publikacja 24.01.2009 12:55
| NEWS | REGULAMIN | PYTANIA | WYNIKI | ODPOWIEDZI | FORUM |
| ETAP I | BEZ TUR :. | ||
| ETAP II | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. |
| ETAP III | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. |
| ETAP IV | TURA I :. | TURA II :. | |
| ETAP V | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. |
| ETAP VI | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. |
| ETAP VII | TURA I :. | TURA II :. | TURA III :. |
OMÓWIENIE PIERWSZEGO ETAPU
Ponieważ odnośnie kwestii zawartych w pytaniach 2 i 3 bibliści nie są zgodni, trudno wymagać od uczestników konkursu jednoznacznej odpowiedzi. Dlatego też nagrodzone punktami zostaną odpowiedzi świadczące o szukaniu w dostępnych źródłach, a szczególnie w źródłowych dla konkursu, czyli we wstępach do V wydania BT
Pytanie 1 [1]
Proszę podać dwa podstawowe fragmenty z Pisma św., na które powołują się bibliści przy ustalaniu roku urodzenia św. Pawła
ODPOWIEDŹ:
1. Wyrzucili go poza miasto i kamienowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem. (Dz 7,58)
2. Ja, stary Paweł, a teraz jeszcze więzień Chrystusa Jezusa. (Flm 9b)
Pytanie 2 [2]
Wymień Listy Pawłowe (czyli te z tytułem "List św. Pawła do...") w kolejności ich powstawania.
ODPOWIEDŹ:
W Regulaminie Konkursu czytamy:
§6 d - Podstawowym i nadrzędnym w stosunku do innych źródłem informacji używanym w Konkursie jest V wydanie Biblii Tysiąclecia wraz ze wstępami i przypisami, chyba, że w danym pytaniu wyraźnie zostanie stwierdzone inaczej.
Na tej podstawie można ustalić następującą kolejność:
50/51 r. - 1 Tes
51 – 2 Tes
najprawdopodobniej ok. 50-51 r. w Koryncie - powstają obydwa Listy do Tesaloniczan
Powszechnie się przyjmuje, że Pierwszy List do Tesaloniczan stanowi najstarszy pomnik literacki twórczości św. Pawła i pierwsze pismo NT. Datę jego powstania wyznacza się na okres drugiej podróży apostolskiej, czyli rok 50/51 po Chr.
Trudno nam ustalić dokładną datę powstania listu [2 Tes]. Z pewnym prawdopodobieństwem możemy jedynie powiedzieć, iż Paweł napisał go w niedługim czasie po liście pierwszym (51 r. po Chr.).
56/57 – 1 Kor
Niniejszy list [1Kor] jest pisany z Efezu (16,8), miejsca dłuższego pobytu Apostoła w Azji, podczas jego trzeciej podróży misyjnej (lata 53-58). Wzmianka o zamiarze rychłego opuszczenia Efezu (16,5-9) każe przypuszczać, że list został zredagowany ok. 56-57 r.
57 – Ga
W koncepcji „Galatów południowych" list [Ga] mógł być napisany już ok. 49/50 r., w koncepcji „Galatów północnych" - dopiero w latach 54-58. Na ogół przyjmuje się rok 57, a za miejsce napisania - Efez lub Macedonię.
koniec 57 – 2 Kor
Pismo to (…) [2Kor] napisane zostało podczas drugiego pobytu Pawła w Macedonii (2,13; 8,5nn; 9,2; Dz 20,1), pod koniec 57 r
57/58 – Rz
List do Rzymian pisał Paweł w Koryncie na przełomie 57 i 58 r.
List do Rzymian został napisany w Koryncie (por. 16,23; 1 Kor 1,14) pod koniec trzeciej podróży misyjnej św. Pawła w 57/58 r.
61-63 – Kol, Flm
Pozostając prawie trzy lata (61-63; por. Dz 28,30) w więzieniu rzymskim, Paweł korzysta jednak ze względnej swobody, dzięki czemu prowadzi dość ożywioną działalność apostolską (28,30n) i pisze swoje trzy listy więzienne: do Kolosan, do Efezjan, do Filemona
Apostoł tymczasem przebywa w wiezieniu w Rzymie; jest to pierwsze jego tam uwięzienie, które przypada na lata 61-63. Niepokojące wieści o tym, co się dzieje w Kościołach w dolinie Likosu, przeżywa on głęboko (2,1). Reaguje na nie wysłaniem niniejszego listu [Kol]
Paweł wstawia się za Onezymem, ponieważ zbieg jest już także chrześcijaninem, nawróconym przez Apostoła w więzieniu, skąd też list [Flm] ten zostaje wysłany. Działo się to zapewne w Rzymie, za pierwszym tam pobytem Apostoła, tj. między 61 a 63 r. po Chr.
61-63 – Ef
Św. Paweł zapewne napisał ten list [Ef] podczas swojego pierwszego uwięzienia w Rzymie w latach 61-63, ale po tamtych dwóch listach [Kol, Flm]...
63-67 – 1 Tm
65/66 – Tt
67 – 2 Tm
W 63 r. Paweł, po procesie uniewinniającym go, wychodzi z więzienia i udaje się do Hiszpanii (?), a potem do Efezu (1 Tm 1,3), odwiedza Kretę (Tt 1,5), po czym bawi przez jakiś czas w Macedonii, gdzie redaguje Pierwszy List do Tymoteusza i List do Tytusa. Około 67 r. Paweł przebywa znów w więzieniu rzymskim, skąd pisze Drugi List do Tymoteusza.
Święty Paweł napisał i wysłał Pierwszy List do Tymoteusza - jeden z trzech listów tzw. pasterskich - z Macedonii między pierwszym a drugim uwięzieniem, tj. między 63 a 67r.poChr.
List do Tytusa św. Paweł napisał w czasie podróży na Wschód, po uwolnieniu z pierwszego uwięzienia w Rzymie, prawdopodobnie zimą roku 65/66
Drugi List do Tymoteusza jest ostatnim natchnionym pismem św. Pawła, zwanym z tego powodu testamentem Apostoła. Paweł napisał ten list i wysłał z Rzymu w czasie powtórnego uwięzienia, niedługo przed śmiercią, ok. 67 r. po Chr.
Problematyczny jest List do Filipian. Czytamy bowiem:
Tradycyjnie umieszcza się napisanie tego listu [Flp], jak i listów do Efezjan, Kolosan i Filemona, miedz rokiem 61 a 63 (pierwsze uwięzienie w Rzymie).
Pozostając prawie trzy lata (61-63) w więzieniu rzymskim (…) (zdaniem niektórych, również wtedy dopiero powstał List do Filipian).
ale również:
Ostatnio jednak coraz więcej zwolenników, także wśród autorów katolickich, zyskuje przypuszczenie, że List do Filipian został napisany podczas prawdopodobnego uwięzienia Apostoła w Efezie w lalach 56-57
Prawdopodobnie podczas tego długiego pobytu w Efezie został napisany także List do Filipian.
Reasumując, na podstawie wstępów do BT, możemy ustalić następującą kolejność:
50/51 r. - 1 Tes
51 – 2 Tes
56/57 – 1 Kor (Flp ?)
57 – Ga
koniec 57 – 2 Kor
57/58 – Rz
61-63 – Kol, Flm (Flp ?)
61-63 – Ef
63-67 – 1 Tm
65/66 – Tt
67 – 2 Tm
Tak więc nawet oparcie się na jednym tylko źródle nie daje nam jednoznacznej odpowiedzi odnośnie kolejności powstawania Listów św. Pawła. Kiedy sięgniemy do innych wątpliwości nie tylko nie znikają, ale stają się jeszcze większe. Dla przykładu ks. prof. dr hab. Waldemar Rakocy CM (pomijając 1 i 2 Tym, Tt i Ef) podaje następującą chronologię:
1 Tes - jesień 49 r. (Ateny)
2 Tes - wiosna 50 r. (Korynt)
Ga - między latem 52 a wiosną 54 r.
Flp - lato 54 r. (Efez)
1 Kor - wrzesień 54 r. (Efez)
2 Kor - (1-8 i 9) sierpień/wrzesień 55 i (Macedonia) (10-13: październik (?) 55 r.)
Rz - luty/marzec 56 r. (Korynt)
Kol i Flm - jesień 60 r. (Rzym)
Joachim Gnilka natomiast (m.in.) : 1 Tes – 47/48; Flp i Flm – 48/50; 2 Kor – 50/51; Rz – 51/52
Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego: 2 Tes, 1 Tes, 1 Kor, (2 Kor 10-13?), Flp, 2 Kor 1-9, Ga, Rz, (2 Kor 10-13?), Kol + Flm, „Ef”.
Pytanie 3 [3]
W Piśmie św. są m.in. Listy, proszę wymienić:
a) te, które powszechnie uznawane są za napisane przez Pawła
b) te, co do których autorstwo Pawła jest sporne
c) te, które nie zostały napisane przez Pawła
ODPOWIEDŹ:
a) 1 i 2 Tes, Ga, 1 i 2 Kor, Flp, Rz, Flm,
b) Kol, Ef, 1 i 2 Tym, Tt (ew. 2 Tes)
c) Hbr
Pytanie 4 [4]
W jakich państwach (współczesnych) był św. Paweł podczas swojej pierwszej podróży misyjnej?
ODPOWIEDŹ:
Turcja i Cypr
Pytanie 5 [5]
W jakich państwach (współczesnych) był św. Paweł podczas swojej drugiej podróży misyjnej?
ODPOWIEDŹ:
Turcja, Grecja i Izrael („przejazdem” w Libanie i Syrii)
Pytanie 6 [6]
W jakich państwach (współczesnych) był św. Paweł podczas swojej trzeciej podróży misyjnej?
ODPOWIEDŹ:
Turcja, Grecja, Liban i Izrael
UWAGA
Najczęstsze błędy w odpowiedziach na pytania 4,5 i 6 dotyczyły:
Antiochii Syryjskiej – obecnie należy do Turcji, a nie Syrii
Macedonii – dawne tereny Macedonii, do których dotarł św. Paweł, należą dzisiaj do Grecji
Neapolu (starożytne Neapolis, obecnie Kavala) – leży na terenie Grecji, a nie Włoch
Tyru – leży w dzisiejszym Libanie
Na dzisiejsze Święto Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła Biskupi napisali List Pasterski. W oparciu o treść tego Listu proszę odpowiedzieć na pytania:
Pytanie 7 [7]
Co św. Paweł uznawał za najważniejsze zadanie ucznia Jezusa?
ODPOWIEDŹ:
„Św. Paweł uznawał głoszenie Dobrej Nowiny za najważniejsze zadanie ucznia Jezusa”
Pytanie 8 [8]
Co św. Paweł uznawał za fundament nauczania i wszelkiego dobrego czynu?
ODPOWIEDŹ:
„Paweł wskazywał, że fundamentem nauczania i wszelkiego dobrego czynu jest słowo Boże.”
