Przekład Biblii na języki narodowe rozpoczęto w póź­nym średniowieczu; w miarę rozwoju kultury europejskie przekłady Biblii stawały się coraz częstsze.

1. Angielski - Wybrane biblijne teksty w angielskim przekładzie z Vg były znane już w VIII w., a całą Biblię przetłumaczono już przed J. Wiklifem (jego przekład, przygotowany 1380, opubli­kowano dopiero 1731); jej tekst, który na podstawie tekstów oryginalnych przeredagował W. Tyndale (NT 1525, ST ukoń­czył 1535 M. Coverdale), został uznany od początku za oficjal­ną Biblię anglikańską (Matthew's Bible., 1537); kilkakrotnie dokony­wano jej przeróbek Great B., Cranmer B. (1539), Bishop's Bible (1568), King James Bible, od 1611 Authorized Version, Bible of 1611, Revised Version z 1881-85, a ostatnia - Revised Standard Version, którą wydał L.A. Weigle (NT 1946; ST 1952); ten sam tekst z uwagami (Oxford Annotated Bible 1962 lub Oxford Annotated Bible with the Apocrypha z 1965) w Ameryce nazywa się American Standard Version (1901). Wydano także liczne prze­kłady nieoficjalne: w sumie 81 protestanckich, całych lub częściowych parafraz, poprawek, rewizji tekstów poprzednich lub nowych przekładów; spomiędzy nich całą Biblię lub większe jej części tłumaczo­ne z języków oryginalnych po 1900 wydali - Ferrar Fenton, A.S. Way, R.F. Weymouth, prezbiterianin J. Moffat, G.W. Wa­de, S.H. Hooke i E. Smith (w Basic English - uproszczona wersja języka angielskiego), J.W.Ch. Wand, J.B. Phillips, E.V. Rieu, metodysta C. Kingsley Williams, C.H. Rieu, W.F. Beck; nad­to anglikanie wydali 1961 NT z New English Bible.
W Ameryce przekłady Biblii lub jej części wydali - Ch. Thomson (Ph 1808), A. Campbell (1826), J.G. Palfrey (1828), R. Dickinson (1833), A. Norton (1855), L.A. Sawyer (1858), G.R. Noyes (1869), N. Folsom (1869), J. Smith (1876); baptyści wydali wersję poprawioną, np. N. Webster (1833), F.S. Ballentine (1897), W.G. Ballantine (1925), EJ. Goodspeed (1923), J.M.P. Smith (1927,1939), Ch.B. Williams (1937), J. Dean (1938²), G. Verkuyl (1945).
Żydzi używający języka angielskiego początkowo wydawali Biblię w Authorized Version; jej poprawkę opublikował A. Benisch (wyd. pośm. 1881), a nowe przekłady ST lub jego części: I. Leeser (1845-53), A. Benisch (wyd. pośm. 1851-61), I. Levi (1904), M.L. Margolis (1917), J.H. Hertz (Ox 1929-36) i H.M. Orlinsky (1962). Żydowskie przekł. NT wydał H.J. Schonfield (1955).
Katolicy używają Biblii, którą z Vg tłumaczono pod kierunkiem W. Allena (Rheims albo Douai Version; NT: Reims 1582, ST: Douai 1609); przekład ten poprawiali R. Witham i R. Challoner (Lo 1749), a w następnych licznych wydaniach wprowadzono do tekstu wiele wariantów. Ten tekst poprawiali kard. J.H. Newman i abp F.P. Kenrick (1860-61), a w Ameryce J.A. Carey (1935, American Text). Nowe katolickie przekłady Pisma św. redagowali: C. Nary (Db 1718), C. Lattey i J. Keating (Westminster Version, 1913), całą Biblię z Vg, z uwzględnieniem tekstów oryginalnych, opublikował R.A. Knox (Lo 1948-49), a nadto A. Jones wydał ang. przekład Biblii jerozolimskiej (Lo 1965). W Ameryce abp F.P. Kenrich przetłumaczył Biblię z Vg (NY 1849-60), NT z greckiego F.A. Spencer (NY 1913) oraz J.A. Kleist i J.L. Lilly (Miw 1954). Od 1941 ukazuje się przekład Biblii z języków oryginalnych, tzw. Confraternity Version, uznany za obowiązujący dla katolików. Jakkolwiek brak dotychczas [1995 r. - przyp. red.] ekumenicznego przekładu Biblii na język angielski, zarówno protestanci, jak i katolicy doszli do porozumienia, by na spotkaniach ekumenicznych posługiwać się Revised Standard Version (Lo 1965).

2. Białoruski - dużą część ST (Pr 1517-19) oraz Dziejów apostolskich i Listów (Wl 1525) przetłumaczył F. Skorina; pod­stawą tego przekładu były teksty czeskie; Ewangelie wydał 1580 W.M. Tiapiński, A. Luckiewicz, zaś NT i Ps (He 1931 - D. Ma­lej, a P. Tatarynowicz - Ewangelie i Dzieje apostolskie (R 1954).

3. Bułgarski - Pierwsze próby przekładów tekstów biblijnych dru­kował W. Karadżić (W 1822); NT wydali P. Sapunow i S. Iskizacharenyn (Bc 1828), archimandryta Teodozjusz (Lo 1828), a przede wszystkim archimandryta Neofit z Riły (Smyrna 1840); całą Biblię opublikował P. Sławejkow (Kpol 1860-64), a jego tekst poprawiono (Sofia 1921-23).

4. Chiński - Protestancką Biblię wydali misjonarze (M. von Lassar i in.), którzy w jej tłumaczeniu (NT 1816, ST 1822) wykorzystali wcześniejsze przekłady misjonarzy katolickich, zwł. J. Basseta (zm. 1707) i L. de Poirot; niezależnie od nich NT wydał 1835 W.H. Medhurst. Wspólnym dziełem wielu protest, ugru­powań była Delegates Version (1852 NT, 1854 ST, a 1855 ca­ła Biblia), będąca przekładem z angielskiej King James Bible; nad popra­wieniem tej Biblii oraz jej tłumaczeniem na różne dialekty chińskie pracowało 1853-91 ok. 40 osób; wynikiem prac była przede wszystkim Biblia wyd. 1914 (Union Version), która stała się oficjal­nym tekstem chińskich Kościołów protestanckich. Po jej wydaniu rozpoczęto prace zmierzające do uwolnienia się od zależności od Biblii angielskiej; pierwszym osiągnięciem w tej dziedzinie jest wyd. NT The Bible Treasury NT (Pekin 1941). Niezależnie od tego Lu Czen Czung wydał własny przekład NT (Pekin 1948). Katolicy tłumaczyli Biblię prawie wyłącznie z Vg na język chiński klasyczny: J. Dejean - Ewangelie (1892), L. Ly - Ewangelie i Dzieje apostolskie (1897), J. Hsiaho - NT (1919-21); przekład ten został poprawiony 1948 wg tekstu greckiego, Ma Sziang Pe - Ewangelie (1948), Wu Czing Hsiong - Psałterz (1946) i NT (1949); prace 2 ostatnich uchodzą za wybitne dzieła w chińskiej literaturze. Po nich franciszkanie rozpoczęli tłumaczenie całej Biblii z języków oryginalnych i wydali z niej duże części ST (1946-54) oraz Ewangelie (1957).

