różnią się w przeliczaniu jednostek monetarnych jak i miar objętości czy długości, dlatego też uznawane będą również i inne przeliczniki od podanych powyżej – istotą zadania było powiem odnalezienie w tekście odpowiednich słów. 5. Tłumaczone przez niektórych Uczestników: „salwować się ucieczką” – jako uciekać, oraz „zdobyć dla siebie” – jako ukraść, nie mieszczą się w ramach określonych w zadaniu, gdyż nie należą do terminów biblijnych, które dzisiaj znaczą coś innego niż wówczas. REASUMUJĄC: Prawidłowo przetłumaczony tekst powinien brzmieć: „Jeden ze służących króla Salomona, zazdrosny o jego wielki majątek, usiłował trochę zdobyć dla siebie. Po nieudanej próbie tegoż, musiał ratować się ucieczką. Przed pałacem potknął się i upuścił monetę. Mimo to przebiegł jeszcze prawie 180 metrów zanim został złapany. Chociaż miał jeszcze kilka drobnych monet w rękawie nie udało mu się wyjść cało z opresji – ścigający go żadnymi też 12 litrami [tekst nie podaje, co konkretnie proponował im zbieg] nie dali się odwieść od doprowadzenia go przed oblicze władcy. Za taką postawę otrzymali oni, na rozkaz Salomona, po kilkaset litrów...”[tutaj tekst się urywa więc nie możemy jednoznacznie stwierdzić co otrzymali]
Proszę podać trzy fragmenty ze Starego Testamentu, które mówią o holokauście w znaczeniu biblijnym. ODPOWIEDŹ: Angielski termin Holocaust nawiązuje do łacińskiego holocaustum - całopalenie, ofiara całopalna (spalana w całości). Miał on nawiązywać do masowości mordów dokonywanych przez Niemców nazistowskich. Jednak termin całopalenie, jest terminem biblijnym, o pozytywnym wydźwięku, oznaczającym ofiarę, jaką składano w Świątyni Boga. Wg Encyklopedii Katolickiej: holocaustum - ofiara całopalna, dar ofiarny, złożony w całości Bogu przez spalenie” (po grecku holokaustikós ). [quicumque primus fuerit egressus de foribus domus meæ, mihique occurrerit revertenti cum pace a filiis Ammon, eum holocaustum offeram Domino. ( Sędziów 11:31), Vulgata ] Informacje o ofiarach całopalnych występujące w Biblii to albo przykłady ich składania (np. Rdz 22,13; Kpł 8,18-21; Kpł 9,12-14; 1 Sam 6,14-15) albo przepisy tej czynności dotyczące (np. Kpł 1,3-17; Kpł 6,2-5; Lb 15,1-14 )
Jak brzmi nowotestamentalna tzw. "Złota zasada postępowania"? Gdzie ona się znajduje? (księga, rozdział i wiersz). Proszę także podać przynajmniej jeden cytat ze Starego Testamentu w którym znajduje się podobne zalecenie. ODPOWIEDŹ: „Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie” (Mt 7, 12). (u Łukasza: „Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, tak wy im czyńcie.” (Łk 6, 31) W Starym Testamencie: „Czym sam się brzydzisz, nie czyń tego nikomu!” (Tb 4,15) „Osądzaj sprawy bliźniego według swoich własnych i nad każdą sprawą się namyśl!” (Syr 31,15 )
Jakie trzy nazwy miało jezioro (nazywane też morzem), do którego wpadło stado świń? Jakie cuda się na nim dokonały? (należy wymienić trzy). ODPOWIEDŹ: Było to Jezioro (Morze) - Galilejskie (od Galilei na terenie której się znajdowało) - Genezaret (od nazwy miejscowości położonej na jego brzegu) - Tyberiadzkie (od nazwy miejscowości położonej na jego brzegu) Pierwotnie jezioro to nazywało się Kinneret ( Lb 34,11; Joz 13,27) ] . W języku hebrajskim „kinnor” znaczy harfa , cytra. Nazwa ta była związana z kształtem zbiornika wodnego. Współcześnie przywrócono pierwotną nazwę Jom Kinneret (arab. Bahr al.-Tabarija) Cuda na nim dokonane: - obfite połowy ryb (Łk 5,4-7; J 21, 5-6) - uciszenie burzy (Mt 8,23 -27; Łk 8,22-25 ) - Jezus chodzący po wodzie (Mt 14,22-33; Mk 6,45-52; J 6,16-21)
Wymień wszystkie wskrzeszenia z martwych opisane w Nowym Testamencie poza tymi, których dokonał Pan Jezus. ODPOWIEDŹ: 1. wskrzeszenie Tabity przez św. Piotra ( Dz 9,36-42) 2. wskrzeszenie Eutycha przez św. Pawła ( Dz 20,9-12 )
Ile lat, według Pisma Świętego, trwał pobyt Izraelitów w Egipcie? ODPOWIEDŹ: 430 lat ( Wj 12,40 ) Jako pewna ciekawostka – czyli o 30 lat dłużej niż to było przepowiedziane (zob. Rdz 15,13; Dz 7,6)
Kto wykonał zawierający przykazania napis na kamiennych tablicach, które później były przechowywane w Arce Przymierza? WPROWADZENIE: Pytanie to zostało zadane, aby po raz kolejny ukazać jak z pozoru oczywiste odpowiedzi w rzeczywistości wcale takimi nie są. ODPOWIEDŹ: Pierwsza, która się nasuwa brzmi: oczywiście Pan Bóg (Wj 31,18). Ale zaraz – to przecież pytanie za 1 punkt – a więc zapewne podchwytliwe ;). Oczywiście !!! Przecież to nie o te tablice chodzi !!! Tamte Mojżesz rozbił (Wj 32,19) więc trzeba było zrobić nowe, które później były przechowywane w Arce Przymierza. Tak więc zapewne to Mojżesz był ich wykonawcą. I rzeczywiście, czytamy o tym w Wj 34,1: Pan rzekł do Mojżesza : Wyciosaj sobie dwie tablice z kamienia, jak pierwsze, a na tych tablicach wypiszę znów słowa, jakie były na pierwszych tablicach, które potłukłeś., tyle że Mojżesz miał wyciosać jedynie tablice, a Pan Bóg powtórnie wypisać na nich przykazania. Teraz więc już wiadomo, że tak czy tak odpowiedź winna brzmieć: „Pan Bóg” Chwileczkę jednak – dociekliwy badacz drąży dalej i cóż odkrywa? Otóż sprawdzając dla pewności IV wydanie BT odkrywa ze zdumieniem, że Wj 34,1 brzmi: Pan rzekł do Mojżesza : Wyciosaj sobie dwie tablice z kamienia podobne do pierwszych, a na tych tablicach wypisz znów słowa, jakie były na pierwszych tablicach, które potłukłeś. W związku z tym zmuszony jest do porównania innych źródeł: Biblia Króla Jakuba: ...and i will write upon [these] tables ... Wulgata: ...et scribam super eas verba… gdzie scribam to futurum III koniugacji dla I osoby. Zatem przemawia to za nowym tłumaczeniem BT – czyli jednak Pan Bóg: napiszę Poza tym tak czytamy w Pwt 10,1-5 i to zarówno w IV jak i w V wydaniu BT Wszystko zatem jasne – ale tylko do momentu kiedy w tym samym rozdziale przeczyta się ww. 27-28 które twierdzą, że to jednak Mojżesz wyrył tekst na kamiennych tablicach. Pan rzekł do Mojżesza: zapisz sobie te słowa, gdyż na podstawie tych słów zawarłem przymierze z tobą i z Izraelem. I był tam [Mojżesz] u Pana czterdzieści dni i czterdzieści nocy, i nie jadł chleba, i nie pił wody. I napisał na tablicach słowa przymierza - Dziesięć Słów. Na dodatek to samo potwierdzają używane już wcześniej źródła: ... he did neither eat bread, nor drink water. And he wrote upon the tables the words of the covenant, the ten commandments… ...panem non comedit et aquam non bibit et scripsit in tabulis verba foederis decem… W związku z powyższym prawidłowa odpowiedź na to pytanie winna brzmieć: „Nie wiadomo ponieważ Pismo Święte dostarcza na ten temat sprzecznych informacji” Ponieważ jednak zadanie to w zamyśle miało na celu uświadomienie problemów, jakie spotykamy w Piśmie Świętym, a nie wychwycenie tej sprzeczności (wtedy byłoby wyżej punktowane), dlatego też 1 punkt otrzymają zarówno osoby, które odpowiedziały, że był to Mojżesz, jak i te, które odpowiedziały, że Pan Bóg. Jak natomiast wytłumaczyć tę sprzeczność? Zapewne wynika to z faktu, że w Księdze Wyjścia znajdują się teksty z różnych źródeł (tradycji), a w Biblii wielokrotnie spotykamy się z sytuacją, kiedy autor natchniony, pomijając „pośredników” wskazuje na Boga jako spawcę. (przez analogię – dzisiaj też mówimy o Pawłowym autorstwie listów, chociaż niektóre z nich w sensie fizycznym pisali pod jego dyktando sekretarze) Tak więc zapewne to Mojżesz zapisał tekst przykazań na tych tablicach, które później przechowywane były w Arce – natomiast jeden z autorów pominął go, jako „pośrednika” i wskazał na Boga jako autora.
OMÓWIENIE TURY III ETAPU III
W którym miejscu Księgi Wyjścia (rozdział i wiersz) po raz pierwszy mowa jest o kamiennych tablicach z przykazaniami? Nie chodzi tutaj o ich zapowiadanie, ale fragment w którym mówi się o nich jako o już istniejących. ODPOWIEDŹ: ”Mojżesz rzekł do Aarona: Weź naczynie i napełnij je omerem manny, i złóż ją przed Panem, aby przechować ją dla waszych późniejszych pokoleń. Aaron położył je przed Świadectwem, aby przechować - jak to Pan nakazał Mojżeszowi. (Wj 16,33-34) W BT wyd. V przypis do tego fragmentu informuje nas, że słowo „Świadectwo” to ”Oreślenie tablic z dziesięciorgiem przykazań; por. 25,16.21; 30,6; 31,18; 32,15; 40,20; Hbr 9,4” Przyjmuje się, że ww. 31-36 jest dodatkiem pochodzącym z końcowego okresu wędrówki Izraelitów przez pustynię (zob. w. 35), dlatego odrobina manny mogła zostać umieszczona w Arce. W związku z tym za podanie następnego w kolejności cytatu, czyli Wj 24,12 przyznane zostanie 5 pkt, za Wj 31,18 – 3 pkt, a za Wj 32,15 i dalsze – 1 pkt.
Co to jest "Co to jest?" ? ODPOWIEDŹ: manna Gdy się warstwa rosy uniosła ku górze, wówczas na pustyni leżało coś drobnego, ziarnistego, niby szron na ziemi. Na widok tego Izraelici pytali się wzajemnie: Co to jest? - gdyż nie wiedzieli, co to było. Wtedy powiedział do nich Mojżesz: To jest chleb, który daje wam Pan na pokarm. (Wj 16,14-15) Przypis w BT wyd. V: Co to jest? brzmi po hebrajsku man-hu, co jest ludową etymologią wyrazu manna.
Zgodnie z poleceniem Pana Boga, w przypadku dokonania spisu ludności trzeba było złożyć ofiarę jako okup za swe życie. Jaka to była ofiara, kogo obowiązywała i gdzie w Piśmie Świętym (księga, rozdział i wiersz) mamy podaną liczbę osób, którzy ją złożyli? ODPOWIEDŹ: Gdy będziesz liczyć Izraelitów, by dokonać spisu, każdy przy spisie złoży za swe życie okup Panu, aby nie spadło na nich nieszczęście. To zaś winni dać podlegli spisowi: pół sykla według wagi przybytku, czyli dwadzieścia ger za jeden sykl; pół sykla na ofiarę Panu. Każdy podległy spisowi z synów Izraela, mający dwadzieścia i więcej lat, złoży tę ofiarę Panu. (Wj 30,12-14) Jeden beka, czyli na głowę pół sykla według wagi sykla przybytku pobierano od wszystkich, którzy podlegali spisowi, począwszy od lat dwudziestu i wzwyż, czyli od sześciuset trzech tysięcy pięciuset pięćdziesięciu mężczyzn. (Wj 38,26)
Jak według apokryfów mieli na imię czarownicy egipscy wspomniani w Wj 7 ? Gdzie te imiona wymienione są w Piśmie Świętym ? (proszę podać księgę, rozdział i wiersz) ODPOWIEDŹ: Jak Jannes i Jambres wystąpili przeciw Mojżeszowi, tak też i ci przeciwstawiają się prawdzie, ludzie o spaczonym umyśle, którzy nie zdali egzaminu z wiary. Ale dalszego postępu nie osiągną: bo ich bezmyślność będzie jawna dla wszystkich, jak i tamtych jawna się stała. (2 Tym 3,8-9) Przypis w BT wyd V: Są to czarownicy egipscy, którzy sprzeciwili się Mojżeszowi wobec faraona; por Wj 7,11.22. Imiona ich pochodzą z apokryfów. (mówi o tym tradycja żydowska – np. targumy do Księgi Liczb, a także Dokument Damasceński i Kodeks Efrema oraz apokryfy NT, na przykład Ewangelia Nikodema, Dziejach Piotra i Dziejach Pawła; także Orygenes pisze o nieznanej nam "księdze)
"Pokropisz hizopem" to tytuł jednej z pieśni liturgicznych. Do jakiego biblijnego wydarzenia nawiązuje? (chodzi o wydarzenie - nazwijmy je "pierwotne" czy "źródłowe" - z którego wynikały także późniejsze obrzędy). Proszę podać księgę, rozdział i wiersz, w którym o tym mowa. ODPOWIEDŹ: Weźcie gałązkę hizopu i zanurzcie ją we krwi, która jest w naczyniu, i krwią z naczynia skropcie próg i oba odrzwia. Aż do rana nie powinien nikt z was wychodzić przed drzwi swego domu. (Wj 12,22) Poprawne są zatem odpowiedzi nawiązujące do wydarzenia związanego z wyjściem Izraelitów z Egiptu
Jaka rzecz należąca do podstawowego "wyposażenia" każdej kobiety, została wykorzystana przy budowie jednego z elementów Namiotu Spotkania? ODPOWIEDŹ: I uczynił kadź z brązu z podstawą również z brązu, wykonaną z lusterek kobiet pełniących służbę przy wejściu do namiotu. (Wj 38,8) Ponieważ pytane nie zostało właściwie sprecyzowane (zabrało zastrzeżenia, że nie chodzi o biżuterię ani tkaniny) uznawane również będą inne odpowiedzi.
Jak miała na imię i kim była dla Mojżesza najsłynniejsza "śpiewaczka" spośród kobiet, które wyszły z Egiptu? ODPOWIEDŹ: Miriam – była siostrą Mojżesza Miriam prorokini, siostra Aarona, wzięła bębenek do ręki, a wszystkie kobiety szły za nią w pląsach i uderzały w bębenki. A Miriam przyśpiewywała im: śpiewajmy pieśń chwały na cześć Pana, bo swą potęgę okazał, gdy konie i jeźdźców ich pogrążył w morzu. (Wj 15,20-21)
OMÓWIENIE TURY IV ETAPU III
Pytania 1-7 [78-84] - (28 pkt.)
Tym razem znowu trochę inaczej niż zwykle. W Starym Testamencie znajduje się wiele fragmentów nawiązujących do męki i śmierci Mesjasza. Niektóre czynią to wprost i jednoznacznie, niektóre z nich były cytowane przez Pana Jezusa, inne natomiast zostały za takie uznane dopiero po wydarzeniach na Golgocie. Czasami można się spotkać również z pewnym „naciąganiem” i dopatrywaniem się proroctwa tam, gdzie tak naprawdę go nie było. Tym niemniej warto pokusić się o poszukanie niektórych z owych fragmentów. Zadanie polega na przytoczeniu w całości (a nie tylko podaniu tzw „sigli”) cytatów ze ST „zapowiadających” podane niżej wydarzenia oraz cytatów z NT potwierdzających wypełnienie tych „zapowiedzi” ODPOWIEDŹ:
1. Został znienawidzony bez przyczyny
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Bez przyczyny bowiem zastawili na mnie sieć swoją, bez przyczyny dół kopią dla mnie.(…) Niech wrogowie zakłamani nie cieszą się ze mnie; nienawidzący mnie bez powodu mrugają oczami. (Ps 35,7.19) Lecz silni są ci, co bez powodu mi się sprzeciwiają, i liczni, którzy oszczerczo mnie nienawidzą. (Ps 38,20) Bo oto czyhają na moje życie, możni przeciw mnie spiskują, a we mnie nie ma zbrodni ani grzechu, o Panie bez mojej winy przybiegają i napastują. (Ps 59,4-5) Liczniejsi są od włosów mej głowy nienawidzący mnie bez powodu (Ps 69,5) Osaczyli mnie nienawistnymi słowami i bez przyczyny mnie napastowali. (Ps 109,3) | Ale to się stało, aby się wypełniło słowo napisane w ich Prawie: Nienawidzili Mnie bez powodu (J 15,25) |
2. Był sprzedany za trzydzieści srebrników
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| I odważyli mi jako zapłatę trzydzieści srebrników. Lecz Pan rzekł do mnie: Wrzuć je do skarbca, tę wysoką cenę, na jaką Mnie oszacowali (Za 11,12b-13) | Wtedy jeden z Dwunastu, imieniem Judasz Iskariota, udał się do arcykapłanów i rzekł: Co chcecie mi dać, a ja wam Go wydam. A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników. (Mt 26,14-15) Wtedy spełniło się to, co powiedział prorok Jeremiasz: Wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę za Tego, którego oszacowali synowie Izraela. (Mt 27,9) |
3. Wydany przez przyjaciela
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Nawet mój przyjaciel, któremu ufałem i który chleb mój jadł, podniósł na mnie piętę. (Ps 41,10) Gdybyż to lżył mnie nieprzyjaciel, z pewnością bym to znosił; gdybyż przeciw mnie powstawał ten, który mnie nienawidzi, ukryłbym się przed nim. Lecz jesteś nim ty, równy ze mną, przyjaciel mój zaufany, z którym żyłem w słodkiej zażyłości, chodziliśmy po domu Bożym w orszaku świątecznym. (Ps 55,13-15) | Nie mówię o was wszystkich. Ja wiem, których wybrałem; lecz /potrzeba/, aby się wypełniło Pismo: Kto ze Mną spożywa chleb, ten podniósł na Mnie swoją piętę.(J 13,18) Gdy On jeszcze mówił, oto nadszedł Judasz, jeden z Dwunastu, a z nim wielka zgraja z mieczami i kijami, od arcykapłanów i starszych ludu. Zdrajca zaś dał im taki znak: Ten, którego pocałuję, to On; Jego pochwyćcie! Zaraz też przystąpił do Jezusa, mówiąc: Witaj Rabbi! i pocałował Go. A Jezus rzekł do niego: Przyjacielu, po coś przyszedł? Wtedy podeszli, rzucili się na Jezusa i pochwycili Go. (Mt 26,47-50) Lecz oto ręka mojego zdrajcy jest ze Mną na stole. (Łk 22,21) |
4. Milczący przed oskarżycielami
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić, nawet nie otworzył ust swoich. Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją, tak On nie otworzył ust swoich. (Iz 53,7) | Wtedy powstał najwyższy kapłan i rzekł do Niego: Nic nie odpowiadasz na to, co oni zeznają przeciwko Tobie? Lecz Jezus milczał. A najwyższy kapłan rzekł do Niego: Poprzysięgam Cię na Boga żywego, powiedz nam: Czy Ty jesteś Mesjasz, Syn Boży? (Mt 26,62-63) A gdy Go oskarżali arcykapłani i starsi, nic nie odpowiadał. Wtedy zapytał Go Piłat: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciw Tobie? On jednak nie odpowiedział mu na żadne pytanie, tak że namiestnik bardzo się dziwił. (Mt 27,12-14) |
5. Ubiczowany
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Lecz On był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. Spadła Nań chłosta zbawienna dla nas, a w Jego ranach jest nasze zdrowie. (Iz 53,5) od stopy nogi do szczytu głowy nie ma w nim części nietkniętej: rany i sińce i opuchnięte pręgi, nie opatrzone ani przewiązane, nie złagodzone oliwą. (Iz 1,6) | Wówczas uwolnił im Barabasza, a Jezusa kazał ubiczować i wydał na ukrzyżowanie. (Mt 27,26) |
6. Znieważony i opluty
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Podałem grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym Mi brodę. Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem. (Iz 50,6) | Wówczas zaczęli pluć Mu w twarz i bić Go pięściami, a inni policzkowali Go (Mt 26,67) Uplótłszy wieniec z ciernia włożyli Mu na głowę, a do prawej ręki dali Mu trzcinę. Potem przyklękali przed Nim i szydzili z Niego, mówiąc: Witaj, królu żydowski! Przy tym pluli na Niego, brali trzcinę i bili Go po głowie. (Mt 27,29-30) |
7. Wyszydzony
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Szydzą ze mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą, rozwierają wargi, potrząsają głową. «Zaufał Panu, niechże go wyzwoli, niechże go wyrwie, jeśli go miłuje» (Ps 22,8-9) Dla tamtych stałem się urągowiskiem; widząc mnie potrząsają głowami. (Ps 109,25) | Podobnie arcykapłani wraz z uczonymi w Piśmie drwili między sobą i mówili: „Innych wybawiał, siebie nie może wybawić.” (Mk 15, 31) Ci zaś, którzy przechodzili obok, przeklinali Go i potrząsali głowami. Podobnie arcykapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, szydząc, powtarzali: «Innych wybawiał, siebie nie może wybawić. Jest królem Izraela: niechże teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy w Niego. Zaufał Bogu: niechże Go teraz wybawi, jeśli Go miłuje. Tak samo lżyli Go i złoczyńcy, którzy byli z Nim ukrzyżowani. (Mt 27,39.41-44) |
8. Przebito mu ręce i nogi
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Bo sfora psów mnie opada, osacza mnie zgraja złoczyńców. Przebodli ręce i nogi moje (Ps 22,17) Lecz On był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. (Iz 53,5) Będą patrzeć na tego, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. (Za 12,10) |