Pytanie 9 [9]
Jakie dwa wymiary ma wg. nauczania św. Pawła nawrócenie?
ODPOWIEDŹ:
„Z nauczania św. Pawła wynika, że nawrócenie, rozumiane jako proces, ma zawsze dwa wymiary: negatywny – odwrócenie się od zła i pozytywny – zwrócenie się ku dobru.”
Pytanie 10 [10]
W jakich słowach św. Paweł wyraził pragnienie naszej świętości?
ODPOWIEDŹ:
Paweł wyraził to pragnienie w słowach: „Bądźcie naśladowcami moimi, tak jak ja jestem naśladowcą Chrystusa” (1 Kor 11,1) oraz „Czyńcie to, czego się nauczyliście, co przejęliście, co usłyszeliście i co zobaczyliście u mnie, a Bóg pokoju będzie z wami” (Flp 4,9)
OMÓWIENIE PIERWSZEJ TURY DRUGIEGO ETAPU
Szukamy podstawowych informacji o św. Pawle - kim był, skąd pochodził, co miało wpływ na jego wychowanie, życie i nauczanie. Dlatego też większość odpowiedzi na pytania tego Etapu można znaleźć (choć nie wszystkie) w Dziejach Apostolskich.
Pytanie 1 [11]
Gdzie urodził się św. Paweł? (proszę podać 3 fragmenty z Dz, które o tym wspominają)
ODPOWIEDŹ:
Św. Paweł urodził się w Tarsie, w Cylicji. Fragmenty to na przykład: Dz 9,11; Dz 21,39; Dz 22,3
Pytanie 2 [12]
Na jakie obywatelstwo św. Paweł się powoływał?
ODPOWIEDŹ:
Powoływał się na obywatelstwo rzymskie – na przykład: Dz 22,25-28
I na obywatelstwo greckiego miasta Tars - w Dz 21,39
Pytanie 3 [13]
Z jakiego pokolenia żydowskiego pochodził i do jakiego stronnictwa żydowskiego należał?
ODPOWIEDŹ:
Pochodził z pokolenia Beniamina i należał do grona faryzeuszy – na przykład: Flp 3,5
Pytanie 4 [14]
Kto był nauczycielem św. Pawła w Jerozolimie?
ODPOWIEDŹ:
Jego nauczycielem był Gamaliel – na przykład Dz 22,3
Pytanie 5 [15]
Jak wyglądał św. Paweł i skąd mamy o tym informacje?
ODPOWIEDŹ:
Źródła biblijne nie opisują Pawła wprost i raczej każą się domyślać jego cech fizycznych. W innych źródłach czytamy m.in.:
Apokryf Dzieje Pawła i Tekli (II w.) [Acta Pauli et Theclae] – niskiej postury, łysy, o pałąkowatych nogach, krzaczastych brwiach, wydłużonym nosie, pełen dobroci. Czasem miał wygląd człowieka, niekiedy anioła”
Nicefor W Historii Kościoła I, 2, 37 pisze: „szczupły, ramiona przygarbione, wysokie czoło, orli nos i wydłużona twarz”
opis Euzebiusza z Cezarei (między III a IV wiekiem po Chrystusie) z Historii kościelnej. Paweł jest tam opisany jako mężczyzna niewielkiego wzrostu, z przerzedzonymi włosami i czarną brodą.
Jako ciekawostka:
W biurze kryminalnym w północnej Westfalii utworzono portret pamięciowy, św. Pawła. Badania zostały podjęte na prośbę historyka, Michaela Hesemanna z Dusseldorfu. W książce „Paulus von Tarsus. Archäologen auf den Spuren des Völkerapostels" (wydanej w kwietniu 2008) został umieszczony portret pamięciowy Pawła z Tarsu. Można go zobaczyć TUTAJ :.
OMÓWIENIE DRUGIEJ TURY DRUGIEGO ETAPU
Pytanie 1 [16]
Podaj pierwszy fragment Dziejów Apostolskich sugerujący, że ich autor brał przez jakiś czas udział w podróży św. Pawła.
ODPOWIEDŹ:
Zaraz po tym widzeniu staraliśmy się wyruszyć do Macedonii w przekonaniu, że Bóg nas wezwał, abyśmy głosili im Ewangelię (Dz 16,10)
Po raz pierwszy autor pisze w liczbie mnogiej.
Pytanie 2 [17]
W jakiej sytuacji i od kogo, św. Paweł usłyszał przysłowiowe wyrażenie oznaczające, że jego opór jest bezcelowy? Jak brzmiało to wyrażenie?
ODPOWIEDŹ:
W drodze do Damaszku kiedy upadł na ziemię wraz ze swymi towarzyszami, usłyszał głos Pana Jezusa:
Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz? Trudno ci wierzgać przeciwko ościeniowi. (Dz 26,14)
Pytanie 3 [18]
W pierwszym rozdziale jednego z Listów św. Paweł mówi gdzie się udał zaraz po swoim nawróceniu. Jaki to był region i które zdanie z Dziejów Apostolskich najprawdopodobniej (wg komentatorów BT) o tym wspomina?
ODPOWIEDŹ:
Udał się do Arabii:
Gdy jednak spodobało się Temu, który wybrał mnie jeszcze w łonie matki mojej i powołał łaską swoją, aby objawić Syna swego we mnie, bym Ewangelię o Nim głosił poganom, natychmiast, nie radząc się ciała i krwi ani nie udając się do Jerozolimy, do tych, którzy apostołami stali się pierwej niż ja, skierowałem się do Arabii, a później znowu wróciłem do Damaszku. (Ga 1,15-17)
Wg komentatorów BT prawdopodobnie wspomina o tym fragment Dz 9,23:
Po upływie dłuższego czasu Żydzi postanowili go zgładzić.
Pytanie 4 [19]
Jakie były najważniejsze postanowienia na tzw. Soborze Jerozolimskim. Kiedy po raz pierwszy św. Paweł postąpił wbrew jednemu z nich i dlaczego?
ODPOWIEDŹ:
Podczas tzw. Soboru Jerozolimskiego ustalono, że poganie, którzy chcą przyjąć chrzest, nie muszą być obrzezani (o tym np. Dz 15, 5-11; Ga 2,1-10) i przestrzegać Prawa Mojżeszowego
Powstały wówczas także tzw. klauzule Jakubowe, nakazujące im jedynie powstrzymanie się
- od ofiar (pokarmów) składanych bożkom
- od nierządu (przypis: „nierząd” sakralny lub związki między krewnymi)
- od krwi
- od tego, co uduszone (Prawo Mojżeszowe zabraniało jedzenia zwierząt uduszonych, gdyż w nich pozostawała krew)
Paweł postąpił po raz pierwszy przeciw ustaleniom Soboru, kiedy powołał na swojego współpracownika ucznia Tymoteusza, którego obrzezał. Ponieważ matką Tymoteusza była Żydówka, był on uważany za Żyda (u Żydów „żydostwo” jest dziedziczone po matce i dzieci z mieszanego małżeństwa powinny trzymać się religii matki). Pawłowi zależało na ewangelizacji środowiska żydowskiego. Obrzezanie Tymoteusza miało znaczenie strategiczne i pomogło uniknąć zgorszenia Żydów mieszkających na tamtych terenach, z powodu nieprzestrzegania przez Żyda (którym wg. nich był Tymoteusz po matce) Prawa Mojżeszowego. (Dz 16,1-3)
Uwaga:
Można tutaj się spierać, czy Paweł postąpił wbrew ustaleniom Soboru, czy tylko nie skorzystał z przywilejów dla pogan. Jednakże biorąc pod uwagę, że:
- na Soborze postanowiono nie nakładać na pogan ciężarów, które nie byłyby konieczne - czyli również nie poddawać obrzezaniu:
„Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne. Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu”
Paweł jednak wbrew temu postanowieniu taki ciężar na Tymoteusza nałożył
- całe nauczanie Pawła w tej kwestii jest odmienne od tego, jak postąpił z Tymoteuszem
można zatem uznać, iż jest to jednak postąpienie wbrew ustaleniom.
Alain Decaux, francuski historyk i dziennikarz tak oto pisze o zaistniałej sytuacji:
„Obrzezać Tymoteusza! A to dlaczego? Otwórzmy Dzieje Apostolskie: „Paweł postanowił zabrać go z sobą w podróż. Obrzezał go jednak ze względu za Żydów, którzy mieszkali w tamtejszych stronach. Wszyscy bowiem wiedzieli, że ojciec jego był Grekiem”. Naprawdę? Czy to całe wytłumaczenie? Proszę czytelników o pozwolenie-tylko ten jeden raz, obiecuję!- by zwrócić się bezpośredni do Pawła.-Drogi i wspaniały Pawle, co Ci się przytrafiło w Galicji? Od tylu lat walczyłeś, by poganie mogli nawrócić się na chrześcijaństwo bez obowiązku obrzezania. W Jerozolimie udało Ci się przekonać najbardziej nieufnych braci żydowskich. Tymoteusz-syn Greka i żydówki-był już chrześcijaninem za Twojej pierwszej podróży. Miejscowi żydzi n pewno byli tego świadomi i wedle naszych informacji niespecjalnie się tym nawróceniem niepokoili. Czy naprawdę musiałeś się wyprzeć swoich opinii, żeby im się przypodobać? Nie protestuj: wyparłeś się. Drogi wspaniały Pawle, im dłużej Ci towarzyszymy, tym bardziej Cię podziwiamy. Czemuż mącisz nasz zachwyt? Dlaczego nas rozczarowujesz? Przyjaciołom winniśmy szczerość, a tym bardziej tym, których podziwiamy.”
Pytanie 5 [20]
Wśród apokryfów są listy św. Pawła do Seneki i Seneki do św. Pawła. Dzieje Apostolskie informują, że św. Paweł spotkał się z osobą bardzo bliską Senece. Kim była ta osoba?
ODPOWIEDŹ:
Był to Gallio (a właściwie : Iunius Annaeus Gallio), starszy brat Seneki, który wówczas pełnił funkcję prokonsula Achai.
Kiedy Gallio został prokonsulem Achai, Żydzi jednomyślnie wystąpili przeciw Pawłowi i przyprowadzili go przed sąd. Powiedzieli: Ten namawia ludzi, aby czcili Boga niezgodnie z Prawem. Gdy Paweł miał już usta otworzyć, Gallio przemówił do Żydów: Gdyby tu chodziło o jakieś przestępstwo albo zły czyn, zająłbym się wami, Żydzi, jak należy, ale gdy spór toczy się o słowa i nazwy, i o wasze Prawo, rozpatrzcie to sami. Ja nie chcę być sędzią w tych sprawach. I wypędził ich z sądu. A wszyscy /Grecy/, schwyciwszy przewodniczącego synagogi, Sostenesa, bili go przed sądem, lecz Galliona nic to nie obchodziło. (Dz 18,12-17 )
OMÓWIENIE TRZECIEJ TURY DRUGIEGO ETAPU
Pytanie 1 [21]
W Dziejach Apostolskich czytamy, że Paweł dwa razy powoływał się na obywatelstwo rzymskie. Dlaczego można powiedzieć, że raz okazało się to błędem?