5. Czeski - Poza wcześniejszymi fragmentami zachowało się kilka odpisów całej Biblii z XV w.; wtedy też drukowano NT (Pilzno 1475) i Psałterz (Pr 1487), a potem całą Biblię (Pr 1488), którą drukarz J. Melantrich poprawił na podstawie Vg (1558-82). Katolicki przekład Bibli, tzw. Biblia św. Wacława, przygotowali je­zuici (Pr 1677-1715). Bracia czescy oparli swój przekład na tek­stach oryginalnych: ST z hebr. tłumaczył J. Vartovsky, a NT - J. Blahoslav z gr. tekstu Erazma z Rotterdamu; całość wy­dano 1579-93 w Kralicach (Biblia kralicka); Biblia ta odznacza się ścisłością przekładu oraz walorami językowymi; aż do XIX w. była w Czechach ogólnie używana, a jej wpływ widoczny jest w polskich przekładach, np. w Biblii gdańskiej; wpływ Biblii czeskiej na polską daje się zresztą zauważyć już wcześniej: polskie odpisy tekstów biblijnych pochodzą częściowo z Czech, a w naj­starszych polskich przekładach występują czeskie naleciałości języko­we. Wśród wielu nowych tłumaczeń. wyróżnia się przekład J. Hegera (1925-48) z tekstów oryginalnych, który ze względu na dosko­nały język ma duże znaczenie dla czeskiej literatury. Biblię tłumaczyli jeszcze J. Hejčl i J.L. Sykora (1946) oraz R. Col (1947), NT zaś F. Zilka (1933) i P. Škrabal (1948).

6. Duński - Przekłady NT i Ps z okresu przed reformacją opublikował H. Mikkelsen (1524), a następnie Ch. Pedersen (1529-31); Pedersen opublikował też protestancki przekład NT, a 1543 całą Biblię, która stanowiła podstawę tzw. Biblii Chrystiana III (Köb 1550); lepsze było tłumaczenie Biblii, które przygotował H.P. Resen (1605-07), a poprawił H.J. Svaning (1647). Nowe przekłady Biblii z języków oryginalnych przygotowali m.in. C.A.H. Kalkar (1845-47), J.C. Lindberg (1853-56), a NT - A. Sörensen (1881-95) i T. Skat Rördam (1886), ST zaś - F. Buhl (1910). Nowy przekład B. (ST - 1931, NT - 1948) został oparty na tekstach oryginalnych. Katolickie przekłady NT redagowali: J.L.V. Hansen z Vg (1849), a z greckiego - P. Schindler (1953).

7. Eskimoski - NT przetłumaczyli P. Egede (1740) oraz O. Fabricius i G. Wolf (Köb 1822), a całą Biblię - S. Kleinschmidt (1893-1900); własny przekład Biblii wydali także R. Dyson i R.J. Foster (NY 1966).

8. Estoński - Po nieudanych próbach tłumaczenia NT, jakie podjęli J. Rossihnius oraz S. Virginius, wydano 1686-89 przekład ST i NT J. Fischera w dialekcie używanym w Dorpacie, 1715 NT w dialekcie rewalskim tłumaczony przez H. Gutsleffa, a 1739 przekład całej Biblii autorstwa A. Thora Hellego. Niezależnie od nich z języków oryginalnych F. Meyer tłumaczył Psałterz (1836) oraz całą Biblię (Rewal, Dorpat 1850). Nowe tłumaczenie NT J. Bergmanna ukazało się 1904, z najnowszego zaś (1938) H. Pölda tylko NT i Pięcioksiąg.

9. Fiński - Przekład NT z języka greckiego w oparciu o tłuma­czenie Lutra przygotował 1548 M. Agricola, przekład zaś całej Biblii z tekstów oryginalnych, wielokrotnie później poprawiany - Aeschilius Petraeus (Sto 1642). Nowy przekł. tekstów oryginal­nych przygotował zespół specjalistów, przede wszystkim bp J.S. Mannermaa (ST 1933, NT 1938).

10. Flamandzki - Działalność P. Comestora dała począ­tek wielu przekładom ksiąg historycznych ST, a szkoła G. Groote'a - prze­kładom NT i Ps. Pierwsza drukowana Biblia (Delft 1477) obejmo­wała ST bez Ps, równocześnie zaś publikowano perykopy liturgiczne (np. Gonda 1477; Ut 1478). Przekład NT z tłumaczeń Lutra (A 1523) i Erazma z Rotterdamu (Delft 1524), a potem całej Biblii z tłumaczenia Lutra, którą przełożył J. van Liesvelt (An 1526), stanowi jednocześnie w Holandii początek żywego ruchu bi­blijnego. Protestanci początkowo korzystali z wielu różnych wydań, później na polecenie synodu w Dordrecht wydano tzw. Statenbijbel (Lei 1637); katolicy zaś korzystali z Biblii lowańskiej, którą z Vg przełożył N. van Winghe (1548); J. Moerentorf uzgodnił ją z Biblią klementyńską (An 1599). W XIX w. powstały oparte na tekstach oryginalnych przekłady protestanckie, np. Y. van Hamelsvelda (A 1800), E.J. Greve'a (A 1810), J.H. van der Palma (Lei 1818-30), liberalna Leidsche Vertaling (Lei 1899-1912), opublikowane w Holandii, oraz katolickie przekłady z Vg pu­blikowane w Belgii: np. J.T. Beelen (NT, Lv 1859-66; ST, Bg 1894-96). Obecnie protestanci używają Nieuwe Vertaling - prze­kładu dokonanego 1951, katolicy zaś Biblii wydanej w 1948 w Utrechcie oraz Pisma św. wzorowanego na Biblii jerozolimskiej, wyd. przez Katholieke Bijbelstichting S. Willibrord (NT 1961; Ps przełożył 1963 J. van der Ploeg).
Starokatolicy początkowo korzystali z Biblii, w której ST wydał E. de Witte, a NT - Ph.L. Verhulst (Ut 1717); później zastąpili ją tekstem, który przygotował H. van Rhijn (Ut 1732); tekst ten uległ 1953 gruntownym zmianom.

