Niebiańskie miasto

Bezpośrednio po wizji sądu ostatecznego święty Jan opisuje w Apokalipsie wizję niebiańskiej Jerozolimy.

Alonso Cano "Wizja Nowego Jeruzalem", olej na płótnie, 1635–1638, Wallace Collection, Londyn

„I ujrzałem niebo nowe i ziemię nową, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły, i morza już nie ma. I Miasto Święte – Jeruzalem Nowe ujrzałem zstępujące z nieba od Boga, przystrojone jak oblubienica zdobna w klejnoty dla swego męża. I usłyszałem donośny głos mówiący od tronu: Oto przybytek Boga z ludźmi: i zamieszka wraz z nimi, i będą oni Jego ludem (...)” (Ap 21,1-3). Po tym raju oprowadza Jana anioł. Jego rozwiane szaty sugerują nagłe pojawienie się. Anioł bierze za rękę świętego pogrążonego w ekstazie. Jan klęka przed nim. Za chwilę wysłannik z nieba będzie mu objaśniał szczegóły jego wizji.

Nową Jerozolimę widzimy u góry obrazu. Ponieważ znajduje się ona w tle, a namalowane na pierwszym planie osoby anioła i Jana w naturalny sposób przyciągają spojrzenia widzów, autor obrazu skąpał niebiańskie miasto w złocistym świetle, tak by nie mogło pozostać niezauważone. Jednocześnie złoty blask symbolizuje niebo.

Autor dzieła Alonso Cano (1601–1667) był jednym z najwszechstronniejszych artystów epoki baroku, malarzem, rzeźbiarzem i architektem. We wszystkich tych dziedzinach sztuki osiągnął wysoki poziom. Pracował na dworze króla Hiszpanii Filipa IV, był również m.in. autorem pięknej fasady katedry w Grenadzie. Obraz przedstawiający wizję św. Jana był częścią retabulum ołtarzowego w kościele św. Pauli w Sewilli. Stamtąd został skradziony w roku 1810, podczas agresji napoleońskiej na Hiszpanię, przez marszałka Francji Nicolasa Soulta. W zbiorach marszałka dzieło pozostawało do jego śmierci w 1851 r. Potem wykupił je brytyjski kolekcjoner, którego zbiory trafiły w końcu do londyńskiej Wallace Collection.

Leszek Śliwa