Inni więc uczniowie mówili do niego: |
9. Zaliczono do grona przestępców.
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Dlatego w nagrodę przydzielę Mu tłumy, i posiądzie możnych jako zdobycz, za to, że Siebie na śmierć ofiarował i policzony został pomiędzy przestępców. (Iz 53,12a) | Gdyby to nie był złoczyńca, nie wydalibyśmy Go tobie. (J 18:30) Razem z Nim ukrzyżowali dwóch złoczyńców, jednego po prawej, drugiego po lewej Jego stronie. Tak wypełniło się słowo Pisma: W poczet złoczyńców został zaliczony. (Mk 15,27-28) |
10. Wstawiał się za swymi prześladowcami
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| A On poniósł grzechy wielu, i oręduje za przestępcami. (Iz 53,12b) | Lecz Jezus mówił: Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią. (Łk 23,34) |
11. Rozdzielono Jego szaty i rzucano o nie losy
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| moje szaty dzielą między siebie i los rzucają o moją suknię. (Ps 22,19) | Mówili więc między sobą: Nie rozdzierajmy jej, ale rzućmy o nią losy, do kogo ma należeć. Tak miały się wypełnić słowa Pisma: Podzielili między siebie szaty, a los rzucili o moją suknię. To właśnie uczynili żołnierze.( J 19,24) |
12. Pojono Go żółcią i octem
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Dali mi jako pokarm truciznę, a gdy byłem spragniony, poili mnie octem. (Ps 69,22) [BW: Dodali żółci do pokarmu mego, a w pragnieniu moim napoili mnie octem.] | dali Mu pić wino zaprawione goryczą. Skosztował, ale nie chciał pić. (Mt 27,34) [BW: dali mu do picia wino zmieszane z żółcią; i skosztował je, ale nie chciał pić.] Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę pełną octu i do ust Mu podano. (J 19,29) |
13. Przebito Jego bok
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| Będą patrzeć na tego, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. (Za 12,10) | jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda. (J 19,34) |
14. Kości Jego nie zostały złamane
| Zapowiedź | Wypełnienie |
| W jednym i tym samym domu winna być spożyta. Nie można wynieść z tego domu żadnego kawałka mięsa na zewnątrz. Kości z niego łamać nie będziecie. (Wj 12,46) Strzeże On wszystkich jego kości: ani jedna z nich nie ulegnie złamaniu.(Ps 34,21) | Lecz gdy podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już umarł, nie łamali Mu goleni. Stało się to bowiem, aby się wypełniło Pismo: Kość jego nie będzie złamana. (J 19,33.36) |
UWAGI: Powyższe odpowiedzi nie są jedyne - i zaliczane były również inne, jeśli przytaczane cytaty były na temat. Jednakże zdarzały się również nieprawidłowe - a takimi były na przykład: - cytaty zawierające np. słowo chłosta czy biczowanie, ale nie odnoszące się do Mesjasza, ani nie uznawane za zapowiedź mesjańską - cytaty mające potwierdzać wypełnienie zapowiedzi, a w rzeczywistości będące zapowiedziami, np. (Łk 18,33) - cytaty podawane w pyt. 6 zapowiadające prześladowanie Mesjasza, a nie mówiące nic o "znieważaniu i opluciu" (podobnie przy innych pytaniach - gdy odpowiedzi były zbyt ogólne)
OMÓWIENIE TURY I - ETAPU IV
Proszę wymienić wszystkie fragmenty Ewangelii, w których Pan Jezus zapowiada swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Uściślenie: a) Niekoniecznie te trzy elementy (męka, śmierć i zmartwychwstanie) muszą występować jednocześnie w danym cytacie - tzn. należy uwzględnić również takie, które mówią np. o samej śmierci, czy męce. b) Chodzi o zapowiedzi mówiące wprost (a nie w przenośni) o męce, śmierci czy zmartwychwstaniu. c) Jeśli ktoś się będzie nudził to - poza konkursem - może podać również fragmenty mówiące o tym w przenośni (jak na przykład dzisiejsza Ewangelia). ODPOWIEDŹ: Teksty te to (w kolejności wydarzeń): Pierwsza zapowiedź męki i zmartwychwstania: Mt 16,21 (i paralelne – Mk 8,31; Łk 9,22) Po Przemienieniu Pańskim: Mt 17,9 (i par. – Mk 9,9) Przy zapowiedzi przyjścia Eliasza: Mt 17,12 (i par. – Mk 9,12) Druga zapowiedź męki i zmartwychwstania: Mt 17,22-23 (i par. Mk 9,30-32) drugi tekst paralelny Łk 9,43b-45 nie mówi wprost o męce, śmierci i zmartwychwstaniu, a jedynie o „wydaniu w ręce ludzi” Trzecia zapowiedź męki i zmartwychwstania: Mt 20,17-19 (i par. Mk 10,32-34; Łk 18,31-33) Przed zdradą Judasza: Mt 26,1-2 Podczas Ostatniej Wieczerzy: Łk 22,15 Lub według Ewangelii: Mt – 16,21; 17,9; 17,12; 17,22-23; 20,17-19; 26,1-2 (6 fragmentów) Mk – 8,31; 9,9; 9,12; 9,30-32; 10,32-34 (5 fragmentów) Łk – 9,22; 18,31-33; 22,15 (3 fragmenty) Powyższe fragmenty są wymagane, aby uzyskać maksymalną ilość punktów. Ciekawą rzeczą, którą można zauważyć jest fakt, że w Ewangelii wg. świętego Jana nie ma bezpośrednich zapowiedzi męki i śmierci, lecz mowa jest o odejściu i wywyższeniu Jezusa. pozostałe fragmenty sugerujące lub w „przenośni” zapowiadające mękę, śmierć i zmartwychwstanie zostaną podane później – w osobnym opracowaniu
Proszę wymienić wszystkie fragmenty Ewangelii, które informują nas o tym, że arcykapłani, uczeni w Piśmie lub faryzeusze chcieli pozbawić życia Pana Jezusa. ODPOWIEDŹ: Teksty te to (w kolejności wydarzeń): Po uzdrowieniu człowieka z uschłą ręką: Mt 12,14 (i par. Mk 3,6) Po wskrzeszeniu Łazarza: J 11,45-53 Po wypędzeniu kupców ze świątyni: Mk 11,18 (par. Łk 19,47-48) Przed zdradą Judasza: Mt 26,3-4 (i par. Mk 14,1; Łk 22,2) Jezus przed Sanhedrynem: Mt 27,1 Mt 26,59 (i par. Mk 14,55) Przed Piłatem: Mt 27,20-23 (i par. Mk 15,11-14; Łk 23,21-23 J 18,31-32; 19,6-15 Lub według Ewangelii: Mt – 12,14; 26,3-4; 26,59; 27,1; 27,20-23 (5 fragmentów) Mk – 3,6; 11,18; 14,1; 14,55; 15,11-14 (5 fragmentów) Łk – 19,47-48; 22,2; 23,21-23 (3 fragmenty) J 11,45-53; 18,31-32; 19,6-15 (3 fragmenty) Powyższe fragmenty są wymagane, aby uzyskać maksymalną ilość punktów.
Proszę wymienić wszystkie fragmenty Ewangelii, mówiące o nieudanych próbach zabicia Pana Jezusa przez Żydów (ale nie arcykapłanów, uczonych w Piśmie czy faryzeuszy) ODPOWIEDŹ: Łk 4,28-29; J 5,18; 10,31-39; 11,8 Te cztery fragmenty są wymagane, aby uzyskać maksymalną ilość punktów. Oprócz tego o próbach zabicia mówią, choć (mimo wszystko) nie wprost: J 8,59; 18,31 Wiele tekstów mówi też o chęciach pojmania Jezusa: J 7,30.44 czy wręcz zamiarach i usiłowaniach zabicia Go: J 7,1.25 Sam Jezus wypomina także Żydom, że usiłują Go zabić: J 7,19; 8,37.40 poza tym: Mt 2,16 – Herod był Idumejczykiem, a nie Żydem
Kto według Ewangelii, jako pierwszy namaścił ciało Pana Jezusa na Jego pogrzeb? ODPOWIEDŹ: Była to Maria siostra Marty i Łazarza z Betanii. (J 12,1-8) Zobacz również TUTAJ :. Mateusz (26,6-13) i Marek (14,3-9) opisując to wydarzenie nie podają jej imienia. Łukasz natomiast (7,36-39) opisuje zupełnie inną sytuację, mającą miejsce wcześniej. Nie była to Maria Magdalena
Od ilu lat istniała świątynia, z której Pan Jezus wypędził kupców i którą świątynią jerozolimską była z kolei? ODPOWIEDŹ: Powiedzieli do Niego Żydzi: «Czterdzieści sześć lat budowano tę świątynię, a Ty ją wzniesiesz w przeciągu trzech dni?» (J 2,20) Była to trzecia z kolei świątynia jerozolimska, której budowę Herod rozpoczął ok. 20-19 roku przed Chr. – zatem wydarzenie wspomniane przez św. Jana miałoby miejsce ok. 27 r. (Niektórzy uważają ją za drugą świątynię – jako nie wybudowaną, lecz odbudowaną przez Heroda. Biorąc jednak pod uwagę jak znaczne były różnice między drugą świątynią, a świątynią Heroda, przede wszystkim zaś jeśli chodzi o wielkość i zajmowany obszar – raczej należy uznać ją za trzecią świątynię.)
Kto według Ewangelistów znalazł osiołka, na którym Pan Jezus wjechał do Jerozolimy? ODPOWIEDŹ: Według synoptyków byli to dwaj Jego uczniowie (Mt 21,1; Mk 11,1; Łk 19,29) Natomiast według św. Jana był to sam Jezus (J 12,14)
Przytocz słowa, które - według tego, co czytamy w Ewangeliach - wypowiedzieli faryzeusze podczas wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy. ODPOWIEDŹ: Według św. Łukasza: Lecz niektórzy faryzeusze spośród tłumu rzekli do Niego: «Nauczycielu, zabroń tego swoim uczniom!» Odrzekł: «Powiadam wam: Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą» (19,39-40) Według św. Jana: Faryzeusze zaś mówili jeden do drugiego: «Widzicie, że nic nie zyskujecie? Patrz - świat poszedł za Nim». (12,19)
OMÓWIENIE TURY II - ETAPU IV
Jaki problem czy wręcz sprzeczność występuje w tym, co Pismo Święte mówi nam o zakupieniu Pola Garncarza? W jaki sposób można ten problem rozwiązać uwzględniając ówczesny sposób myślenia? ODPOWIEDŹ: Chodziło o to, że Mateusz podaje, iż pole zakupili arcykapłani, natomiast w Dziejach Apostolskich czytamy, że uczynił to sam Judasz. Według G. Ricciottiego: „Dzieje Apostolskie zdają się przypisywać nabycie pola samemu Judaszowi, jak gdyby samobójstwo popełnił dopiero po dokonaniu zakupu. Chodzi tymczasem o pośredni i zwięzły sposób wyrażania się: nabycie jest przypisane o tyle Judaszowi, na ile on dostarczył członkom Sanhedrynu pieniędzy dla uskutecznienia go” Więcej na ten temat TUTAJ :.
Ostatnia Wieczerza odbyła się w czwartek. W jakim miesiącu to było i który to był dzień tego miesiąca - według tego co napisali Ewangeliści? ODPOWIEDŹ: Było to w miesiącu Nisan. Święto Paschy obchodzono 15 dnia tego miesiąca. Według synoptyków – Ostatnia Wieczerza odbyła się 14 Nisan Według Jana – 13 Nisan Więcej na ten temat TUTAJ :.
Gdzie, według tego co napisano w Ewangeliach, znajdował się Wieczernik? ODPOWIEDŹ: Na podstawie tekstów ewangelicznych nie jesteśmy w stanie niczego stwierdzić poza tym, że leżał na terenie Jerozolimy i był salą na piętrze. Więcej na ten temat TUTAJ :.
Dlaczego w Ewangeliach używany jest zwrot "arcykapłani" skoro funkcję tę w danym czasie pełnił tylko jeden człowiek (Kajfasz w okresie męki i śmierci Pana Jezusa) ? ODPOWIEDŹ: Byli arcykapłani usunięci z urzędu – razem z innymi członkami ich uprzywilejowanych rodzin – stanowili, jak to podają nie tylko Ewangelie, ale również i Józef Flawiusz, klasę „najwyższych kapłanów”. Zwyczajem było również, że ten, kto obejmował urząd, zachowywał przynależący do niego tytuł przez całe swoje życie. Tak jak na przykład współcześnie – polityk, który został prezesem Rady Ministrów, zawsze tytułowany jest „premierem” nawet, jeśli urzędu tego już nie piastuje. Poza tym określenie „arcykapłani” było używane także do oznaczenia kasty, całej arystokracji kapłańskiej, najpotężniejszej grupy w Sanhedrynie. Nie za każdym razem zatem, kiedy spotykamy się z tym zwrotem, trzeba sądzić, że obecny był sam Kajfasz lub jego teść Annasz – wystarczała obecność kilku członków z rodziny kapłańskiej. Więcej na ten temat TUTAJ :.
Czym był Sanhedryn, jaka była inna jego nazwa w Ewangeliach i jakie grupy wchodziły w jego skład? ODPOWIEDŹ: Za czasów Jezusa była to najwyższa instytucja żydowska po arcykapłanie; najwyższa rada narodowo-religijna, zwana również Wysoką Radą. W skład Sanhedrynu wchodzili arcykapłani, starsi i uczeni w Piśmie. Więcej na ten temat TUTAJ :.
Jakie imiona nosił człowiek uwolniony przez Piłata zamiast Pana Jezusa? ODPOWIEDŹ: Jezus, Barabasz imię Jezus podawane jest w niektórych rękopisach; natomiast Barabasz to „spolszczona” wersja Bar-Abba (syn ojca)
Jak miała na imię żona Piłata? ODPOWIEDŹ: Procula (Prokula, Prokla, Klaudia Prokula) Pismo Święte nic nie mówi na ten temat, jej imię podają apokryfy; w pytaniu nie było zastrzeżenia „według Pisma Świętego”
UWAGA!!! - nastąpiła zmiana adresu e-mail. Więcej TUTAJ:.
OMÓWIENIE TURY III - ETAPU IV
w maksymalnym skrócie
Które wydarzenia opisane w Piśmie Świętym uznawane są za "typy" czy też zapowiedzi ustanowienia Eucharystii ? ODPOWIEDŹ: Najważniejsze i najczęściej wymieniane to: - Ofiara Melchizedeka (Rdz 14,18-19) - Uczta Paschlna (Wj 12,8nn) [także wszystkie powtarzane co roku] - Manna na pustyni (Wj 16,4nn) - Cudowne pożywienie dla Eliasza (1 Krl 19, 1-8) - Cud w Kanie Galilejskiej (J 2,1-11) - Rozmnożenie chleba przez Pana Jezusa (Mt 14, 13-21; 15, 32-39; Mk 6, 34-44; 8, 1-9; Łk 9, 12-17; J 6, 1-15) Istnieją jeszcze inne – jednakże już nie tak jednoznaczne jak powyższe. Wystarczyło podać same wydarzenia, bez odnośników do Pisma Świętego
II Modlitwa Eucharystyczna zawiera słowa:
| On to, gdy dobrowolnie wydał się na mękę, wziął chleb i dzięki Tobie składając, łamał i rozdawał swoim uczniom mówiąc: BIERZCIE I JEDZCIE Z TEGO WSZYSCY: TO JEST BOWIEM CIAŁO MOJE, KTÓRE ZA WAS BĘDZIE WYDANE Podobnie po wieczerzy wziął kielich i ponownie dzięki Tobie składając, podał swoim uczniom mówiąc: BIERZCIE I PIJCIE Z NIEGO WSZYSCY: TO JEST BOWIEM KIELICH KRWI MOJEJ NOWEGO I WIECZNEGO PRZYMIERZA, KTÓRA ZA WAS I ZA WIELU BĘDZIE WYLANA NA ODPUSZCZENIE GRZECHÓW. TO CZYŃCIE NA MOJĄ PAMIĄTKĘ |
Proszę podać, które z fragmentow powyższego tekstu są dosłownymi cytatami z opisów ustanowienia Eucharystii zawartych w Piśmie Świętym oraz skąd pochodzą (księga, rozdział i wiersz) (dla przypomnienia z Regulaminu konkursu - Par. 6d: "Podstawowym przekładem Pisma Świętego używanym w Konkursie jest V wydanie Biblii Tysiąclecia, chyba, że w danym pytaniu wyraźnie zostanie stwierdzone inaczej.") ODPOWIEDŹ: wymagane są: „wziął chleb” – Mt 26,26; Mk 14,22; Łk 22,19; 1 Kor 11,23 „bierzcie i jedzcie” – Mt 26,26 „Ciało moje, które za was będzie wydane” – Łk 22,19 „wziął kielich” – Mt 26,27; Mk 14,23; 1 Kor 11,25 „pijcie z niego wszyscy” – Mt 26,27 „za wielu będzie wylana” – Mt 26,28; Mk 1,24 „na odpuszczenie grzechów” – Mt 26,28 „to czyńcie na moją pamiątkę” – Łk 22,19
Pierwszą Eucharystią była Ostatnia Wieczerza. Biorąc pod uwagę tekst Pisma Świętego kiedy ma miejsce, jak się przyjmuje, pierwsze po Ostatniej Wieczerzy, sprawowanie Eucharystii? (i nie chodzi tutaj oczywiście o mękę i śmierć Pana Jezusa) ODPOWIEDŹ: „Gdy zajął z nimi miejsce u stołu, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał go i dawał im. Wtedy oczy im się otworzyły i poznali Go, lecz On zniknął im z oczu. I mówili nawzajem do siebie: Czy serce nie pałało w nas, kiedy rozmawiał z nami w drodze i Pisma nam wyjaśniał? W tej samej godzinie wybrali się i wrócili do Jerozolimy. Tam zastali zebranych Jedenastu i innych z nimi, którzy im oznajmili: Pan rzeczywiście zmartwychwstał i ukazał się Szymonowi. Oni również opowiadali, co ich spotkało w drodze, i jak Go poznali przy łamaniu chleba.” (Łk 24, 30-35)
Czy Judasz, według tego co czytamy w Ewangeliach, przyjął "pierwszą Komunię"? Odpowiedź proszę uzasadnić cytatami z Pisma Świętego. ODPOWIEDŹ: Na podstawie cytatów z Pisma Świętego nie da się tego jednoznacznie stwierdzić
Proszę podać jak w Dziejach Apostolskich, a jak w 1 Liście do Koryntian nazwana została Eucharystia? ODPOWIEDŹ: Łamanie Chleba - (Dz 20,7) Wieczerza Pańska - (1 Kor 11,20)
Który z opisów ustanowienia Eucharystii najbardziej zbliżony jest do opisu św. Łukasza? ODPOWIEDŹ: św. Pawła w 1 Kor 11,23-26
Który z Ewangelistów nie przytacza słów konsekracji? ODPOWIEDŹ: św. Jan
OMÓWIENIE TURY I - ETAPU V
Proszę wymienić 14 sytuacji kiedy Zmartwychwstały Chrystus ukazuje się ludziom i podać w których miejscach Pisma Świętego jest o nich mowa. ODPOWIEDŹ: 1. Marii Magdalenie – Mk 16,9; J 20,14 2. Kobietom wracającym od grobu – Mt 28, 9-10 3. Piotrowi tego samego dnia – Łk 24,34; 1Kor 15,5 4. Uczniom w Emaus – Łk 24, 13-33 5. Apostołom oprócz Tomasza – Łk 24, 36-43; J 20, 19-24 6. Apostołom razem z Tomaszem – J 20, 26-29 7. Uczniom nad Jeziorem Tyberiadzkim – J 21, 1-23 8. Tłumowi, ponad 500 osób – 1 Kor 15,6 9. Jakubowi – 1 Kor 15,7 10. Jedenastu – Mt 28,16-20; Łk 24, 33-52; Dz 1, 3-12 11. Przed Wniebowstąpieniem – Dz 1, 3-12 12. Pawłowi – Dz 9, 3-6; 1Kor 15,8 13. Szczepanowi – Dz 7,55 14. Pawłowi w świątyni – Dz 22, 17 – 21; 23,11 15. Janowi na Patmos – Ap 1,10-19 zob. Chrystofanie :.
Jakie sześć innych nazw stosowano na określenie Pięćdziesiątnicy? ODPOWIEDŹ: najbardziej znane: 1. Święto Pierwocin 3. Święto Żniw 3. Szawuot 4. Hasarta (czyli zgromadzenie) 5. Święto Tygodni 6. Pentekostes (po grecku - pięćdziesiąty dzień). a także: 7. atzeret (święto zamknięcia) 8. hag ha-katzir (święto plonów) 9. yom ha-bikkurim (święto przyniesienia owoców) 10. zeman mattan Toratenu (czas dania naszego Prawa) lub w tradycji chrześcijańskiej: 11. Zesłanie Ducha Świętego 12. Zielone Świątki (święta) 13. Wylanie Ducha Świętego zob. także: Pięćdziesiątnica :. oraz Szawuot :.
Który fragment w Piśmie Świętym, jak się uznaje, mówi o zstąpieniu Chrystusa do otchłani? ODPOWIEDŹ: „Chrystus bowiem również raz umarł za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was do Boga przyprowadzić; zabity wprawdzie na ciele, ale powołany do życia Duchem. W nim poszedł ogłosić [zbawienie] nawet duchom zamkniętym w więzieniu, niegdyś nieposłusznym” (1 P 3, 18-20) także w pewien sposób: „Słowo zaś "wstąpił" cóż oznacza, jeśli nie to, że również zstąpił do niższych części ziemi?” (Ef 4,9) zob. także: Zstąpił do piekieł :.