ODPOWIEDŹ:
Poneważ gdyby nie ten fakt, zostałby uwolniony:
”Kiedy odeszli, mówili jedni do drugich: Ten człowiek nie czyni nic podpadającego pod karę śmierci lub więzienia. A Agryppa powiedział do Festusa: Możnaby zwolnić tego człowieka, gdyby się nie odwołał do Cezara.” (Dz 26,31-32)
Pytanie 2 [22]
Paweł w młodości uczył się sztuki retoryki greckiej i łacińskiej. Widać to chociażby na przykładzie jednego z jego przemówień.
We wstępie Paweł stosuje zasadę captatio benevolentiae, czyli zdobycie przychylności słuchacza, podsycając ciekawość i jednocześnie schlebiając audytorium (...). Zaczyna swą argumentację od rzeczy ogólnych, żeby niespostrzeżenie skierować myśli audytorium ku Bogu. Mowa Pawła dostosowana jest do światopoglądu wykształconego poganina i nie odwołuje się do tekstów biblijnych, ale opiera na prawdach powszechnie uznawanych, wspólnych poganom i chrześcijanom. Sposób, w jaki przedstawia Boga (…) jest całkowicie zgodny z twierdzeniami filozofii stoickiej. Słownictwo Pawła odzwierciedla pojęcia filozoficzne powszechnie wtedy przyjęte, apostoł zaś ilustruje swój wywód cytatami: (…), których autorzy [...] są znani słuchaczom. W zakończeniu pojawia się streszczenie tezy i wreszcie punkt kulminacyjny, w którym występuje jedyne bezpośrednie odwołanie się do nauki chrześcijańskiej: (...)
Proszę podać o jakie przemówienie chodzi, w miejsce „(...)” wstawić odpowiednie jego fragmenty, a w miejsce „[...]” właściwych autorów.
ODPOWIEDŹ:
Jest to przemówienie na Areopagu.
We wstępie Paweł stosuje zasadę captatio benevolentiae, czyli zdobycie przychylności słuchacza, podsycając ciekawość i jednocześnie schlebiając audytorium „Mężowie ateńscy - przemówił Paweł stanąwszy w środku Areopagu - widzę, że jesteście pod każdym względem bardzo religijni. Przechodząc bowiem i oglądając wasze świętości jedną po drugiej, znalazłem też ołtarz z napisem: "Nieznanemu Bogu". Ja wam głoszę to, co czcicie, nie znając.”. Zaczyna swą argumentację od rzeczy ogólnych, żeby niespostrzeżenie skierować myśli audytorium ku Bogu. Mowa Pawła dostosowana jest do światopoglądu wykształconego poganina i nie odwołuje się do tekstów biblijnych, ale opiera na prawdach powszechnie uznawanych, wspólnych poganom i chrześcijanom. Sposób, w jaki przedstawia Boga Bóg, który stworzył świat i wszystko na nim, On, który jest Panem nieba i ziemi, nie mieszka w świątyniach zbudowanych ręką ludzką i nie odbiera posługi z rąk ludzkich, jak gdyby czegoś potrzebował, bo sam daje wszystkim życie i oddech, i wszystko. On z jednego /człowieka/ wyprowadził cały rodzaj ludzki, aby zamieszkiwał całą powierzchnię ziemi. Określił właściwie czasy i granice ich zamieszkania, aby szukali Boga, czy nie znajdą Go niejako po omacku. Bo w rzeczywistości jest On niedaleko od każdego z nas. (....)Będąc więc z rodu Bożego, nie powinniśmy sądzić, że Bóstwo jest podobne do złota albo do srebra, albo do kamienia, wytworu rąk i myśli człowieka. jest całkowicie zgodny z twierdzeniami filozofii stoickiej. Słownictwo Pawła odzwierciedla pojęcia filozoficzne powszechnie wtedy przyjęte, apostoł zaś ilustruje swój wywód cytatami: Bo w Nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy (...)"Jesteśmy bowiem z Jego rodu" których autorzy Kleantes i Aratos z Soloi są znani słuchaczom. W zakończeniu pojawia się streszczenie tezy i wreszcie punkt kulminacyjny, w którym występuje jedyne bezpośrednie odwołanie się do nauki chrześcijańskiej: Nie zważając na czasy nieświadomości, wzywa Bóg teraz wszędzie i wszystkich ludzi do nawrócenia, dlatego że wyznaczył dzień, w którym sprawiedliwie będzie sądzić świat przez Człowieka, którego na to przeznaczył, po uwierzytelnieniu Go wobec wszystkich przez wskrzeszenie Go z martwych.
Oczywiście nie jest wymagane użycie każdego z tych słów w odpowiedzi, ale tych najistotniejszych. Poza tym, w ramach ciekawostki:
OMÓWIENIE PIERWSZEJ TURY ETAPU TRZECIEGO
(09.03. – 15.03.)
Uwagi:
1. Oczywiście nie były wymagane, aż tak rozbudowane odpowiedzi :) Poza tym w odpowiedziach na pytanie 5 będą uwzględniane również inne fragmenty jeśli spełniają podane kryteria.
2. Tym razem wstępne wyniki będą podane dopiero w czwartek po południu.
Pytanie 1 [26]
Wśród członków jednej ze wspólnot założonych przez św. Pawła powstał problem dotyczący powtórnego przyjścia Chrystusa. Apostoł wyjaśnienie tej sprawy uczynił głównym wątkiem tego, co do nich napisał. O członków jakiej wspólnoty chodzi, co mówi Pismo Święte o czasie przebywania św. Pawła wśród nich i dlaczego nie przybył do nich ponownie?
ODPOWIEDŹ:
a) Chodzi o wspólnotę chrześcijan założoną przez Pawła w miejscowości Tesalonika (dziś: Saloniki) Pierwsza wspólnota chrześcijańska, która powstała dzięki głoszeniu Pawła w Tesalonice, składała się głównie z chrześcijan nawróconych z pogaństwa; Żydów było niewielu. Nawróceni byli ludźmi pochodzącymi przeważnie z uboższych warstw (1 Tes 4,11)
b) W BT czytamy, że Paweł przez „trzy szabaty” nauczał w synagodze. („Przeszli przez Amfipolis i Apolonię i przybyli do Tesaloniki, gdzie Żydzie mieli synagogę. (2) Paweł według swego zwyczaju wszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi.” (Dz 17,1-2)) – Prawdopodobnie później gromadził chrześcijan w domu Jazona- tam, gdzie go szukali Żydzi.
- o tym, jak długo trwała działalność Pawła w Tesalonice można powiedzieć tylko w przybliżeniu. Okres trzech lub czterech tygodni (bo po trzecim szabacie, a przed 4 (albo przed 1) mógł nadal przebywać w Tesalonice), jest z pewnością zbyt krótki. W tak krótkim czasie wspólnota nie osiągnęłaby tego stopnia świadomości, jaki wynika z treści 1 Tes. Ponadto serdeczny związek pomiędzy Apostołem a wspólnotą (1-3), zakłada dłuższy wzajemny kontakt. Na dłuższy pobyt wskazuje także dwukrotne przysłanie pomocy z odległego o 150 km Filippi („(15) Wy, Filipianie, wiecie przecież, że na początku [głoszenia] Ewangelii, gdy opuściłem Macedonię, żaden z Kościołów poza wami jednymi nie prowadził ze mną otwartego rachunku przychodu i rozchodu, (16) bo do Tesaloniki nawet raz i drugi przysłaliście na moje potrzeby”. Flp 4,15-16). Biorąc pod uwagę, że św. Paweł przybył do Tesaloniki ok. 50 r., a jesienią tego roku był już w Koryncie, pobyt w Tesalonice mógł trwać kilka miesięcy (2-3 wg BT, 3-4- ks. A. Paciorek)
c) Sam Paweł tłumaczy, że w ponownym przybyciu do Tesaloniki przeszkodził mu szatan ((17) My zaś, bracia, rozłączeni z wami na krótki czas, nie sercem, ale tylko niemożliwością oglądania was, bardzo gorąco pragnęliśmy widzieć was osobiście. (18) Dlatego chcieliśmy przybyć do was, zwłaszcza ja, Paweł, jeden raz i drugi, ale przeszkodził nam szatan (1 Tes 2,17-18). Prawdopodobnie to działanie szatana można odnieść do wydarzeń z Dz 17, 4-9.
Pytanie 2 [27]
Na czym polegał wspomniany problem z Paruzją i jak go rozwiązuje św. Paweł?
ODPOWIEDŹ
Tesalonicznie dociekali czasu przyjścia Pana na końcu czasów. Z tego faktu wynikły dwa inne problemy.
Pierwszy dotyczył tych, którzy zmarli nie doczekawszy powrotu Pana. Tesaloniczanie sądzili, że będą oni pozbawieni udziału w przyszłym życiu, jakiego sami oczekiwali i martwili się z tego powodu. Smucą się nie z powodu śmierci bliskich, ale z powodu niepewności co do udziału zmarłych w oczekiwanej Paruzji. Smucąc się w ten sposób, chrzecijanie podobni są do pogan, którzy nie mają nadziei. Paweł odpowiada na ich niepokoje w 1 Tes 4,13-17. Usiłuje ich przekonać, że ci, którzy już zmarli nie tylko nie są w gorszej sytuacji, ale wręcz w lepszej: oni będą pierwsi z Chrystusem, kiedy powróci, następnie dopiero ci, których to wydarzenie zastanie przy życiu.
(13) Nie chcemy, bracia, waszego trwania w niewiedzy co do tych, którzy umierają, abyście się nie smucili jak wszyscy ci, którzy nie mają nadziei. (14) Jeśli bowiem wierzymy, że Jezus istotnie umarł i zmartwychwstał, to również tych, którzy umarli w Jezusie, Bóg wyprowadzi wraz z Nim. (15) To bowiem głosimy wam jako słowo Pańskie, że my, żywi, pozostawieni na przyjście Pana, nie wyprzedzimy tych, którzy pomarli. (16) Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej, a zmarli w Chrystusie powstaną pierwsi. (17) Potem my, żywi i pozostawieni, wraz z nimi będziemy porwani w powietrze, na obłoki naprzeciw Pana, i w ten sposób zawsze będziemy z Panem. (1 Tes 4,13-17)
Drugi problem dotyczył czasu przyjścia Jezusa.
W 1 Tes, kiedy Tesaloniczanie sądzili, że powrót Pana jest bliski, Paweł mówi o nagłym i niespodziewanym przyjściu Paruzji.
