Eucharystia a zbawienie

oprac. ks. Adam Sekściński

publikacja 23.08.2011 17:10

Eucharystia jest pokarmem ludu Bożego zmierzającego do wiecznej ojczyzny

Eucharystia a zbawienie


Fragment książki "Od manny do Eucharystii. Pismo Święte o Eucharystii", który zamieszczamy za zgodą Wydawnictwa WAM


Podobnie jak manna była pokarmem dla ludu podróżującego do ziemi obiecanej, tak Eucharystia jest pokarmem ludu Bożego zmierzającego do wiecznej ojczyzny. Bez odpowiedniego zapasu żywności niemożliwa jest realizacja długiej, uciążliwej podróży. Jedynie dzięki pokarmowi eucharystycznemu możliwe jest osiągnięcie celu naszego życiowego pielgrzymowania, jakim jest wieczne zbawienie.

To ukierunkowanie Eucharystii na wieczność widoczne jest już w opisach jej ustanowienia. W czasie ostatniej wieczerzy Jezus powiedział:

Odtąd nie będę już pił z owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę nowy w królestwie Bożym (Mk 14,25).

Eucharystia była ostatnim posiłkiem przed śmiercią Jezusa, który równocześnie otwierał perspektywę uczty eschatologicznej w królestwie niebieskim. Według św. Pawła Jezus polecił uczniom:

Ilekroć bowiem spożywacie ten chleb albo pijecie kielich, śmierć Pańską głosicie, aż przyjdzie (11,26).

Eucharystyczna jedność z Jezusem jest ukierunkowana na przyszłość. Została ustanowiona, aby przekroczyć bramy śmierci i trwać na zawsze. Sprawowanie Eucharystii jest powiązane z przyjściem Pana, który przyniesie ostateczne zbawienie. Jest więc oczekiwaniem i zarazem przygotowaniem na nadejście Bożego zbawienia.
Aspekt ten został najbardziej rozwinięty przez Jana. W odróżnieniu od pozostałych Ewangelistów (Synoptyków) zwraca on większą uwagę na osobisty charakter zjednoczenia z Jezusem w Eucharystii. Dlatego mówi o spożywaniu Eucharystii w liczbie pojedynczej:

kto spożywa moje ciało i pije moją Krew...

Jan rozważa Eucharystię przede wszystkim pod kątem celu, któremu służy. Tym celem, a więc zasadniczym skutkiem Eucharystii jest życie, podobnie jak celem każdego pokarmu jest podtrzymywanie życia. Pojmuje je w sensie egzystencjalnym, jako pełne szczęścia zjednoczenie z Bogiem. Pojęcie życia oznacza zasadniczo to samo, co zbawienie, wskazuje jednak na jego cel, którym jest pełnia szczęścia w wiecznej łączności z Bogiem.
Eucharystia jest nieodzownym warunkiem osiągnięcia życia wiecznego. Jak zachowanie ziemskiego życia nie jest możliwe bez pokarmu, tak życie Boże nie jest do pomyślenia bez Chleba eucharystycznego. Tylko on gwarantuje osiągnięcie życia w zjednoczeniu z Bogiem:

Jeżeli nie będziecie spożywali Gala Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego,
nie będziecie mieli życia w sobie.
Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew.
ma życie wieczne,
a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym
(J 6, 53 n).

Określenia dotyczące Ciała i Krwi Syna Człowieczego podkreślają, że Eucharystia jednoczy nas z Chrystusem zarówno w Jego śmierci, jak i wywyższeniu w chwale. Taki bowiem sens posiada określenie Syn Człowieczy, zaś Ewangelista Jan bardzo często mówi o Jego uwielbieniu:

trzeba, aby wywyższono Syna Człowieczego (J 3,14).

Kto żywi się chlebem eucharystycznym nie umrze, lecz osiągnie życie wieczne i będzie żył na wieki. Jest ona pokarmem, który nie ulega degradacji, lecz trwa na wieczność, zapewniając tym samym pełnię życia wiecznego. W tym sensie Jan mówi:

troszczcie się nie o ten pokarm, który ginie,
ale o ten, który trwa na życie wieczne
(J 6, 27).