Gdzie i kiedy, według Pisma Świętego, miało miejsce Wniebowstąpienie? ODPOWIEDŹ: Czterdzieści dni po Zmartwychwstaniu w bliżej nieokreślonym miejscu, w drodze ku Betanii. uzasadnienie TUTAJ :.
Gdzie się odbył pierwszy Sobór, czego dotyczył i gdzie jest o tym mowa w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ: - w Jerozolimie - dotyczył sporów między judaizującymi chrześcijanami, a Pawłem i Barnabą na temat zachowania przepisów Prawa Mojżeszowego przez pogan przyjmujących chrzest, a zwłaszcza czy mają być poddawani obrzezaniu (ustalono, że nie muszą go zachowywać, oprócz powstrzymania się od spożywania „ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu”) - Dz 15,1-29
Jakie warunki musieli spełniać kandydaci na miejsce Judasza w gronie Apostołów, kto został wybrany i w jaki sposób? ODPOWIEDŹ: Trzeba więc, aby jeden z tych, którzy towarzyszyli nam przez cały czas, kiedy Pan Jezus przebywał z nami, począwszy od chrztu Janowego aż do dnia, w którym został wzięty od nas do nieba, stał się razem z nami świadkiem Jego zmartwychwstania. Postawiono dwóch: Józefa, zwanego Barsabą, z przydomkiem Justus, i Macieja. I tak się pomodlili: Ty, Panie, znasz serca wszystkich, wskaż z tych dwóch jednego, którego wybrałeś, by zajął miejsce w tym posługiwaniu i w apostolstwie, któremu sprzeniewierzył się Judasz, aby pójść swoją drogą. I dali im losy, a los padł na Macieja. I został dołączony do jedenastu apostołów. (Dz 1,21-26)
Kto pierwszy według Pisma Świętego zobaczył Zmartwychwstałego Jezusa? ODPOWIEDŹ: Maria Magdalena uzasadnienie zobacz TUTAJ :.
OMÓWIENIE TURY II - ETAPU V
Proszę wymienić 7 osób, które wg. Pisma Świętego popełniły samobójstwo i podać fragmenty, które o tym mówią. ODPOWIEDŹ: 1. Samson - Sdz 16,30 2. Saul - 1 Sm 31,4-5, 1 Krn 10,4-5 3. giermek Saula - 1 Sm 31,4-5, 1 Krn 10,4-5 4. Achitofel - 2 Sm 17,23 5. Zimri - 1 Krl 16,18-19 6. Ptolemeusz zwany Makronem - 2Mch 10,12-13 7. Razis - 2 Mch 14,41-46 8. Judasz - Mt 27,5; Dz 1,18 9. Eleazar Auaran - 1 Mch 6,43-46 (uznany za "kamikadze" - po rozważeniu reklamacji) Nie był natomiast samobójcą Abimelek (Sdz 9,54) : Abimelek umierał - jego śmierć, jak to wynika z Pisma Świętego, była raczej nieunikniona. Poprosił zatem inną osobę (giermka) o przyspieszenie swojej śmierci. W takim przypadku mówimy o eutanazji a nie o samobójstwie.
Kto był ojcem osoby o najdłuższym imieniu w Piśmie Świętym i jak to imię brzmiało? ODPOWIEDŹ: Izajasz – imię jego syna brzmiało: Maher-Szalal-Chasz-Baz Rychły-Łup-Bliska-Zdobycz (Iz 8,1) Natomiast najdłuższe imię jednoczłonowe w Piśmie Świętym to Nabuchodonozor (syn Nabopolassara) - stąd 3 pkt. dla tych, którzy tak odpowiedzieli
Jak miał na imię brat siłacza pokonanego przez Dawida? ODPOWIEDŹ: Lachmi I była znowu wojna z Filistynami, podczas której Elchanan, syn Jaira, zabił Lachmiego, brata Goliata z Gat, a drzewce jego włóczni było jak wał tkacki. 1 Krn 20,5
Którzy spośród Apostołów byli braćmi? ODPOWIEDŹ: Szymon Piotr i Andrzej Jan i Jakub synowie Zebedeusza natomiast co do Jakuba i Judy Tadeusza jako synów Alfeusza – zdania biblistów na ten temat są podzielone np. Katolicki Komentarz Biblijny podaje, że: a) Popularna tradycja utożsamiała dwóch z Dwunastu, Jakuba syna Alfeusza i Judę syna Jakuba z dwoma z czterech „braci” Jezusa: Jakubem, Jozesem lub Józefem, Szymonem, Judą. Greka ustępów wspominających braci Jezusa (a także siostry: Mk 6,3; Mt 15,55-56) używa słowa stosowanego do rodzonych braci lub przyrodnich. Gdyby nie tradycja kościelna, wskazująca na coś przeciwnego, słowo to można by rozumieć: wszyscy oni byli dziećmi Marii urodzonymi po Jezusie. Protoewangelia Jakuba uznaje tych braci za synów starego Józefa z pierwszego małżeństwa. Św. Hieronim w IV w. twierdził, że byli oni kuzynami Jezusa, urodzonymi z rodziców spokrewnionych z Józefem bądź Marią (posłużył się tu tradycją dawniejszą, a i Euzebiusz z Cezarei cytuje Hegzegypa, wg którego Szymon był synem Kleofasa, stryja Jezusa). Na tej zasadzie niektórzy utożsamiają „Marię matkę Jakuba i Jozesa (Józefa)” z Mk 15,40 i Mt 27,56 z „siostrą Jego Matki, Marią Kleofasową” z J 19,25. Biorąc pod uwagę tradycję Kościoła można zasadnie argumentować, że „bracia” gr. NT to (zbyt) dosłowny przekład hebr. ah lub aram. Aha, oznaczającego rozmaite szczeble pokrewieństwa, w tym braci, braci ciotecznych i przyrodnich. Dokładna tożsamość tych postaci jest wyraźnym problemem epoki po NT, a nie biblijnym. Jest w każdym razie wysoce wątpliwe, by Jakub i Juda czy którykolwiek z „braci Jezusa” należał do grona Dwunastu. „Bracia” nie poszli za Jezusem w czasie jego działalności publicznej (J 7,5; Mk 3,21, gdzie „krewni” to „matka i bracia” z 3,31). Ustępy takie jak Dz 1,13-14; 1Kor 15,5-7 rozróżniają Dwunastu i „braci”, rozróżnienie to jest domyślne w Mk 3,13-19 przy zestawieniu z 3,31. W szczególności Jakub brat Jezusa, jeśli był on synem Kleofasa, z pewnością nie jest członkiem grupy Dwunastu nazywanym Jakubem synem Alfeusza (o którym niczego nie wiemy) – wbrew próbie Hieronima, by utożsamić Kleofasa z Alfeuszem. b) Listy apostolskie przejawiają niezgodność co do tożsamości jednego z Dwunastu, gdyż pojawiają się w nich trzy imiona: Lebeusz, Tadeusz i Juda syn – nie brat – Jakuba na dwóch listach Łukaszowych. Orygenes twierdził, że były to trzy różne imiona jednego człowieka. Inni uważają, że Lebeusz to Lewi. J 14,22 wymienia wśród uczniów Jezusa „Judę, ale nie Iskariotę”. Tekst koptyjski tego wersetu mówi o „Judzie Zelocie”, a syryjski o „Judzie Tomaszu” – są to oczywiście próby utożsamienia Judy z jednym z Dwunastu, Szymonem Zelotą względnie Tomaszem. Wydaje się bardziej prawdopodobne, że imiona Tadeusz, Lebeusz i Juda nie dotyczą tej samej osoby. Różnica oznacza raczej, że w czasach pisania Ewangelii nie pamiętano już dokładnie, którzy uczniowie Jezusa należeli do Dwunastu. c) Judę syna Jakuba, o którym niczego nie wiadomo, uznawano za Judę brata Jakuba. Wynika to jednak z tendencyjnych prób utożsamienia go z następnym (Judą „bratem” Jezusa) i nie ma podstaw w normalnej gramatyce greckiej. I jeszcze odnośnie Judy „brata” Jezusa i brata trzeciego Jakuba (Jud 1,1) Komentarz stwierdza, że nie należał do Dwunastu. tak więc ich brak w odpowiedzi nie powoduje obniżenia ilości punktów
Jak często obchodzono rok jubileuszowy? ODPOWIEDŹ: Co 50 lat (Kpł 25,10-12a) 50 był rokiem jubileuszowym – więc odpowiedź „co 49” również zaliczana jest jako poprawna
Jak brzmiało pierwsze „przykazanie” skierowane do Adama i Ewy? ODPOWIEDŹ: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi (Rdz 1,28) W związku z tym, że pytanie było, jak się okazuje, nie do końca precyzyjne, uznawana będzie również odpowiedź mówiąca o zakazie spożywania owocu z drzewa poznania dobra i zła.
Jak brzmi prawdziwe imię Justusa wspominanego w Liście do Kolosan? ODPOWIEDŹ: Jezus (Kol 4,11)
OMÓWIENIE TURY III - ETAPU V
Który rozdział Pisma Świętego jest najkrótszy? ODPOWIEDŹ: Psalm 117 Jako ciekawostki: Piąty rozdział Księgi Estery również składa się z 2 wersetów (tyle, że w tekście hebrajskim). Poza tym występuje w Piśmie Świętym pewien dziwny „twór”. Otóż Prolog w Księdze Estery składa się z jednego wersetu podzielonego na 17 części. Inne krótkie rozdziały to: Jl 3, Oz 3 i Jr 45 po 5 wersów, a Hi 25 - 6 wersów Wg „Słowinka terminów literackich” – rozdział – odcinek tekstu publikowanego w książce lub rękopiśmiennego, wyodrębnionego graficznie, często opatrzony własnym tytułem lub kolejną liczbą i stanowiący w obrębie dzieła zwartą całostkę treściową, a także kompozycyjną.
Autorzy natchnieni są bardzo dyskretni, jeżeli chodzi o wiek kobiet. Tym niemniej zdarzają się wyjątki, kiedy o nim wspominają. Proszę podać imiona dwóch kobiet, których wiek został podany w Piśmie Świętym. ODPOWIEDŹ: Sara – miała 90 lat gdy Abraham dowiedział się, że będzie miał syna (Rdz 17,17), dożyła 127 lat ( Rdz 23,1) Judyta - dożyła 105 lat (Jdt 16,23) Anna – miała 84 lat podczas ofiarowania Pana Jezusa w świątyni (Łk 2,36-37)
Trudności z wymową mogą mieć opłakane skutki. W Piśmie Świętym czytamy o tym, że zginęło kilkadziesiąt tysięcy mężczyzn, gdyż nie potrafili wypowiedzieć pewnego słowa. Jakie to było słowo i ilu dokładnie było owych mężczyzn? ODPOWIEDŹ: Zginęło 42 000 mężczyzn, którzy nie potrafili wymówić słowa Szibbolet - kłos (Sdz 12,5-6)
Bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie ma ani początku dni, ani też końca życia – o kim tak mówi Pismo Święte? ODPOWIEDŹ: O kapłanie Melchizedeku ( Hbr 7,1-3 )
Co oznacza słowo „szatan”, gdzie po raz pierwszy występuje w Piśmie Świętym i w stosunku do kogo tego słowa użył Pan Jezus? ODPOWIEDŹ: Szatan (hebr. שטן satan – nieprzyjaciel, przeciwnik, oskarżyciel) Po raz pierwszy (oczywiście w kanonie katolickim) to słowo pojawia się w 1 Krn 21,1 – gdzie pobudził Dawida, żeby policzył lud Izraela. Jezus zwrócił się tak do św. Piotra: odejdź ode mnie szatanie, jesteś dla mnie zgorszeniem, bo nie pojmujesz tego, co z Boga jest, ale to co ludzkie ( Mt 16,23 )
Co mają wspólnego Samson, Dawid i Benajasz? (oczywiście oprócz tego, że należeli do tego samego narodu) ODPOWIEDŹ: Wszyscy zabili lwy Samson - Sdz 14,5-6 Dawid - 1 Sm 17,34-36 Benajasz - 2 Sm 23,20 zaliczone zostaną również odpowiedzi: - walczyli z Filistynami - zwyciężyli w nierównej walce - awansowali dzięki spektakularnym zwycięstwom
Kto polecił, aby Jonasza wrzucić do morza? ODPOWIEDŹ: On sam (Jon 1,12)
OMÓWIENIE TURY IV - ETAPU V
Na mapie (można na niej jeszcze "kliknąć" i ją powiększyć) przedstawiona jest Palestyna z czasów Nowego Testamentu.
Zaznaczono na niej:
kropkami - miejscowości
trójkątami - szczyty górskie
liniami przerywanymi - granice państw czy obszarów geograficznych (linia ciągła wokół cyfr od 1 do 7 nie wyznacza obszaru, lecz stanowi jedynie techniczne wyróżnienie cyfry)
Zadanie polega na podaniu właściwych nazw geograficznych
ODPOWIEDZI:
Poniżej zostały przedstawione odpowiedzi założone, tym niemniej ze względu na rozbieżności w różnych mapach oraz fakt, że używano różnych nazw, uznawane były również inne odpowiedzi. Proszę zatem sprawdzić w wynikach (punkty zostały rozdzielone - osobno za Kraje, Miejscowości, Wody i Góry)
| Kraje | Miejscowości | Wody | Góry |
| 1 - Judea | a - Jamnia | 11 – Morze Śródziemne | 21 - Tabor |
| 2 - Samaria | b - Arymatea | 12 – Jezioro Genezaret | 22 - Karmel |
| 3 - Galilea | c - Emaus | 13 - Jordan | |
| 4 - Dekapol | d - Jerozolima | 14 – Morze Martwe | |
| 5 - Syrofenicja | e - Betlejem | ||
| 6 - Perea | f – Betania za Jordanem | ||
| 7 - Idumea | g - Jerycho | ||
| h - Betania | |||
| i - Samaria | |||
| j - Cezarea | |||
| k - Nazaret | |||
| l - Kana | |||
| ł - Kafarnaum | |||
| m - Betsaida | |||
| n – Cezarea Filipowa |
OMÓWIENIE TURY I - ETAPU VI
Co to jest:
„Biblia cudzołożnika” ODPOWIEDŹ: Biblia Króla Jakuba powstała w drukarni Roberta Barkera w roku 1631, w której szóste przykazanie brzmi: "Będziesz cudzołożył" (opuszczono partykułę „ nie” w Wj20,14)
„Biblia bitwy” ODPOWIEDŹ: Irlandzka kopia Psalmów z VI w. to jeden z najstarszych ocalałych rękopisów biblijnych z Wysp Brytyjskich. Jej autorstwo przypisuje się św. Kolumbanowi
„Biblia umoralniająca” ODPOWIEDŹ: Bible moralisée, najbardziej usystematyzowany, wizualny i literacki komentarz Biblii powstały ok. 1236 roku, w królewskim skryptorium Ludwika IX.
”Biblia Alba” ODPOWIEDŹ: Biblia Alba jest ilustrowanym (iluminowanym) rękopisem z XV wieku, zawierającym tłumaczenie na kastylijski Starego Testamentu z hebrajskiego i łaciny.
„Biblia dla ubogich” ODPOWIEDŹ: Inaczej: Biblia pauperum, średniowieczna księga zawierająca przedstawienia z życia Chrystusa i ze ST ułożone typologicznie i objaśnione tekstami biblijnymi.
Szersze omówienie powyższych „Biblii” znajduje się TUTAJ :.
„Diatessaron” ODPOWIEDŹ: Nazwa oznacza po gr. „[jedną] przez cztery". Była to harmonia, która splatała materiał z czterech Ewangelii z małym dodatkiem apokryfów (z Historii Józefa Cieśli i Ewangelii hebrajskiej). Tacjan, jej autor, był Syryjczykiem z Mezopotamii urodzonym ok. 110 r., który mieszkał długie lata w Rzymie i był uczniem Justyna Męczennika. Oskarżony o zbytni ascetyzm o tendencji enkratycznej opuścił po 165 r. Rzym i wrócił na Wschód. Mniej więcej w tym czasie, czy to w Rzymie, czy w Syrii, ułożył harmonię. Nie jest pewne, czy pisał ją w oryginale po grecku, czy po syr.; jeśli użył gr, wkrótce powstał przekład syr. Forma gr. zaginęła oprócz fragmentu z III w. obejmującego 14 linijek, a odkrytego w 1933 r. w Dura-Europos nad Eufratem. Diatessaron był szeroko rozpowszechniony w Kościele syryjskim i najwyraźniej został oficjalną Ewangelią po syr. (a nie cztery Ewangelie): komentowany był przez Efrema (zm. 373 r.). W końcu jednak przepadł (z powodu przeciwników takich jak biskup Teodoret z Cyru, który podejrzewał Tacjana o herezję i zniszczył wszystkie dostępne egzemplarze); zastąpiły go cztery Ewangelie po syr. Przydatnym narzędziem dla odtwarzania syr. Diatessaronu jest komentarz Efrema (znany od dawna w przekładzie ormiańskim); około połowy oryginału syr. dostępne jest w opublikowanym przez L. Leloira rękopisie Chester Beatty 709 (Dublin, 1963). Harmonie podobne do Diatessaronu oraz jego przekłady powstały po arab., pers., łac. (Codex Fuldensis), w średniowiecznym hol. i wł. Wpłynął też on na przekłady arm. i gruz. Ewangelii; jego ślady znaleźć można w cytatach patrystycznych. Odtwarzanie lekcji z Diatessaronu jest jednak sztuką trudną. Dla H. von Sodena Diatessaron był źródłem zniekształceń i rozwinięć w późniejszych rękopisach gr. Boismard usiłował jednak wykazać, że Tacjan używał bardzo starego „tekstu krótkiego" Ewangelii i wywarł duży wpływ na przekłady starosyr. i starołac. Gdyby zaginiony tekst Tacjana został odnaleziony lub wiarygodnie zrekonstruowany, mógłby zawierać klucz do rozwiązania problemu, dlaczego przed rokiem 200 istniały tradycje tak rozbieżne; Tacjan pojawia się bowiem dokładnie między okresem spisywania i zbierania a najstarszymi obszernymi papirusami. Gros uczonych jest jednak mniej niż Boismard skłonnych do polegania na Diatessaronie, który dzisiaj trzeba rekonstruować na podstawie danych mocno zniekształconych.
”Heksapla” ODPOWIEDŹ: Heksapla (gr. heks – sześć, aplos – kolumna) jest największym dziełem uczonego aleksandryjskiego Orygenesa (185-234), uważanego za ojca biblistyki, a w szczególności krytyki tekstu i hermeneutyki biblijnej. W sześciu równoległych kolumnach Orygenes ustawił najważniejsze w jego czasach teksty Starego Testamentu. Pierwsza kolumna zawierała tekst hebrajski, druga podawała jego transkrypcję grecką czyli fonetyczny zapis czytania oryginału w alfabecie greckim, trzecią stanowił przekład Akwili, czwartą – Symmacha, piątą – tekst Septuaginty, szóstą zaś przekład Teodocjona (wg Euzebiusza z Cezarei (260-339) w części zawierającej Psalmy dodatkowo umieszczone były trzy inne przekłady greckie, z których żaden nie zachował się do naszych czasów). Używając znaków zapożyczonych z dzieł Arystarcha (217-145 r. przed Chr.), drobiazgowo zaznaczał miejsca, w których Septuaginta oraz wersje Akwili, Symmacha i Teodocjona różniły się między sobą. To ogromne dzieło prawdopodobnie nigdy nie doczekało się przepisania w całości i dlatego nie zachowało się do naszych czasów.
OMÓWIENIE TURY II - ETAPU VI
Znane jest przysłowie mówiące o wróblu w garści i gołębiu na dachu. Jakie powiedzenie w Piśmie Świętym wyraża podobną myśl? ODPOWIEDŹ: „Lepszy jest żywy pies, niż lew nieżywy” Koh 9,4b uwzględniane będą również inne cytaty, jeśli oddają sens przysłowia
W potocznym języku mówimy niekiedy, że ktoś „pożera” książki. Proszę wskazać w Piśmie Świętym fragment ukazujący pozytywny skutek zjedzenia książki oraz fragment, kiedy skutek tego nie był zbyt przyjemny. ODPOWIEDŹ: Ezechiel po zjedzeniu zwoju księgi odczuł słodycz miodu w ustach (Ez 2,8-3,3) Natomiast wnętrzności Jana napełniły się goryczą po spożyciu książeczki z ręki anioła (Ap 10,10)
Egipcjanie, Partowie, Albańczycy, Elamici, mieszkańcy Hiszpanii, Judejczycy, Medowie, mieszkańcy Pontu, Libijczycy, Rzymianie, mieszkańcy Kapadocji, Celtowie, mieszkańcy Pamfilii, Żydzi, mieszkańcy Azji, Kreteńczycy, mieszkańcy Frygii, Turcy, Arabowie, Hindusi, mieszkańcy Mezopotamii. Niektóre spośród powyższych nazw nie pasują do tego zestawu. Które i dlaczego? ODPOWIEDŹ: Nie pasują: Albańczycy, mieszkańcy Hiszpanii, Celtowie, Turcy i Hindusi, gdyż Pismo Święte nie wymienia ich w wśród ludzi, którzy zgromadzili się wokół Apostołów po Zesłaniu Ducha Świętego (Dz 2,9-11).