11. Francuski - Najstarszego tłumaczenia Psałterza do­konano ok. 1100, a w XIII w. znano w języku francuskim całą Biblię; pierwszy drukowany jej przekład wydano 1477 w Lyonie. Autorem na­stępnego przekładu, potępionego przez Kościół, był J. Lefevre d'Etaples (NT - P 1523, ST i NT - An 1530); po popraw­kach (Lv 1550,1578) używali jej przez dłuższy czas katolicy (Biblia lowańska). Inne tłumaczenie wydał R. Benoist (P 1566). Szczegól­nymi wartościami językowymi odznaczał się przekład Biblii, który przygotowali A. oraz I.L. Lemaistre de Sacy, a także A. Arnauld (Bible de Sacy); NT (A 1667, Bible de Mons) i ST (P 1672-95), choć oparte na Vg, miały charakter jansenistyczny; przekład był po­pularny i często przedrukowywany; w wydaniu E. Rondeta (Bible de Vence) umieszczono obok tekstu parafrazę P. Carriere'a, a wstępy i objaśnienia A. Calmeta, natomiast 1739 w Kolonu ukazało się wydanie z poprawkami Nicolasa Legros (Biblia kolońska). Później Pismo św. tłumaczyli m.in.: R. Simon (1702), F.Ph. Mesengui (1752), A.E. de Genoude (P 1820-24), J.B. Glaire (P 1865), J.J. Bourasse, P.D. Janvier (Tours 1866), A. Arnaud (P 1881), L.C. Fillion (P 1889-1904). Z tekstów orygi­nalnych tłumaczył A. Crampon (Tou 1894-1904; tekst kilka­krotnie poprawiany, popularny wśród katolików); J. Verdunoy (Di 1934-36), L. Pirot i A. Clamer w komentarzu (P 1935), a oddzielnie: P 1952. Pod kierunkiem Biblijnej Szkoły w Je­rozolimie opracowano tzw. Biblię jerozolimską (P 1948-54), naj­pierw w oddzielnych 43 tomikach, a następnie w całości (P 1956); stała się ona wzorem dla wielu wydań Biblii w różnych krajach. Nowy przekład z języków oryginalnych opublikowali benedyktyni z Maredsous (Bru 1949), a NT przełożył także E. Osty (P 1949), którego tekst został przedruk, w B. kard. A. Lienarta (P 1955²).
Protestanci francuscy korzystali przede wszystkim z przeróbki tekstu Lefevre d'Etaples'a, którego dokonał P.R. Olivetan (1534-36, Bible de Serrieres), a następnie T. Beza (1588, Biblia z Genewy); z po­prawkami Biblię tę wydali D. Martin (1696-1707) i J.F. Osterwald (Nch 1744), a po dalszym przeredagowaniu - L. Segond (P 1874-80); inną przeróbką Osterwalda jest tzw. Biblia synodalna. B. ze strony protestanckiej tłumaczyli także m.in. S. Castellion (Bas 1555), socynianin Le Cen (A 1741), H. Oltramare (1744), E. Bertrand i W. Monod (1910), A. Lods (P 1916-18), a przede wszystkim M. Goguel i J. Monnier NT w Bible du centenaire (P 1917-48) oraz E. Dhorme (ST - P 1956-59, Bible de Pleiade). Ponadto ST we fragmentach wydali również P. Beaumont (P 1967) i całą B. J. Dheilly (P 1970): wyszła też Bible de Mace de la Charite (Lei 1970). Dla Żydów mówiących po francusku ST tłumaczyli S. Cahen (P 1832-36) i Z. Kahn (P 1899-1906). Wydawanie ekumenicznego przekładu poszczególnych ksiąg Pisma św. rozpoczęto 1967; dotychczas wydano NT w całości pt. Traduction oecumenique de la Bible. NT (P 1972).

12. Grecki - Na skutek zakazu przez Kościół prawosławny w Grecji tłumaczenia Pisma św., obowiązującego do 1924, przekłady tekstów biblijnych na język nowogrecki były najczęściej wydawane poza krajem, np. Pięcioksiąg przełożony przez Żyda D. Hesselinga (Kpol 1547); NT M. Kallipolitisa (G 1638), kilka razy poprawiany i wydawany; Psalterz tłumaczony przez A. Baruchasa (Ve 1708) i Damaskenosa z Peloponezu (Ve 1817), NT (Lo 1838), Ewangelie przetłumaczone przez A. Pallisa (Liverpool 1901). Na pocz. XX w. w wyniku złagodzenia swego stosunku do przekładów (choć w liturgii, a nawet w nauczaniu nadal ko­rzysta się z Biblii w języku greckim starożytnym) Kościół pozwolił wydać NT przetłumaczony przez specjalną komisję (At 1900) oraz Ewangelie, przygotowane na polecenie królowej Olgi (At 1900), później pozwolił także na parafrazę NT P.N. Trembelasa (At 1952) i na jego przekład Ps (At 1955) oraz na przekład ksiąg proroków mniejszych z komentarzem B. Vellasa (At 1945-50). Dla katolików NT przetłumaczył Colletti (Ve 1708).

13. Hinduskie - Ponieważ ludność Indii mówi wieloma różnymi językami, dialektami i narzeczami, udostępnienie jej tekstów biblijnych napotykało szczególne trudności. Misjonarze protestanccy rozpowszechniali w Indiach przekład Pisma św. od 1715, a do 1957 upowszechnili wśród Hindusów przekłady aż w 118 językach; dla ok. 98% ludności są dostępne przynajmniej pew­ne części Biblii Przekłady te wymagają jednak gruntownych re­wizji merytorycznych i językowych. Katolicy pod tym względem są w podobnej sytuacji, choć tłumaczenie tekstów biblijnych - poza perykopami liturgicznymi - rozpoczęli dopiero w poł. XIX w. Do bardziej wartościowych należą tłumaczenia Biblii: lekarza Utarida na język urduski (Lahore 1924), bpa F. Bottero na język tamilski (NT - 1904, St - 1910) oraz NT, który tłumaczyli z Vg: J.B. Trincal na język tamilski (1890), C. Chounavel na język syngaleski (1896), D. Thomas na język teluguski (1914-24) i R.F.C. Mascarenhas na język konkanijski (1952).

