XII NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK C

publikacja 13.06.2010 15:08

Komentarze biblijne do czytań liturgicznych.

XII NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK C Jacopo Tintoretto "Ukrzyżowanie" (PD) «Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszyznę, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; zostanie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie».

Dzięki uprzejmości Oficyny Wydawniczej „Vocatio” i Księgarni św. Wojciecha (www.mojeksiazki.pl), które wyraziły zgodę na publikację fragmentów wydawanych przez nie pozycji, przedstawiamy czytelnikom cykl: „Zrozumieć Słowo”. Będziemy starali się ukazywać w nim fragmenty Pisma Świętego przewidziane w Liturgii w kontekście historycznym, kulturowym i teologicznym.
Mamy nadzieję, że pomoże to czytelnikom w pełniejszym przeżywaniu spotkania z Chrystusem podczas Eucharystii oraz w coraz lepszym odczytywaniu skierowanego do nas Słowa Bożego i wprowadzaniu go w życie. Zapraszamy do lektury i refleksji.

XII NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK C

Czytania mszalne

 PIERWSZE CZYTANIE
Będą patrzeć na tego, którego przebili

Czytanie z Księgi proroka Zachariasza

To mówi Pan:
”Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję Ducha pobożności. Będą patrzeć na tego, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym.
W owym dniu będzie wielki płacz w Jeruzalem, podobny do płaczu w Hadad-Rimmon na równinie Megiddo”.

Za 12,10-11

10. ”Ducha pobożności”: Dosłownie „łaski i przebłagania". To, że Bóg wy­leje swego Ducha na lud oznacza, iż podejmie inicjatywę, by ukształtować w nich nową posta­wę wewnętrzną. Z treści fragmentu wynika, że wypływać będzie ona z nawrócenia się od pew­nych grzechów, które wynikały z niewłaściwej po­stawy. Słowo hēn oznacza „przychylność", „łaskę"; bezpośredni kontekst wskazuje, że chodzi o łaskę w oczach innych ludzi, która sprawia, że człowiek jest im miły. Tahănûnîim może oznaczać jedynie „przebłaganie" - Bóg sprawi, że zajmą postawę, w której będą mogli zwrócić się do Niego, by uzy­skać Jego łaskę.

”Będą patrzeć na tego”: Tekst masorecki i wszystkie starożytne rękopisy mają „i bę­dą patrzeć na Mnie", co wyraża zasadniczy zwrot, nawrócenie się do Boga. Jeśli to brzmienie tek­stu jest poprawne, wówczas to, co po tych sło­wach następuje, musi być od nich oddzielone pauzą, by po początkowym wāw nawiązać do słów: „i boleć będą nad nim (tym, którego prze­bili)". Wielu komentatorów usuwa słowa „na Mnie", odczytując tekst: „Będą patrzeć na tego, którego przebili", w którym to znaczeniu jest cy­towany w J 19,7 (zob. też Ap 1,7).

”tego, którego przebili”: jeśli słowo „tego" odnosi się do Boga, na którego będą patrzyli, wówczas czasownik dāqar musi być rozumiany w znaczeniu metaforycznym jako „obrazili", podobnie jak w Prz 12,18, jednak takie rozumienie tekstu oznacza, że żałoba, o któ­rej mowa, jest opłakiwaniem Jahwe, co wydaje się nieprawdopodobne; nie jest jednak niemoż­liwe, zakładając aluzję do obrzędu opłakiwania, związanego z pogańskimi bożkami w w. 11. Sło­wo dāqar jest zwykle używane na oznaczenie przebicia mieczem lub włócznią. Aluzja do oso­by, która została przebita za sprawą domu Da­wida i mieszkańców Jerozolimy, jest zbyt nieja­sna, by można ją było rozpoznać. Wskazywano na jej podobieństwa do postaci Cierpiącego Słu­gi z Iz 53. Ludziom współczesnym Zachariaszo­wi jakieś wydarzenie czy sytuacja historyczna mo­gły się wprost kojarzyć z wrogim stosunkiem do pasterzy w Za 10,2-3a i Za 11,4-17 albo z łagod­niejszym wyrażeniem dotyczącym wspierającego ducha w 12,7.