Kto był największym kompozytorem według Pisma Świętego? ODPOWIEDŹ: Król Salomon: „Wypowiedział bowiem trzy tysiące przysłów, a pieśni jego było tysiąc pięć." (1Krl 5,12) ewentualnie można tutaj wymienić Dawida – jako tego, którego utworów najwięcej jest w Piśmie Świętym
Który prorok przepowiedział uwięzienie świętego Pawła? ODPOWIEDŹ: „Kiedyśmy tam przez dłuższy czas mieszkali, przyszedł z Judei pewien prorok, imieniem Agabos. Przybył do nas, wziął pas Pawła, związał sobie ręce i nogi i powiedział: «To mówi Duch Święty: Tak Żydzi zwiążą w Jerozolimie męża, do którego należy ten pas, i wydadzą w ręce pogan»." (Dz 21,10-11)
Apostołowie mimo tego, że widzieli Jezusa Zmartwychwstałego nadal nie porafili się wyzbyć strachu. Podczas Święta Pięćdziesiątnicy zamknięci w Wieczerniku z obawy przed Żydami wychodzą z niego dopiero wówczas, gdy zstępuje na nich Duch Święty. Jakie dwa błędy zawiera powyższa wypowiedź biorąc pod uwagę treść Pisma Świętego? ODPOWIEDŹ: Tekst Pisma Świętego nie mówi: 1. że byli zgromadzeni w Wieczerniku 2. że byli zamknięci z powodu strachu i obawy przed Żydami
Zbliżają się mistrzostwa świata w piłce nożnej. Czy w Piśmie Świętym jest wspomniana gdzieś piłka – a jeśli tak, to gdzie? ODPOWIEDŹ: Tylko jeden raz: „Oto Pan zrzuci cię, człowiecze, z wielkim rozmachem i uchwyci cię jednym chwytem, i tocząc cię zwinie w kłębek jak piłkę, [rzucając] po ziemi przestronnej. Tam umrzesz i tam pójdą pojazdy, z których się chlubiłeś, o ty, zakało domu twego pana!" (Iz 22,17-18)
OMÓWIENIE TURY III - ETAPU VI
Której postaci biblijnej główny Patron naszego konkursu „doprawił rogi” i jak się to stało? ODPOWIEDŹ: Chodzi oczywiście o św. Hieronima, autora Wulgaty (konkurs został zorganizowany z okazji 1600 rocznicy jej ukończenia). W przypisie do Wj 34,29 w BT czytamy: Promieniowanie twarzy Mojżesza jest wyrażone słowem hebrajskim qaran, które poza znaczeniem „promienieć” ma także znaczenie „wypuszczać rogi” (Ps 69[68],32), stąd Wlg ma „cornuta”, dosł. „rogata”. Michał Anioł uwiecznił to na swojej słynnej rzeźbie. -------------------------------------- Jeden z czytelników napisał: W świetle tego, co sam napisałem w p.2. nie śmiem podważać autorytetu redaktorów Pisma - zespołu najlepszych polskich biblistów. A jednak (nieśmiało) powiem, że - nie jestem pewien czy najbardziej sensowne nie jest jednak następujące wyjaśnienie : Św. Hieronim miał do czynienia z oryginałem hebrajskim (nie z tekstem masoreckim !) Zatem słowo "qaran" (o którym wspomina przypis w "Tysiąclatce") wyglądało (w zapisie łacińskimi literami) mniej więcej tak : Q R N Tłumacz (czyli sam św. Hieronim, nasz patron) odczytał to ("dostawiając" samogłoski) jako QeReN (= rogaty), zamiast QaRaN (promienisty, promieniejący) Jednakże: Internetowy słownik polsko-hebrajski: קרן [czyli KRN lub QRN] (keren) – róg, promień Podręczny słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu: קרן – promieniować, mieć rogi קֶרֶן (czyli QeReN lub KeReN) – róg (przen. moc, władza), pagórek, promienie Natomiast w Wj 34,29 występuje קָרַן (czyli QaRaN lub KaRaN) Tak więc to nie tak, że QeReN = rogaty, a QaRaN = promienisty, promieniejący, lecz mówiąc w skrócie formy tego samego wyrazu mogącego oznaczać zarówno róg, mieć rogi jak i promień, promieniować
Jaki mitologiczny potwór morski według Pisma Świętego został pokonany przez Boga? ODPOWIEDŹ: Ty zmiażdżyłeś łby Lewiatana, wydałeś go na żer potworom morskim. (Ps 74,14) lub Ty podeptałeś Rahaba jak padlinę, rozproszyłeś Twych wrogów możnym Twym ramieniem. (Ps 89, 11)
Pismo Święte wspomina nie tylko o prorokach, ale również i o prorokiniach. Proszę wymienić pięć z nich. ODPOWIEDŹ: Miriam (Wj 15,20) Debora (Sdz 4,4) Chulda (2 Krl 22,14) Noadia (Ne 6,14) żona Izajasza (Iz 8,3) Anna (Łk 2,36) cztery córki Filipa (Dz 21,9) wymieniona została również Jezabel – lecz jako fałszywa prorokini (Ap 2, 20)
Który fragment Pisma Świętego świadczy, wg. niektórych, że „umiłowany uczeń” Jezusa to św. Jan Apostoł i Ewangelista? ODPOWIEDŹ: Fragmentem tym, który pośrednio wskazuje, iż owym umiłowanym uczniem był św. Jan Apostoł i Ewangelista jest: Piotr obróciwszy się zobaczył idącego za sobą ucznia, którego miłował Jezus, a który to w czasie uczty spoczywał na Jego piersi i powiedział: Panie, kto jest ten, który Cię zdradzi? Gdy więc go Piotr ujrzał, rzekł do Jezusa: Panie, a co z tym będzie? Odpowiedział mu Jezus: Jeżeli chcę, aby pozostał, aż przyjdę, co tobie do tego? Ty pójdź za Mną. Rozeszła się wśród braci wieść, że uczeń ów nie umrze. Ale Jezus nie powiedział mu, że nie umrze, lecz: Jeśli Ja chcę, aby pozostał aż przyjdę, co tobie do tego? Ten właśnie uczeń daje świadectwo o tych sprawach i on je opisał. A wiemy, że świadectwo jego jest prawdziwe. (J 21,20-24) Wątpliwości jednak rodzą się z kilku powodów. Między innymi dlatego, że – jak czytamy chociażby w Encyklopedii Biblijnej: "Nie ma jednak pewności, że to właśnieapostoł Jan jest autorem Czwartej Ewangelii. Dowody z okresu patrystycznego wskazują, że zaczęto go z nią łączyć od czasów Ireneusza (późne lata II w. po Chr.), który przejął ten pogląd od swojego nauczyciela Polikarpa. Tradycja ta, uzupełniona ostatnimi badaniami wczesnego datowania tytułów Ewangelii, wydaje się – zdaniem niektórych – potwierdzać opinię, że Czwarta Ewangelia została napisana przez apostoła Jana lub przez jego ucznia (uczniów). Mimo to należy postępować ostrożnie, ponieważ Ewangelia Jana jest pozbawiona podpisu autora ani nie wymienia go w tekście. Nie należy również zapominać o istotnych różnicach między wizerunkami Jezusa przedstawionymi w Czwartej Ewangelii i Ewangeliach synoptycznych. Próby łączenia apostoła Jana z „uczniem, którego Jezus miłował” (J 13,23; 19,26; 20,2; 21, 7. 20 –24), opierającą się na domysłach, chociaż hipoteza taka jest możliwa. Sytuację dodatkowo komplikuje związek między „uczniem umiłowanym” a nie nazwanym po imieniu „innym” uczniem (J 1,40 i 18, 15-16)”
Jakie było pierwsze zdanie, które usłyszał Szaweł po swoim upadku z konia w drodze do Damaszku? ODPOWIEDŹ: Nic nam nie wiadomo o tym, czy i kiedy Paweł spadł z konia, więc też nie możemy wiedzieć, czy cokolwiek wówczas usłyszał (jeśli kiedykolwiek z konia spadł). I tak już jako ciekawostka: W starożytności postać Apostoła Narodów najchętniej była ukazywana w towarzystwie św. Piotra lub w scenie męczeństwa – które zdaniem apokryfów dokonało się w Rzymie przez ścięcie mieczem. Natomiast, począwszy od średniowiecza, wydarzeniem z życia św. Pawła, które znalazło największe uznanie w ikonografii, stało się jego nawrócenie-powołanie. Jednak na pierwszych malowidłach nawrócenie-powołanie było ukazywane w sposób bardziej „duchowy”. Na przykład pewien manuskrypt z VIII wieku ukazuje Szawła, który na drodze do Damaszku leży na ziemi przed ukazującym mu się Chrystusem. Mimo wszystko do tamtej pory nie było śladu konia. Być może został dodany później, aby całemu wydarzeniu nadać większego „realizmu”. Odległość pomiędzy Jerozolimą a Damaszkiem, gdzie schronili się pierwsi chrześcijanie prześladowani przez żydowskich przywódców, wynosi 180 km i może dlatego wyobrażano sobie, że nienawiść do prześladowanych skłoniła go do wybrania najszybszego środka lokomocji. Jednak w tamtych czasach było to raczej niemożliwe, ponieważ konie były używane wyłącznie w armii, natomiast zwyczajni ludzie przemieszczali się pieszo lub co najwyżej na osiołku. Inna hipoteza mówi, że koń wywodzi się z tradycji średniowiecza, kiedy to wierzchowce stały się symbolem najsilniejszej klasy społecznej, czyli rycerzy. Łatwo można się tu doszukać pouczającego podobieństwa pomiędzy nimi a wyniosłym i zawziętym Szawłem, którego Niebo rychło wysadziło z siodła. Istnieje jednak pewna bardzo nikła przesłanka, wynikająca z tekstu Starego Testamentu. Znajdujemy w nim opis historii Heliodora, wysłanego przez syryjskiego króla do Jerozolimy, aby zagarnął skarby złożone w świątyni: Razem ze swoją strażą był on już obok skarbca (…), uderzeni mocą Bożą padali bezsilni i strwożeni. Ukazał się im bowiem jakiś koń przybrany najozdobnięjszym czaprakiem, niosący na sobie strasznego jeźdźca, rzucając się gwałtownie, zawisł nad Heliodorem przednimi kopytami (…). On zaś upadł zaraz na ziemię, a gęste ciemności go otoczyły (2 Mch 3, 24-25. 27). A zatem, analogicznie do św. Pawła, Heliodora ogarnęły ciemności – został uzdrowiony przez najwyższego kapłana, po czym również się nawrócił, interesujący szczegół: minister, który zasugerował królowi, aby zagarnął skarby świątynne, nazywał się Apoloniusz z Tarsu… Czy to wystarczy jednak, aby przyjąć założenie, że koń św. Pawła mógł pochodzić ze „stajni” Starego Testamentu? Roberto Beretta, Elisabetta Broli Jedenaście przykazań. Półprawdy i niedomówienia na temat Biblii, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2005
Proszę podać dwa miejsca w Piśmie Świętym, w których wymieniony jest lekarz. ODPOWIEDŹ: Na przykład: Czcij lekarza czcią należną z powodu jego posług, albowiem i jego stworzył Pan. (Syr 38,1) Grzeszący przeciw Stwórcy swemu niech wpadnie w ręce lekarza! (Syr 33,15) On, usłyszawszy to, rzekł: Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają. (Mt 9,12) Pozdrawia was Łukasz, umiłowany lekarz (Kol 4,14)
Jak długo przebywał Jonasz we wnętrznościach wieloryba? ODPOWIEDŹ: Pismo Święte nie mówi o tym, że Jonasz przebywał we wnętrznościach wieloryba. (tak na marginesie wieloryb jest ssakiem a nie rybą) Komentarz: Generalnie i powszechnie przyjmuje się to co czytamy między innymi w Komentarzu historyczno-kulturowym do Biblii Hebrajskiej: Jonasz został połknięty przez stworzenie, które tekst określa jako „wielką rybę” – to przypuszczalnie najbardziej ogólny opis, jaki można było podać. W biblijnym wersecie nie ma niczego, co pozwoliłoby rozstrzygnąć, czy w sensie technicznym chodzi o rybę, czy ssaka, ponieważ w języku hebrajskim słowo to oznacza wszelkie morskie stworzenia. Z tego powodu nie można ustalić gatunku zwierzęcia. Chociaż można przeprowadzić badania wielkości przełyku różnych gatunków zwierząt żyjących w Morzu Śródziemnym, podkreślenie bezpośredniego udziału Pana w tym wydarzeniu powoduje, że w owej rybie nie należy doszukiwać się niczego zwykłego lub regularnego. W religiach starożytnego świata duże stworzenia morskie symbolizowały siły chaosu, które zostały ujarzmione przez stwórcze bóstwo podczas aktu Stworzenia. Jahwe został jak zawsze przedstawiony jako sprawujący całkowitą kontrolę nad morskimi stworzeniami – wielka ryba najzwyczajniej wykonuje Jego wolę. O fakcie przebywania Jonasza we wnętrznościach ryby mówią: Jon 2,1 i Mt 12,40. Jon 2,1: Biblia Tysiąclecia: Pan zesłał wielką rybę, aby połknęła Jonasza. I był Jonasz we wnętrznościach ryby trzy dni i trzy noce. Biblia Warszawska: Lecz Pan wyznaczył wielką rybę, aby połknęła Jonasza. I był Jonasz we wnętrznościach ryby trzy dni i trzy noce. Biblia Warszawsko-Praska: Ale Pan posłał wielką rybę, która połknęła Jonasza. Przez trzy dni i trzy noce przebywał Jonasz we wnętrzu ryby. Mt 12,40 Biblia Tysiąclecia: Albowiem jak Jonasz był trzy dni i trzy noce we wnętrznościach wielkiej ryby, tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w łonie ziemi. Biblia Warszawska: Albowiem jak Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak i Syn Człowieczy będzie w łonie ziemi trzy dni i trzy noce. Biblia Warszawsko-Praska: Jak bowiem Jonasz przebywał we wnętrzu wielkiej ryby przez trzy dni i trzy noce, tak też Syn Człowieczy będzie się znajdował w łonie ziemi trzy dni i trzy noce. (Słowo „wieloryb” występuje również u Mt np. w przekładzie Romana Brandstaettera i tzw. Gedeonitce) Także komentarz w nowym przekładzie NT wydanym przez Towarzystwo św. Pawła podaje m.in.: Zapowiedział jednak znak Jonasza (Mt 16,4), który po trzech dniach przebywania we wnętrzu wieloryba (Jon 2,1) podjął misję zleconą mu przez Boga” chociaż w samym tekście Mt 12,40 jest tam również „wielka ryba” Grecko-polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi. (tłumaczenie: ks. prof. dr hab. Remigiusz Popowski SDB i dr Michał Wojciechowski) ma w Mt 12,40 zwrot: „του κήτους” przetłumaczony jako „wieloryba” Jednakże już w Nowym Testamencie tłumaczonym przez tegoż samego ks. R. Popowskiego czytamy: „Jak bowiem Jonasz był we wnętrznościach potwora morskiego przez trzy dni i trzy noce, tak Syn Człowieczy przez trzy dni i trzy noce będzie w łonie ziemi.” Mt 12,40 co więcej: W Wielkim Słowniku Grecko-Polskim Nowego Testamentu również autorstwa ks. R. Popowskiego słowo: κητος, - τό – ους tłumaczone jest jako „potwór morski”, „ogromna ryba” i odniesione właśnie do Mt 12,40 W tekście hebrajskim Jon 2,1 natomiast jest: דָּג גָּדוֹל - czyli dosłownie „wielka ryba” W niektórych opracowaniach wspomina się o tym, że Septuaginta posługuje się słowem „wieloryb” jednakże w greckim tekście mamy tam występujące w Mt 12,40 i omawiane już wyżej „του κήτους” W związku z tym „zamieszaniem” mimo wszystko zaliczone zostaną także i te odpowiedzi, w których mowa jest o „trzech dniach i trzech nocach”. I znowu jako ciekawostka: Jednak swe wielkie powodzenie wśród szerokiej publiki Jonasz zawdzięcza nie komu innemu jak Pinokiowi. Ponieważ obaj przebywali we wnętrzu wielkiej ryby, dlatego ich historie w zbiorowej świadomości ludzi połączyły się w jedno i najsłynniejsza drewnianych kukiełek nadała rozgłosu mniej do tej pory znanemu prorokowi. Tak zrodziła się legenda o Jonaszu zamkniętym we wnętrzu wieloryba (o którym w Piśmie Świętym nie ma ani słowa). Roberto Beretta, Elisabetta Broli Jedenaście przykazań. Półprawdy i niedomówienia na temat Biblii, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2005
OMÓWIENIE TURY I - ETAPU VII
Dobrze byłoby mieć takie ubranie, które nie niszczy się przez wiele lat. Kto i kiedy je nosił? ODPOWIEDŹ: Naród wybrany przez 40 lat wędrówki przez pustynię po wyjściu z Egiptu (zob. np. Pwt 8,4)
Czy czas może biec w odwrotnym kierunku? Patrząc na pewien znak opisany w Piśmie Świętym, niektórzy mogliby dojść do wniosku, że może. O jaki znak chodzi? ODPOWIEDŹ: „Ezechiasz rzekł do Izajasza: Jaki będzie znak tego, że Pan mnie uzdrowi, iż trzeciego dnia pójdę do świątyni Pańskiej? Odpowiedział Izajasz: Oto ci będzie ten znak od Pana, że spełni On tę rzecz, którą przyrzekł: Czy cień ma się posunąć o dziesięć stopni, czy też ma się cofnąć o dziesięć stopni? Ezechiasz rzekł: To łatwe dla cienia postąpić o dziesięć stopni. Nie - niech cień się cofnie o dziesięć stopni! Wtedy prorok Izajasz wołał do Pana, a Ten przesunął cień na stopniach zegara Achaza - po których opadał równocześnie ze słońcem - o dziesięć stopni. (2 Krl 20,8-11) Zaliczona zostanie również odpowiedź: „ I patrzyłem, a oto powróciły ścięgna i wyrosło ciało, a skóra pokryła je z wierzchu, ale jeszcze nie było w nich ducha. I powiedział On do mnie: Prorokuj do ducha, prorokuj, o synu człowieczy, i mów do ducha: Tak powiada Pan Bóg: Z czterech wiatrów przybądź, duchu, i powiej po tych pobitych, aby ożyli. Wtedy prorokowałem tak, jak mi nakazał, i duch wstąpił w nich, a ożyli i stanęli na nogach - wojsko bardzo, bardzo wielkie.” (Ez 37,8-10)
Metalowe narzędzia zwykle toną. Jednakże w Piśmie Świętym opisany jest przypadek, kiedy takie narzędzie unosi się na powierzchni wody. Proszę podać księgę, rozdział i wiersz. ODPOWIEDŹ: „Wówczas jednemu przy ścinaniu pnia siekiera wpadła do wody i on zawołał: «Ach, panie! - i to jeszcze pożyczona». Lecz mąż Boży zapytał: «Gdzie upadła?» On zaś wskazał mu miejsce. Wtedy odłupał kawał drewna, wrzucił tam i sprawił, że siekiera wypłynęła. I powiedział: «Wyjmij [ją] sobie!» On zaś wyciągnąwszy rękę, chwycił ją. (2 Krl 6,5-7)
Ludziom trudno dogodzić z pogodą, raz jest zbyt mokro, raz znowu zbyt sucho. Ich „patronem” mógłby być pewien człowiek ze Starego Testamentu domagający się od Boga pewnego znaku, a następnego dnia odwrotnego. O kogo chodzi? ODPOWIEDŹ: „Rzekł więc Gedeon do Boga: «Jeżeli naprawdę chcesz przeze mnie wybawić Izraela, jak to powiedziałeś, pozwól, że położę runo wełny na klepisku; jeżeli rosa spadnie tylko na runo, a cała ziemia dokoła będzie sucha, będę wiedział, że wybawisz Izraela przeze mnie, jak powiedziałeś». Tak uczynił. Kiedy rano wstał i ścisnął wilgotne runo, wycisnął z runa pełną czaszę wody. I rzekł Gedeon do Boga: «Nie gniewaj się na mnie, jeżeli przemówię jeszcze raz do ciebie. Pozwól, że jeszcze raz powtórzę doświadczenie z runem: niech rano będzie suche tylko samo runo, a niech na ziemi dokoła będzie rosa». I Bóg sprawił to tej nocy: samo runo pozostało suche, a na ziemi była rosa.” (Sdz 6, 36-40)
Kopernik „wstrzymał słońce – ruszył ziemię”. O kim Pismo Święte mówi, że pod tym względem (przynajmniej w połowie) podobny był do naszego rodaka? ODPOWIEDŹ: W dniu, w którym Pan podał Amorytów w moc Izraelitów, rzekł Jozue w obecności Izraelitów: «Stań słońce, nad Gibeonem! I ty, księżycu, nad doliną Ajjalonu!» I zatrzymało się słońce, i stanął księżyc, aż pomścił się lud nad wrogami swymi. Czyż nie jest to napisane w Księdze Sprawiedliwego: «Zatrzymało się słońce na środku nieba i prawie cały dzień nie spieszyło do zachodu?» (Joz 10,12,13)
O wskrzeszeniach w Nowym Testamencie już była mowa, czy są natomiast wymienione takie przypadki w Starym Testamencie? Jeśli tak to proszę podać przynajmniej jeden. ODPOWIEDŹ: Eliasz wskrzesza zmarłego syna wdowy z Sarepty (1 Krl 17, 17-24) Elizeusz wskrzesił syna Szunemitki (2 Krl 4, 20-37) Wskrzeszenie człowieka, który dotknął kości Elizeusza (2 Krl 13, 20-21)
Czy Pismo Święte podaje dokładną liczbę ryb złowionych podczas cudownego połowu? Jeśli tak, to jaka to liczba? ODPOWIEDŹ: 153 (zob. J 21,11) no i jakby się uprzeć to i ta jedna z Mt 17,27 ;)
OMÓWIENIE TURY II - ETAPU VII
Miasto to musiało być rzeczywiście niezwykłe skoro wykorzystane zostało do określenia urody kobiety. O jakie miasto chodzi? ODPOWIEDŹ: „Piękna jesteś, przyjaciółko moja, jak Tirsa” (Pnp 6,4a)
Symbol potęg: a) w ST - wrogich Izraelowi b) w NT - wrogich Kościołowi Jaki to symbol? ODPOWIEDŹ: Gog i Magog (zob. Ap 20,8 wraz z przypisem w BT) jako poprawna zostanie również zaliczona odpowiedź: „Babilon”
Proszę połączyć wydarzenia z latami, w których miały one miejsce: 1. Epoka Dawida - 1000 przed Chr. 2. Upadek królestwa północno-izraelskiego - 721 przed Chr. 3. Męczeńska śmierć Apostołów Piotra i Pawła w Rzymie - 64; 67 po Chr. 4. Synod w Jamnii (Jabne). Wyłączenie Judeo-chrześcijan z Synagogi - 100 po Chr. 5. Upadek królestwa południowego (Judy) i Jerozolimy - 587/6 przed Chr. 6. Ukrzyżowanie Pana Jezusa - 27-33 po Chr. 7. Dokonanie tłumaczenia Starego Testamentu na język grecki (LXX – Septuaginta) - 280-150 przed Chr. 8. Pierwszy pobyt św. Pawła w więzieniu rzymskim - 60-62 po Chr. 9. Drugie powstanie Żydów pod wodzą Bar Kochby, całkowite zniszczenie Jerozolimy - 132-135 po Chr. 10. Edykt Cyrusa, władcy perskiego, który zezwolił powrócić Izraelitom z niewoli babilońskiej- 538 przed Chr. 721 przed Chr.; 100 po Chr.; 27-33 po Chr.; 538 przed Chr.; 1000 przed Chr; 587-6 przed Chr.; 64, wzgl. 67 po Chr.; 280-150 przed Chr.; 60-62 po Chr.; 132-135 po Chr. w przybliżeniu – ponieważ niekiedy występują drobne różnice w opracowaniach
Pismo Święte mówi o przekuwaniu „mieczy na lemiesze” czy „lemieszy na miecze”? ODPOWIEDŹ: Zarówno o jednym, jak i o drugim: miecze na lemiesze - Iz 2,4 i Mi 4,3 lemiesze na miecze - Jl 4,10
O jakim powszechnie wykonywanym w Narodzie Wybranym zabiegu chirurgicznym wspomina Biblia? ODPOWIEDŹ: obrzezanie
Gdzie i w jakich okolicznościach przedstawiony jest Abraham jako wojownik? ODPOWIEDŹ: Kiedy przyszedł na pomoc swojemu bratankowi Lotowi - Rdz 14,11-16
Kto był starszy: Kain czy Abel? ODPOWIEDŹ: Kain - Rdz 4,1-2
OMÓWIENIE TURY III - ETAPU VII
Kto i w jaki sposób Morze Sitowia (Trzcin) „pokolorował” na Czerwono? ODPOWIEDŹ: Wersja 1: W XIII wieku John Wycklif, w oparciu o ówcześnie panującą terminologię, dokonał pierwszego tłumaczenia Starego Testamentu na język angielski, poprawnie przetłumaczył Morze Sitowia na Rede Sea. Natomiast Luter w swym przekładzie z języka angielskiego na niemiecki pomylił je z Red Sea, czyli Morzem Czerwonym. Błąd ten przetrwał w wielu tłumaczeniach aż do naszych dni. jednakże Wersja 2: Już autorzy Septuaginty hebrajskie jam suf przetłumaczyli jako Erithraia Thalassa Tak więc obie wersje odpowiedzi zostaną uznane za prawidłowe.