14. Hiszpański - Wczesne hiszpańskie i katalońskie przekłady Pisma św. zachowały się w rękopisach. Pierwsze drukowane hiszpańskie przekłady obejmowały NT, m.in. tłumaczył go F. de Enzinas (An 1543), a jego przekład był podstawą tekstu, który wydał J. Perez de Pineda (G 1556), oraz Ps, które J. de Valdes przy­gotował na podstawie starych hiszpańskich tłumaczeń (Ve-G 1557). Protestancki przekład całej Biblii, z księgami deuterokanonicznymi włącz­nie, powszechnie używany przez protestantów, opublikował C. de Reina (Biblia del Oso, Bas 1567-69); jest to przeróbka łaciń­skiego tłumaczenia S. Pagniniego, którą później poprawił C. de Valera (A 1602). Katolickie tłumaczenia Pisma św. z Vg opu­blikowali F. Scio de San Miguel (1790-93) i F. Torres Amat (Ma 1823-25). Tzw. Biblię żydowską przygotowali 1553 Żydzi D. Pinel i J. de Vargas w 2 wersjach: żydowskiej i katolickiej. Nowe katatolickie tłumaczenia części lub całej Biblii z tekstów oryginalnych przy­gotowali m.in.: B. Necar Fuster i A. Colunga (Ma 1944), J.M. Bover i F. Cantera (Ma 1947); w Chile ukazał się przekład G. Jünermanna (Concepción 1928), w Argentynie zaś J. Reboli (BA 1944) i J. Straubingera (BA 1948-51).

15. Japoński - Pierwszy japoński przekład Biblii, który przygo­tował 1591 jezuita M. Barreto, został przechowany w rękopisie i obecnie wydany (Tok 1962); oprócz tego opublikowano 1613 przekład Biblii, którego żaden egzemplarz się nie przechował. W okresie do 1853, kiedy misjonarze nie mieli prawa wstępu do Japonii, protestanci publikowali niektóre części NT poza jej gra­nicami; w Japonii protestanckie przekłady NT opublikowali: N. Brown (1879), J.C. Hepburn i in. (1880, wspólny dla wielu Kościołów protestanckich) oraz N. Kassatkin (1901). Przekład całej Biblii opracowywała specjalna komisja z udziałem Japończyków; jej przekład wydano 1882-87, NT z tego wydania po poprawieniu 1917 był przez pewien czas powszechnie używany. W 1955-56 wydano NT i ST w potocznym języku japońskim (kogo); 1955 K. Tsuru i T. Matsumoto wydali własne tłumaczenie całej Biblii w klasycznym języku japońskim (bugo); M. Sekine wydał przekład kilku ksiąg ST (1964).
Katolickie tłumaczenie Ewangelii w języku bugo wydali M. Steichen i G. Takahaszi (1895-97). NT z Wulgaty przełożył E. Raguet (1905) i tłumaczenie to stało się oficjalnym tekstem katolików japońskich; A. Ogihara przetłumaczył 1947 niektóre części ST na podstawie przekładów z innych języków, całość zaś z Vg - franciszkanie z Hokkaido (1959); salezjanie opublikowali całą Biblię opracowaną na podstawie innych przekładów pod red. F. Barbaro (Tok 1964). W języku kogo 1953 opublikowano 4 przekłady NT, w tym katolicki - Barbara i L.S. Ogata. Przekład ST z hebrajskiego rozpoczął 1940 pu­blikować O. Szibutani, ale go nie ukończył; nowy, naukowy prze­kład Biblii z języków oryginalnych rozpoczęli wydawać franciszka­nie, pod red. B. Schneidera.

16. Kataloński - protestancki przekład NT wydał J.M. Prat Colon (Lo 1832); ze strony katolickiej części ST i NT wydał 1902 Vadaguer, Pięcioksiąg z hebrajskiego przetłumaczył F. Clascar (1915), NT zaś z greckiego - M. Surra Esturi (Ba 1924). Najnowsze przekłady Biblii są oparte na tekstach oryginalnych: monumentalne wydanie Biblii z Montserrat (1926), które redaguje B. Ubach, i in. przekład NT, również z Montserrat (1951).

17. Lapoński - dla Lapończyków norweskich wydano 1840 NT, a 1895 całą Biblię, dla Lapończyków zaś szwedzkich 1755 NT (w Sztokholmie), a całą Biblię 1878.

18. Litewski - Protestancki przekład Psałterza opublikował J. Reza (Krl 1625); S. Bythner i F.Z. Susteris opublikowali litewskie tłumaczenie NT oparte na polskim tekście Biblii gdańskiej (Krl 1701); 1727 ukazało się podobne, oparte na niemieckiej Biblii Lutra; przekład zaś całej Biblii, której redaktorem był J.J. Kvantas, przy­gotowało 10 litewskich pastorów w Prusach (Krl 1735); przekład ten 1755 poprawił A.F. Šimelpenigis, później, po porównaniu 1815-16 z tekstami oryginalnymi, uległ on 1897 dalszej rewizji. Inny przekład Biblii opublikował F. Kuršaitis (Hl 1869), nowe zaś tłumaczenie Ewangelii (Kłajpeda 1934) przygotowali P. Jakubenas i A. Sermas, a dokończył 1951 A. Jurenas. Litewscy katolicy korzystali z przekładu liturgicznego perykop Ewangelii, którego doko­nał 1599 M. Daukša z Postylli katolickiej J. Wujka oraz z po­dobnych tłumaczeń, które redagowali K. Sirvids i J. Jakñavičius (1629-44). Przekładu NT dokonał metropolita J.J. Skvireckas (1911-35), tłumaczenie zaś ST zostało przygotowane z jego polecenia z Vg (R 1955-58). Przekład Psałterza z hebr. wydano 1949 w Stuttgarcie. Przekład NT bpa J.A. Giedraitisa (Wl 1816) miał za podstawę tłumaczenie J. Wujka; wydano też tłumaczenie Psałterza bpa M. Wołonczewskiego (Tilsit 1869); przekł. całej Biblii opubli­kowano 1922 i 1936. Na dialekt żmudzki przekład NT z greckiego wydał Bythner (Krl 1701).