11. ”Hadad-Rimmon”: Bóg wichru Hadad wraz z epitetem dodanym do jego imie­nia, podobnie jak w 2 Krl 8,15. Obrzędy żałobne łączyły się jednak nie z Hadadem, lecz z Adoni-sem/Tammuzem. Być może Prorok pomieszał ze sobą postacie pogańskich bogów, podobnie jak posługiwał się pogańskim obrzędem wykonywa­nym w rejonach wiejskich jako analogią tego, co wydarzy się w Jerozolimie.

Katolicki Komentarz Biblijny
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001
:.

12,11. Płacz w Hadad-Rimmon. Nazwa ta nie pojawia się nigdzie indziej w Starym Testamencie, chociaż jej człony są znane. Hadad to imię kananejskiego boga burzy, głowy aramejskiego panteonu - bóstwa ogólnie nazywanego "Baalem". Świątynia Rimmona została wymieniona przez Naamana w 2 Krl 5,18. Rimmon (lub Ramman, "grzmot") miał być tytułem boga burzy, Hadada Chociaż związek ten jest pewny, nie pojawia się w żadnych źródłach pozabiblijnych. Zdaniem niektórych komentatorów chodzi tutaj o żałobę odprawianą w miejscu o nazwie Hadad-Rimmon, ale wydaje się bardziej prawdopodobne, że autor nawiązuje do święta żałobnego lub rytuału mającego związek z bogiem Hadad-Rimmonem. Kiedy nie pojawiały się oczekiwane deszcze, wykonywano obrzędy żałobne na cześć boga burzy, by zesłał opady potrzebne w porze siewu.

12,11. Równina Megiddo. Równina Megiddo to dolina Jizreel. Jeśli chodzi tutaj o obrzędy żałobne na cześć boga burzy, dolina Jizreel jako najbardziej urodzajna ziemia Izraela była miejscem odpowiednim na przeprowadzenie rytuału. Jeśli Hadad-Rimmon to nazwa miejsca położonego w dolinie Jizreel, może to być miejsce jakiegoś tragicznego, niszczycielskiego wydarzenia. To właśnie na równinie Megiddo w 609 przed Chr. poległ młody, obiecujący i pobożny król Joasz, starając się powstrzymać Egipcjan przed przyjściem z pomocą chylącemu się ku upadkowi imperium asyryjskiemu (zob. komentarz do 2 Krn 35,20.22). Strata była tak wielka, że dla jej upamiętnienia wprowadzono zwyczajowy dzień postu (2 Krn 35,24-25).

Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton,
Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005
:.

 

 PSALM RESPONSORYJNY

Refren:
Ciebie, mój Boże, pragnie moja dusza.

Boże, mój Boże, szukam Ciebie
i pragnie Ciebie moja dusza.
Ciało moje tęskni za Tobą,
jak ziemia zeschła i łaknąca wody.
Refren.
Oto wpatruję się w Ciebie w świątyni,
by ujrzeć Twą potęgę i chwałę.
Twoja łaska cenniejsza od życia,
więc sławić Cię będą moje wargi.
Refren.
Będę Cię wielbił przez całe me życie
i wzniosę ręce w imię Twoje.
Moja dusza syci się obficie,
a usta Cię wielbią radosnymi wargami.
Refren.
Bo stałeś się dla mnie pomocą
i w cieniu Twych skrzydeł wołam radośnie:
Do Ciebie lgnie moja dusza,
prawica Twoja mnie wspiera.
Refren.

Ps 63,2.3-4.5-6.8-9

Chociaż zaliczany zwykle bywa do psalmów ufności, Ps 63 trudno jest zaklasyfiko­wać. Psalmista (być może król) pragnie odradza­jącej obecności Bożej w świątyni. Chyba żaden inny psalm nie wyraża tak obrazowo mocnej więzi miłości istniejącej pomiędzy Bogiem i jego wiernym.

Struktura:
w. 2 (kontekst: psalmista jest daleko od Boga);
ww. 3-4 (modlitwa o ujrzenie Jahwe w świątyni);
ww. 5-6 (modlitwa, by psalmista trwał w uwielbieniu i błogosławieniu Boga);
ww. 7-9 (wyrażenie bliskości z Bogiem);
ww. 10-12 (złorzeczenie przeciw wrogom [ww. 10-11] i błogosławienie prawych [w. 12]).