Gdyby ilość skrzydeł decydowała o prędkości poruszania się, te istoty poruszałyby się najszybciej spośród wszystkich wymienionych w Biblii. O jakie istoty chodzi i gdzie o nich mowa w Piśmie Świętym? ODPOWIEDŹ: Serafiny (Iz 6,2) i Cztery Zwierzęta (Ap 4,8) – miały po sześć skrzydeł
W Piśmie Świętym czytamy: „Egipcjanie ścigali ich. Wszystkie konie faraona, jego rydwany i jeźdźcy weszli za nimi w środek morza.” (Wj 14,23) Biorąc jednak pod uwagę wydarzenia opisywane wcześniej widać tutaj pewną sprzeczność – jaką? ODPOWIEDŹ: Wcześniej, w jednej z plag wyginęło całe bydło – w tym i konie. być może uznane zostaną również inne sprzeczności – ale to już okaże się podczas sprawdzania maili
Które dwa fragmenty Pisma Świętego uważane są za najstarsze? ODPOWIEDŹ: Pieśń Debory (Sdz 5) Pieśń Miriam (Wj 15,21)
Kto to był „mściciel krwi”, gdzie można się było przed nim schronić i kiedy można już było bezpiecznie opuścić to schronienie? ODPOWIEDŹ: Mściciel krwi- człowiek wymierzający sprawiedliwość przez zabicie mordercy, prawdopodobnie najbliższy krewny ofiary lub jego opiekun. Jeśli zabójstwo popełnione zostało nieumyślnie zabójca mógł schronić sie przed mścicielem krwi w miastach ucieczki- specjalnie wyznaczonych miejscowościach. Dopiero po śmierci najwyższego kapłana winowajca mógł bezpiecznie powrócić w swoje ojczyste strony. (zob. np. Joz 20,2-9)
Kto, ile razy w roku i kiedy mógł wejść do Najświętszego Miejsca w świątyni? ODPOWIEDŹ: Arcykapłan, jeden raz, w Święto Jom Kippur (Dzień Pojednania, Przebłagania)
„Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada” – skąd (księga, rozdział, wiersz) pochodzi to powiedzenie? ODPOWIEDŹ: np.: Prz 26:27 "Kto kopie dół - weń wpada, a kamień wraca na tego, co go toczy." Koh 10:8 "Kto kopie dół, ten może weń wpaść, a tego, kto mur rozwala, ukąsić może żmija." Syr 27:26 "Ten, kto kopie dół, sam w niego wpadnie, a kto zastawia sidła, sam w nie zostanie schwytany." uznawane będą również inne wyrażające tę myśl
OMÓWIENIE ETAPU VIII (bez Tur ze względu na wakacje)
Proszę przeczytać Księgę Rodzaju i odpowiedzieć gdzie po raz pierwszy w Piśmie Świętym wspomina się o: 1. widzeniu sennym (1 pkt) - Rdz 20,3 (uznane zostanie również Rdz 15,12-13, choć raczej mowa tu o głosie, a nie widzeniu) 2. wróżbitach (1 pkt) - Rdz 41,8 3. świętowaniu urodzin (1 pkt) - Rdz 40,20 4. pocałunku (1 pkt) - Rdz 27,26-27 5. osobie, która pogrążyła się w głębokim śnie (1 pkt) - Rdz 2,21 6. osobie będącej muzykiem (3 pkt) - Rdz 4,21 7. orkiestrze (3 pkt) - 2 Sm 6,5 (uznane zostanie również 1 Sm 10,5, jako orkiestra złożona z samych proroków ;) – oraz ewentualnie Wj 15,20 mimo, że chodzi tam o jeden tylko rodzaj instrumentów, a także Rdz 31,27 8. budowniczym miasta (1 pkt) - Rdz 4,17 9. świętym pocałunku (2 pkt) - Rz 16,16 10. uwięzieniu człowieka (1 pkt) - Rdz 39,20 (uznane zostanie również Rdz 14,12-15 oraz 37,23) 11. wybudowanej flocie (2 pkt) - 1 Krl 9,26 12. uśmiechu (1 pkt) - Rdz 18,12 13. zasadzeniu winnicy (1 pkt) - Rdz 9,20 14. zadanej przez kogoś zagadce (2 pkt) - Sdz 14,12 15. kimś kto się przestraszył (1 pkt) - Rdz 3,10 16. złożeniu zmarłego w trumnie (1 pkt) - Rdz 50,26 17. człowieku który był chory (1 pkt) - Rdz 48,1 (jako choroba uznana zostanie również niepłodność w Rdz 11,30) 18. miłości między kobietą, a mężczyzną (1 pkt) - Rdz 24,67 19. leworęcznym człowieku (2 pkt) - Sdz 3,15 20. badaczach gwiazd (2 pkt) - Iz 47,13 (uznane zostanie również Rdz 15,5) 21. nożycach (2 pkt) - Lb 4,9 22. człowieku mającym dwie żony (1 pkt) - Rdz 4,19 23. taranach użytych do zdobywania bram (2 pkt) - Ez 21,27 (uznane zostanie również Ez 4,2)
OMÓWIENIE ETAPU IX (bez Tur ze względu na wakacje)
Kto i gdzie (księga rozdział i wiersz) powiedział te słowa? 1. Pan mój i Bóg mój Tomasz Didymos, jeden z Dwunastu - J 20,28 2. Wykonało się. Pan Jezus - J 19,30 3. Niewiasto, oto Syn Twój. Pan Jezus - J 19,26 4. Ty masz Słowa życia wiecznego. Szymon Piotr - J 6,68 5. Panie nie jestem godzien, abyś wszedł. Setnik (z Kafarnaum) - Mt 8,8; Łk 7,6 6. Boże mój, czemuś mnie opuścił? Pan Jezus - Mt 27,46; Mk 15,34; a także Sługa Jahwe - Ps 22,2 7. Co to jest prawda? Piłat - J 18,38 8. Co wam każe czynić to czyńcie. Maryja, Matka Jezusa - J 2,5 9. Oto Baranek Boży. Jan Chrzciciel - J 1,29 10. Nie jestem winien krwi tego sprawiedliwego... Piłat - Mt 27,24 11. Jeśli jesteś Synem Bożym rzuć się na dół Szatan - Mt 4,6; Łk 4,9 12. Nauczycielu, gdzie mieszkasz? Dwaj uczniowie - Andrzej (brat Szymona Piotra) i prawdopodobnie Jan Ewangelista - J 1,38 13. Hosanna Synowi Dawidowemu! tłumy przy wjeździe Jezusa do Jerozolimy - Mt 21,9; dzieci w świątyni – Mt 21,15 14. Pokój ludziom dobrej woli! Aniołowie (mnóstwo zastępów niebieskich) - Łk 2,14 15. Oto człowiek. Piłat - J 19,5 16. Nikt cię nie potępił i ja cię nie potępiam. Pan Jezus - J 8,10-11
Do kogo i gdzie (księga rozdział i wiersz) Pan Jezus powiedział te słowa? 1. Jeśli się kto nie odrodzi... do Nikodema (faryzeusza i dostojnika żydowskiego) - J 3,3; J 3,5 2. Maria najlepszą cząstkę obrała do jej siostry, Marty - Łk 10,42 3. Dziś ze mną będziesz w raju do jednego ze złończyńców ukrzyżowanych wraz z Nim (tego, który okazał skruchę) - Łk 23,43 4. Królestwo moje nie jest z tego świata do Piłata - J 18,36 5. Przykazanie moje daję wam, abyście się miłowali do uczniów (Apostołów) - J 15,12; J 15,17 (oraz "przykazanie nowe"- J 13,34) 6. Jeśliby ci milczeli, kamienie wołać będą do faryzeuszy - Łk 19,40 7. Idź, zawołaj męża twego i przyjdź tutaj do Samarytanki przy źródle - J 4,16 8. Jeśli źle powiedziałem, daj świadectwo o złe, a jeśli dobrze, czemu mnie bijesz? do jednego ze sług arcykapłana - J 18,23 9. Jam się narodził na to, aby dać świadectwo prawdzie do Piłata - J 18,37 10. Uwierzyłeś dlatego, że mnie ujrzałeś do Tomasza Didymosa - J 20,29 11. Córko, twoja wiara cię uzdrowiła, idź w pokoju. do kobiety cierpiącej na krwotok - Mk 5,34; Łk 8,48 12. Czy i wy odejść chcecie? do Dwunastu - J 6,67 13. Odtąd już ludzi łowić będziesz do Szymona - Łk 5,10 14. Wy z ojca diabła jesteście do Żydów (którzy Mu uwierzyli) - J 8,44 ---------------------------------------------------------------------------------------------- UWAGI do pytań 2 i 3: a) Cytaty te niekoniecznie są dosłowne w porównaniu z V wyd BT b) Pytania są tak proste (pierwsza ich część - nie dotycząca tzw "sigli"), że warto spróbować odpowiedzieć najpierw z pamięci, a później dopiero poszukać odpowiedzi w Pismie Świętym Ponieważ niektóre zwroty występują więcej niż jeden raz, dlatego mogą zostać uwzględnione także inne "sigle"
OMÓWIENIE TURY I ETAPU X
Na czym polegało bluźnierstwo Jezusa w rozmowie z Kajfaszem? ODPOWIEDŹ: Trudno jest dać jednoznaczną odpowiedź na to pytanie. Na pewno jednak nie było nim potwierdzenie przez Jezusa, iż jest Mesjaszem, Synem Bożym gdyż: 1. Nie wypowiedział imienia Boga ani ogólnego (Elohim) ani szczegółowego (Jahwe). Zamiast tego użył słowa „Moc”, podobnie jak to czynili rabini. Tymczasem, aby rzeczywiście miało miejsce bluźnierstwo, należało wymówić prawdziwe imię Boże (Sanhedrin VII 5) 2. Fakt przypisania sobie lub komuś innemu godności Mesjasza nie był uznawany za bluźnierstwo. Tak więc przyznanie sobie tej godności przez Jezusa mogło być osądzone co najwyżej jako samochwalstwo i przechwałka człowieka pomylonego. Tak więc ani podawanie się za Mesjasza, ani nadanie sobie tytułu Syn Boży, nie były bluźnierstwem. Jednakże Jezus rozszerza i precyzuje swoją odpowiedź, przedstawiając się jako „Syn Człowieczy, który siedzi po prawicy” (por. PS 110,1) i „na obłokach nieba przybywa” (por. Dn 7,13). To właśnie określenie – „Syn Człowieczy” – znajduje się tylko we własnych słowach Jezusa o sobie. Nikt inny takim zwrotem Go nie określa. Poprzez uroczyste oświadczenie, że zajmie miejsce po prawicy Wszechmocnego, Jezus wyraża, że „widzi się w świecie nadzmysłowym z jednej strony, intronizowany z własnej mocy i bez boskiego upoważnienia z drugiej strony” (Willibald Bösen). Kolejną aluzję zawiera tytuł użyty za Księgą Daniela. „Przybywającego na obłokach nieba” należy rozpatrywać w sensie zapowiedzi paruzji i Jego przyjścia jako ostatecznego Sędziego. Jezus odpowiadając arcykapłanowi nie poprzestaje na sprecyzowanym przez niego pojęciu Mesjasza, jak tego oczekiwali członkowie Sanhedrynu, a raczej wznosi je na nieznane dotąd wyżyny, których z taką wyrazistością nie próbował osiągnąć żaden jeszcze prorok czy uczony w Piśmie. Decydującym punktem konfliktu Jezusa z żydowskimi dostojnikami było więc przypisywanie sobie przez Niego niemalże boskiego wywyższenia. Poprzez posłużenie się cytatami z ksiąg ST Jezus w oczach zgromadzonych utożsamił się z Bogiem. bardziej szczegółowo ten problem został omówiony w Hebraice na Wielki Post – zob. tematy Mesjasz:. oraz Bluźnierstwo:.
Po prawej stronie drzwi wejściowych Żydzi umieszczają mała puszkę z wypisanym (zwykle na pergaminie) tekstem – skąd pochodzi ten zwyczaj? [księga, rozdział i wiersze w Piśmie Św. – wystarczy jeden fragment] Jaka jest współczesna nazwa owej „puszki”? ODPOWIEDŹ: Pwt 6,4-9; 11,13-21 – mezuza
Proszę wymienić wszystkie osoby, które w Ewangeliach wyraźnie i publicznie stwierdziły, że Jezus jest niewinny? ODPOWIEDŹ: Piłat, Judasz, setnik pod krzyżem, łotr na krzyżu - odnośnie Judasza można mieć wątpliwości, czy jego wystąpienie wobec arcykapłanów można nazwać publicznym więc nie będzie wymagane
Kandaka – proszę podać kim była ta osoba, gdzie o niej mowa w Piśmie Świętym (księga i rozdział) oraz cztery nazwy kraju z którego pochodziła (mogą być zarówno biblijne jak i współczesne ODPOWIEDŹ: Królowa Etiopii wspomniana w Dz 8,27. Pozostałe nazwy Etiopii to Kusz, Nubia i Sudan
Miejsce, na którym ukrzyżowano Pana Jezusa nazywano „miejscem Czaszki” - aram. Golgota (Gulgota), gr. Golgota, łac. Golgota. Skąd zatem wzięło się określanie tego miejsca słowem „Kalwaria”? ODPOWIEDŹ: od łacińskich słów: calvus - łysy calva - czaszka calvaria - część mózgowa czaszki ludzkiej (czaszka bez części twarzowej). [wg. Encyklopedii PWN]
Jak długo Pan Jezus wisiał na krzyżu, zanim zmarł? ODPOWIEDŹ: Nie można tego precyzyjnie stwierdzić. Wprawdzie w Ewangelii wg. św. Marka czytamy: A była godzina trzecia, gdy go ukrzyżowali. (…) A gdy nadeszła godzina szósta, mrok ogarnął całą ziemię aż do godziny dziewiątej. O godzinie dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eloi, Eloi, lema sabachthani, to znaczy: Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił? Niektórzy ze stojących obok, słysząc to, mówili: Patrz, woła Eliasza. Ktoś pobiegł i napełniwszy gąbkę octem, włożył na trzcinę i dawał Mu pić, mówiąc: Poczekajcie, zobaczymy, czy przyjdzie Eliasz, żeby Go zdjąć [ krzyża]. Lecz Jezus zawołał donośnym głosem i oddał ducha. (Mk 15,25.33-37) Wynikłoby zatem, że trwało to sześć godzin (wg. naszej rachuby czasu od ok. dziewiątej rano do piętnastej), jednakże św. Jan pisze: Gdy więc Piłat usłyszał te słowa, wyprowadził Jezusa na zewnątrz i zasiadł na trybunale, na miejscu zwanym Lithostrotos, po hebrajsku Gabbata. Był to dzień Przygotowania Paschy, około godziny szóstej. I rzekł do Żydów: Oto król wasz! A oni krzyczeli: Precz! Precz! Ukrzyżuj Go! Piłat rzekł do nich: Czyż króla waszego mam ukrzyżować? Odpowiedzieli arcykapłani: Poza Cezarem nie mamy króla. Wtedy więc wydał Go im, aby Go ukrzyżowano. Zabrali zatem Jezusa. A On sam dźwigając krzyż wyszedł na miejsce zwane miejscem Czaszki, które po hebrajsku nazywa się Golgota. Tam Go ukrzyżowano, a z Nim dwóch innych, z jednej i drugiej strony, pośrodku zaś Jezusa. (J 19,13-18) To z kolei sugeruje, że męka Pana Jezusa na krzyżu trwała około trzech godzin. Komentarze biblijne (np. w BT czy Biblii Jerozolimskiej) sugerują, że Markową „godzinę trzecią” należy rozumieć w znaczeniu szerszym – jako czas między dziewiątą, a południem. Większość biblistów przyjmuje zatem drugą wersję, czyli Janową. W związku jednak z powyższymi rozbieżnościami i niejasnościami (których szersze omówienie tutaj pomijam) uznana zostanie odpowiedź w granicach od 3 do 6 godzin.
Co znaczą i gdzie w Piśmie Świętym występują słowa Mane-Tekel-Fares? ODPOWIEDŹ: W Biblii Tysiąclecia spośród tych słów występuje tylko „Tekel” we fragmencie Dn 5,25-28 i według tekstu Pisma Świętego oznacza „Tekel – zważono cię na wadze i okazałeś się zbyt lekki” (Dn 5,27)
OMÓWIENIE TURY II - ETAPU X
Który prorok pochodzący z południa Izraela, dał się poznać jako surowy krytyk ówczesnych stosunków społecznych na Północy? ODPOWIEDŹ: Amos
Prorokowanie kojarzy się nam z przepowiadaniem przyszłości. Czy tylko z tym ta funkcja była związana w Starym Testamencie? ODPOWIEDŹ: Nie tylko. Słowo "proroctwo" oznacza dzisiaj przepowiadanie przyszłości i prorocy Starego Testamentu z pewnością dobrze przepowiadali przyszłe zdarzenia - zwłaszcza o nadejściu Mesjasza. Jednak najważniejsza część ich proroctw odnosiła się do czasów im współczesnych, a nie do przyszłości. Ich zadaniem było sprowadzić naród z powrotem na drogi Boże i pilnować, by nimi kroczył. Przekazywali ludowi słowo Boga i wyjaśniali je. Stary Testament prorokiem nazywa męża przemawiającego w imieniu Boga i z Jego polecenia. W tym znaczeniu prorokami byli również np. Abraham i Mojżesz.
W jednym z rozdziałów Księgi Powtórzonego Prawa podane są zasady dotyczące proroków i proroctw. Który to rozdział i kto jest tam wymieniony jako ideał proroka? ODPOWIEDŹ: Jest to rozdział 18. Jako wzór jest tutaj przedstawiany Mojżesz ( 18,18) - Mojżesz nie jest wymieniony z imienia, ale mamy „takiego jak Ty”- patrząc, do kogo mówi Bóg znajdujemy imię.
Który prorok i gdzie (księga, rozdział i wiersz) przepowiadał ponowne przyjście Eliasza? ODPOWIEDŹ: Malachiasz (Ml 3,23)
Skąd pochodzili prorocy: a) Izajasz b) Jeremiasz c) Micheasz ODPOWIEDŹ: a) Jerozolima b) Ananot c) Moreszet w Judzie (Moreszet-Gat, Moreszet-Gad)
Przepowiednia o Emanuelu w rozdz. 7 Księgi Izajasza została podjęta głównie przez dwóch Ewangelistów. Których? ODPOWIEDŹ: Mateusza i Łukasza (Łk 1,31, Mt 1,23)
Który z proroków zapisał słowa: „Miłości pragnę, nie krwawej ofiary”? ODPOWIEDŹ: Ozeasz (Oz 6,6)
OMÓWIENIE TURY III ETAPU X
W jakim języku została napisana Ewangelia wg. św. Mateusza. ODPOWIEDŹ: Nie da się tego jednoznacznie stwierdzić – zdania biblistów są na ten temat podzielone. Jedni uważają, że w języku aramejskim, a drudzy, że w języku greckim. Dlatego też jest z problem oceniania odpowiedzi. Proponuję 7 punktów dla tych, którzy stwierdzili, że w aramejskim lub greckim, 6 punktów zaś dla tych, którzy jednoznacznie opowiedzieli się za jednym z tych języków.