19. Łotewski - Na język łotewski perykopy liturgiczne prze­łożył G. Elger (1620), całą zaś Biblię przetłumaczyli E. Gluck i Ch.B. Witten (Riga 1685-89); przekład ten kilkakrotnie popra­wiano. Nowe przekłady NT opublikowali 1933-37 A. Broks, a 1949 V. Strelevičs (z własnego przekładu B. z Vg).

20. Maltański - Częściowe przekłady maltańskie opubliko­wali: J. Cannolo - Ewangelię Jana (Lo 1822), M.A. Vassalli - Ewangelie oraz Dzieje apostolskie z Vg (Lo 1829), a M.A. Camilleri - NT z tłumaczenia angielskiego (Lo 1847). Dalsze tłumaczenia oparte były na Vg: Ewangelie (Malta 1895-1917) i Dzieje apostolskie przetłumaczył G.M. Azzopardi (Malta 1924), NT - P.P. Grima i ST - A.M. Galea (Malta 1924-32), a także Ewangelie, które przełożył M.G. Paris (Malta 1939-50). Z tekstów orygi­nalnych całą Biblię przełożył P.P. Saydon (Malta 1929-59); przekład ten z racji wysokich walorów językowych zyskał ogólne uznanie.

21. Niemiecki Częściowe przekł. tekstów biblijnych na dia­lekty niemieckie znane były już w VIII w., pierwsze drukowane Biblie ukazały się w Strasburgu (1466 i 1470) i w Augsburgu (2 - ok. 1475). Przed wystąpieniem M. Lutra było już przynajmniej 18 wydań całej Biblii i 34 wydania częściowe; wszystkie były przekł. z Vg.
Przekład Lutra (NT - Wittenberg 1522, ST i NT - Wittenberg 1534) oparty był na tekstach oryginalnych, ale tłumacz korzystał także z LXX, łacińskich przekładów Erazma z Rotterdamu i S. Pagniniego, a zapewne także z wcześniejszych tłumaczeń niemieckich; przekład ten zyskał sobie niezwykłe uznanie, a także wy­warł silny wpływ na wykształtowanie się niemieckiego języka literac­kiego. Inne niemieckie przekłady z tekstów oryginalnych: Zwingli-Bibel (Z 1525-29), Biblia kalwińska, którą przygotował J. Fischer lub Piscator (1602-04 - oficjalna Biblia w szwajcarskim kantonie Brno); Biblia socyniańska - J. Crell i J. Stegmann (1630). Nowsze przekł. wydali: J.H. Haug (1726-42), pietysta N.L. von Zinzendorf (1727), racjonalista J.L. Schmidt (1735), J.A. Bengel (T 1737), pietysta J.K. Ulrich (1755-56), W.M.L. De Wette wraz z J.Ch.W. Augusti (ST - Hei 1809-12, NT - Hei 1814), C. Brockhaus i in. (1871); przekłady: K.A. von Weizsäcker (NT - 1875) i E. Kautzsch (ST - 1894) zostały połączone w tzw. Textbibel (Fr 1899). Tłumaczyli jeszcze, zwł. NT po 1900: J. Weiss (Gö 1929⁴), F.E. Schlachter (St 1905), H. Wiese (B 1905), L. Albrecht (Go 1920), H. Menge (St 1923-26), O. Holtzmann (Gie 1926), A. Schlatter (St 1931), W. Michaelis (Bn 1934), F. Pfäfflin (Heilbronn 1934), E.E. Hirsch (T 1936), L. Thimme (Bethel 1946); wydano też nową Zwingli-Bibel. (Z 1931) i poprawiony przekł. Biblii Lutra (St 1964), a nadto nowe przekłady umieszczone w komenta­rzach do poszczególnych ksiąg biblijnych.
Żydowskie przekłady ST wydali L. Zunz i H. Arnheim (B 1838), S. Bernfeld (F 1902), L. Goldschmidt (B 1921-25), M. Buber i F. Rosenzweig (B 1926), H. Torczyner i E. Auerbach (F 1934).
Katolickie przekłady Pisma św. z Vg po reformacji wydali: H. Emser (Dr 1527), J. Eck (Ingolstadt 1537, w dialekcie szwabskim), a przede wszystkim J. Dietenberger (Mz 1534), z po­prawkami K. Ulenberga (Kö 1630); po następnej poprawce, dokonanej 1662 przez teologów z Moguncji (tzw. Biblia moguncka), była ona ogólnie używana przez katolików niemieckich do XVIII w. Później przekłady tekstów biblijnych wydawali teologowie ze Strasburga (Katholische strassburger Bibel 1734) i z Norymbergi (Nürnberger Bibel 1758), benedyktyni z Wessobrunn (1723) i z Ettenheimmünster (1751); H. Braun opublikował (Au 1788-97) niepełny przekład, kontynuowany przez J.M. Federa (Au 1803); trzecie, przerobione wydanie jego przekładu podpisał J.F. von Allioli (Nü 1830-32, jego tekst zdobył sobie popularność i został unowo­cześniony 1966 przez E. Beck), a dziesiąte wydał A. Arndt (Rb 1899-1901). Tłumaczenie, które rozpoczął D. von Brentano, dokończył T.A. Dereser (F 1800-10), a według katolickich zasad przerobił J.M.A. Scholz (F 1828). Przekład, który wydali K. i L van Ess (Sulzbach 1807), był oparty na tekstach oryginalnych z uwzględnieniem Vg, z samej natomiast Vg tłumaczyli V. Loch i W.K. Reischl (1857-67). Nowe przekł. z języków oryginalnych opublikowali m.in.: E. Dimmler (Mönchengladbach 1911), P. Riessler (ST, Mz 1924, I-II, tzw. Grünewald Bibel; od 3. wyd. - Mz 1934 ukazywała się w jednym tomie łącznie z NT, który przełożył R. Storr), E. Henne i K. Rösch (Pa 1921), L. Dürr (części ST - Bo 1929), T. Schwegler i in. (Z 1947), P. Parsch (Kl 1952), oraz V. Hamp i in. (Asch 1955); wyszły też Herders-Laienbibel (Fr 1938) i Schönnings-Hausbibel (Pa 1936-38); NT przełożyli jeszcze m.in.: J. Ecker (tzw. Kepplerbibel, St 1915), N. Schlögl (W 1920, potępiony przez Kościół), F. Tillmann (L 1925), J. Schäfer (Steyl 1925), P. Ketter (Meitingen 1936), J. Perk (D 1947), O. Karrer (Mn 1950), F. Sigge (F 1958), A. Zwettler (W 1960), F. Streicher (Fr 1964), a ST - A.M. Goldberg (Fr 1964); nowe przekłady zostały umieszczone w komenta­rzach do poszczególnych ksiąg biblijnych, szczególnie w Bonner-Bibel, Herders-Bibel, Regensburger NT, Echter-Bibel; nadto staraniem A. Heilmanna wyszła Katholische Familienbibel (Mn 1940), a D. Arenhoevel, A. Deissler i A. Vögtle przygotowali niemieckie wyda­nie Biblii jerozolimskiej (Fr 1968.1969⁹).