2. Obraz przestrzeni: psalmista jest daleko od Boga, a pra­gnie być blisko niego.

3-6. Dwa paralelne frag­menty (ww. 3-4.5-6), każdy zaczyna się od kēn, „tak, w ten sposób" (?) i zawiera w ostatnim wer­sie śpty „wargi moje". Obydwa fragmenty są przypuszczalnie modlitwą lub życzeniem („bym uj­rzał... bym błogosławił").

4. Życie dla Izrealitów było najwyższym dobrem; tylko w tym miejscu w ST coś innego jest wychwalane - miłość (ła­ska) Boża. Taki pogląd doprowadził do wiary, że miłość Boża sięga nawet poza śmierć (por. Rz 8,38-39).

9.”do Ciebie lgnie moja dusza”: Cza­sownik „lgnąć", używany często na określenie wła­ściwej więzi z Bogiem w literaturze deuteronomicznej (Joz 23,8; Pwt 10,20; 11,22 itd.), wyraża wielką intymność (Rdz 2,24; Rt 1,14).

10-12. Pe­łen pokoju obraz więzi poety z Bogiem odsuwa myśl o tych, którzy czyhają na jego życie. Dlate­go psalmista prosi Boga, by ten zniszczył wro­gów. Pierwsza część ww. 10 i 11 opisuje zło, ja­kie wrogowie zamierzają wyrządzić psalmiście, druga zaś część jest złorzeczeniem im.

Katolicki Komentarz Biblijny
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001
:.

63,2. Dusza i ciało. Jak zauważyliśmy w komentarzu do Ps 42,2 w związku z wyobrażeniami "duszy" funkcjonującymi na Bliskim Wschodzie, w kulturach Mezopotamii i Izraela nie istniało zróżnicowanie na duszę i ciało. Obydwa elementy symbolizowały byt indywidualny. Jednak w Egipcie siła życia, ka, obejmowała istotę życia ożywionego, podtrzymującą byt poszczególnych istnień. Po śmierci człowieka egipska "dusza", ba, manifestowała ową istotę życia, była też często przedstawiana na malowidłach nagrobnych jako ptak o ludzkim obliczu. Owo rozróżnienie pomiędzy żyjącą istotą i jej duszą pojawia się w utworze mądrościowym z okresu Średniego Państwa Spór człowieka z jego Ba. Człowiek powiada, że trudy życia skłaniają go do popełnienia samobójstwa. Opinia ta wprawia w gniew jego ba, które grozi, że go opuści. Groźbę tę nieszczęśnik traktuje bardzo poważnie, bowiem utrata ba oznaczałaby, że nie powstanie do przyszłego życia.

63,8. W cieniu Twych skrzydeł. Zob. komentarz do Ps 57,1.

Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton,
Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005
:.


DRUGIE CZYTANIE
Wiara w Chrystusa znosi podziały między ludźmi


Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Galatów

Bracia:
Wszyscy dzięki wierze jesteście synami Bożymi w Chrystusie Jezusie. Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. Nie ma już żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie.
Jeżeli zaś należycie do Chrystusa, to jesteście też potomstwem Abrahama i zgodnie z obietnicą dziedzicami.

Ga 3,26-29

26. ”synami Bo­żymi”: Synowska adopcja stanowi nową więź łączącą chrześcijan z Bogiem, zapoczątkowaną „przez Chrystusa Jezusa" lub być może także przez „zjednoczenie się" z nim. Znajdowanie się w en Christō nie zależy od pisteōs; nie oznacza bowiem „wiary w Chrystusa Jezusa". Zwrot ten sugeruje raczej zjednoczenie z Chrystusem, Synem; skutek wiary i chrztu. W Starym Testamencie i w judaizmie Izraelici byli często nazywani "synami" Bożymi. W przeciwieństwie do tradycyjnego żydowskiego nauczania, Paweł powiada tutaj, że człowiek staje się duchowym potomkiem Abrahama (Ga 3,29), synem Boga, przez wiarę, nie zaś przez etniczne uczestnictwo w przymierzu.

27. ”zostali­ście ochrzczeni w Chrystusie”: Chrzest stanowi sa­kramentalne uzupełnienie wiary, jest to obrzęd za pomocą którego człowiek osiąga zjednoczenie z Chrystusem i publicznie wyznaje swoje odda­nie mu. 