Co to są Ewangelie synoptyczne i które do nich zaliczamy? ODPOWIEDŹ: Ewangelie synoptyczne – wspólna nazwa dla ewangelii Marka, Mateusza i Łukasza ze względu na znaczne podobieństwo relacji w zestawieniu z Ewangelią Jana. Bibliści tłumaczą te zbieżności oparciem się autorów ewangelii synoptycznych na jednej z nich - najstarszej (najczęściej za taką jest uważana Ewangelia Marka) oraz zależność od niezachowanych tekstów (wymieniane jest tu hipotetyczne źródło Q), obejmujące materiał znajdujący się u Mateusza i Łukasza a nie zachowany u Marka). Tekst Marka należy traktować jako jedno z dwóch źródeł synoptycznych – z zastrzeżeniem, że Ewangelia Marka, która stanowi to źródło nie była identyczna z przedstawianą wtedy współczesnych chrześcijanom. Ta pierwotna Ewangelia jest znana jako Ur-Evangelium ( Pierwsza Ewangelia). Źródło to zawierało głównie wydarzenia, których bohaterem był Jezus, pomijało natomiast Jego mowy i przypowieści. Źródło Q ( od niemieckiego Quelle – źródło) jest to hipotetycznie istniejący zbiór wypowiedzi Jezusa Chrystusa, spisanego przez jego pierwszych uczniów około 50 roku n.e., z którego mogli korzystać Mateusz i Łukasz pisząc swoje Ewangelie. Istnienie Źródła Q jest elementem tzw. hipotezy dwóch źródeł, często spotykanej we współczesnej biblistyce. Jest ona uzasadniona tym, że w Ewangeliach Mateusza i Łukasza występują wypowiedzi Jezusa, których nie ma w Ewangelii wg świętego Marka. Teoria ta zakłada, że ewangeliści Mateusz i Łukasz, podczas pisania swoich Ewangelii, korzystali z dwóch źródeł - Źródła Q i Źródła M, z którego miał korzystać także Marek Ewangelista
Jakie księgi Starego Testamentu napisano po grecku? ODPOWIEDŹ: Księgi: Mądrości i 2 Machabejską
Wymień tradycje Pięcioksięgu w kolejności ich powstawania. ODPOWIEDŹ: - jahwistyczna - elohistyczna - deuteronomiczna - kapłańska
Co to jest „Protoewangelia”? ODPOWIEDŹ: Tak nazywany jest fragment z Księgi Rodzaju – Rdz. 3,15
Kiedy i gdzie ogłoszono dogmat o kanonie Pisma Św.? ODPOWIEDŹ: w 1546 r. na Soborze Trydenckim
Co to jest „tekst majuskułowy”? ODPOWIEDŹ: Tekst grecki (Pisma Świętego) w którym stosowano tylko duże litery.
ETAP X - TURA IV
Święty Paweł wielokotnie, w każdym z czterech etapów swojej literackiej działalności pisał o małżeństwie i rodzinie. Proszę przytoczyć przykładowe fragmenty (wystarczy po jednym), w których mówi on o: Pytanie 1 [196] - (4 pkt.)
małżeństwie w porównaniu do dziewictwa ODPOWIEDŹ: Chciałbym, żebyście byli wolni od utrapień. Człowiek bezżenny troszczy się o sprawy Pana, o to, jak by się przypodobać Panu. Ten zaś, kto wstąpił w związek małżeński, zabiega o sprawy świata, o to, jak by się przypodobać żonie. I doznaje rozterki. Podobnie i kobieta: niezamężna i dziewica troszczy się o sprawy Pana, o to, by była święta i ciałem i duchem. Ta zaś, która wyszła za mąż, zabiega o sprawy świata, o to, jak by się przypodobać mężowi. (1 Kor 7,32-34)
nierozerwalności małżeństwa ODPOWIEDŹ: Tym zaś, którzy trwają w związkach małżeńskich, nakazuję nie ja, lecz Pan: Żona niech nie odchodzi od swego męża. Gdyby zaś odeszła, niech pozostanie samotną albo niech się pojedna ze swym mężem. Mąż również niech nie oddala żony. (1 Kor 7,10-11)
tzw. „przywileju Pawłowym” [uwaga: termin ten nie pochodzi z Pisma Świętego] ODPOWIEDŹ: Pozostałym zaś mówię ja, nie Pan: Jeśli któryś z braci ma żonę niewierzącą i ta chce razem z nim mieszkać, niech jej nie oddala. Podobnie jeśli jakaś żona ma niewierzącego męża i ten chce razem z nią mieszkać, niech się z nim nie rozstaje. Uświęca się bowiem mąż niewierzący dzięki swej żonie, podobnie jak świętość osiągnie niewierząca żona przez brata. W przeciwnym wypadku dzieci wasze byłyby nieczyste, teraz zaś są święte. Lecz jeśliby strona niewierząca chciała odejść, niech odejdzie. Nie jest skrępowany ani brat, ani siostra w tym wypadku. Albowiem do życia w pokoju powołał nas Bóg. A skądże zresztą możesz wiedzieć, żono, że zbawisz twego męża? Albo czy jesteś pewien, mężu, że zbawisz twoją żonę? (1 Kor 7,12-16)
radach dla wdów ODPOWIEDŹ: Ta zaś, która rzeczywiście jest wdową, jako osamotniona złożyła nadzieję w Bogu i trwa w zanoszeniu próśb i modlitw we dnie i w nocy.Lecz ta, która żyje rozpustnie, [za życia] umarła. I to nakazuj, ażeby były nienaganne. A jeśli kto nie dba o swoich, a zwłaszcza o domowników, wyparł się wiary i gorszy jest od niewierzącego. Do spisu należy wciągać taką wdowę, która ma co najmniej lat sześćdziesiąt, była żoną jednego męża, ma za sobą świadectwo o [takich] dobrych czynach: że dzieci wychowała, że była gościnna, że obmyła nogi świętych, że zasmuconym przyszła z pomocą, że pilnie brała udział we wszelkim dobrym dziele. Młodszych zaś wdów nie dopuszczaj [do służby Kościołowi]! Odkąd bowiem znęciła je rozkosz przeciwna Chrystusowi, chcą wychodzić za mąż. Obciąża je wyrok potępienia, ponieważ złamały pierwsze zobowiązanie. Zarazem uczą się też bezczynności krążąc po domach. I nie tylko są bezczynne, lecz i rozgadane, wścibskie, rozprawiające o rzeczach niepotrzebnych. Chcę zatem, żeby młodsze wychodziły za mąż, rodziły dzieci, były gospodyniami domu, żeby stronie przeciwnej nie dawały sposobności do rzucania potwarzy. (1 Tm 5,5-14)
”mężach jednej żony” ODPOWIEDŹ: Biskup więc powinien być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, rozsądny, przyzwoity, gościnny, sposobny do nauczania, nieprzebierający miary w piciu wina, nieskłonny do bicia, ale opanowany, niekłótliwy, niechciwy na grosz, dobrze rządzący własnym domem, trzymający dzieci w uległości, z całą godnością. (1 Tm 3,2-4)
mistycznym znaczeniu małżeństwa ODPOWIEDŹ: Żony niechaj będą poddane swym mężom, jak Panu, bo mąż jest głową żony, jak i Chrystus - Głową Kościoła: On - Zbawca Ciała. Lecz jak Kościół poddany jest Chrystusowi, tak i żony mężom - we wszystkim. Mężowie miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie, aby go uświęcić, oczyściwszy obmyciem wodą, któremu towarzyszy słowo, aby osobiście stawić przed sobą Kościół jako chwalebny, nie mający skazy czy zmarszczki, czy czegoś podobnego, lecz aby był święty i nieskalany. Mężowie powinni miłować swoje żony, tak jak własne ciało. Kto miłuje swoją żonę, siebie samego miłuje. (Ef 5,22-28)
obowiązkach mężów i żon ODPOWIEDŹ: Mąż niech oddaje powinność żonie, podobnie też żona mężowi. Żona nie rozporządza własnym ciałem, lecz jej mąż; podobnie też i mąż nie rozporządza własnym ciałem, ale żona. Nie unikajcie jedno drugiego, chyba że na pewien czas, za obopólną zgodą, by oddać się modlitwie; potem znów wróćcie do siebie, aby - wskutek niewstrzemięźliwości waszej - nie kusił was szatan. (1 Kor 7,3-5)
Są to cytaty przykładowe – również i inne mogą zostać uznane za prawidłowe
OMÓWIENIE TURY I - ETAPU XI
Tematem tej Tury jest wiek podeszły. Proszę przytoczyć przykładowe fragmenty (wystarczy po jednym) z Pisma Świętego mówiące o:
śmierci, która jest dobra dla człowieka starszego i nie należy się jej bać ODPOWIEDŹ: O, śmierci, dobry jest twój wyrok dla człowieka biednego i pozbawionego siły, dla starca zgrzybiałego, nękanego troskami o wszystko, zbuntowanego, i tego, co stracił cierpliwość. Nie bój się wyroku śmierci, pamiętaj o tych, co przed tobą byli i będą po tobie (Syr 41,2-3)
radach (czy może raczej obowiązkach) dla starszych mężczyzn i kobiet ODPOWIEDŹ: Ty zaś głoś to, co jest zgodne ze zdrową nauką: że starcy winni być ludźmi trzeźwymi, statecznymi, roztropnymi odznaczającymi się zdrową wiarą, miłością, cierpliwością. Podobnie starsze kobiety winny być w zewnętrznym ułożeniu jak najskromniejsze, winny unikać plotek i oszczerstw, nie upijać się winem, a uczyć innych dobrego. Niech pouczają młode kobiety, jak mają kochać mężów, dzieci, jak mają być rozumne, czyste, gospodarne, dobre, poddane swym mężom - aby nie bluźniono słowu Bożemu. Tt 2,1-5)
skutkach starzenia się, takich jak: a) osłabienie wzroku b) osłabienie nóg c) niepłodność d) oziębienie organizmu e) rezygnacja z życia Uwaga: kontekst powinien wskazywać, iż działo się to na skutek podeszłego wieku ODPOWIEDŹ: a) Achiasz zaś już nie widział, bo wskutek starości był ociemniały. (1 Krl 14,4b) lub Gdy Izaak zestarzał się i jego oczy stały się tak słabe, że już nie mógł widzieć (Rdz 27,1a) b) A czyż pozostałe dzieje Asy i cała jego dzielność oraz wszystko, co uczynił, a także miasta, które zbudował, nie są opisane w Księdze Kronik Królów Judy? Kiedy jednak się zestarzał, zachorował na nogi. (1 Krl 15,23) c) Rzekł mu [jeden z nich]: O tej porze za rok znów wrócę do ciebie, twoja zaś żona Sara będzie miała wtedy syna. Sara przysłuchiwała się u wejścia do namiotu, [które było tuż] za Abrahamem. Abraham i Sara byli w bardzo podeszłym wieku. Toteż Sara nie miewała przypadłości właściwej kobietom. Uśmiechnęła się więc do siebie i pomyślała: Teraz, gdy przekwitłam, mam doznawać rozkoszy, i mój mąż starzec? (Rdz 18,10-12) d) Z biegiem czasu sędziwy król Dawid tak się posunął w latach, że nie mógł się rozgrzać, choć okrywano go kocami. (1 Krl 1,1) e) Barzillaj odpowiedział królowi: Ileż lat życia pozostaje mi jeszcze, abym szedł z królem do Jerozolimy? Liczę obecnie osiemdziesiąt lat. Czy potrafię rozróżnić między tym, co dobre, a tym, co liche? Czy sługa twój potrafi zasmakować w tym, co zje lub wypije? Czy potrafi wsłuchiwać się w głos śpiewaków i śpiewaczek? Po cóż sługa twój ma być jeszcze ciężarem dla pana mego, króla? Sługa twój przejdzie najwyżej z królem przez Jordan, ale po cóż król miałby mi dawać aż taką odpłatę? Pozwól słudze swojemu powrócić. Umrę w swoim mieście obok grobu mojego ojca i matki. Natomiast twój sługa Kimham będzie towarzyszyć panu mojemu, królowi. Jemu uczyń to, co ci się wyda słuszne. (2 Sm 19,3-38)
postawach wobec starszych, takich jak: a) nie uwłaczanie b) wspomaganie i nie zasmucanie c) słuchanie i nie pogardzanie d) nie strofowanie ODPOWIEDŹ: a) Nie uwłaczaj człowiekowi w jego starości, albowiem i z nas niektórzy się zestarzeją. (Syr 8,6) b) Synu, wspomagaj swego ojca w starości, nie zasmucaj go w jego życiu. (Syr 3,12) c) Słuchaj ojca, który cię zrodził, i nie gardź twą matką, staruszką! (Prz 23,22) d) Starszego wiekiem nie strofuj, lecz nakłaniaj prośbą jak ojca, młodszych - jak braci, starsze kobiety - jak matki; młodsze - jak siostry, z całą czystością! (1 Tm 5,1-2)
zaletach starości, takich jak: a) doświadczenie b) mądrość i roztropność c) wiedza pozwalająca pouczać innych i wyjaśniać ODPOWIEDŹ: a) Wieńcem starców jest wielkie doświadczenie, a chlubą ich bojaźń Pańska. (Syr 25,6) b) (Więc tylko) u starców jest mądrość, roztropność u wiekiem podeszłych? (Hi 12,12) c) Pytaj no dawnych pokoleń, zwróć uwagę na doświadczenie przodków. My, wczorajsi, znamy niewiele, bo wiek nasz jak cień jest na ziemi. Lecz oni pouczą, wyjaśnią słowami, co płyną z rozsądku. (Hi 8,8-10)
starcu, który stracił życie, nie chcąc dać złego przykładu młodszym ODPOWIEDŹ: Udawanie bowiem nie przystoi naszemu wiekowi. Wielu młodych byłoby przekonanych, że Eleazar, który już ma dziewięćdziesiąt lat, przyjął pogańskie obyczaje. Oni to przez moje udawanie, i to dla ocalenia maleńkiej resztki życia, przeze mnie byliby wprowadzeni w błąd, ja zaś hańbą i wstydem okryłbym swoją starość. (2 Mch 6,24-25)
starcach, którzy przez swoje haniebne i niemoralne zachowanie ponieśli śmierć ODPOWIEDŹ: Rozdział 13 Księgi Daniela
Są to cytaty przykładowe – również i inne mogą zostać uznane za prawidłowe
UWAGA - Proszę przysyłać w odpowiedziach tekst fragmentów, a nie same tzw. "sigle" biblijne
OMÓWIENIE TURY II - ETAPU XI
Rozpoczynamy Tydzień Miłosierdzia. Proszę zatem podać przykłady czynienia uczynków miłosierdzia względem ciała w Piśmie Świętym. (wystarczy po jednym do każdego uczynku).
głodnych nakarmić ODPOWIEDŹ: - Mt 15, 32-39 (par. Mk 8, 1-9) „Lecz Jezus przywołał swoich uczniów i rzekł: «Żal Mi tego tłumu! Już trzy dni trwają przy Mnie, a nie mają co jeść. Nie chcę ich puścić zgłodniałych, żeby kto nie zasłabł w drodze». Na to rzekli Mu uczniowie: «Skąd tu na pustkowiu weźmiemy tyle chleba żeby nakarmić takie mnóstwo?» Jezus zapytał ich: «Ile macie chlebów?» Odpowiedzieli: «Siedem i parę rybek». Polecił ludowi usiąść na ziemi; wziął siedem chlebów i ryby, i odmówiwszy dziękczynienie, połamał, dawał uczniom, uczniowie zaś tłumom. Jedli wszyscy do sytości, a pozostałych ułomków zebrano jeszcze siedem pełnych koszów. Tych zaś, którzy jedli, było cztery tysiące mężczyzn, nie licząc kobiet i dzieci”. - 1 Sm 21, 2-7 (chleb dla zaspokojenia głodu, o czym mówi Pan Jezus w Mt 12, 3 „Nie czytaliście, co uczynił Dawid, gdy był głodny, on i jego towarzysze?”) „Dawid udał się do Nob, do kapłana Achimeleka. Achimelek wyszedł przelękniony na spotkanie Dawida i zapytał: «Czemu przybywasz sam bez żadnego towarzysza?» Dawid odrzekł Achimelekowi: «Król polecił mi pewną sprawę nakazując: "Niech nikt nie wie o tym, po co cię posyłam i co ci powierzam". Dlatego umówiłem się z młodymi ludźmi na oznaczone miejsce. A teraz jeśli masz pod ręką pięć chlebów, podaruj mi je lub cokolwiek się znajdzie!» Kapłan odrzekł Dawidowi: «Zwykłego chleba pod ręką nie mam: jest tylko chleb święty. Czy jednak młodzieńcy powstrzymali się chociaż od współżycia z kobietą?» Dawid odrzekł kapłanowi: «Tak jest, zabronione nam jest współżycie z kobietą jak zawsze, gdy wyruszam w drogę. Tak więc ciała tych młodzieńców są czyste, choć to wyprawa zwyczajna. Tym bardziej czyste są ich ciała dzisiaj». Dał więc kapłan ów święty chleb, gdyż nie było innego chleba prócz pokładnego, usuwanego sprzed oblicza Pana w tym celu, by w dzień usunięcia położyć chleb świeży”. - Tb 1, 17 „Dawałem mój chleb głodnym i ubranie nagim. A jeśli widziałem zwłoki któregoś z moich rodaków wyrzucone poza mury Niniwy, grzebałem je”. - 2 Krn 28, 15 „Mężowie, imiennie wybrani do tego zadania, zajęli się pokrzepieniem jeńców: nagich przyodziano [odzieżą wziętą] z łupu, ubrano ich i obuto, dano im jeść i pić, namaszczono, następnie posadziwszy osłabionych na osłach, wprowadzono ich do Jerycha, miasta palm, do ich braci, sami zaś wrócili do Samarii”. - 2 Sm 17, 27-29 „Kiedy Dawid przybył do Machanaim, Szobi, syn Nachasza z ammonickiego Rabba, Makir, syn Ammiela z Lo-Debar, i Barzillaj, Gileadczyk z Rogelim, dostarczyli łóżek, okryć pościelowych, naczyń. garnków glinianych, pszenicy, jęczmienia, mąki, ziarna prażonego, fasoli, soczewicy, miodu, masła, sera owczego i krowiego. Dostarczyli tego Dawidowi i jego otoczeniu, aby się posilili. Mówili bowiem: «Lud na pustyni jest głodny, zmęczony i spragniony»”.
spragnionych napoić ODPOWIEDŹ: - Sdz 4, 19 „Potem rzekł do niej: «Daj mi - proszę cię - napić się trochę wody, gdyż mam pragnienie». Ona otwarła bukłak z mlekiem, dała mu się napić i nakryła go na powrót”. - 2 Krn 28, 15 „Mężowie, imiennie wybrani do tego zadania, zajęli się pokrzepieniem jeńców: nagich przyodziano [odzieżą wziętą] z łupu, ubrano ich i obuto, dano im jeść i pić, namaszczono, następnie posadziwszy osłabionych na osłach, wprowadzono ich do Jerycha, miasta palm, do ich braci, sami zaś wrócili do Samarii”. - Rdz 24, 17-18 „Wtedy sługa ów szybko zabiegł jej drogę i rzekł: «Daj mi się napić trochę wody z twego dzbana!» A ona powiedziała: «Pij, panie mój» - i szybko pochyliła swój dzban, i dała mu pić”. - Lb 20, 5. 11 „5 Dlaczegoście wywiedli nas z Egiptu i przyprowadzili na to nędzne miejsce, gdzie nie można siać, nie ma drzew figowych ani winorośli, ani drzewa granatowego, a nawet nie ma wody do picia?» 11 Następnie podniósł Mojżesz rękę i uderzył dwa razy laską w skałę. Wtedy wypłynęła woda tak obficie, że mógł się napić zarówno lud, jak i jego bydło”. - Rdz 21, 14-19 „Nazajutrz rano wziął Abraham chleb oraz bukłak z wodą i dał Hagar, wkładając jej na barki, i wydalił ją wraz z dzieckiem. Ona zaś poszła i błąkała się po pustyni Beer-Szeby. A gdy zabrakło wody w bukłaku, ułożyła dziecko pod jednym krzewem, po czym odeszła i usiadła opodal tak daleko, jak łuk doniesie, mówiąc: «Nie będę patrzała na śmierć dziecka». I tak siedząc opodal, zaczęła głośno płakać. Ale Bóg usłyszał jęk chłopca i Anioł Boży zawołał na Hagar z nieba: «Cóż ci to, Hagar? Nie lękaj się, bo usłyszał Bóg jęk chłopca tam leżącego. Wstań, podnieś chłopca i weź go za rękę, bo uczynię go wielkim narodem». Po czym Bóg otworzył jej oczy i ujrzała studnię z wodą; a ona poszła, napełniła bukłak wodą i dała chłopcu pić”.
nagich przyodziać ODPOWIEDŹ: - 2 Krn 28, 15 „Mężowie, imiennie wybrani do tego zadania, zajęli się pokrzepieniem jeńców: nagich przyodziano [odzieżą wziętą] z łupu, ubrano ich i obuto, dano im jeść i pić, namaszczono, następnie posadziwszy osłabionych na osłach, wprowadzono ich do Jerycha, miasta palm, do ich braci, sami zaś wrócili do Samarii”. - Tb 1, 17 „Dawałem mój chleb głodnym i ubranie nagim. A jeśli widziałem zwłoki któregoś z moich rodaków wyrzucone poza mury Niniwy, grzebałem je”. - Rdz 9, 21-23 „Gdy potem napił się wina, odurzył się [nim] i leżał nagi w swym namiocie. Cham, ojciec Kanaana, ujrzawszy nagość swego ojca, powiedział o tym dwu swym braciom, którzy byli poza namiotem. Wtedy Sem i Jafet wzięli płaszcz i trzymając go na ramionach weszli tyłem do namiotu i przykryli nagość swego ojca; twarzy zaś swych nie odwracali, aby nie widzieć nagości swego ojca”.