22. Norweski - Najwcześniejsze przekłady, zachowane frag­mentarycznie w rękopisach, wykazują związki z tłumaczeniami islandzkimi. W 1397-1814 używano w Norwegii duńskiego przekładu Biblii; jego językowej rewizji dokonano 1819. Nowe przekłady odznaczające się zaletami naukowymi i literackimi w języku norweskim (dialekt riksmal) wydali: ST - S. Michelet, S. Mowinckel i N. Messel (Os 1925-44), NT - J.L. Brun (Os 1945), a w dialekcie landsmal wydano przekłady 1891-1904, nadto 1921 całą Biblię, którą poprawiono 1938. Katolicki przekład NT z Vg opublikował 1902 O. Offerdahl; jego tekst dostosowano 1938 do tekstów oryginalnych.

23. Portugalski - Do pierwszych prób przekładów należą, poza harmonią Ewangelii Ludolfa z Saksonii (Li 1495), Ewan­gelie oraz Listy, które z łaciny przełożył i opublikował R. Alves (Oporto 1497), a także Dz i Listy katolickie w przekł. z Vg Bernardy­na z Alcobaca (Li 1505). Pierwszego przekładu całej Biblii z tekstów oryginalnych dokonał kalwiński misjonarz na Wschodzie J. Ferreira d'Almeida (NT - A 1681, ST - Batavia 1748-53), a po jego śmierci J. Akker; drugiego przekładu z Vg, dokonał A. Pereira de Figueiredo (Li 1778-90); obydwa przekłady były wielokrotnie przedrukowywane. W XIX w. w Brazylii powstały 2 przekł. NT: z Vg tłumaczył F. Joaąuin de Nostra Senhora da Nazara (Maranhao 1845-47), a z greckiego amerykański misjonarz protestancki A. Blackford (Rio de Janeiro 1879). W XX w. z Vg tłumaczył Ewangelię Mateusza M. Santana (Li 1909), całą Biblię - M. Soares (Oporto 1927-33), z greckiego zaś NT m.in. J. Falcao (Li 1956-65); nadto przy współpracy L.G. da Fonseca rozpoczęto wydawanie Biblia ilustrada (Oporto 1957) w przekładzie z języków ory­ginalnych, a kapucyni wydali przekład NT z greckiego (Li 1963²). W Brazylii przekład NT opublikowali: z Vg H. Rohden (Pe 1934), J.J. Pedreira de Castro (Rio de Janeiro 1956-58). W 1955 Liga de Estudios Biblicos rozpoczęła wydawać pod red. H. Correia Laurini B. wzorowaną na Biblii jerozolimskiej w przekładzie z języków oryginalnych. Nadto NT przełożył A. Negromonte (Rio de Ja­neiro 1961); opublikowano też Biblia sagrada (São Paulo 1962⁴), wzorowaną na Biblii z Maredsous.

24.Rosyjski - dużą część ST przełożył z Vg pod koniec XV w. kroacki dominikanin Beniamin; Biblię rosyjską w oparciu o tekst staro-cerkiewno-stowiański, wydano 1663 w Moskwie. ST tłu­maczył ok. 1835 z hebrajskiego G.P. Pawski, a potem M. Głuchariew - tłumaczenie pierwszego nie zostało przyjęte przez Święty Synod i nie zostało wydrukowane, drugie zaś ukazało się dopiero 1860-67, po śmierci tłumacza. Staraniem metropolity Filareta po długich przygotowaniach, w których uczestniczyły 4 prawo­sławne rosyjskie akademie duchowne, wydano 1876 w Petersburgu Biblia Świętego Synodu; tłumaczona z języków hebrajskiego i greckiego, objęła również księgi deuterokanoniczne. Pięcioksiąg L.J. Mandelsztama (B 1876²) był przeznaczony dla Żydów. Biblię wydaną w przekładzie V.A. Levinsona i D.A. Chwolsona (Lo 1875) po uzyskaniu zgody wydano także 1882 w Moskwie; poprawiony przekład Psałterza z tej Biblii (R 1950), a także całej tej Biblii (Wa 1952) służy prawosławnym na emigracji. Biblię Świętego Synodu poprawioną językowo 1918 wydano 1956 w Moskwie.

25. Rumuński - W 1561 ukazały się w Kronstadzie Ewan­gelie diakona Coresi (jako jedna z pierwszych drukowanych książek rumuńskich); NT następnie opublikował metropolita Symeon Stefan (Bel­grad 1648); metropolita Dosoftei z Suczawy przełożył wierszem Psaltirii (Uniejów 1673), wzorując się na Psałterzu J. Kocha­nowskiego; z różnych przekładów częściowych całą Biblię wydał N. Milescu pt. Serbana cantacuzino (Bc 1688); nowy jej przekł. przy­gotowało kilku uczonych (1865-69), a poprawił W. Mayer (1873). Rumuński Kościół prawosławny używa Biblii, którą 1927-38 z tekstów oryginalnych przetłumaczył G. Galaction i in.; autorami innych przekładów Biblii byli: C. Aristia (1889, części ST), G. Erbiceanu i G. Enaceanu (Bc 1865-69), I. Niculescu (Bc 1895-1906), D. Cornilescu (Bc 1920) oraz 1951 patriarcha Nikodem z Kluż. Unici rumuńscy mają Biblię, której tłumaczem był S. Micu, a poprawił bp J. Bob (Biblia z Blaj, 1792-95); poprawek w NT z tej Biblii dokonał 1795 bp I. Balan. Dla katolików obrządku łacińskiego NT z Vg prze­tłumaczyli 1935 C. Vineri i G. Anton.