”przyoblekliście się w Chrystusa”: Jak w szatę. Paweł zapożycza ten ob­raz z gr. religii mistycznych, w których człowiek poddawany ceremonii inicjacji identyfikował się z bóstwem przez nałożenie należących do niego szat lub używa starotestamentowego wyrażenia oznaczającego przejęcie czy­ichś moralnych dyspozycji czy wyglądu (Hi 29,14; 2 Krn 6,41). Podobnie jak w Rz 13,14 i tutaj bar­dziej pasuje drugie znaczenie. Antyczni pisarze mówili czasami o duchowym "przyobleczeniu". Judaizm wspominał o "przyobleczeniu" się w Ducha (zob. też komentarz do Rz 13,12; Ef 4,20-24). Poganie, którzy pragnęli nawrócić się na judaizm, musieli dać się ochrzcić. Przyjmując chrześcijaństwo i przyoblekając się w Chrystusa, uzyskiwali status potomków Abrahama (a 3,16.29) i dzieci Bożych (Ga 3,26).

28. ”wszyscy bowiem jesteście kimś jednym”: Drugorzędne różnice zni­kają dzięki najistotniejszemu - włączeniu chrze­ścijan w jedno ciało Chrystusa przez „jednego Ducha" (1 Kor 12,13) Taka jedność w Chrystusie implikuje polityczną równość w Kościele i społeczeństwie. Niektóre grecko-rzymskie religie lekceważyły społeczne podziały, takie jak te, o których Paweł tutaj wspomina, chociaż rzadko je usuwały (większość kultów wiązała się z koniecznością ponoszenia znacznych wydatków, co wykluczało z kręgu ich wyznawców ludzi niezamożnych). Jednak pierwsi chrześcijanie byli szczególnie wrażliwi na punkcie przezwyciężania takich podziałów. Stworzyli jedyny w swoim rodzaju pomost pomiędzy Żydami i poganami, mieli też niewielu sprzymierzeńców w walce z uprzedzeniami o charakterze klasowym (niewolnik i wolny) i seksualnym.

29. Żydzi byli nazywani "potomstwem Abrahama" (zob. komentarz do Ga 3,16) - dziedzicami obietnicy. Paweł twierdzi, że ten sam status przysługuje chrześcijanom wywodzącym się z pogan.

Katolicki Komentarz Biblijny
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001
:.

Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu
Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000
:.

ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ
Aklamacja:
Alleluja, alleluja, alleluja.
Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie,
niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje.
Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.

Por. Łk 9,23

 EWANGELIA
Wyznanie wiary w Chrystusa i zapowiedź męki

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

Gdy Jezus modlił się na osobności, a byli z Nim uczniowie, zwrócił się do nich z zapytaniem: "Za kogo uważają Mnie tłumy?".

Oni odpowiedzieli: "Za Jana Chrzciciela; inni za Eliasza; jeszcze inni mówią, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał".
Zapytał ich: "A wy, za kogo Mnie uważacie?". Piotr odpowiedział: "Za Mesjasza Bożego". Wtedy surowo im przykazał i napomniał ich, żeby nikomu o tym nie mówili. I dodał: "Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszych, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie".
Potem mówił do wszystkich: "Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje. Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, ten je zachowa".

Łk 9,18-24

18-19. Wzmian­ka Łukasza o modlitwie Jezusa wskazuje, że za chwilę nastąpi coś teologicznie ważnego. Od­powiedzi te zgadzają się z odpowiedziami udzie­lonymi Herodowi w 9,7-8.

20. ”Mesjasza Bożego”: Piotr występuje jako rzecznik pozostałych uczniów. Zob. komentarz do 5,1-11. W porządku Łukaszowego opowiadania odpowiedź Piotra („wyznanie" jest określeniem mylącym, bardziej Mateuszowym niż Łukaszowym) zależała od tego, czego Jezus dokonał na jego oczach i od tego, cze­go on sam dokonał w jego imieniu. Odpowiedź Piotra koncentruje się na mocy Jezusa do wyba­wienia ludzi z więzów zła. Faktu, że na ten aspekt Jezusowej służby Piotr zwrócił uwagę w odpowie­dzi, Piotr dowodzi bezpośredni kontekst, który modyfikuje znaczenie określenia „Mesjasz Boży" łącząc je z odrzuceniem Jezusa (9,22.43-45) w Łk 23,35, w którym tego samego tytułu użyto, by wskazać zbawczą moc Jezusa. Ponieważ wielu palestyńskich Żydów wierzyło, że prorocy Starego Testamentu przeminęli, zaliczenie ich w poczet Jezusa było odważnym posunięciem - okazało się jednak nie dość radykalne, by uchwycić Jego prawdziwą, Boską tożsamość.