(1) Nie potrzeba wam, bracia, pisać o czasach i chwilach. (2) Sami bowiem dokładnie wiecie, że dzień Pański przyjdzie tak, jak złodziej w nocy. (3) Kiedy bowiem będą mówić: Pokój i bezpieczeństwo - tak niespodzianie przyjdzie na nich zagłada, jak bóle na brzemienną, i nie ujdą. (4) Ale wy, bracia, nie jesteście w ciemnościach, aby ów dzień miał was zaskoczyć jak złodziej. (5) Wszyscy wy bowiem jesteście synami światłości i synami dnia. Nie jesteśmy synami nocy ani ciemności. (6) Nie śpijmy przeto jak inni, ale czuwajmy i bądźmy trzeźwi!(1 Tes 5,1-6)
Nie wiemy, kiedy Dzień Pański przyjdzie, ale wiemy, co mamy czynić, aby spotkać przychodzącego Chrystusa - czuwać, jak dzieci dnia.
Nie śpijmy przeto jak inni, ale czuwajmy i bądźmy trzeźwi! (7) Ci, którzy śpią, w nocy śpią, a którzy się upijają, w nocy są pijani. (8) My zaś, którzy do dnia należymy, bądźmy trzeźwi, odziani w pancerz wiary i miłości oraz hełm nadziei zbawienia. (9) Ponieważ nie przeznaczył nas Bóg, abyśmy zasłużyli na gniew, ale na osiągnięcie zbawienia przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, (10) który za nas umarł, abyśmy, czy żywi, czy umarli, razem z Nim żyli. (11) Dlatego zachęcajcie się wzajemnie i budujcie jedni drugich, jak to zresztą czynicie. (1 Tes 5,6-11)
Dzień przyjścia, to dla Pawła Dzień Pański (Iom IHWH). Przypomina on Jom Kippur (Dzień sądu). Znowu oczekiwania chrześcijan i Żydów spotykają się razem. Paweł wie, że dzień ten nastąpi, lecz nie wie kiedy. Wie jak należy się do niego przygotować. Zachęca więc wiernych z Tesalonik, aby nie dali się zaskoczyć, lecz aby jak dzieci światłości czuwali i byli trzeźwi, oczekiwali odziani w pancerz wiary i miłości, oraz hełm nadziei zbawienia (1Tes 5,1nn). Nadzieja tutaj związana jest ze zbawieniem. Treść nadziei wyraża Paweł w następujący sposób: nie przeznaczył nas Bóg, abyśmy zasłużyli na gniew, ale na osiągnięcie zbawienia przez Pana naszego Jezusa Chrystusa ...abyśmy, czy żywi, czy umarli, wraz z Nim żyli. W sposób obrazowy określa Paweł funkcję nadziei, ma ona być hełmem (perikefalaian). Hełm ochrania głowę, nadzieja może chronić nasze rozumowanie, nasze myślenie, przed zwątpieniem, szczególnie w chwilach trudności. Nadzieja w jej eschatologicznym wymiarze oczyszcza, chroni nas przed iluzjami, czy też ludzkimi wyobrażeniami odnośnie życia wiecznego. Wszystkie te znaki nie powinny przerażać, czy też paraliżować chrześcijan, lecz zachęcać do czujności. Dobrym sposobem na czuwanie, jest:
- trwanie w ciągłej modlitewnej wdzięczności (możliwe, że Paweł ma na myśli eucharystię, jaka jest modlitwą wdzięczności, oraz modlitwę jaką z czasem wschodni kościół nazwał esychastyczną - spokojną),
- trzymanie się tradycji,
- unikanie tych co sieją niepokoje, (unikanie nie prowadzi do wrogości, Paweł chce by izolacja była karą leczniczą, dzięki której brat błądzący zrozumie swoją pomyłkę i powróci do wspólnoty),
- uczciwa praca i czynienie dobra, (praca jest dobrym sposobem sprawdzenia intencji człowieka, wyraża także szacunek dla stworzenia i odkupienia. Czynienie dobra jest innym określeniem miłości).
Ponieważ czasy ostateczne są czasem działania duchów, dlatego Paweł wzywa by wszystko badać (dokimadzo), a co szlachetne zachowywać, unikając wszystkiego co ma choćby pozór zła (1Tes 5, 22).
Nadzieja dotyczy także zmartwychwstania, które dla Pawła jest jednym z fundamentów wiary. Apostoł zaznacza, że wszyscy wierzący zostaną przemienieni i dostąpi nowego sposobu istnienia („zawsze będziemy z Panem”)
Z 2 Tes wynika, że Tesaloniczanie uważają, że Paruzja już się zaczęła („abyście się nie dali łatwo zachwiać w waszym rozumieniu […], jakoby już nastał dzień Pański” 2 Tes 2,2). W odpowiedzi na to Paweł nadal nie podaje konkretnego czasu, ale chcąc przekonać adresatów listu, że ich przekonanie jest błędne, wskazuje widzialne znaki, które mają poprzedzić to nadejście:
- przyjdzie odstępstwo
objawi się człowiek grzechu, syn zatracenia, który uzna siebie za równego Bogu i będzie zwodził ludzi. („(3) Niech was w żaden sposób nikt nie zwodzi, bo [dzień ten nie nadejdzie], dopóki nie przyjdzie najpierw odstępstwo i nie objawi się człowiek grzechu, syn zatracenia, (4) który się sprzeciwia i wynosi ponad wszystko, co nazywa się Bogiem lub tym, co odbiera cześć, tak że zasiądzie w świątyni Boga dowodząc, że sam jest Bogiem.” 2 Tes 2,3-4) Ów człowiek grzechu nie pojawił się jeszcze, jakkolwiek „tajemnica bezbożności” działa już w sposób ukryty (2 Tes 2,7n). Jego pojawieniu towarzyszyć będzie „działanie szatana, z całą mocą, wśród znaków, fałszywych cudów, z wszelkim zwodzeniem ku nieprawości tych, którzy idą na zagładę (...)” (2 Tes 2,9-11) Istnieje jednak moc, która powstrzymuje przeciwnika przed otwartym działaniem. Autor daje do zrozumienia, że adresaci listu wiedzą z ustnego pouczenia, kim albo czym jest ta moc. Paweł jednak zapewnia, że Jezus jest potężniejszy od „Niegodziwca”, którego ostatecznie „zgładzi tchnieniem swoich ust i wniwecz obróci [samym] objawieniem swego przyjścia (2 Tes 2,8)
Skoro oba “zjawiska” nie mają według apostoła jeszcze miejsca, znaczy to, że paruzja jeszcze się nie zaczęła
Przekonanie o rychłym przyjściu Pana doprowadziło prawdopodobnie niektórych do opuszczania swych obowiązków i nie wywiązywania się z nałożonych zadań. Ten problem dotyczył z całą pewnością chrześcijan z niższych sfer społecznych, którzy musieli ciężko pracować na własne utrzymanie i dla których przyjście Pana było uwolnieniem od trudów życia (4, 11). Apostoł przypomina im o konieczności wypełniania wszystkich obowiązków i zachowania spokoju. Oczekiwanie na przyjście Pana ma być trwaniem do końca “na posterunku”. Wraz z przekonaniem, że paruzja już się zaczęła problem się nasilił. Wydaje się, że doszli do wniosku, że nie ma w ogóle sensu pracować, jeżeli Chrystus stoi już w drzwiach. Apostoł przywołuje ich do porządku i upomina, że mają wykonywać wszystkie zadania, pracować ze spokojem, i w ten sposób czekać na powrót Pana (2 Tes 3,6-12). Paweł przypomina im własny przykład, kiedy był pośród nich. Tym zaś, którzy wzbudzają niepokoje zaleca, aby nie pracując powstrzymali się również od jedzenia (Albowiem gdy byliśmy u was, nakazywaliśmy wam tak: Kto nie chce pracować, niech też nie je!(2 Tes 3,10)).
Pytanie 3 [28]
Do kogo porównuje siebie św. Paweł wspominając pobyt w tej wspólnocie i głoszenie jej Słowa Bożego?
ODPOWIEDŹ
- do matki troskliwie opiekującej się dziećmi
A jako apostołowie Chrystusa mogliśmy być dla was ciężarem, my jednak stanęliśmy pośród was pełni skromności, jak matka troskliwie opiekująca się swoimi dziećmi. (1 Tes 2,7)
- do ojca, który dzieci napomina
Przecież wiecie, żeśmy każdego z was- jak ojciec swe dzieci - prosili, zachęcali i zaklinali, abyście postępowali w sposób godny Boga, który was wzywa do swego królestwa i chwały. (1 Tes 2,11-12)
* Ciekawostka – W nowym przekładzie Biblii Paweł porównuje się także do małego dziecka:
- „Jako apostołowie Chrystusa mogliśmy być dla was ciężarem, ale my staliśmy się pośród was jak małe dzieci. I jak matka (...)(1 Tes 2,7)
Pytanie 4 [29]
Wymień 10 z wielu rad, zaleceń i próśb dawanych przez św. Pawła tej wspólnocie. Wybierz i podkreśl jedną z nich – tę, którą przede wszystkim chciałbyś wcielać w swoje życie.
ODPOWIEDŹ
Dla przykładu:
- powstrzymywanie się od rozpusty (1 Tes 4,3)
- wzajemnie się miłować (1 Tes 4,9)
- coraz bardziej się doskonalić (1 Tes 4,11)
- starać się zachować spokój (1 Tes 4,11)
- spełniać własne obowiązki i pracować swoimi rękami (1 Tes 4,11)
- uznawać [władzę]tych, którzy w Panu nas napominają i otaczać ich szczególną miłością (1 Tes 5,12)
- upominać niekarnych (1 Tes 5,14)
- pocieszać małodusznych (1 Tes 5,14)
- przygarniać słabych (1 Tes 5,14)
- być cierpliwym dla wszystkich (1 Tes 5,14)
- zawsze się radować (1 Tes 5,16)
- nieustannie się modlić (1 Tes 5,17)
- unikać wszelkiego rodzaju zła (1 Tes 5,22)
Pytanie 5 [30]
Wśród tych zaleceń jedno jest bardzo podobne do tego, jakie padło z ust Jezusa (zob. Mt 18), choć w o wiele łagodniejszej formie. Jak brzmi to zalecenie?
ODPOWIEDŹ
Chodzi o upomnienie braterskie:
2 Tes 3,6 i 2 Tes 3,13-15
(6) Nakazujemy wam, bracia, w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, abyście stronili od każdego brata, który postępuje wbrew porządkowi, a nie według tradycji, którą przejęliście od nas. (...) (13) Wy zaś, bracia, nie zniechęcajcie się w czynieniu dobrze! (14) Jeżeli ktoś nie posłucha słów naszego listu, tego sobie zaznaczcie i nie obcujcie z nim, aby się zawstydził. (15) A nie uważajcie go za nieprzyjaciela, lecz jak brata go napominajcie!
i analogiczne, choć mocniej u Mt mówi Jezus:
Mt 18,15-17
(15) Gdy brat twój zgrzeszy
OMÓWIENIE DRUGIEJ TURY ETAPU TRZECIEGO
(16.03. – 22.03.)
Pytanie 1 [31]
W swoich listach św. Paweł tylko raz cytuje greckiego autora. Jak brzmią te słowa i w jakim są liście?
