Przemienienie Pańskie

Teofanes Grek

publikacja 01.08.2010 17:17

Teofanes Grek, tempera na desce, pocz. XV w. Galeria Tretiakowska, Moskwa

Przemienienie Pańskie

Bóg jest światłością. Nie ma najmniejszej wątpliwości, że Chrystus na tej ikonie nie jest oświetlony żadnym zewnętrznym światłem. Sam jest źródłem światła, które symbolizuje Jego boskość. Jezus zaprowadził swych trzech uczniów, Piotra, Jakuba Starszego i Jana, na górę Tabor. „Tam przemienił się wobec nich: twarz Jego zajaśniała jak słońce, odzienie zaś stało się białe jak światło. A oto im się ukazali Mojżesz i Eliasz, którzy rozmawiali z Nim” (Mt 17,2-3) – czytamy w Ewangelii według św. Mateusza.

Jezus, ubrany w białą szatę, prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma zwój Pisma Świętego: teksty i proroctwa zapowiadające Jego przyjście i misję, jak również całą historię zbawienia. Z lewej strony Zbawicielowi towarzyszy Eliasz jako reprezentant wszystkich proroków, którzy zapowiadali nadejście Chrystusa. Z prawej strony widzimy Mojżesza trzymającego księgę Prawa. To znak, że zgodnie z Bożym Prawem Jezus jest Mesjaszem.

Z kręgu światła, w którym znajduje się Jezus, schodzą w dół trzy promienie w kierunku apostołów, których wcześniej zmorzył sen. Teraz, skuleni i przestraszeni, nie mogą pojąć tego, co się dzieje. Piotr (z lewej) jako jedyny patrzy ku górze, reprezentując w ten sposób Kościół – Oblubienicę Chrystusa, która cieszy się posiadaniem i oglądaniem chwały Zbawiciela.

Przemienienie to niezwykle ważny temat dla ikonografów – pisarzy ikon. Blask Chrystusa jest bowiem tym światłem, które oświeca nasze życie i pokazuje jego właściwe kształty. W ten sposób ikona ukazuje światło prawdziwe, wewnętrzny blask Boga, którym każdy winien rozbłyskać. Wykonując ikonę Przemienienia, ikonograf uczy się malować bardziej światłem niż kolorami, dlatego też od tej ikony powinien rozpocząć swoje pisanie ikon.