20-21. W czasach Jezusa istniało wiele różnych poglądów na temat Mesjasza (lub mesjaszów), wszystkie owe koncepcje obracały się jednak wokół ziemskiego wyzwolenia i doczesnego królestwa.

21-22. W języku gr. wersety te stanowią jedno zdanie, w którym Łu­kasz (w. 22) ujawnia powód Jezusowego nakazu milczenia w w.21: Jezus jako Chrystus Boży po­winien być postrzegany z nowej perspektywy - krzyża. W 4,16-9,6 widzimy Jezusa, który skutecz­nie przeciwstawił się przeciwnikom (5,17-6,11; 7,31-35). Teraz Łukasz zwraca uwagę czytelnikom, że wrogość będzie narastała i w końcu doprowa­dzi do śmierci Jezusa.

”Syn Człowieczy”: Tytuł, któ­rego Łukasz użył dla podkreślenia władzy Jezusa do odpuszczania grzechów (5,24) i zmieniania przepisów dotyczących szabatu (6,5), został teraz użyty dla ukazania uniżenia Jezusa. Zob. 9,26.

”musi”: Za pogłębiającą się wrogością wobec Jezu­sa kryje się Boży plan i ostateczne wywyższenie w zmartwychwstaniu. Łukasz pomija relację Mar­ka o Piotrze, który gani Jezusa za przepowiednię własnego cierpienia (8,32-33).

22. Pisarze Nowego Testamentu odczytywali czasami pewne teksty Starego Testamentu jako odnoszące się do cierpień Mesjasza, lecz większość Żydów żyjących w I w. po Chr. nie odnosiła ich do Niego, gdyż ich zdaniem Mesjasz miał panować jako król. Większość Żydów wierzyła w zmartwychwstanie wszystkich sprawiedliwych w czasach ostatecznych oraz zapoczątkowanie królestwa przez Bożego Pomazańca, który miał panować na wieki.

23-25. Krzyż był narzędziem gwałtownej i okrutnej egzekucji. Słowa "brać krzyż" oznaczały nieść poprzeczną jego część (zwaną patibulum) na miejsce kaźni, zwykle wśród szyderstwa tłumu. Za pomocą silnych chwytów retorycznych Jezus podkreśla, że wszyscy prawdziwi uczniowie - jeśli za Nim podążą - muszą być gotowi na szyderstwa, nawet na męczeństwo, muszą bowiem iść za Nim aż na krzyż. Przyjąwszy wiarę, chrześcijanie muszą uznać swoje życie za stracone dla królestwa.

23. “co dnia”: Nie chodzi tutaj o męczeńską śmierć, lecz o codzien­ną, wytrwałą wierność Mistrzowi i jego postępo­wanie w życiu,

”wszystkich”: Jezus poszerza grono adresatów zaproszenia do naśladowania go, kie­rując je do wszystkich. W przeciwieństwie do opowiadania o powołaniu w 5,1-11 lub 5,27-32, krzyż jest w centrum owego zaproszenia. W 5,30n. 33n i 6,2-5 Jezus bronił swoich uczniów w obliczu sprzeciwów. Teraz oni, podobnie jak On, mogą okazać się bezbronni,

”krzyż”: Nie cho­dzi tu o ból głowy czy podobne życiowe uciążli­wości, lecz o oddanie się Jezusowi i uczestnicze­nie w głoszeniu królestwa Bożego słowem i czy­nem.

24.”z mego powodu”: Tylko głębokie odda­nie Jezusowi może stanowić podstawę „stracenia" życia, by mieć udział w nadejściu królestwa Bo­żego.

Katolicki Komentarz Biblijny
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001
:.

Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu
Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000
:.

