Pasek Maryi

Opisane w Biblii niedowiarstwo świętego Tomasza niewątpliwie przyczyniło się do powstania legendy, którą ilustruje ten obraz.

Michelangelo di Pietro Membrini "Wniebowzięcie Maryi ze św. Tomaszem", olej i tempera na desce 1475–1500, Muzeum Sztuki Johna i Mable Ringling Sarasota (USA)

Według tradycji Tomasz przegapił nie tylko pierwsze objawienie się Zmartwychwstałego apostołom, co zaowocowało jego późniejszymi wątpliwościami, ale również wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Nawracał wówczas pogan w Indiach. Po powrocie do domu nie chciał uwierzyć w cud i podejrzewał, że ciało Matki Bożej wykradziono z grobu. Litując się nad znanym ze sceptycyzmu apostołem, Maryja ukazała mu się po wniebowzięciu, zdjęła pasek ozdabiający Jej ulubioną suknię i dała go niedowiarkowi na dowód swego wyniesienia do nieba.

Legenda istniała w kilku wersjach. Reprodukowany obok obraz ukazuje tę, według której Tomasz był jednak świadkiem wniebowzięcia, i to jako jedyny spośród apostołów. Innym apostołom pozostała tylko kontemplacja pustego grobu. Widzimy więc Maryję w mandorli (aureoli w kształcie migdała otaczającej całe ciało), jak przy dźwiękach anielskich trąb jest unoszona do nieba, gdzie czekają już na nią inni święci. Tomasz klęczy na ziemi i podnosi ręce do góry, a czerwony pasek z sukni Madonny owija mu się wokół dłoni.

Legenda była bardzo popularna we Włoszech już w średniowieczu. Opisał ją w XIII wieku w „Złotej legendzie”, popularnym zbiorze żywotów świętych, włoski dominikanin Jakub da Voragine. Obrazy ukazujące Maryję obdarowującą paskiem Tomasza noszą nazwę „Madonna della Cintola” (Madonna od paska). W miejscowości Prato we Włoszech przechowywana jest nawet relikwia paska Maryi.

Leszek Śliwa

AUTOPROMOCJA. Chcesz lepiej poznać malarstwo religijne?