26. Serbo-chorwacki - dla Chorwatów, którzy wcześniej mieli już przekład części Pisma św., NT i części ST, Biblię prze­tłumaczyli protestanci S. Konzul i A. Dalmatin (T 1562,1564). Katolicki przekł. całego Pisma św. z Vg ogłosili: J. Japelj (1784-1802), M.P. Katančić (Bu 1831) i I.M. Śkarić (W 1858-61). Po ogłoszeniu kilku przekładów częściowych ze ST (I. Kristijanović 1842-58, P. Vlašić 1923-25) i przekładów Ewangelii oraz Dziejów apostolskich, którego autorem była kapituła katedralna w Sara­jewie (1912), przekład NT z greckiego ogłosił F. Zagoda (Zg 1925), a całego Pisma św. bp J.E. Šarić (1941-42).
Dla prawosławnych Serbów NT przetłumaczyli A. Stojković (Ptb 1824) oraz V.S. Karadžić (1847); części ST i NT wydał bp P. Atanacković (1858-60). Całą Biblię dla prawosławnych wydał D. Danićić (Beograd 1868), w której umieścił własny przekł. ST, a NT w tłumaczeniu Stojkovića; jest ona powszechnie używana przez Serbów. Nowsze tłumaczenie całej Biblii przygotował L. Bakotić (1933), a NT D. Stefanović (Beograd 1934). Katolicki serbski przekład całej Biblii z Vg redagowali J. Łusčanski i M. Hórnik (Budyšin 1887), a NT L. Rupcić (Sarajevo 1967).

27. Słowacki - przekład pochodzący od kamedułów został odkryty po II wojnie światowej; musiał on być wzorem wcześ­niejszych przekładów częściowych. Czeską Biblię kralicką dla Słowaków przerobili M. Bel i D. Krman (Hl 1712), a właściwą pierwszą drukowaną słowacką Biblią było tłumaczenie z Vg, którego auto­rem był J. Palkovič (Strzygoń 1829-32); z Vg również tłumaczył J. Donoval (Trnava 1926). Katolickie przekłady z Vg: NT (W 1884), ST (Trnava 1922-26); z tekstów oryginalnych cała Biblia (Pr 1936), NT i Ps (Pr 1933), NT, który opublikowali Š. Zlatoš i A. Šurjansky (Trnava 1946) oraz K. Strmen (Scranton 1954), a także T.L. Miklas (Bratysława 1952) i NT wydany przez gimnazjum św. Wojciecha (Trnava 1952). Protestanckie tłumaczenie NT z greckiego opublikował J. Rohaček (Bu 1913), który też przetłumaczył całą Biblię (Pr 1926).

28. Słoweński - Biblię na podstawie tłumaczenia Lutra, z uwzględ­nieniem tekstów oryginalnych, przełożył J. Dalmatin (Wittenberg 1584), NT i Ps także na podstawie B. Lutra - P. Trubar (1557-77), NT z greckiego - S. Küzmič (1771), a Psałterz z hebrajskiego A. Terplan. Protestancką Biblię tłumaczoną z tekstów oryginalnych wydał A. Chraska i in. (1914), a NT - F. Remeć i J. Stritar. Katolickie przekłady fragmentów Pisma św. wydali: J. Čandik (1612-13), F. Pagloveč (1733), M. Pohlin (1773), M. Küzmič (1780), F. Klančnik (1840-41), F. Lampe i J. Krek (1894-1912). NT wydał J. Zidanšek (1918); inne tłumaczenie Biblii, również z Vg, po­wstało na polecenie bpa A.A. Wolfa (1856-59). Nowego prze­kładu Biblii dokonał A.B. Jeglič (Ljubljana 1925), NT z greckiego F. Jere i in., ze ST tłumaczonego z języka hebrajskiego M. Slavič wydał 1939 tylko część.

29. Staro-cerkiewno-słowiański - Cyryl i Metody przetłumaczyli na język staro-cerkiewno-słowiański tylko teksty czytane w liturgii. Fragmenty te, a także części pochodzące z tłumaczenia dokonanego za cara Symeona Wielkiego (893-927) i z przekładu abpa nowogrodzkiego Gennadiusza (XV w.) oraz części zebra­ne przez księcia K.W. Ostrogskiego zostały wydane jako tzw. Biblia ostrogska (Ostróg 1581); choć nie miała ona jednolitego cha­rakteru i wykazywała wiele braków i nieścisłości, wywarła wiel­ki wpływ na przekłady słowiańskiew. (wyd. poprawione, Ptb 1751).

30. Szwedzki - Najstarsze przekłady częściowe zostały włą­czone do Biblii, która ukazała się 1520; protestancki przekład NT opu­blikowali 1526 (X Petri i L. Andersen, a Biblię Gustawa Wazy - 1541 bracia O. i L. Petri. Prywatne przekłady Biblii w XIX w. wydali: Melin (1858-65), O.F. Nyrberg (1887-99), NT zaś J.A. Edsman (1900); wyszedł też 1883 NT jako tekst próbny prze­kładu Bibli Gustawa V (1913), który przez 150 lat przygotowywała specjalna komisja. Katolicki przekład NT z Vg zredagował J.P.E. Benelius (Sto 1895).

31. Turecki - NT na język turecki przełożył 1653 Ali Bej (W. Bobowski); przekłady NT opublikowali: W. Seaman (Ox 1666), E. Henderson (Lo 1825), Psalmy - metropolita Serafim (1782), całą Biblię - J.D. Kieffer (1819).

32. Ukraiński - znane były przekłady Ewangelia peresopnicka:. oraz innnych części tekstów biblijnych (Wl 1526), których autorem był archimandryta Grzegorz. Tłumaczenie przygotowane dla arian przez W. Nehałewskiego (1581) jest przeróbką lub przedrukiem innych przekładów. Przekłady Psalmów I.P. Maksymowycza (Ptb 1859) oraz M. Szaszkewycza i T. Szewczenki (Ptb 1860) przygotowały przekład całej Biblii, którego dokonali z języków ory­ginalnych P.O. Kulisz, I.S. Łewycki i I. Puluj (W 1903; NT wydano już 1880). Przekład Ps z LXX dał M. Kobryn (Wwa 1936). Najnowszy przekład całej Biblii (Lo 1962) na polecenie me­tropolity Hilariona (I. Ohijenko), podobnie jak poprzedni, nie zawiera ksiąg deuterokanonicznych. Do użytku katolików przy­gotowali: O. Baczynski przekład NT i Psałterza ze starosłowiańskiego (Lw 1903) i całej Biblii (Lw 1900-08), J. Ławycki - Biblię z języków oryginalnych (Żowkwa 1921 - Lw 1933), P. Sztokałko - wier­szowany przekład Ps (Żowkwa 1927), Ewangelie z greckiego T.T. Hałuszczynski (R 1946) i M. Krawczuk (Lw 1937), całą Biblię z tekstów oryginalnych przetłumaczył J. Khomenko (R 1963).