ODPOWIEDŹ:
W 1 Kor 15,33 Paweł cytuje greckiego poetę- komediopisarza Menandra
Nie łudźcie się! „Wskutek złych rozmów psują się dobre obyczaje”
Uwaga:
Wprawdzie w Tt 1,12 Paweł cytuje Kreteńczyka, Epimenidesa z Knossos, ale jak czytamy w przypisie, jest to „postać na wpół legendarna”
Pytanie 2 [32]
Jak św. Paweł nazywa w tym liście ludzi żyjącymi już łaską chrztu i duchem Ewangelii?
ODPOWIEDŹ:
Nazywa ich doskonałymi:
A jednak głosimy mądrość między doskonałymi, ale nie mądrość tego świata ani władców tego świata, zresztą przemijających. 1 Kor 2,6
W przypisie odnoszącym się do słowa „doskonałymi” czytamy: Tj. ludźmi żyjącymi już łaską chrztu i duchem Ewangelii.
Pytanie 3 [33]
Każdemu, kto pracuje, należy się wynagrodzenie. Jakimi słowami wyraził to św. Paweł w tym liście i skąd je zaczerpnął?
ODPOWIEDŹ:
Nie zawiążesz pyska wołowi młócącemu. (1 Kor 9,9)
Słowa zaczerpnięte z Pwt 25,4
Pytanie 4 [34]
Ze słów św. Pawła w tym liście wynika, że należy zaniechać postępowania, które samo w sobie nie jest złe, jeśli miałoby to przyczynić się do grzechu drugiego człowieka. O jakiej konkretnej sprawie pisze Apostoł?
ODPOWIEDŹ:
Chodzi o jedzenie pokarmów, które wcześniej zostały ofiarowane pogańskim bogom. Mowa o tym w 1 Kor 8, a także w 1 Kor 10,25-33
Pytanie 5 [35]
Św. Paweł podał adresatom tego listu pewną zasadę, która obowiązuje do dzisiaj w Kodeksie Prawa Kanonicznego. Jak nazywa się owa zasada i czego dotyczy?
ODPOWIEDŹ:
Jest to tzw. „Przywilej Pawłowy” (1 Kor 7,15), nazywany przywilejem wiary, opiera się na tekście zapisanym przez świętego Pawła Apostoła w jego pierwszym Liście do Koryntian (12) Pozostałym zaś mówię ja, nie Pan: Jeśli któryś z braci ma żonę niewierzącą i ta chce razem z nim mieszkać, niech jej nie oddala. (13) Podobnie jeśli jakaś żona ma niewierzącego męża i ten chce razem z nią mieszkać, niech się z nim nie rozstaje. (14) Uświęca się bowiem mąż niewierzący dzięki swej żonie, podobnie jak świętość osiągnie niewierząca żona przez brata. W przeciwnym wypadku dzieci wasze byłyby nieczyste, teraz zaś są święte. (15) Lecz jeśliby strona niewierząca chciała odejść, niech odejdzie. Nie jest skrępowany ani brat, ani siostra w tym wypadku. Albowiem do życia w pokoju powołał nas Bóg. (1 Kor 7,12-15 ) i oznacza prawo (przyznane temu z pogańskich małżonków, które przyjęło chrzest) zerwania węzła małżeńskiego, zawartego z osobą nieochrzczoną przed nawróceniem, i zawarcia ponownego małżeństwa, po jej odejściu, czyli pod warunkiem, że pogański współmałżonek nie chce się nawrócić lub, przynajmniej, zgodnie mieszkać ze stroną ochrzczoną bez obrazy Stwórcy.
Wg obecnego prawa kościelnego, zawartego w KPK, małżeństwo zawarte przez dwie osoby nieochrzczone, żyjące w małżeństwie naturalnym (legalnym), zostaje rozwiązane na mocy przywileju Pawłowego dla dobra wiary strony, która przyjęła chrzest, przez sam fakt zawarcia nowego małżeństwa przez stronę ochrzczoną, jeśli strona nieochrzczona odeszła
KPK, Kan. 1143
§ 1. Małżeństwo zawarte przez dwie osoby nie ochrzczone zostaje rozwiązane na mocy przywileju pawłowego dla dobra wiary strony, która przyjęła chrzest, przez sam fakt zawarcia nowego małżeństwa przez stronę ochrzczoną, jeśli strona nieochrzczona odeszła.
Przyjmuje się, że strona nieochrzczona odchodzi, jeśli nie chce mieszkać ze stroną ochrzczoną lub mieszkać z nią w zgodzie bez obrazy Stwórcy, chyba że osoba ochrzczona po przyjęciu chrztu dała słuszny powód odejścia
KPK, Kan. 1143:
§ 2. Uważa się, że strona nieochrzczona odchodzi, jeżeli nie chce mieszkać ze stroną ochrzczoną lub mieszkać z nią w zgodzie bez obrazy Stwórcy, chyba że strona ochrzczona po przyjęciu chrztu dała słuszny powód odejścia.
OMÓWIENIE TRZECIEJ TURY ETAPU TRZECIEGO
(23.03. – 29.03.)
Pytanie 1 [36]
Fragment tego Listu św. Pawła nazywany jest „Pieśnią nad Pieśniami” Nowego Testamentu – o jaki List i jaki jego fragment chodzi?
ODPOWIEDŹ:
1 List do Koryntian - fragment „Hymn o miłości”, 1 Kor 13,1-13
Pytanie 2 [37]
Jak nazywany jest w tym Liście człowiek, który nie mówi po grecku?
ODPOWIEDŹ:
Jest nazywany „barbarzyńcą”
Jeżeli jednak nie będę rozumiał, co jakiś dźwięk znaczy, będę barbarzyńcą dla przemawiającego, a przemawiający barbarzyńcą dla mnie. (1 Kor 14,11)
przypis BT V: „Za takiego uchodził człowiek nie mówiący po grecku”
Pytanie 3 [38]
Proszę wymienić przynajmniej 5 zaleceń jakie daje w tym Liście św. Paweł ludziom obdarzonym szczególnymi darami i umiejętnościami.
ODPOWIEDŹ:
Dla przykładu:
- troszczyć się o dary duchowe, a zwłaszcza o dar proroctwa (1 Kor 14,1)
- jeśli ktoś korzysta z daru języków, powinien się modlić, żeby umiał to wytłumaczyć (1 Kor 14,13)
- osoby mające dar języków powinny mówić kolejno, najwyżej 2-3, a inna osoba powinna wyjaśniać (1 Kor 14,27)
- jeśli nie ma tłumacza, nie powinno się mówić głośno językami podczas zgromadzenia (1 Kor 14,28)
- trzeba troszczyć się o dar prorokowania i nie przeszkadzać w korzystaniu z daru języków (1 Kor 14,39)
Pytanie 4 [39]
Św. Paweł wspomina w tym Liście, o pewnej praktyce, o której do dzisiaj nie wiadomo na czym polegała. Proszę podać o jaką praktykę chodzi i przynajmniej jedną z wersji jej wyjaśnienia.
ODPOWIEDŹ:
Chodzi o chrzest za zmarłych (1 Kor 15,29)
Bo inaczej czegoż dokonają ci, co przyjmują chrzest za zmarłych? Jeżeli umarli w ogóle nie zmartwychwstają, to czemuż za nich chrzest przyjmują?
Niektóre interpretacje:
1. Chrzest przyjmowany przez kogoś na życzenie osób umierających, po to, by się z nimi zjednoczyć po śmierci. Wówczas zwrot ten należałoby tłum.: "dla zmarłych", "ze względu na zmarłych". Gdyby jednak zmarli nie mieli zmartwychwstać, nie nastąpiłoby również przyszłe zjednoczenie z nimi, uwarunkowane niejako przyjęciem chrztu za życia. Przykładem tego może być złożona umierającej matce czy ojcu obietnica stania się chrześcijaninem.
2. Chrzest nad grobami męczenników. Przyjęcie chrztu na świętym miejscu, w obecności obłoku niewidzialnych świadków, było czymś szczególnym.
3. Inni komentatorzy tłumaczą to tak: oto jacyś chrześcijanie zmarli nie przyjąwszy chrztu. Na podstawie 1 Kor 1:14-17 sugerują oni, że wielu chrześcijan w Koryncie nie zostało ochrzczonych przez Pawła przed swoją śmiercią. Aby mogli oni dostąpić zmartwychwstania, inni przyjmowali za nich chrzest. ( taki chrzest praktykują obecnie Mormoni z tą różnicą, że oni przyjmują chrzest także za niewierzących przodków, kilka pokoleń wstecz ( tzw. Chrzest zastępczy), a u Koryntian chodziło raczej o przyjęcie chrztu za kogoś, kto się do niego przygotowywał i nie zdążył go przyjąć )
Opis praktyki chrztu zastępczego wśród marcjonitów podaje Jan Chryzostom „Gdy ich katechumen umierał, kładli wierzącego pod łóżko, na którym leżał zmarły. Zbliżając się do zmarłego, rozmawiali z nim, pytając, czy chce być ochrzczony. Wtedy ten spod łóżka mówił, że chce być ochrzczony”. Wówczas ów wierzący był chrzczony za tę zmarłą osobę. Jeżeli coś podobnego praktykowano w zborze korynckim, Paweł po powrocie do Koryntu (1 Kor 11:34b) zabronił tej praktyki, a jeżeli istniała ona w jakiejś grupie poza zborem, to zanikła wraz ze swoimi zwolennikami.
W swoich obrzędach mormoni używają formuły: „Bracie (siostro) NN, posiadając taką władzę, chrzczę cię na rzecz zmarłego MM, w imię Ojca, i Syna, i Ducha Świętego, amen”. zmarli nie są przymuszani do uznania rytów chrztu per procura. Wręcz przeciwnie, podkreślają oni wywyższenie ludzkich mocy i specyficzną wizję świata duchowego: „mogą je oni [zmarli] przyjąć lub odrzucić, w zależności od własnej pokory czy niechęci do Ewangelii. Ci jednak, którzy wykażą, jaki jest ich prawdziwy stan, szczerze się nawracając i wyznając tę naukę, będą mogli cieszyć się dobrodziejstwami rytu, dokonanego za nich na ziemi. Wśród „ochrzczonych” przez mormonów znajdują się także święci Kościoła katolickiego: Karol Boromeusz, Tomasz Morus, Franciszek Ksawery, Augustyn z Hippony, Franciszek z Asyżu, Klara, Tomasz z Akwinu...
Będą uznawane również inne wymienione w tym Liście praktyki – o ile odpowiadają warunkom wymienionym w pytaniu.
Pytanie 5 [40]
Jeden z fragmentów tego Listu może dawać podstawy do zarzutu o antyfeminizm św. Pawła. Proszę podać o jaki fragment chodzi i argumenty na odparcie tego zarzutu.
ODPOWIEDŹ:
Można było powołać się albo na 1 Kor 14,34-35:
kobiety mają na tych zgromadzeniach milczeć; nie dozwala się im bowiem mówić, lecz mają być poddane, jak to Prawo nakazuje. A jeśli pragną się czego nauczyć, niech zapytają w domu swoich mężów! Nie wypada bowiem kobiecie przemawiać na zgromadzeniu
albo na 1 Kor 11,7-10:
Mężczyzna zaś nie powinien nakrywać głowy, bo jest obrazem i chwałą Boga, a kobieta jest chwałą mężczyzny. To nie mężczyzna powstał z kobiety, lecz kobieta z mężczyzny. Podobnie też mężczyzna nie został stworzony dla kobiety, lecz kobieta dla mężczyzny. Oto dlaczego kobieta winna mieć na głowie znak poddania, ze względu na aniołów.
Przykładowe argumenty przeciwko antyfeminizmowi Pawła:
Paweł uważał za „rzecz normalną, że we wspólnocie chrześcijańskiej kobieta może »prorokować« (1 Kor 11, 5), a więc wypowiadać się jawnie pod wpływem Ducha, pod warunkiem, aby służyło to zbudowaniu wspólnoty i dokonywało się w godny sposób”. Benedykt XVI podaje swą opinię na temat popularnie cytowanego zakazu Pawłowego: „Dlatego też późniejsze, dobrze znane wezwanie, aby »kobiety na tych zgromadzeniach milczały« (1 Kor 14, 34) należy raczej zrelatywizować – odnieść do konkretnej wspólnoty i okoliczności.
Apostoł użył tego argumentu, żeby powstrzymać chrześcijanki przed obnażeniem głowy, co budziło zgorszenie również wśród chrześcijan. Argument nawiązuje do idei rabinackiej, że Adam został stworzony na podobieństwo Boga, Ewa zaś na podobieństwo Adama. Paweł natychmiast dodaje, że "Zresztą u Pana ani mężczyzna nie jest bez kobiety, ani kobieta nie jest bez mężczyzny. Jak bowiem kobieta powstała z mężczyzny, tak mężczyzna rodzi się przez kobietę. Wszystko zaś pochodzi od Boga" (1 Kor 11,11n). Tutaj mamy wyrównanie- kobieta powstała z mężczyzny (nawiązanie do Rdz), ale mężczyzna rodzi się z kobiety.
Paweł głosi, że wszyscy ludzie - bez względu na narodowość, płeć i pozycję społeczną - zostali jednakowo odkupieni przez Chrystusa i wezwani do nawrócenia i życia wiecznego. "Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie" (Ga 3,28). Kobieta jest więc istotnie - w tym, co najważniejsze - równoprawna mężczyźnie.
W liście do Tytusa (2,5) wskazuje wprost na jeden z istotnych powodów, dlaczego kobiety mają żyć poddane mężom: "aby nie urągano słowu Bożemu". Jest to zgodne z jego ogólnym stanowiskiem, że dobro Ewangelii jest czymś najważniejszym i należy raczej odstąpić od swojej racji w sprawach drugorzędnych, niż przez upieranie się przy swoim stawiać Ewangelii przeszkody. Paweł głosi istotną równoprawność kobiet, ale zabrania Kościołowi angażować się w ich społeczną emancypację, bo to zadaniem Kościoła nie jest.
W Liście do Efezjan poddanie żony mężowi jest opisane w tych samych kategoriach, w jakich Kościół jest poddany Chrystusowi. Przy takim rozumieniu terminu "poddanie", słowa "wyższy - niższy" tracą cały swój niedobry sens: tutaj wchodzimy już w rzeczywistość miłości, nazwaną zresztą przez św. Pawła po imieniu. (Ef 5,25)
Poza tym:
Paweł uczy wspólnotę, że kobieta to człowiek: ma prawo przyjmować Słowo Boże, przekazywać je, być partnerką w dyskusji, a stosunek do niej jest jednym ze sprawdzianów dojrzałości chrześcijańskiej. Mężowie otrzymują, wbrew duchowi epoki, wytyczne co do cierpliwości, miłości, szacunku i dbałości o rozwój duchowy żony. Jednocześnie Paweł zauważa, że styl ówczesnego małżeństwa może przeszkadzać w wierności Panu – jeśli kobiety muszą zbytnio ulegać mężom, by się im przypodobać. Ta realna ocena stosunków męsko-damskich w małżeństwie może wstrząsnąć... Paweł napomina: mąż ma dbać o rozwój duchowy żony; celem jej życia jest Chrystus, a nie przypodobanie się mężowi. Miłóść żony jest warunkiem miłości siebie samego – bo mąż jest jednym ciałem z żoną. [(Ef 5,28-33) Mężowie powinni miłować swoje żony, tak jak własne ciało. Kto miłuje swoją żonę, siebie samego miłuje. Przecież nigdy nikt nie odnosił się z nienawiścią do własnego ciała, lecz [każdy] je żywi i pielęgnuje, jak i Chrystus - Kościół, bo jesteśmy członkami Jego Ciała. Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem. Tajemnica to wielka, a ja mówię: w odniesieniu do Chrystusa i do Kościoła. W końcu więc niechaj także każdy z was tak miłuje swą żonę jak siebie samego! A żona niechaj się odnosi ze czcią do swojego męża!]
Kobiety doceniają Pawła, jest ich tak wiele, że autor Dziejów wymienia przyjmujące Pawła "wpływowe Greczynki" przed mężczyznami, których było "niemało" (Dz 17, 12);
te, które przyjęły Pawła, są zapamiętywane z imion: jako współpracownice, wspominane imiennie w listach, np. Febe
Mężczyźni nie pozdrawiali obcych, niespokrewnionych z nimi kobiet w listach, rabini nie przyjmowali uczennic – Paweł naśladuje Jezusa i mówi do kobiet w Berei i Filippi. Łamie więc kanony zwyczajowe w imię chrześcijaństwa. Dziś przedstawienie żony przed mężem wydaje się być uprzejmością, w czasach antycznych było ewenementem (Dz 18, 18). Pryscylla towarzyszy w podróży misyjnej mężowi i Pawłowi, jej imię – jako współpracownicy w podróży misyjnej Apostoła oraz nauczycielki Apollosa, "człowieka uczonego i świetnie znającego Pisma" (Dz 18, 25) – jest wymieniane przed imieniem męża.
Paweł nie ma oporu, by zaczynać wykład na temat wiary na kobiecym zebraniu nad rzeką (kobiece rozmowy? pranie? : Dz 16, 13), by zamieszkać w domu świeżo poznanej kobiety i prowadzić tam naukę wiary.
OMÓWIENIE PIERWSZEJ TURY ETAPU CZWARTEGO
(30.03. - 05.04.)
Pytanie 1 [41]
W Listach św. Pawła występuje tylko jeden tekst mariologiczny. Proszę podać jaki to List i o jaki jego fragment chodzi.
ODPOWIEDŹ:
List do Galatów 4,4: Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem,
Pytanie 2 [42]
Jaki jest najważniejszy problem, który św. Paweł próbuje rozwiązać w tym Liście?
ODPOWIEDŹ:
Najważniejszym problemem, który święty Paweł próbuje rozwiązać w Liście do Galatów jest odpowiedź na pojawiające się wśród Galatów informacje o konieczności zachowywania przepisów rytualnych i ceremonialnych Starego Testamentu i konieczności obrzezania. Takie „polecenia” przynosili prawdopodobnie przybywający tam po wyjeździe Pawła chrześcijanie pochodzenia żydowskiego zwani judaizującymi. (zob. Wstęp do Listu)
Pytanie 3 [43]
Przeciwnicy św. Pawła podważali to, czego uczył adresatów Listu. Na jakiej podstawie – tzn. jaki był ich główny zarzut wobec niego? Jak św. Paweł odpiera ten zarzut?
ODPOWIEDŹ:
Zarzut:
Głównym argumentem przeciwników Pawła był fakt, że nie należał on do grona 12 apostołów, nie spotkał się z Jezusem przed wniebowstąpieniem - a zatem jego nauczanie nie jest autentyczne, a nie wymaganie od nawróconych pogan przestrzegania Prawa jest błędem.
Obrona:
Odpierając zarzuty przeciwników Paweł podaje argumenty historyczne
stwierdza, że jego Ewangelia nie pochodzi od człowieka, ale ma swój początek w otrzymanych objawieniach, np. pod Damaszkiem. Źródłem jego nauki jest sam Bóg. Wskazuje na to już w pierwszym wersie listu, przedstawiając się jako : „Paweł , apostoł nie z ludzi ani przez ludzi, lecz przez Jezusa Chrystusa i przez Boga Ojca”. Powoływanie się przez Zwolenników obrzezania na Apostołów o niczym nie świadczy, ponieważ tamci Apostołowie są tylko ludźmi, natomiast orędzie Pawłowe pochodzi od Boga. Ewangelia jest darem Chrystusa, a nie wytworem tego, kto ją przepowiada. Podkreśla, że jest on prawdziwym apostołem, głoszącym autentyczną Ewangelię od Boga; a to, kim jest, albo co posiada ktokolwiek inny, nie należy do tematu. (...) „u Boga nie ma względu na osobę” (2, 6). Gdyby apostołowie z grona 12 albo sam Paweł zaprzeczyli Ewangelii, którą Bóg objawił Pawłowi, popełniliby błąd . : „Gdybyśmy nawet my, lub anioł z nieba głosił wam Ewangelie różną od tej, którą wam głosiliśmy, niech będzie przeklęty” ( 1, 8).
Wskazuje na swoje zachowanie przed nawróceniem (sposób, w jaki się ono dokonało i zachowanie po nawróceniu (1,16-24). Z tych wydarzeń wynika, ze Ewangelia Pawła nie pochodzi od człowieka, ale od Boga, który się mu ukazał po Zmartwychwstaniu.
Przypomina, że „cieszący się powagą” podczas soboru Jerozolimskiego zaaprobowali jego stanowisko w sprawie braku obrzezania pogan i nie widzieli potrzeby zmiany jego nauczania (2,1-6)
W Jerozolimie apostołowie z grona 12- Jakub, Jan i Kefas (Piotr), uznali daną mu łaskę i „podali mu prawicę na znak wspólnoty”, dzieląc jednocześnie obszary misyjne- Paweł został wysłany do pogan, a Jakub, Kefas i Jan do obrzezanych (Ga 2,7-10)
Przypomina wydarzenie w Antiochii po przybyciu tam Piotra – doktrynalnie nie istniała między nimi różnica, a postawa Piotra, którą uznał za niejednoznaczną, wynikała z chęci unikania zgorszenia (o co zabiegał sam Paweł (1 Kor 8,9)
Ukazuje w skrócie 5 argumentów, które wtedy przytoczył dla wykazania, że źródłem usprawiedliwienia jest wiara, a nie Prawo.
Pytanie 4 [44]
Jakie słowo używane jest w tym Liście zamiennie ze słowem „testament”?
ODPOWIEDŹ:
obietnica – zob. przypis do Ga 3,15n
Pytanie 5 [45]
Dlaczego można by było uznać żartobliwie, że adresaci tego Listu słabo widzą?
ODPOWIEDŹ:
Ponieważ Paweł pisał do nich „wielkimi literami”
Przypatrzcie się, jak wielkie litery własnoręcznie stawiam ze względu na was. (Ga 6,11)
OMÓWIENIE DRUGIEJ TURY ETAPU CZWARTEGO
(06.04. - 19.04.)
Pytanie 1 [46]
Listy Pawła zawierają tzw. „katalogi występków” - proszę podać przynajmniej trzy fragmenty w których się one znajdują.
ODPOWIEDŹ:
Np. Ga 5, 19-21; 1 Kor 5, 10-11; Rz 1, 29-31; 1 Kor 6, 9-10; 2 Tm 3, 2-7 itp.
Pytanie 2 [47]
Jakiego semityzmu używał Paweł do określenia człowieka żyjącego na ziemi?
ODPOWIEDŹ:
Ciało i krew.
(por. 1 Kor 15,50 : "Zapewniam was, bracia, że ciało i krew nie mogą posiąść królestwa Bożego, i że to, co zniszczalne, nie może mieć dziedzictwa w tym, co niezniszczalne.")
Pytanie 3 [48]
Jak brzmią imiona czarowników egipskich wymienionych przez Pawła w jednym z Listów?
ODPOWIEDŹ:
Jannes i Jambres
(por. 2 Tm 3,8 : "Jak Jannes i Jambres wystąpili przeciw Mojżeszowi, tak też i ci przeciwstawiają się prawdzie, ludzie o spaczonym umyśle, którzy nie zdali egzaminu z wiary. Ale dalszego postępu nie osiągną ...")
Pytanie 4 [49]
Który fragment jednego z Listów świadczy - według komentatorów - że śmierć cielesna kończy możliwość grzeszenia?
ODPOWIEDŹ:
Rz 6,7 :
"Kto bowiem umarł, stał się wolny od grzechu."
Pytanie 5 [50]
Dlaczego Paweł nie chciał by uważano go za syna jednego z jego współpracowników? Który fragment Pisma Świętego o tym mówi i jak miał na imię ów współpracownik?
ODPOWIEDŹ:
O tej sytuacji mówią Dzieje Apostolskie (Dz 14, 8-18).
Imię współpracownika : Barnaba.
Powód : Paweł nie chciał, aby uważano go za Boga ani też pogańskiego bożka (po uzdrowieniu kaleki w Listrze).
Dlatego właśnie woła do tłumu razem z Barnabą :
"Ludzie, dlaczego to robicie! My także jesteśmy ludźmi, podobnie jak wy podlegamy cierpieniom. Nauczamy was, abyście odwrócili się od tych marności do Boga żywego, który stworzył niebo i ziemię (...) Tymi słowami ledwie powstrzymali tłumy od złożenia im ofiary." Dz 14,15. 18)
Działo się to zaś dlatego, że :
"Na widok tego, co uczynił Paweł, tłumy zaczęły wołać po likaońsku: Bogowie przybrali postać ludzi i zstąpili do nas! Barnabę nazywali Zeusem, a Pawła Hermesem, gdyż głównie on przemawiał. A kapłan Zeusa, który miał świątynię przed miastem, przywiódł przed bramę woły i przyniósł wieńce, i chciał razem z tłumem złożyć ofiarę." Dz 14,11-13
Tu leży właśnie klucz do rozwiązania zagadki.
Pawła nazywano Hermesem, a Barnabę - Zeusem.
Zaś Hermes był synem Zeusa.
Stąd : Paweł nie chcąc by uważano go za boga-Hermesa, nie chciał de facto, by uznawano go za syna Barnaby (którego "obwołano" bogiem-Zeusem czyli ojcem Hermesa).
OMÓWIENIE PIERWSZEJ TURY ETAPU PIĄTEGO
(20.04. - 26.04.)
Pytanie 1 [51]
W którym z Listów św. Paweł w sposób najpełniejszy przedstawił swoją naukę o zbawieniu?
ODPOWIEDŹ:
W liście do Rzymian
Pytanie 2 [52]
O kim św. Paweł pisze w tym Liście jako o swoich wierzycielach?
ODPOWIEDŹ:
O Grekach, barbarzyńcach (czyli nie mówiących po Grecku) , uczonych i niewykształconych
Jestem przecież dłużnikiem tak Greków, jak i barbarzyńców, tak uczonych, jak i niewykształconych. (Rz 1,14)
Skoro św. Paweł jest ich dłużnikiem, to oni są jego wierzycielami.
Pytanie 3 [53]
Jaki wg słów tego Listu jest żołd za przekroczenie Bożych przykazań?
ODPOWIEDŹ:
śmierć
Albowiem zapłatą* za grzech jest śmierć, a łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym. (Rz 6,23)
* przypis BT V: dosłownie: „żołdem”
Pytanie 4 [54]
Jakim wyrazem określa św. Paweł w tym Liście upadłą naturę człowieka?
ODPOWIEDŹ:
ciało
Co bowiem było niemożliwe dla Prawa, ponieważ ciało* czyniło je bezsilnym, [tego dokonał Bóg]. On to zesłał Syna swego w ciele podobnym do ciała grzesznego i dla [usunięcia] grzechu wydał w tym ciele wyrok potępiający grzech, aby to, co nakazuje Prawo, wypełniło się w nas, o ile postępujemy nie według ciała, ale według Ducha. (Rz 8,3-4)
* przypis BT : Termin ten oznacza całą upadłą naturę człowieka
Pytanie 5 [55]
Wyraz ten, to również imię bohatera powieści w literaturze polskiej. Św. Paweł użył tego wyrazu w tym Liście mając na myśli pewne miasto. O jakie miasto chodzi?
ODPOWIEDŹ:
wyraz: Azja ( imię bohatera powieści H. Sienkiewicza „Pan Wołodyjowski”: Azja Mellechowicz, Tatar, syn Tuhaj-beja)
Pozdrówcie także Kościół, który się zbiera w ich domu. Pozdrówcie mojego umiłowanego Epeneta, który należy do pierwocin, złożonych Chrystusowi przez Azję*. (Rz 16,5)
* przypis BT: św. Paweł miał na myśli miasto Efez
OMÓWIENIE DRUGIEJ TURY ETAPU PIĄTEGO
(27.04. – 05.05.)
Pytanie 1 [56]
W którym ze swoich Listów św. Paweł najszerzej przedstawia naukę o grzechu pierworodnym?
ODPOWIEDŹ:
W Liście do Rzymian
Pytanie 2 [57]
Dlaczego (według słów św. Pawła zawartych w tym Liście), niektórzy ludzie, mimo iż nie poznali prawdziwej wiary, są jednak winni bałwochwalstwa?
ODPOWIEDŹ:
Wina pogan polegała na tym, iż poznawszy dzięki stworzeniu prawdy religijne i moralne, swoim postępowaniem przeczyli poznanym prawdom i w ten sposób ugrzęźli w grzechu idolatrii:
„To bowiem, co o Bogu można poznać, jawne jest wśród nich, gdyż Bóg im to ujawnił. Albowiem od stworzenia świata niewidzialne Jego przymioty - wiekuista Jego potęga oraz bóstwo - stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła, tak że nie mogą się wymówić od winy. Ponieważ, choć Boga poznali, nie oddali Mu czci jako Bogu ani Mu nie dziękowali, lecz znikczemnieli w swoich myślach i zaćmione zostało bezrozumne ich serce. Podając się za mądrych stali się głupimi. I zamienili chwałę niezniszczalnego Boga na podobizny i obrazy śmiertelnego człowieka, ptaków, czworonożnych zwierząt i płazów.” Rz 1,19-23
Pytanie 3 [58]
W którym fragmencie tego Listu św. Paweł identyfikuje się z całą ludzkością?
ODPOWIEDŹ:
Rz 7,7-13 - z komentarza: W urywku tym "ja" streszcza doświadczenia każdego człowieka jako potomka Adama.
Pytanie 4 [59]
Jakie zdanie tego Listu stało się zasadą działania jednego z polskich Sług Bożych, którego proces beatyfikacyjny jest w toku?
ODPOWIEDŹ:
„Zło dobrem zwyciężaj” (Rz 12,21b - ks. Jerzy Popiełuszko)
Pytanie 5 [60]
Św. Paweł pisze w tym Liście o anatemie – w którym miejscu i kogo ona miała dotyczyć?
ODPOWIEDŹ:
„Wolałbym bowiem sam być pod klątwą [odłączony] od Chrystusa dla [zbawienia] braci moich, którzy według ciała są moimi rodakami.” Rz 9,3
klątwa=anatema wg Słownika w BT
OMÓWIENIE TRZECIEJ TURY ETAPU PIĄTEGO
(04.05. – 10.05.)
Pytanie 1 [61]
Kilka Listów św. Pawła określa się odrębną nazwą wynikającą z zawartej w nich treści. Proszę podać o jakie Listy chodzi, jaka to nazwa i dlaczego taka.
ODPOWIEDŹ:
Chodzi o 1 Tm, 2 Tm i Tt. Nazywane są Listami pasterskimi ze względu na to, że dotyczą życia Kościoła oraz praktyki kościelnej (tzn. teologii "pastoralnej") i zawierają wskazania dotyczące opieki nad poszczególnymi wspólnotami Kościoła oraz sugestie dotyczące zasad kierowania tymi wspólnotami.
Na marginesie: Nazwa Listy Wielkie, (Rz, 1 i 2 Kor, Ga) wynika nie tyle z ich treści co z ich rangi, ważności lub długości.
Pytanie 2 [62]
Jakie osoby wykluczył św. Paweł w tych Listach z życia wspólnoty Kościoła?
ODPOWIEDŹ:
Hymenajos, Aleksander - zostali "wydani szatanowi" - a więc, jak czytamy w przypisie, został nałożony na nich pewien rodzaj ekskomuniki. (zob. 1Tm 1,20)
Ekskomunika - (z łac. excommunicare = wyłączyć ze społeczności).
Pytanie 3 [63]
Według biblistów jeden z owych Listów zawiera pewien rodzaj modlitwy, który nie występuje nigdzie indziej w Nowym Testamencie. Proszę podać treść tej modlitwy.
ODPOWIEDŹ:
Chodzi o słowa: "Niechaj mu da Pan w owym dniu znaleźć miłosierdzie u Pana!". (2Tm 1,18)
Przypis do w/w wersetu w BT V mówi, że jest to "zapewne jedyna w NT modlitwa za zmarłego".
Na marginesie: Chodziło jak mówi pytanie o "rodzaj modlitwy", a nie modlitwę w sensie doboru słów. Drugim ważnym elementem pytania był zwrot "według biblistów" - czyli według tego, co jest stwierdzone w komentarzach, przypisach lub opracowaniach biblijnych.