podróżnych w dom przyjąć ODPOWIEDŹ: - Sdz 19, 14-21 „Ruszyli więc dalej. Tymczasem słońce im zaszło przy Gibea, które należy do pokolenia Beniamina. Skręcili więc tam, aby przenocować w Gibea. [Lewita], wszedłszy do miasta, zatrzymał się na placu, gdyż nie było nikogo, kto by ich przyjął do domu i udzielił noclegu. Tymczasem pewien starzec wracał wieczorem ze swojej pracy w polu. Człowiek ten pochodził z góry Efraima i w Gibea był przybyszem, gdyż mieszkańcy tego miasta byli Beniaminitami. Podniósł oczy i zauważył podróżnego na placu. «Dokąd idziesz i skąd przybyłeś?» - zapytał go starzec. Ten odparł: «Wracamy z Betlejem judzkiego w strony góry Efraima, skąd pochodzę. Odwiedziłem Betlejem judzkie, a teraz wracam do domu i nie mam nikogo, kto by mnie przyjął pod dach. Mamy słomę i żywność dla naszych osłów oraz chleb i wino dla siebie, dla twej służebnicy i dla tego młodego człowieka, który idzie z twoim sługą. Nie brak mi niczego». «Bądź spokojny - rzekł starzec - pozwól mi zaradzić wszystkim twoim potrzebom, ale nie spędzaj nocy na ulicy». Przyprowadził go więc do swego domu, osłom dał obrok, po czym umyli nogi, jedli i pili”. - Dz 10, 19-23 „Kiedy Piotr rozmyślał jeszcze nad widzeniem, powiedział do niego Duch: «Poszukuje cię trzech ludzi. Zejdź więc i idź z nimi bez wahania, bo Ja ich posłałem». Piotr zszedł do owych ludzi i powiedział: «Ja jestem tym, którego szukacie. Z jaką sprawą przybyliście?» A oni odpowiedzieli: «Setnik Korneliusz, człowiek sprawiedliwy i bogobojny, o czym zaświadczyć może cała ludność żydowska otrzymał polecenie od anioła świętego, aby cię wezwał do swego domu i wysłuchał tego, co mu powiesz». [Piotr] więc zaprosił ich do wnętrza i ugościł. A następnego dnia wyruszył razem z nimi w towarzystwie niektórych braci z Jafy”. -Łk 24, 28-29 „Tak przybliżyli się do wsi, do której zdążali, a On okazywał, jakoby miał iść dalej. Lecz przymusili Go, mówiąc: «Zostań z nami, gdyż ma się ku wieczorowi i dzień się już nachylił». Wszedł więc, aby zostać z nimi”. - Rdz 19, 1-4 „Owi dwaj aniołowie przybyli do Sodomy wieczorem, kiedy to Lot siedział w bramie Sodomy. Gdy Lot ich ujrzał, wyszedł naprzeciw nich i oddawszy im pokłon do ziemi rzekł: «Raczcie, panowie moi, zajść do domu sługi waszego na nocleg; obmyjcie sobie nogi. a rano pójdziecie w dalszą drogę». Ale oni mu rzekli: «Nie! Spędzimy noc na dworze». Gdy on usilnie ich prosił, zgodzili się i weszli do jego domu. On zaś przygotował wieczerzę, poleciwszy upiec chleba przaśnego. I posilili się. Zanim jeszcze udali się na spoczynek, mieszkający w Sodomie mężczyźni, młodzi i starzy, ze wszystkich stron miasta, otoczyli dom”. - Rdz 18, 1-5 „Pan ukazał się Abrahamowi pod dębami Mamre, gdy ten siedział u wejścia do namiotu w najgorętszej porze dnia. Abraham spojrzawszy dostrzegł trzech ludzi naprzeciw siebie. Ujrzawszy ich podążył od wejścia do namiotu na ich spotkanie. A oddawszy im pokłon do ziemi, rzekł: «O Panie, jeśli darzysz mnie życzliwością, racz nie omijać Twego sługi! Przyniosę trochę wody, wy zaś raczcie obmyć sobie nogi, a potem odpocznijcie pod>drzewami. Ja zaś pójdę wziąć nieco chleba, abyście się pokrzepili, zanim pójdziecie dalej, skoro przechodzicie koło sługi waszego». A oni mu rzekli: «Uczyń tak, jak powiedziałeś»”.
więźniów pocieszać ODPOWIEDŹ: - Flm 7 „Bracie, doznałem wielkiej radości i pociechy z powodu twojej miłości, że [mianowicie] serca świętych otrzymały od ciebie pokrzepienie” (św. Paweł, przebywając w więzieniu, doznaje pociechy za sprawą Filemona. Źródłem tej pociechy są konkretne przejawy troski Filemona o jego lokalny Kościół. Wieści o niej sprawiają Apostołowi wielką radość i dodają mu otuchy). - Dz 27, 23-24 „Tej nocy ukazał mi się anioł Boga, do którego należę i któremu służę, i powiedział: "Nie bój się, Pawle, musisz stanąć przed Cezarem i Bóg podarował ci wszystkich, którzy płyną razem z tobą" (Paweł, który jako więzień płynie okrętem do Rzymu, zostaje pocieszony przez Bożego anioła). - Dz 28, 15 „Tamtejsi bracia, dowiedziawszy się o nas, wyszli nam naprzeciw aż do Forum Appiusza i Trzech Gospód. Ujrzawszy ich, Paweł podziękował Bogu i nabrał otuchy” (kiedy św. Paweł – więzień przybywa do Rzymu, członkowie rzymskiej wspólnoty chcąc sprawić mu radość wychodzą go przywitać. To staje się dla Apostoła Narodów otuchą). - Rdz 40, 2-13 „ Faraon, rozgniewawszy się na obu tych dworzan, głównego podczaszego i przełożonego nadwornych piekarzy, oddał ich pod straż przełożonego dworzan, do więzienia tam właśnie, gdzie przebywał Józef. Tenże przełożony dworzan powierzył ich opiece Józefa, który miał im usługiwać. A gdy przebywali jakiś czas w więzieniu, obaj - podczaszy i piekarz nadworny króla egipskiego - tej samej nocy obaj mieli sen o różnych znaczeniach. Kiedy Józef przyszedł do nich z rana, zobaczył, że byli zafrasowani. Zapytał więc obu tych dworzan faraona, którzy wraz z nim przebywali w więzieniu: «Czemu to dzisiaj macie twarze tak zasępione?» Odpowiedzieli mu: «Mieliśmy sen i nie ma nikogo, kto mógłby nam go wytłumaczyć». Rzekł do nich Józef: «Wszak wytłumaczenia należą do Boga. Opowiedzcie mi je».Wtedy główny podczaszy tak opowiedział Józefowi swój sen: «Widziałem we śnie krzew winny, który rósł przede mną. Na tym zaś krzewie były trzy gałązki. Krzew wypuścił pączki i zakwitł, a potem jego grona wydały dojrzałe jagody. W moim ręku był puchar faraona. Zerwałem te jagody, wycisnąłem je do pucharu faraona i wręczyłem ów puchar faraonowi». Józef rzekł do niego: «Znaczenie snu jest takie: Trzy gałązki są to trzy dni. Po upływie trzech dni faraon wyświadczy ci łaskę i przywróci cię na twój dawny urząd. Będziesz podawał faraonowi puchar tak samo jak przedtem, gdy byłeś jego podczaszym (Józef, sam przebywając w więzieniu, pociesza współwięźnia). - Dn 6, 17-18 „Wtedy król wydał rozkaz, by sprowadzono Daniela i wrzucono do jaskini lwów. Król zwrócił się do Daniela i rzekł: «Twój Bóg, któremu tak wytrwale służysz, uratuje cię» Przyniesiono kamień i zatoczono na otwór jaskini lwów. Król zapieczętował go swoją pieczęcią i pieczęcią swych możnowładców, aby nic nie uległo zmianie w sprawie Daniela” (Daniel zostaje wrzucony do jaskini lwów, którą zamknięto kamieniem. Jest więc uwięziony. Król zwraca się do Daniela ze słowami pociechy). - Jr 38, 16 „Przysiągł więc król Sedecjasz potajemnie Jeremiaszowi tymi słowami: «Na życie Pana, który nam dał to życie, nie każę cię zabić ani nie wydam cię w ręce ludzi nastających na twe życie!»” (Jeremiasz jest w tym czasie uwięziony w wartowni na dziedzińcu. Słowa króla Sedecjasza są więc dla proroka pocieszeniem.) - Hbr 13,3 „Pamiętajcie o uwięzionych, jakbyście byli sami uwięzieni, i o tych, co cierpią, bo i sami jesteście w ciele”. - Hbr 10, 34 „Albowiem współcierpieliście z uwięzionymi, z radością przyjęliście rabunek waszego mienia, wiedząc, że sami posiadacie majętność lepszą i trwającą”.
chorych nawiedzać ODPOWIEDŹ: 2 Krl 8, 29 „Zatem król Joram wycofał się do Jizreel, aby leczyć się z ran, które mu zadali Aramejczycy w Ramot, kiedy walczył przeciw Chazaelowi, królowi Aramu. Wtedy Ochozjasz, syn Jorama, król judzki, przyszedł odwiedzić Jorama, syna Achaba, w Jizreel, ponieważ był chory”. 2 Krl 13, 14 „Kiedy Elizeusz zapadł na chorobę śmiertelną, przyszedł do niego Joasz, król izraelski, i płacząc pochylony nad jego twarzą mówił: «Ojcze mój! Ojcze mój! Rydwanie Izraela i jego jeźdźcze!»”. Iz 38, 1 „W owych dniach Ezechiasz zachorował śmiertelnie. Prorok Izajasz, syn Amosa, przyszedł do niego i rzekł mu: «Tak mówi Pan: Rozporządź domem twoim, bo umrzesz i nie będziesz żył»”. Dz 28, 8 „Ojciec Publiusza leżał właśnie chory na gorączkę i biegunkę. Paweł poszedł do niego i pomodliwszy się położył na nim ręce i uzdrowił go”. Mk 1, 29-31 „Zaraz po wyjściu z synagogi przyszedł z Jakubem i Janem do domu Szymona i Andrzeja. Teściowa zaś Szymona leżała w gorączce. Zaraz powiedzieli Mu o niej. On podszedł do niej i podniósł ją ująwszy za rękę, gorączka ją opuściła. A ona im usługiwała”.
zmarłych pogrzebać ODPOWIEDŹ: Rdz 23,19 „A potem Abraham pochował swoją żonę Sarę w pieczarze na polu [zwanym] Makpela w pobliżu Mamre, czyli Hebronu, w kraju Kanaan”. 1 Sm 11-13 „Gdy usłyszeli mieszkańcy Jabesz w Gileadzie o tym, jak Filistyni postąpili z Saulem, powstali wszyscy dzielni ludzie i szli przez całą noc, po czym zdjęli ciało Saula i ciała jego synów z muru Bet-Szean. Przenieśli je do Jabesz i tu spalili. Wzięli potem ich kości i pogrzebali pod tamaryszkiem w Jabesz. Pościli potem przez siedem dni”. 1 Krl 11,15 „Albowiem kiedy Dawid był w Edomie, wtedy dowódca wojska, Joab, udał się tam dla pogrzebania zabitych, gdyż wybił wszystkich mężczyzn w Edomie”. Mt 14, 10-12 „Posłał więc [kata] i kazał ściąć Jana w więzieniu. Przyniesiono głowę jego na misie i dano dziewczęciu, a ono zaniosło ją swojej matce. Uczniowie zaś Jana przyszli, zabrali jego ciało i pogrzebali je; potem poszli i donieśli o tym Jezusowi”. Tb 1, 17-19 „Dawałem mój chleb głodnym i ubranie nagim. A jeśli widziałem zwłoki któregoś z moich rodaków wyrzucone poza mury Niniwy, grzebałem je. I grzebałem także, jeśli kiedy zabił kogoś Sennacheryb, gdy po swej ucieczce powrócił z Judei w dzień sądu, który wykonał na nim Król Nieba za jego bluźnierstwa. W swoim gniewie pomordował on wielu synów Izraela. Ja zaś potajemnie zabierałem ich ciała i grzebałem je. Sennacheryb zaś szukał ich, ale ich nie znalazł. A jeden z mieszkańców Niniwy poszedł i doniósł królowi, że to ja jestem tym, który grzebie potajemnie. Wtedy musiałem się ukrywać, a kiedy dowiedziałem się, że król mnie szuka, aby mnie zabić, bałem się i uciekłem”.
Są to cytaty przykładowe – inne również mogą zostać uznane za prawidłowe UWAGA - Proszę przysyłać w odpowiedziach tekst fragmentów, a nie same tzw. "sigle" biblijne
OMÓWIENIE TURY III - ETAPU XI
Tydzień Miłosierdzia już za nami. „Przedłużając” go nieco proszę podać – tym razem przykłady lub wezwania lub pochwały czynienia uczynków miłosierdzia względem duszy w Piśmie Świętym. (wystarczy po jednym do każdego uczynku).
grzeszących upominać ODPOWIEDŹ: A przeto upominam was, bracia, w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, abyście byli zgodni, i by nie było wśród was rozłamów; byście byli jednego ducha i jednej myśli. Doniesiono mi bowiem o was, bracia moi, przez ludzi Chloe, że zdarzają się między wami spory. (1 Kor 1:10-11)
nieumiejętnych pouczać ODPOWIEDŹ: „Doniesiono więc królowi asyryjskiemu: «Ludy, które zabrałeś do niewoli i osiedliłeś w miejscowościach Samarii, nie znają obrzędu Boga tego kraju. I nasłał na nich lwy, które ich zabijają, ponieważ nie znają oni obrzędu Boga kraju». Wtedy król asyryjski przykazał: «Zaprowadźcie tam jednego z kapłanów, których stamtąd zabraliście do niewoli. Niech idzie i mieszka tam, i naucza ich obrzędu Boga tego kraju!» Wtedy jeden z kapłanów, których zabrano do niewoli z Samarii, odszedł i zamieszkał w Betel, i pouczał ich, jak mają oddawać cześć Panu”. 2 Krl 17, 26-28
strapionych pocieszać ODPOWIEDŹ: „i wielu Żydów przybyło przedtem do Marty i Marii, aby je pocieszyć po bracie”. J 11, 19
wątpiącym dobrze radzić ODPOWIEDŹ: „Jeśli zaś komuś z was brakuje mądrości, niech prosi o nią Boga, który daje wszystkim chętnie i nie wymawiając; a na pewno ją otrzyma. Niech zaś prosi z wiarą, a nie wątpi o niczym! Kto bowiem żywi wątpliwości, podobny jest do fali morskiej wzbudzonej wiatrem i miotanej to tu, to tam. Człowiek ten niech nie myśli, że otrzyma cokolwiek od Pana, bo jest mężem chwiejnym, niestałym we wszystkich swych drogach”. (Jk 1, 5-8)
krzywdy cierpliwie znosić ODPOWIEDŹ: „Przechowujemy zaś ten skarb w naczyniach glinianych, aby z Boga była owa przeogromna moc, a nie z nas. Zewsząd znosimy cierpienia, lecz nie poddajemy się zwątpieniu; żyjemy w niedostatku, lecz nie rozpaczamy; znosimy prześladowania, lecz nie czujemy się osamotnieni, obalają nas na ziemię, lecz nie giniemy”. 2 Kor 4, 7-9
urazy chętnie darować ODPOWIEDŹ: „Bądźcie dla siebie nawzajem dobrzy i miłosierni! Przebaczajcie sobie, tak jak i Bóg nam przebaczył w Chrystusie”. Ef 4, 32
modlić się za żywych i umarłych w tym pytaniu proszę podać dwa fragmenty: jeden mówiący o modlitwie za żyjących, drugi za zmarłych ODPOWIEDŹ: za żywych: „Strzeżono więc Piotra w więzieniu, a Kościół modlił się za niego nieustannie do Boga”. (Dz 12, 5) za umarłych: „Potem Juda zebrał wojsko i powiódł do miasta Adullam. Ponieważ zaś wypadł siódmy dzień, zgodnie ze zwyczajem oczyścili się i tam spędzili szabat. Następnego dnia w tym czasie, w którym należało już to wykonać, żołnierze Judy przyszli zabrać ciała tych, którzy polegli, i pochować razem z krewnymi w rodzinnych grobach. Pod chitonem jednak u każdego ze zmarłych znaleźli przedmioty poświęcone bóstwom, zabrane z Jamnii, chociaż Prawo tego Żydom zakazuje. Dla wszystkich więc stało się jasne, że to oni i z tej właśnie przyczyny zginęli. Wszyscy zaś wychwalali Pana, sprawiedliwego Sędziego, który rzeczy ukryte czyni jawnymi, a potem oddali się modlitwie i błagali, aby popełniony grzech został całkowicie wymazany. Mężny Juda upomniał lud, aby strzegli samych siebie i byli bez grzechu mają przed oczyma to, co się stało na skutek grzechu tych, który zginęli. Uczyniwszy zaś składkę pomiędzy ludźmi, posłał do Jerozolimy około dwu tysięcy srebrnych drachm, aby złożono ofiarę za grzech. Bardzo pięknie i szlachetnie uczynił, myślał bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie był przekonany, że ci zabici zmartwychwstaną, to modlitwa za zmarłych byłaby czymś zbędnym i niedorzecznym, lecz jeśli uważał, że dla tych, którzy pobożnie zasnęli, jest przygotowana najwspanialsza nagroda - była to myśl święta i pobożna. Dlatego właśnie sprawił, że złożono ofiarę przebłagalną za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu”. (2 Mch 12, 38-45)
UWAGA - Proszę przysyłać w odpowiedziach tekst fragmentów, a nie same tzw. "sigle" biblijne Powyższe odpowiedzi są przykładowe i inne również mogą zostać uznane za prawidłowe.