33. Węgierski - Najstarszy przekład ST (1416-35) jest za­chowany w rękopisach; częściowe przekłady drukowane: Listy Pawła Apostoła, które przełożył B. Komjati (Kr 1533), Ewangelie - G. Pesti (W 1536), NT - J. Sylvester (Ujsziget 1541), Psałterz - I. Benczedi Szekely (Kr 1548); całą Biblię, tłumaczoną przez róż­ne osoby (G. Heltai i in.), wydawano częściami (Kolozsvar 1551-65). Z ramienia kalwinistów przekład całej Biblii, który zyskał duże uznanie, przygotował G. Karolyi na podstawie Vg (Vizsoly 1590), ale z uwzględnieniem tekstów oryginalnych; podobną Biblię ze strony katolików przygotował jezuita G. Kaldi (W 1626); tekst jej po wielu drobnych poprawkach poddano gruntownej rewizji (Bu 1927-34), zwł. NT (Bu 1954-57). Nowego przekładu NT z greckiego dokonali G.J. Bekes i P. Dalos (R 1951). Również protestanci dokonali nowego przekładu Biblii, która jednak na­wiązuje do B. Karolyiego (ST - 1951, a NT - 1956). Nadto NT przetłumaczył A. Raffay (Lo 1929). Żydzi węgierscy wydali wła­sny przekład ST pod redakcją W. Bachera (Bu 1898-1907) i inny, J.H. Hertza, przekład Pięcioksięgu oraz lekcji czytanych na nabo­żeństwach synagogalnych (Bu 1939-42).

34. Włoski - Pierwsze 2 drukowane tłumaczenia Biblii były oparte na Vg (Ve 1471); jedno z nich, które przygotował N. Malermi, stanowi kompilację wcześniejszych toskańskich przekładów częściowych. Katolickie tłumaczenie A. Martini, także z Vg (NT - Tn 1769-71; cała Biblia - Fi 1776-82), jest do dziś używane w Ko­ściele; po poprawieniu było ono wykorzystane w komentarzach, które redagowali M. Sales i G. Girotti (Tn 1911-42), a G. Castoldi i E. Tintori (Alba 1931) wykorzystali je w swych przekładach jako tekst podstawowy. G.B. de Rossi opublikował przekład części ST z języka hebrajskiego (Parma 1808-25), a także swoje prze­kłady G. Ugdulena (Palermo 1859) i N. Tommaseo (Mi 1869). Charakter jansenistyczny miały włoskie przekłady: NT, który 1786 opublikował bp S. de Ricci, oraz włoskie tłumaczenie Biblii francuskiej: Biblia de Sacy (Ve 1775-85) oraz Biblia de Vence (Mi 1830-40). G. Bonaccorsi przygotował katolickie tłumaczenie z Vg, z uwzględnieniem tekstów oryginalnych (Fi 1959); oryginalne teksty były podsta­wą przekładów przygotowanych w Papieskim Instytucie Biblijnym pod red. A. Vaccariego (Mi 1923 - Fi 1958); za tym zaś przekładem poszły inne, które m.in. wydawali: Edizioni Paoline (R 1958), S. Garofalo (Tn 1960), E. Nardoni (Fi 1960), E. Galbiati i in. (Tn 1963), oraz tzw. Biblia francescana, którą redagował B. Mariani (Mi 1964) i przekł. częściowy S. Quasimodo (Mi 1950) oraz Biblia z Edizioni Paoline (1967). Ekumenicznym przekł. jest La Biblia concordata (Ravenna 1968).
Biblia, którą opracował A. Brucioli (Ve 1530-32), a która była przetłumaczona z łacińskiego przekładu Erazma z Rotterdamu i S. Pagniniego, przedrukowywali zarówno protestanci, jak i katolicy do jej potępienia w 1559. Protestanci przez długi czas używali Biblii, którą z tekstów oryginalnych przetłumaczył kalwinista G. Diodati (G 1607); oparł się na niej w tłumaczeniu A. Guerra (1773). Waldensi używają obecnie Biblii, którą tłumaczył G. Luzzi (Fi 1921-30). Dla użytku Żydów opublikowano części ST, które przetłumaczył m.in. D. Castelli (Pisa 1866), oraz cały ST, który niewolniczo z hebrajskiego tłumaczył S.D. Luzzatto z uczniami (Rovigo 1872-75).

35. Inne - Poza wymienionymi przekładami, najważniejszymi bądź najbardziej dostępnymi, istnieje wiele innych zarówno w językach, o których była mowa, jak i w innych językach, narzeczach lub dialektach używanych na terenie Europy i poza nią. Według danych Waszyngtońskiego Towarzystwa Geogr. do 1972 Biblia została przetłumaczona na 1473 języki i dialekty.
Na język esperanto przekładu NT dokonał L.L. Zamenhof (Lo 1926). W krajach misyjnych przekładami Pisma św. na język tubylców zajmują się przede wszystkim misjonarze, po Soborze Wat. II w szerszej mierze także misjonarze katoliccy; ilustracją trud­ności związanych z tłumaczeniem Biblii na języki ludów afrykańskich może być przekład na język nama; pracę rozpoczętą 1855 ukoń­czono 1967. Misjonarze unowocześniają też dawne przekłady, któ­re wymagają poprawek czy to ze względu na rozwój języków, czy też dlatego, że niezbyt dokładnie oddawały tekst pierwotny. Na tych zasadach koncentruje się obecnie bardzo ożywiony ruch biblijny w tych krajach. Problemom tym specjalnie poświęco­ne jest od 1950 czasopismo protestanckie „The Bibie Translator"; przekłady na języki tubylców w krajach misyjnych są wydawane przeważnie przez oddziały Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego. W wielu krajach przygotowuje się do wspólnego użytku ekumeniczne przekłady Biblii, nad którymi pra­cują przedstawiciele różnych Kościołów, przeważnie katolickich, prawosławnych i protestanckich; ukończony został ekumeniczny przekład Biblii na język włoski (1968) i na język francuski (1975).

Za: Encyklopedia Katolicka :. (t. II - 1995r.) Zamieszczono dzięki uprzejmości i zgodzie Towarzystwa Naukowego :. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego :.