Wielkie trzęsienie ziemi

Ta dynamiczna kompozycja ilustruje opis zmartwychwstania Pańskiego zawarty w Ewangelii według św. Mateusza: „A oto powstało wielkie trzęsienie ziemi. Albowiem anioł Pański zstąpił z nieba, podszedł, odsunął kamień i usiadł na nim. Postać jego jaśniała jak błyskawica, a szaty jego były białe jak śnieg. Ze strachu przed nim zadrżeli strażnicy i stali się jakby umarli” (Mt 28,2-4).

Francesco Buoneri zwany Cecco del Caravaggio "Zmartwychwstanie Jezusa", olej na płótnie, 1619–1620, Instytut Sztuki, Chicago

W interpretacji włoskiego artysty anioł właśnie odrzuca kamienie przykrywające grób, zniszczone uprzednio przez trzęsienie ziemi. Żołnierze są przerażeni, niektórzy leżą, bo „stali się jakby umarli”, inni wpatrują się w oślepiająco białą postać anioła. Malarz nie ogranicza się jednak do pokazania tego, co widzą strażnicy. Ponad aniołem i żołnierzami klęczy na chmurze zmartwychwstały Chrystus. Jedną ręką trzyma sztandar ze znakiem krzyża, będący oznaką zwycięstwa nad śmiercią, drugą rękę unosi w górę. Nie dostrzega Go żaden ze strażników.

Obraz został zamówiony przez ambasadora Toskanii w Rzymie, Piero Guicciardiniego, do ufundowanej przez niego kaplicy przy kościele Santa Felicità we Florencji. Dzieło nigdy tam jednak nie trafiło, bo ambasador je odrzucił, kupując – uważany dziś za znacznie gorszy artystycznie – obraz Antonio Tempesty. Płótno Buoneriego nabył wkrótce do swej kolekcji kard. Francesco Barberini, znany koneser sztuki.

Autor obrazu, Francesco Buoneri, był uczniem Caravaggia i jego bardzo wiernym naśladowcą. Jest bardziej znany pod przydomkiem Cecco del Caravaggio, co znaczy „Franek od Caravaggia”. „Zmartwychwstanie Jezusa” jest jego jedynym udokumentowanym obrazem. Inne przypisuje mu się tylko na podstawie podobieństw stylistycznych.

Leszek Śliwa