Dlatego właśnie Jan nazywa Eucharystię chlebem życia lub chlebem żywym. Jest to określenie specyficznie Janowe, którego używa w swojej Ewangelii aż trzykrotnie. Wskazuje ono na cel Eucharystii, którym jest osiągnięcie życia wiecznego. Jan celowo łączy ze sobą pojęcia życia wiecznego i chleba życia, aby podkreślić zależność życia wiecznego od spożywania Eucharystii.

Nawiązując do manny jako chleba z nieba stwierdza, że właściwie dopiero Eucharystię można określić tą nazwą w petnym jej sensie. Eucharystia jest prawdziwym chlebem z nieba, ponieważ zawiera Chrystusa - chleb, który z nieba zstąpił. Wskazując na Boskie pochodzenie Jezusa przyjmowanego w Eucharystii, zwraca tym samym uwagę na bliską łączność Eucharystii z niebem jako mieszkaniem Boga. Spożywanie chleba z nieba umożliwia pokonanie drogi wiodącej do nieba. Przyjmowany w Eucharystii Jezus dlatego zstąpił z nieba, aby nas do nieba doprowadzić. Eucharystia jest więc pokarmem otrzymanym z nieba, aby umożliwił nam osiągnięcie pełnego zjednoczenia z Bogiem w niebie.

Zaiste, Eucharystia jest bramą nieba, która otwiera się na ziemi. Jest promieniem chwaty niebieskiego Jeruzalem, który przenika cienie naszej historii i rzuca światło na drogi naszego życia.
Jan Paweł II, Ecdesia de Eucharistia, 19.

Dlatego może też być nazwana Bożym chlebem, ponieważ zawiera w sobie Tego, który od Boga przyszedł, aby dawać życie ludziom (J 6, 33). W ostatecznym rozrachunku dar Eucharystii pochodzi od samego Boga, który pragnie obdarować swym życiem ludzi. Jako Ojciec jest On źródłem życia, które dał najpierw swojemu Synowi, a przez Niego pragnie obdarzyć nim także chrześcijan, którzy żywią się Eucharystią:

Jak Mnie posiał żyjący Ojciec, a Ja żyję przez Ojca,
tak i ten, kto Mnie spożywa, będzie żył przeze Mnie
(J 6, 57).

Dając człowiekowi pełnię szczęścia w życiu wiecznym, Eucharystia skutecznie zaspokaja najgłębsze pragnienia człowieka:

Kto do Mnie przychodzi, nie będzie łaknął;
a kto we Mnie wierzy, nigdy pragnąć nie będzie.

Życie, które osiągamy dzięki Eucharystii, jest zasadniczo życiem w wieczności eschatologicznej i dlatego Jan używa przede wszystkim czasu przyszłego:

Kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki.
Kto Mnie spożywa, będzie żył przeze Mnie
(J 6, 51. 57).

Niemniej jednak zostaje ono zapoczątkowane już obecnie i dlatego Jan mówi, że eucharystyczny Jezus już teraz daje życie światu (czas teraźniejszy):

Chlebem Bożym jest Ten,
który z nieba zstępuje
i życie daje światu
(J 6, 33).

Każdy, kto rzeczywiście wierzy w Jezusa eucharystycznego i spożywa Eucharystię, już teraz posiada w sobie dar życia. Jest to jednak dopiero zaczątek życia w całkowitym zjednoczeniu z Bogiem, którego pełnię osiągniemy w przyszłości eschatologicznej. Ten zalążek życia wiecznego polega na trwałej łączności z Chrystusem, którą Eucharystia zapewnia. Chodzi o bardzo bliską więź przyjaźni z Jezusem, która zdolna jest przetrwać nawet śmierć, aby w życiu przyszłym zajaśnieć swą pełnią.

Eucharystia kieruje do ostatecznego celu, jest przedsmakiem pełni radości obiecanej przez Chrystusa (por. J 15,11);w pewnym sensie jest antycypacją Raju - w niej otrzymujemy zadatek przyszłej chwały.
Jan Paweł II, Ecclesia de Eucharistia, 18.