 

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004

II CZYTANIE

W jedności z Mesjaszem wy wszyscy jesteście dziećmi Bożymi przez tę ufną wierność. Bo wszyscy ci z was, którzy zostali zanurzeni w Mesjasza, przyoblekli się w Mesjasza, w którym nie ma ani Żyda, ani nie-Żyda, ani niewolnika, ani wolnego, ani mężczyzny, ani kobiety. Bo w jedności z Mesjaszem Jeszuą wszyscy jedno jesteście. A jeżeli należycie do Mesjasza, to jesteście potomstwem Awrahama i dziedzicami według obietnicy.

(Ga 3,26-29)

26. Ta ufna wierność, jaką okazał Jeszua, należy nie tylko do Żydów (pierwsza osoba liczby mnogiej w w. 25), ale i do was wszystkich, i Żydów, i nie-Żydów, którzy w Niego wierzą. Jeśli i nie-Żydzi przejawiają tę ufną wierność, która należy do obydwu grup na mocy naszej jedności z Mesjaszem (zob. 2,17-18K), to zarówno Żydzi, jak i nie-Żydzi są dziećmi Bożymi, uznanymi przez Boga za synów (Ga 4,5) na podstawie naszej jedności z Mesjaszem Jeszuą, który sam jest już Synem Bożym.

27. Jedność z Mesjaszem następuje poprzez zanurzenie w Mesjasza. Greckie słowo oznaczające "zanurzeni" to forma czasownika baptizō, często tłumaczona jako "ochrzczeni"; zob. Mt 3,1K na temat Zanurzyciela. Słowo baptizō sugeruje zanurzenie powodujące nabranie cech substancji, w której jest się zanurzanym, i doznanie przemiany. Jeśli jesteś zanurzonym wierzącym, to nabrałeś niektórych cech Mesjasza i jesteś "nieustannie przemieniany na obraz Jego samego, z jednego stopnia chwały na następny, przez Adonai Ducha" (2 Kor 3,18). To zanurzenie w Mesjaszu następuje nie przez sam akt zamoczenia, lecz przez modlitwę do Boga, w której wyrażamy zal z powodu swego dotychczasowego życia, przyjmujemy przebłaganie dokonane przez Jeszuę Mesjasza i uznajemy Go za swojego Pana. Sza'ul mówi tutaj, że jest to równoznaczne z przyobleczeniem się w Mesjasza.

28. Nie-Żydzi, którzy złożyli ufność w Jeszui i pozostając Mu wierni, stali się dziećmi Bożymi, którzy zanurzyli się w Mesjaszu i przyoblekli się w Mesjasza, są równymi partnerami Żydów w Ciele Mesjasza, uznanymi przez Boga za sprawiedliwych bez konieczności przejmowania jakichkolwiek dalszych oznak żydowskości. Taką tezę Sza'ul wykazuje po wielokroć w swoich pismach; zob. Rz 3,22-23.29-30; 4,9-12; 10,12; 11,32; 1 Kor 12,13; Ef 2,11-22; 3,6; Kol 3,11, a nie jest to bynajmniej lista wyczerpująca; tę samą prawdę wyraża wiele innych wersetów, zwłaszcza w Liście do Rzymian. Dlatego wierzący żydowscy i nieżydowscy muszą traktować się nawzajem jak równi przed Bogiem i równi jako ludzie. Podobnie wierzący niewolnicy i wolni, wierzący kobiety i mężczyźni. I o tym właśnie mówi ten werset. Wersetu tego jednak blednie nadużywa się w polemice z judaizmem mesjanicznym w sposób następujący: "Wy, Żydzi mesjaniczni, nie powinniście się tak separować od nas, chrześcijan nie-Żydów, organizując mesjaniczne synagogi! Czy nie wiecie, że »w Chrystusie nie ma ani Żyda, ani Greka«? Bądźcie tacy jak my, zostawcie w spokoju te żydowskie sprawy, przestańcie przestrzegać Tory i świąt żydowskich, porzućcie wszystko, a czcijcie Boga razem z nami, w naszych nieżydowskich zgromadzeniach i żyjąc jak my, po nieżydowsku". Błąd tkwi w założeniu, że ponieważ w Bożych oczach nie ma różnicy między prawna sprawiedliwością (2,16aK) wierzących nie-Żydów i wierzących Żydów, to Żydom nie wolno w takim razie przestrzegać danych przez Boga przykazań. Taki wniosek przeczy zarówno logice, jak i zwyczajom pierwszych wierzących. Kłóci się on również z konstrukcją gramatyczną tego zdania. Zdanie to zawiera trzy paralelne pary: Żyd i nie-Żyd, niewolnik i wolny, mężczyzna i kobieta. Oczywiście nie przestały istnieć dostrzegalne, fizyczne różnice między mężczyzną a kobietą, niewolnikiem i wolnym (nawet w dzisiejszym świecie są dziesiątki milionów niewolników), mimo że w jedności z Mesjaszem Jeszuą wszyscy jedno jesteśmy pod tym względem, że Bóg nas przyjął. To samo można powiedzieć o Żydach i nie-Żydach - różnica między nimi pozostaje, nie została zniesiona. Biblia uznaje różnice między różnymi grupami ludzi. Tora zawiera przykazania, które obowiązują władcę, a nie jego poddanych, kohanim, a nie pozostałych Żydów, mężczyzn, ale nie kobiety. Również Nowy Testament zawiera zróżnicowane nakazy dla mężczyzn i dla kobiet, mężów i żon, rodziców i dzieci, niewolników i ich panów, przywódców i poddanych, wdów i innych kobiet (zob. 1 Kor 11,2-16; 14,34-36; Ef 5,22-6,9; Kol 3,18-4,1; 1 Tm 3,1-13; 5,3-16; Żm 13,7.17; 1 Ke 3,1-7); a szczególne wymagania ma względem duszpasterzy, starszych, szammaszim (diakonów) i ewangelistów, przypisane do sprawowanych przez nich urzędów, nigdy jednak nie podważając równości wierzących przed Bogiem. Podobnie nadal są różnice między Żydami a nie-Żydami, różnice w dziedzictwie kulturowym i religijnym, różnice w tym, co Bóg obiecał Żydom jako narodowi (nie są to jednak różnice o charakterze rasowym, jak twierdzą antysemici), oraz różnice w skierowanych do nich przykazaniach. Chrześcijanie nie-Żydzi nie będą usiłowali odwodzić żydowskich wierzących od uznania tych różnic i życia w sposób dla nich właściwy, jeśli tylko posłuchają lekcji z Listu do Galacjan, gdzie mowa o tym, że jedność i wspólnota w Ciele Mesjasza między Żydami i nie-Żydami muszą być zachowane i pielęgnowane. Nie chodzi o to, żeby była tylko jedna rasa i jedna narodowość - lecz jedna Wspólnota Mesjaniczna.
Nic jednak w Nowym Testamencie nie zabrania żydowskiemu wierzącemu podjąć decyzję o oddawaniu Bogu czci razem z wierzącymi nieżydowskimi w Kościele o tradycji nieżydowskiej. Podobnie jak nic nie broni wierzącemu nieżydowskiemu, aby postanowił oddawać Bogu cześć w gronie wierzących Żydów w ich mesjanicznym zgromadzeniu. W każdej z tych sytuacji Nowy Testament nakazuje tylko wspólnotę i równość między Żydami i nie-Żydami w Ciele Mesjasza. Nie ma ani Żyda, ani nie-Żyda, ani niewolnika, ani wolnego, ani mężczyzny, ani kobiety. Te trzy pary grup ludzi znajdują swoiste odbicie w słowach wypowiadanych przez wolnych żydowskich mężczyzn w ich porannych modlitwach (zob. np. J.H. Hertz, Authorised Daily Prayer Book, Bloch Publishing Company, wydanie poprawione, New York 1948, s. 18-21):

Bądź pochwalony, Adonai, Boże nasz, Królu wszechświata, bo nie uczyniłeś mnie nie-Żydem. Bądź pochwalony, Adonai, Boże nasz, Królu wszechświata, bo nie uczyniłeś mnie kobietą. Bądź pochwalony, Adonai, Boże nasz, Królu wszechświata, bo nie uczyniłeś mnie niewolnikiem.

(Nie-Żydzi i kobiety mieli dostęp tylko do pewnych określonych miejsc na obszarze Świątyni; zob. Ef 2,14zK). Płynący stąd wniosek, że wolni żydowscy mężczyźni mają przed Bogiem status szczególnie uprzywilejowany, bywa najczęściej lekceważony przez większość proponowanych przez judaizm ortodoksyjny interpretacji tych modlitw, choć w łonie judaizmu nie brak również słów ich krytyki. Tak czy inaczej, Sza'ul ze zdumiewającą stanowczością rozstrzyga sprawę, mówiąc, że w Ciele Mesjasza Bóg zniósł tego rodzaju dyskryminację.
Zdaniem Marka Kinzera, pastora z kręgów Żydów mesjanicznych, jeśli świat ma dostać świadectwo tego, że Mesjasz jedna Żydów i nie-Żydów, to nie powinniśmy skrywać swej żydowskiej bądź nieżydowskiej tożsamości, lecz pielęgnować ją, zarazem jednak odnosząc się do siebie nawzajem z miłością i zachowując jedność. Jeśli skrywamy swą żydowską bądź nieżydowską tożsamość, wzajemne pojednanie nie jest widoczne, nie jest zatem świadectwem dla świata.

29. Bez względu na to, czy jesteście Żydami, czy nie-Żydami, jeżeli należycie do Mesjasza, to jesteście potomstwem Awrahama z takich oto trzech względów: (1) Jesteście jedno z Mesjaszem, który jest potomstwem w midraszowym rozumieniu w. 16. (2) Mając ufną wierność tego samego rodzaju co Awraham, dowodzicie, że jesteście jego duchowymi potomkami (w. 7.9). (3) Jesteście przyłączeni do Isra'ela (6,16), który jest fizycznym potomstwem Awrahama. Jesteście zatem dziedzicami według obietnicy z w. 8 i 18.
Czy nie-Żydzi są pełnoprawnymi dziećmi Awrahama, czy też potomkami drugiej kategorii? Majmonides odpowiedział na podobne pytanie, zadane przez nie-Żyda nawróconego na judaizm. W "Liście do Owadii Prozelity" doradzał: "Masz mówić: »Boże nasz i Boże ojców naszych«, Awraham jest bowiem twoim ojcem". Dłuższy fragment tego listu przytaczamy w Rz 4,16K. Sza'ul równie zdecydowanie opowiada się za pełną równością nie-Żydów wierzących w Mesjasza.


EWANGELIA

Jednego razu, gdy Jeszua modlił się na osobności, byli z Nim Jego talmidim. I zapytał ich: "Za kogo uważają mnie tłumy?". Odpowiedzieli: "Za Jochanana Zanurzyciela, ale inni za Elijahu, a inni że to zmartwychwstał jakiś dawny prorok". "A wy - powiedział do nich - za kogo mnie uważacie?". Kefa odrzekł: "Za Masziacha Bożego!". On jednak ostrzegł ich i nakazał, aby nikomu o tym nie mówili, dodając: "Syn Człowieczy musi doznać wiele cierpienia i być odrzucony przez starszych, głównych kohanim i nauczycieli Tory, i zostanie zgładzony, ale trzeciego dnia powstanie do życia". A wszystkim powiedział: "Jeśli ktoś chce iść za mną, niech powie »nie« samemu sobie, niech codziennie weźmie swój pal egzekucyjny i niech idzie za mną. Bo kto próbuje ocalić swoje życie, zniszczy je, lecz kto niszczy swoje życie ze względu na mnie, ten je ocali".

(Łk 9,18-24)

18-23. Zob. Mt 16,13-23zKK. 23-25Większość poradników radzi dziś ludziom ambitnym, że aby osiągnąć coś w świecie, trzeba mieć na względzie przede wszystkim swoje sprawy. Rada Jeszui jest dokładnie przeciwna - aby osiągnąć niebo, trzeba wyrzec się samolubności, a wtedy nawet życie na tym świecie potoczy się pomyślnie (12,31; Mk 10.29-30). Uczeń Jeszui musi uznać swoje życie w oderwaniu od Boga za życie zbrodniarza zasługującego na śmierć - na przybicie do pala i zgładzenie. Pal egzekucyjny. Zob. Mt 10,38K.

------------------------------------

Elijahu - Eliasz
Jochanan Zanurzyciel - Jan Chrzciciel
Kefa - Kefas, Piotr
kohanim - kapłani
Masziach - Mesjasz
nauczyciele Tory - uczeni w Piśmie
talmidim - uczniowie