OMÓWIENIE TURY IV ETAPU XI
Pytanie 1 [224] Trwa miesiąc modlitwy różańcowej - proszę zatem podać fragmenty Nowego Testamentu mówiące wprost o Maryi. Uwagi: 1. Fragment ma mówić o Maryi wprost, czyli nie symbolicznie jak np. w Apokalipsie o Niewieście 2. Opis jednego wydarzenia jak np. ofiarowanie w świątyni, czy wesele w Kanie traktujemy jako jeden fragment 3. Jeśli wydarzenie opisane jest w kilku Ewangeliach, podajemy wszystkie te opisy. 4. Proszę przytaczać tekst, a nie tylko tzw "sigle", chyba, że opis jest za długi - wówczas wystarczy przytoczyć z niego dwa, trzy zdania. 5. Oczywiście chodzi nie tylko o opisy wydarzeń - może się bowiem zdarzyć, że Maryja będzie wspomiana w jednym zdaniu. 6. Za każdy przytoczony fragment przyznany zostanie 1 pkt. ODPOWIEDŹ: Maksymalna ilość punktów za tę Turę wynosi 20. Punktowane są następujące fragmenty: Ewangelia wg św. Mateusza Mt 1:16 16. Jakub ojcem Józefa, męża Maryi, z której narodził się Jezus, zwany Chrystusem. Mt 1:18-25 18. Z narodzeniem Jezusa Chrystusa było tak. Po zaślubinach Matki Jego, Maryi, z Józefem, wpierw nim zamieszkali razem, znalazła się brzemienną za sprawą Ducha Świętego. 19. Mąż Jej, Józef, który był człowiekiem sprawiedliwym i nie chciał narazić Jej na zniesławienie, zamierzał oddalić Ją potajemnie. 20. Gdy powziął tę myśl, oto anioł Pański ukazał mu się we śnie i rzekł: Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. 21. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów . 22. A stało się to wszystko, aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka: 23. Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy: Bóg z nami. 24. Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie, 25. lecz nie zbliżał się do Niej, aż porodziła Syna, któremu nadał imię Jezus. Mt 2:11 11. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. Mt 2:13-14 13. Gdy oni odjechali, oto anioł Pański ukazał się Józefowi we śnie i rzekł: Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i uchodź do Egiptu; pozostań tam, aż ci powiem; bo Herod będzie szukał Dziecięcia, aby Je zgładzić. 14. On wstał, wziął w nocy Dziecię i Jego Matkę i udał się do Egiptu; Mt 2:19-21 19. A gdy Herod umarł, oto Józefowi w Egipcie ukazał się anioł Pański we śnie, 20. i rzekł: Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i idź do ziemi Izraela, bo już umarli ci, którzy czyhali na życie Dziecięcia. 21. On więc wstał, wziął Dziecię i Jego Matkę i wrócił do ziemi Izraela. UWAGA: Ten fragment również był punktowany przy obliczaniu wyników, chociaż został przeoczony przy podawaniu odpowiedzi. Tak więc punktacja nie ulega zmianie Mt 12:46-50 46. Gdy jeszcze przemawiał do tłumów, oto Jego Matka i bracia stanęli na dworze i chcieli z Nim mówić. 47. Ktoś rzekł do Niego: Oto Twoja Matka i Twoi bracia stoją na dworze i chcą mówić z Tobą. 48. Lecz On odpowiedział temu, który Mu to oznajmił: Któż jest moją matką i którzy są moimi braćmi? 49. I wyciągnąwszy rękę ku swoim uczniom, rzekł: Oto moja matka i moi bracia. 50. Bo kto pełni wolę Ojca mojego, który jest w niebie, ten Mi jest bratem, siostrą i matką. Mt 13:55 55. Czyż nie jest On synem cieśli? Czy Jego Matce nie jest na imię Mariam, a Jego braciom Jakub, Józef, Szymon i Juda? Ewangelia wg św. Marka Mk 3:31-35 31. Tymczasem nadeszła Jego Matka i bracia i stojąc na dworze, posłali po Niego, aby Go przywołać. 32. Właśnie tłum ludzi siedział wokół Niego, gdy Mu powiedzieli: Oto Twoja Matka i bracia na dworze pytają się o Ciebie. 33. Odpowiedział im: Któż jest moją matką i /którzy/ są braćmi? 34. I spoglądając na siedzących dokoła Niego rzekł: Oto moja matka i moi bracia. 35. Bo kto pełni wolę Bożą, ten Mi jest bratem, siostrą i matką. Mk 6:3 3. Czy nie jest to cieśla, syn Maryi, a brat Jakuba, Józefa, Judy i Szymona? Czyż nie żyją tu u nas także Jego siostry? I powątpiewali o Nim. Ewangelia wg. św. Łukasza Łk 1:26-38 26. W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, 27. do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. 28. Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, . 29. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. 30. Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. 31. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. 32. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. 33. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. 34. Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? 35. Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 36. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. 37. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. 38. Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł. Łk 1:39-56 39. W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [pokoleniu] Judy. 40. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. 41. Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. 42. Wydała ona okrzyk i powiedziała: Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. 43. A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? 44. Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. 45. Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana. 46. Wtedy Maryja rzekła: Wielbi dusza moja Pana, 47. i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy. 48. Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia, 49. gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny. Święte jest Jego imię - 50. a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [zachowuje] dla tych, co się Go boją. 51. On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się zamysłami serc swoich. 52. Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych. 53. Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia. 54. Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje - 55. jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na wieki. 56. Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu. Łk 2:1-20 1. W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. 2. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. 3. Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. 4. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, 5. żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. 6. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. 7. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie. 8. W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. 9. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. 10. Lecz anioł rzekł do nich: Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: 11. dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. 12. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie. 13. I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: 14. Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania. 15. Gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze mówili nawzajem do siebie: Pójdźmy do Betlejem i zobaczmy, co się tam zdarzyło i o czym nam Pan oznajmił. 16. Udali się też z pośpiechem i znaleźli Maryję, Józefa i Niemowlę, leżące w żłobie. 17. Gdy Je ujrzeli, opowiedzieli o tym, co im zostało objawione o tym Dziecięciu. 18. A wszyscy, którzy to słyszeli, dziwili się temu, co im pasterze opowiadali. 19. Lecz Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu. 20. A pasterze wrócili, wielbiąc i wysławiając Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, jak im to było powiedziane. Łk 2:33-35 33. A Jego ojciec i Matka dziwili się temu, co o Nim mówiono. 34. Symeon zaś błogosławił Ich i rzekł do Maryi, Matki Jego: Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, któremu sprzeciwiać się będą. 35. A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu. Łk 2:41-51 41. Rodzice Jego chodzili co roku do Jerozolimy na Święto Paschy. 42. Gdy miał lat dwanaście, udali się tam zwyczajem świątecznym. 43. Kiedy wracali po skończonych uroczystościach, został Jezus w Jerozolimie, a tego nie zauważyli Jego Rodzice. 44. Przypuszczając, że jest w towarzystwie pątników, uszli dzień drogi i szukali Go wśród krewnych i znajomych. 45. Gdy Go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy szukając Go. 46. Dopiero po trzech dniach odnaleźli Go w świątyni, gdzie siedział między nauczycielami, przysłuchiwał się im i zadawał pytania. 47. Wszyscy zaś, którzy Go słuchali, byli zdumieni bystrością Jego umysłu i odpowiedziami. 48. Na ten widok zdziwili się bardzo, a Jego Matka rzekła doNiego: Synu, czemuś nam to uczynił? Oto ojciec Twój i ja z bólem serca szukaliśmy Ciebie. 49. Lecz On im odpowiedział: Czemuście Mnie szukali? Czy nie wiedzieliście, że powinienem być w tym, co należy do mego Ojca? 50. Oni jednak nie zrozumieli tego, co im powiedział. 51. Potem poszedł z nimi i wrócił do Nazaretu; i był im poddany. A Matka Jego chowała wiernie wszystkie te wspomnienia w swym sercu. Łk 8:19-21 19. Wtedy przyszli do Niego Jego Matka i bracia, lecz nie mogli dostać się do Niego z powodu tłumu. 20. Oznajmiono Mu: Twoja Matka i bracia stoją na dworze i chcą się widzieć z Tobą. 21. Lecz On im odpowiedział: Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je. Ewangelia wg św. Jana J 2:1-12 1. Trzeciego dnia odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej i była tam Matka Jezusa. 2. Zaproszono na to wesele także Jezusa i Jego uczniów. 3. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa mówi do Niego: Nie mają już wina. 4. Jezus Jej odpowiedział: Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja? 5. Wtedy Matka Jego powiedziała do sług: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie. 6. Stało zaś tam sześć stągwi kamiennych przeznaczonych do żydowskich oczyszczeń, z których każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary. 7. Rzekł do nich Jezus: Napełnijcie stągwie wodą! I napełnili je aż po brzegi. 8. Potem do nich powiedział: Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu! Oni zaś zanieśli. 9. A gdy starosta weselny skosztował wody, która stała się winem - nie wiedział bowiem, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzieli - przywołał pana młodego 10. i powiedział do niego: Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zachowałeś dobre wino aż do tej pory. 11. Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie. 12. Następnie On, Jego Matka, bracia i uczniowie Jego udali się do Kafarnaum, gdzie pozostali kilka dni. J 6:42 42. I mówili: Czyż to nie jest Jezus, syn Józefa, którego ojca i matkę my znamy? Jakżeż może On teraz mówić: Z nieba zstąpiłem. J 19:25-27 25. A obok krzyża Jezusowego stały: Matka Jego i siostra Matki Jego, Maria, żona Kleofasa, i Maria Magdalena. 26. Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: Niewiasto, oto syn Twój. 27. Następnie rzekł do ucznia: Oto Matka twoja. I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie. Pozostałe Dz 1:14 14. Wszyscy oni trwali jednomyślnie na modlitwie razem z niewiastami, Maryją, Matką Jezusa, i braćmi Jego. Ga 4:4 4. Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, UWAGI: 1. Cytaty nie muszą ściśle pokrywać się z podanymi wyżej. Ważne, żeby zawierały istotne fragmenty. 2. Rozbicie któregoś z podanych fragmentów na dwa lub więcej nie spowoduje większej ilości punktów. Na tej samej zasadzie scalenie w jeden dwóch lub więcej fragmentów nie spowoduje obniżenia ilości punktów.
OMÓWIENIE TURY I - ETAPU XII
Zbliża się Uroczystość Wszystkich Świętych i Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych zatem pytania związane z tą tematyką.
Świadkowie Jehowy powołując się na Koh 3,19-21 i Ez 18,27 twierdzą, że wraz z ciałem umiera również dusza. Proszę obalić tę tezę wykorzystując odpowiednie fragmenty Pisma Świętego. ODPOWIEDŹ: W Piśmie Świętym słowa „umarły”, „umrzeć” wykorzystuje się nie tylko w odniesieniu do śmierci fizycznej, ale również do życia w stanie grzechu np.”I wy byliście umarłymi na skutek waszych występków i grzechów” (Ef 2,1) Natomiast wspomniany Kohelet dalej w swojej księdze pisze: ”i wróci się proch do ziemi, tak jak nią był, a duch powróci do Boga, który go dał.” (Koh 12,7) Tak więc w Koh 3,19-21 mamy fragment rozważania autora, który dochodzi do powyższej konkluzji, a nie nieomylne stwierdzenie dotyczące losu człowieka.
Proszę podać cztery fragmenty z Pisma Świętego, które wykorzystuje się w nauce o czyśćcu i odpustach. (jeden ze ST, jeden z Ewangelii i 2 z Listów) ODPOWIEDŹ: a) ”Uczyniwszy zaś składkę pomiędzy ludźmi, posłał do Jerozolimy około dwu tysięcy srebrnych drachm, aby złożono ofiarę za grzech. Bardzo pięknie i szlachetnie uczynił, myślał bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie był przekonany, że ci zabici zmartwychwstaną, to modlitwa za zmarłych byłaby czymś zbędnym i niedorzecznym, lecz jeśli uważał, że dla tych, którzy pobożnie zasnęli, jest przygotowana najwspanialsza nagroda - była to myśl święta i pobożna. Dlatego właśnie sprawił, że złożono ofiarę przebłagalną za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu.” (2 Mch 12,43-45) b) ” Gdy idziesz do urzędu ze swym przeciwnikiem, staraj się w drodze dojść z nim do zgody, by cię nie pociągnął do sędziego; a sędzia przekazałby cię dozorcy, dozorca zaś wtrąciłby cię do więzienia. Powiadam ci, nie wyjdziesz stamtąd, póki nie oddasz ostatniego pieniążka.” (Łk 12,58-59) c) ”Według danej mi łaski Bożej, jako roztropny budowniczy, położyłem fundament, ktoś inny zaś wznosi budynek. Niech każdy jednak baczy na to, jak buduje. Fundamentu bowiem nikt nie może położyć innego, jak ten, który jest położony, a którym jest Jezus Chrystus. I tak jak ktoś na tym fundamencie buduje: ze złota, ze srebra, z drogich kamieni, z drzewa, z trawy lub ze słomy, tak też jawne się stanie dzieło każdego: odsłoni je dzień /Pański/; okaże się bowiem w ogniu, który je wypróbuje, jakie jest. Ten, którego dzieło wzniesione na fundamencie przetrwa, otrzyma zapłatę; ten zaś, którego dzieło spłonie, poniesie szkodę: sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogień.” (1 Kor 3,10-15) d) ”Chrystus bowiem również raz umarł za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was do Boga przyprowadzić; zabity wprawdzie na ciele, ale powołany do życia Duchem. W nim poszedł ogłosić [zbawienie] nawet duchom zamkniętym w więzieniu, niegdyś nieposłusznym, gdy za dni Noego cierpliwość Boża oczekiwała, a budowana była arka, w której niewielu, to jest osiem dusz, zostało uratowanych przez wodę.” (1 P 3,18-20)
Proszę podać trzy fragmenty z Pisma Świętego, które wykorzystuje się do uzasadnienia faktu, że po śmierci czeka człowieka tak zwany sąd szczegółowy (jeden z Ewangelii i 2 z Listów) ODPOWIEDŹ: a) ”Jezus mu odpowiedział: Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju.” (Łk 23,43) b) ”Wszyscy bowiem musimy stanąć przed trybunałem Chrystusa, aby każdy otrzymał zapłatę za uczynki dokonane w ciele, złe lub dobre.” (2 Kor 5,10) c)”A jak postanowione ludziom raz umrzeć, a potem sąd,… „(Hbr 9,27)
Piekło w Piśmie Świętym często przedstawiane jest za pomocą symboli i obrazów. Proszę wymienić cztery z nich i podać gdzie występują (księga, rozdział i wiersz) ODPOWIEDŹ: a) ciemności – Mt 25,30 b) ogień – Mt 25,41 c) robak – Mk 9,47-48 d) piec rozpalony – Mt 13,42,50
Za pomocą odpowiednich fragmentów Pisma Świętego proszę uzasadnić, że piekło jest „karą” wieczną. ODPOWIEDŹ: ”I pójdą ci na mękę wieczną, sprawiedliwi zaś do życia wiecznego.” Mt (25,46) ”Bo przecież jest rzeczą słuszną u Boga odpłacić uciskiem tym, którzy was uciskają, a wam, uciśnionym, dać ulgę wraz z nami, gdy z nieba objawi się Pan Jezus z aniołami swojej potęgi w płomienistym ogniu, wymierzając karę tym, którzy Boga nie uznają i nie są posłuszni Ewangelii Pana naszego Jezusa. Jako karę poniosą oni wieczną zagładę [z dala] od oblicza Pańskiego i od potężnego majestatu Jego w owym dniu, kiedy przyjdzie, aby być uwielbionym w świętych swoich i okazać się godnym podziwu dla wszystkich, którzy uwierzyli, bo wyście dali wiarę świadectwu naszemu.” (2 Tes 1:6-10)
Który fragment w Listach mówi o tym, że szczęście w niebie przerasta ludzkie wyobrażenia? ODPOWIEDŹ: ”Lecz głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej, tę, której nie pojął żaden z władców tego świata; gdyby ją bowiem pojęli, nie ukrzyżowaliby Pana chwały; lecz właśnie głosimy, jak zostało napisane, to, czego ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują.” (1 Kor 2,7-9)
Świadkowie Jehowy powołując się na Ap 14,1 twierdzą, że zbawionych będzie tylko 144 000 osób. Proszę obalić tę tezę wykorzystując odpowiednie fragmenty Pisma Świętego. ODPOWIEDŹ: Oprócz tego dalej czytamy o owych 144 tysiącach: ”I śpiewają jakby pieśń nową przed tronem i przed czterema Zwierzętami, i przed Starcami: a nikt tej pieśni nie mógł się nauczyć prócz stu czterdziestu czterech tysięcy - wykupionych z ziemi. To ci, którzy z kobietami się nie splamili: bo są dziewicami; ci, którzy Barankowi towarzyszą, dokądkolwiek idzie; ci spośród ludzi zostali wykupieni na pierwociny dla Boga i dla Baranka, a w ustach ich kłamstwa nie znaleziono: są nienaganni. (Ap 14,3-5) a także: ”Potem ujrzałem: a oto wielki tłum, którego nie mógł nikt policzyć, z każdego narodu i wszystkich pokoleń, ludów i języków, stojący przed tronem i przed Barankiem. Odziani są w białe szaty, a w ręku ich palmy.” (Ap 7,9)
OMÓWIENIE TURY II ETAPU XII
Zbliża się Uroczystość Wszystkich Świętych i Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych zatem kolejne pytania związane z tą tematyką.
Świadkowie Jehowy obliczając datę końca świata powołują się między innymi na Lb 14,34 dokonując przeliczenia 1 dzień=1 rok. Proszę podać inny fragment Pisma Świętego, który podważa taki sposób przeliczania. ODPOWIEDŹ: ”Niech zaś dla was, umiłowani, nie będzie tajne to jedno, że jeden dzień u Pana jest jak tysiąc lat, a tysiąc lat jak jeden dzień.” (2P 3,8)
Według nauki Kościoła na końcu świata mają mieć miejsce: powtórne przyjście Chrystusa, zmartwychwstanie ciał, Sąd Ostateczny, odnowienie świata, ostateczne pokonanie szatana. Proszę podać fragmenty z Pisma Świętego, które mówią: Pytanie 2 [233] - (6 pkt.)
o tym, kiedy to nastąpi ODPOWIEDŹ: ”Lecz o dniu owym i godzinie nikt nie wie, nawet aniołowie niebiescy, tylko sam Ojciec. Czuwajcie więc, bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz przyjdzie. A to rozumiejcie: Gdyby gospodarz wiedział, o której porze nocy złodziej ma przyjść, na pewno by czuwał i nie pozwoliłby włamać się do swego domu. Dlatego i wy bądźcie gotowi, bo w chwili, której się nie domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie.” (Mt 24,36.42-44)
o powtórnym przyjściu Chrystusa ODPOWIEDŹ: ”W owe dni, po tym ucisku, słońce się zaćmi i księżyc nie da swego blasku. Gwiazdy będą padać z nieba i moce na niebie zostaną wstrząśnięte. Wówczas ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego w obłokach z wielką mocą i chwałą.” (Mk 13,24-26)
o zmartwychwstaniu ciał (jeden fragment) i jakie będą ciała zmartwychwstałe (drugi fragment) ODPOWIEDŹ: ”Nie dziwcie się temu! Nadchodzi bowiem godzina, w której wszyscy, którzy spoczywają w grobach, usłyszą głos Jego: a ci, którzy pełnili dobre czyny, pójdą na zmartwychwstanie życia; ci, którzy pełnili złe czyny - na zmartwychwstanie potępienia.” (J 5,28-29) ” Lecz powie ktoś: A jak zmartwychwstają umarli? W jakim ukazują się ciele? O, niemądry! Przecież to, co siejesz, nie ożyje, jeżeli wprzód nie obumrze. To, co zasiewasz, nie jest od razu ciałem, którym ma się stać potem, lecz zwykłym ziarnem, na przykład pszenicznym lub jakimś innym. Bóg zaś takie daje mu ciało, jakie zechciał; każdemu z nasion właściwe. Nie wszystkie ciała są takie same: inne są ciała ludzi, inne zwierząt, inne wreszcie ptaków i ryb. Są ciała niebieskie i ziemskie, lecz inne jest piękno ciał niebieskich, inne - ziemskich. Inny jest blask słońca, a inny - księżyca i gwiazd. Jedna gwiazda różni się jasnością od drugiej. Podobnie rzecz się ma ze zmartwychwstaniem. Zasiewa się zniszczalne - powstaje zaś niezniszczalne; sieje się niechwalebne - powstaje chwalebne; sieje się słabe - powstaje mocne; zasiewa się ciało zmysłowe - powstaje ciało duchowe. Jeżeli jest ciało ziemskie powstanie też ciało niebieskie. Tak też jest napisane: Stał się pierwszy człowiek, Adam, duszą żyjącą, a ostatni Adam duchem ożywiającym. Nie było jednak wpierw tego, co duchowe, ale to, co ziemskie; duchowe było potem. Pierwszy człowiek z ziemi - ziemski, drugi Człowiek - z nieba. Jaki ów ziemski, tacy i ziemscy; jaki Ten niebieski, tacy i niebiescy. A jak nosiliśmy obraz ziemskiego [człowieka], tak też nosić będziemy obraz [człowieka] niebieskiego. Zapewniam was, bracia, że ciało i krew nie mogą posiąść królestwa Bożego, i że to, co zniszczalne, nie może mieć dziedzictwa w tym, co niezniszczalne. Oto ogłaszam wam tajemnicę: nie wszyscy pomrzemy, lecz wszyscy będziemy odmienieni. W jednym momencie, w mgnieniu oka, na dźwięk ostatniej trąby - zabrzmi bowiem trąba - umarli powstaną nienaruszeni, a my będziemy odmienieni. Trzeba, ażeby to, co zniszczalne, przyodziało się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyodziało się w nieśmiertelność. A kiedy już to, co zniszczalne, przyodzieje się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyodzieje się w nieśmiertelność, wtedy sprawdzą się słowa, które zostały napisane: Zwycięstwo pochłonęło śmierć.” (1 Kor 15,35-54)
o odnowieniu świata
ODPOWIEDŹ:
”Sądzę bowiem, że cierpień teraźniejszych nie można stawiać na równi z chwałą, która ma się w nas objawić. Bo stworzenie z upragnieniem oczekuje objawienia się synów Bożych. Stworzenie bowiem zostało poddane marności - nie z własnej chęci, ale ze względu na Tego, który je poddał - w nadziei, że również i ono zostanie wyzwolone z niewoli zepsucia, by uczestniczyć w wolności i chwale dzieci Bożych. Wiemy przecież, że całe stworzenie aż dotąd jęczy i wzdycha w bólach rodzenia. Lecz nie tylko ono, ale i my sami, którzy już posiadamy pierwsze dary Ducha, i my również całą istotą swoją wzdychamy, oczekując
o ostatecznym pokonaniu szatana ODPOWIEDŹ: ”A diabła, który ich zwodzi, wrzucono do jeziora ognia i siarki, tam gdzie są Bestia i Fałszywy Prorok. I będą cierpieć katusze we dnie i w nocy na wieki wieków.” (Ap 21,10)
o Sądzie Ostatecznym ODPOWIEDŹ: ”Gdy Syn Człowieczy przyjdzie w swej chwale i wszyscy aniołowie z Nim, wtedy zasiądzie na swoim tronie pełnym chwały. I zgromadzą się przed Nim wszystkie narody, a On oddzieli jednych [ludzi] od drugich, jak pasterz oddziela owce od kozłów. Owce postawi po prawej, a kozły po swojej lewej stronie. Wtedy odezwie się Król do tych po prawej stronie: Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane wam od założenia świata! Bo byłem głodny, a daliście Mi jeść; byłem spragniony, a daliście Mi pić; byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie; byłem nagi, a przyodzialiście Mnie; byłem chory, a odwiedziliście Mnie; byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie. Wówczas zapytają sprawiedliwi: Panie, kiedy widzieliśmy Cię głodnym i nakarmiliśmy Ciebie? spragnionym i daliśmy Ci pić? Kiedy widzieliśmy Cię przybyszem i przyjęliśmy Cię? lub nagim i przyodzialiśmy Cię? Kiedy widzieliśmy Cię chorym lub w więzieniu i przyszliśmy do Ciebie? A Król im odpowie: Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili. Wtedy odezwie się i do tych po lewej stronie: Idźcie precz ode Mnie, przeklęci, w ogień wieczny, przygotowany diabłu i jego aniołom! Bo byłem głodny, a nie daliście Mi jeść; byłem spragniony, a nie daliście Mi pić; byłem przybyszem, a nie przyjęliście Mnie; byłem nagi, a nie przyodzialiście mnie; byłem chory i w więzieniu, a nie odwiedziliście Mnie. Wówczas zapytają i ci: Panie, kiedy widzieliśmy Cię głodnym albo spragnionym, albo przybyszem, albo nagim, kiedy chorym albo w więzieniu, a nie usłużyliśmy Tobie? Wtedy odpowie im: Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, czego nie uczyniliście jednemu z tych najmniejszych, tegoście i Mnie nie uczynili. I pójdą ci na mękę wieczną, sprawiedliwi zaś do życia wiecznego.” (Mt 25,32-46)
Inne fragmenty również mogą zostać uznane za poprawne
Odpowiedzi można nadsyłać do środy 8 listopada do godz. 23:00. UWAGA - Proszę przysyłać w odpowiedziach tekst fragmentów, a nie same tzw. "sigle" biblijne
OMÓWIENIE TURY III - ETAPU XII
Za niedługo Uroczystość Chrystusa Króla. „Król” to jeden z tzw. „tytułów chrystologicznych” występujących w Piśmie Świętym. Proszę wymienić 11 innych i podać przynajmniej po jednym fragmencie, w którym dany tytuł jest użyty w odniesieniu do Pana Jezusa. Uwaga: Jeśli dany tytuł występuje w dwóch wersjach językowych, traktujemy go jako jeden, a nie dwa tytuły ODPOWIEDŹ: jedne z najbardziej popularnych to: 1. Chrystus, Mesjasz 2. Syn Człowieczy: 3. Syn, Syn Boży 4. Zbawca, Wybawiciel 5. Pan, Kyrios 6. Sługa Jahwe 7. Syn Dawida 8. Logos 9. Nauczyciel 10. Prorok 11. Kapłan Uwaga: Uznawane będą również i inne tytuły