Bez wahania

Leszek Śliwa

GN 07/2016 |

publikacja 11.02.2016 00:15

Jezus po swym chrzcie pościł przez czterdzieści dni na pustyni i był kuszony przez diabła.

Duccio di Buoninsegna „Kuszenie na górze”  tempera na drewnie, 1308–1311, Frick Collection, Nowy Jork Duccio di Buoninsegna „Kuszenie na górze” tempera na drewnie, 1308–1311, Frick Collection, Nowy Jork

Ze szczytu wysokiej góry pokazał on Zbawicielowi „wszystkie królestwa świata”, nad którymi władzę gotów był Mu przekazać w zamian za pokłon. Była to więc pokusa chęci zdobycia władzy za każdą cenę i wykorzystania jej niezgodnie z Bożym zamysłem. Odpowiedź Jezusa przytacza Ewangelia według św. Łukasza: „Napisane jest: »Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz«” (Łk 4,8).

Chwilę, w której Chrystus wypowiada te słowa, widzimy na obrazie. Oskarżycielsko wysunięta w stronę szatana ręka nie pozostawia mu żadnych złudzeń – namalowany przez Duccio Jezus nie waha się ani przez chwilę. Jego postawa jest niezłomna i uczciwa. Dlatego artysta namalował Go stojącego pewnie na skale – mocnym fundamencie Jego postawy. Tymczasem diabeł wydaje się „lewitować” w powietrzu, co sugeruje jego zakłamanie i nieuczciwość. Z prawej strony widzimy wspierające Zbawiciela anioły.

Zły duch przedstawił Jezusowi trzy pokusy, ale na obrazie widzimy tylko jedną. „Wszystkie królestwa świata” zostały pokazane jako miniaturowe miasta. Dziś może zaskakiwać różnica skali między pokazaniem postaci Jezusa, diabła i aniołów a górami i miastami. W średniowieczu było jednak oczywiste, że to, co na obrazie jest ważniejsze, maluje się jako większe.

Obraz jest częścią wielkiej kompozycji, zwanej „La Maestà” (czyli majestat Matki Bożej). Niegdyś ozdabiała ona ołtarz główny katedry w Sienie. Centralny obraz poliptyku przedstawia Madonnę na tronie. Na odwrocie zachowały się 42 kompozycje poświęcone dziejom Chrystusa. Jedną z nich było, umieszczone w tzw. predelli, czyli w dolnej części, „Kuszenie na górze”.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.