Pytanie 4 [64]
Apostoł Narodów wielokrotnie nawiązuje do różnego rodzaju dyscyplin sportowych. Proszę wymienić te, do których odnosi się w omawianych w tej Turze Listach.
ODPOWIEDŹ:
W sposób jasny i jednoznaczny mówi o:
ZAPASACH - "Również jeżeli ktoś staje do zapasów, otrzymuje wieniec tylko [wtedy], jeżeli walczył przepisowo". (2Tm 2,5)
BIEGACH - "W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiary ustrzegłem". (2Tm 4,7)
Pytanie 5 [65]
Który z fragmentów tych Listów ukazuje znaczenie i wartość Biblii?
ODPOWIEDŹ:
„Wszelkie Pismo od Boga natchnione [jest] i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości - aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu". (2Tm 3,16-17)
OMÓWIENIE TURY I ETAPU VI
(11.05. – 17.05.)
Pytanie 1 [66]
Św. Paweł w jednym ze swoich Listów zachęca chrześcijan do pokory. Jako wzór stawia im Chrystusa. Tekst ten bywa czasem nazywany pewnego rodzaju hymnem. Proszę podać jak nazywany jest ten hymn, wyjaśnić o jakie fakty z życia Syna Bożego chodzi i zestawić je z wyznaniem wiary (odmawianym w niedzielę Credo).
ODPOWIEDŹ:
Jest to Hymn o kenozie: Flp 2,5-11
| Fakty z życia Jezusa |
Hymn o kenozie (Flp 2,5-11) |
Credo nicejsko-konstantynopolitańskie |
| Preegzystencja, współistotność z Ojcem | On, istniejąc w postaci Bożej |
I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. |
| Wcielenie |
nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stawszy się podobnym do ludzi. |
On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. |
| Męka i Śmierć na krzyżu |
A w zewnętrznym przejawie, uznany za człowieka, uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci - i to śmierci krzyżowej |
Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany. |
| Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie (wywyższenie przez Ojca) |
Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich i podziemnych. I aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest PANEM - ku chwale Boga Ojca. |
I zmartwychwstał trzeciego dnia, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale, sądzić żywych i umarłych, a Królestwu Jego nie będzie końca. |
Pytanie 2 [67]
Można spotkać się z sytuacją, kiedy to św. Paweł cytuje słowa Jezusa, których nie ma w Ewangeliach. Proszę podać wszystkie takie cytaty.
ODPOWIEDŹ:
1) Dz 20,35: We wszystkim pokazałem wam, że tak pracując trzeba wspierać słabych i pamiętać o słowach Pana Jezusa, który powiedział: "Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu".
2) Dz 22,7-8: Upadłem na ziemię i posłyszałem głos, który mówił do mnie: "Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?" „Kto jesteś, Panie?" - odpowiedziałem. Rzekł do mnie: "Ja jestem Jezus Nazarejczyk, którego ty prześladujesz"
3) Dz 22,10: Powiedziałem więc: "Co mam czynić, Panie?" A Pan powiedział do mnie: "Wstań, idź do Damaszku, tam ci powiedzą wszystko, co masz czynić".
4) Dz 22,18: Ujrzałem Go: "Spiesz się i szybko opuść Jerozolimę - powiedział do mnie - gdyż nie przyjmą twego świadectwa o Mnie".
5) Dz 22,21: "Idź - powiedział do mnie - bo Ja cię poślę daleko, do pogan"
6) Dz 26,14-18: Kiedyśmy wszyscy upadli na ziemię, usłyszałem głos, który mówił do mnie po hebrajsku: "Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz? Trudno ci wierzgać przeciwko ościeniowi". "Kto jesteś, Panie?" - zapytałem. A Pan odpowiedział: "Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Ale podnieś się i stań na nogi, bo ukazałem się tobie po to, aby ustanowić cię sługą i świadkiem tego, co zobaczyłeś, i tego, co ci objawię. Obronię cię przed ludem i przed poganami, do których cię posyłam, abyś otworzył im oczy i odwrócił od ciemności do światła, od władzy szatana do Boga. Aby przez wiarę we Mnie otrzymali odpuszczenie grzechów i dziedzictwo ze świętymi".
7) 1 Kor 11,24-25: i dzięki uczyniwszy połamał i rzekł: «To jest Ciało moje za was [wydane]. Czyńcie to na moją pamiątkę». Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: «Ten kielich jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę»
8) 2Kor 12,9: lecz [Pan] mi powiedział: "Wystarczy ci mojej łaski. Moc bowiem w słabości się doskonali".
Komentarz:
Z prawidłową odpowiedzią na to pytanie było najwięcej problemów. Wynikały one przede wszystkim z tego, że część Uczestników uznała, że chodzi o tzw. „agrafy”. Tymczasem niektóre z „agraf” nie spełniają wszystkich kryteriów zawartych w pytaniu (tzn. 1. ma wypowiadać je św. Paweł, 2. mają być cytatem, a nie przekazaniem własnymi słowami tego, co powiedział Jezus; 3. nie występują w Ewangeliach).
Pkt. 2 nie spełniają np. 1 Tes 4,15; 1 Kor 7,10-14; 1 Kor 9,14
Poza tym istnieją wypowiedzi Pawła, które powyższe kryteria spełniają, a do „agraf” się ich zwykle nie zalicza. Takimi są cytowane wypowiedzi Jezusa po Wniebowstąpieniu: Dz 22,7-8.10.18.21 oraz Dz 26,14-18
Odnośnie zaś 1 Kor 11,24-25 to spełnia pkt. 3 ponieważ w Ewangeliach wprawdzie występują podobne wypowiedzi Pana Jezusa, ale nie takie same.
Pytanie 3 [68]
Na podstawie tego fragmentu jednego z Listów św. Pawła niektórzy twierdzą, że biskupi nie powinni przestrzegać celibatu. Jaki to fragment i z jakiego Listu. Proszę również podać trzy możliwości rozumienia tego zwrotu, wraz z informacją o źródle z którego się korzystało przy udzielaniu odpowiedzi.
ODPOWIEDŹ:
Fragment ten pochodzi z 1 Listu do Tymoteusza:
„Biskup więc powinien być nienaganny, mąż jednej żony...” (3,2)
Wyrażenie „mąż jednej żony” nie jest całkiem jasne. Są trzy możliwości interpretacji:
- zakaz zawierania małżeństwa po śmierci pierwszej żony
- zakaz równoczesnego wielożeństwa
- zakaz niewierności małżeńskiej
za: "Księgi święte religii monoteistycznych", Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 2009, t.4, red. ks. Mariana Wolniewicz (NT) - przypis do fragmentu 1Tm 3,1-13
Pytanie 4 [69]
W jednym z omawianych już przez nas Listów św. Paweł wypomina adresatom ich (według BT) grzechy główne. Jaki to List i jakie grzechy?
ODPOWIEDŹ:
Jest to 1 List do Koryntian, a grzechy: kazirodztwo, szukanie sprawiedliwości przed trybunałami pogańskimi i swoboda obyczajów.
Pytanie 5 [70]
I na koniec zagadka wielostopniowa:
W mieście tym, będącym kolonią rzymską, osiedlili się dawni żołnierze rzymscy. Wydarzenia, które miało tam miejsce z udziałem św. Pawła, zapewne nigdy by nie zrozumiało dosyć znane w świecie rodzeństwo Anglin i im podobni. O jakie wydarzenie chodzi?
ODPOWIEDŹ:
Chodzi o cudowne uwolnienie św. Pawła i Sylasa z więzienia, opisane w Dziejach Apostolskich (Dz 16,26-29)
„Nagle powstało silne trzęsienie ziemi, tak że zachwiały się fundamenty więzienia. Natychmiast otwarły się wszystkie drzwi i ze wszystkich opadły kajdany. Gdy strażnik zerwał się ze snu i zobaczył drzwi więzienia otwarte, dobył miecza i chciał się zabić, sądząc, że więźniowie uciekli. «Nie czyń sobie nic złego, bo jesteśmy tu wszyscy!» - krzyknął Paweł na cały głos. Wtedy [tamten] zażądał światła, wskoczył [do lochu] i przypadł drżący do stóp Pawła i Sylasa.”
Wcześniej trzeba było odkryć, że miasto to Filippia, a bracia Anglin to słynni zbiedzy z Alcatraz.
OMÓWIENIE II TURY ETAPU VI
(18.05. – 24.05.)
Pytanie 1 [71]
W którym Liście i w którym rozdziale tego Listu św. Paweł pisze, jak musiał upominać apostoła Piotra?
ODPOWIEDŹ:
W 2 rozdziale Listu do Galatów.
Pytanie 2 [72]
W którym Liście i w którym rozdziale tego Listu św. Paweł zachęca, by chrześcijanie gotując się do walki przyoblekli rynsztunek żołnierski?
ODPOWIEDŹ:
W 6 rozdziale Listu do Efezjan
ewentualnie także w Rz 13, 1Tes 5
Pytanie 3 [73]
W jakim mieście uczniów Jezusa zaczęto nazywać chrześcijanami? Proszę podać dwie (pełne) najczęściej używane nazwy tego miasta.
ODPOWIEDŹ:
Antiochia Syryjska, Antiochia nad Orontesem
można też spotkać się również z nazwą Antiochia koło Dafne
Pytanie 4 [74]
Jakich cudów dokonał na Malcie św. Paweł?
ODPOWIEDŹ:
Uzdrowił ojca namiestnika Malty, Publiusza i innych mieszkańców Malty
Pytanie 5 [75]
Na podstawie listu do Filemona proszę przedstawić stosunek św. Pawła do niewolnictwa
ODPOWIEDŹ:
Najkrócej mówiąc – nie postuluje jego zniesienia, nie dąży do wyzwolenia niewolników, lecz do traktowania ich jak braci, czyli w duchu chrześcijańskiej miłości. Tym samym nie opowiada się za zmianą istniejących struktur społecznych, co w ówczesnym świecie nie było brane pod uwagę, lecz za ożywieniem ich miłością.
OMÓWIENIE III TURY ETAPU VI
(25.05. – 31.05.)
Pytanie 1 [76]
Jakie owoce Ducha Świętego wymienia św. Paweł w Liście do Galatów?
ODPOWIEDŹ:
1. miłość
2. radość
3. pokój
4. cierpliwość
5. uprzejmość
6. dobroć
7. wierność
8. łagodność
9. opanowanie
(Ga 5,22-23)
Pytanie 2 [77]
Jakim gestem mają od św. Pawła pozdrowić Tesaloniczanie wszystkich braci?
ODPOWIEDŹ:
świętym pocałunkiem (1 Tes 5,26)
Pytanie 3 [78]
Kto wg Listu do Filipian jest „sprawcą i chcenia, i działania” zgodnie z wolą Bożą?
ODPOWIEDŹ:
Bóg (Flp 2,13)
Pytanie 4 [79]
Kogo i gdzie wskrzesił św. Paweł?
ODPOWIEDŹ:
Młodzieńca o imieniu Eutych w Troadzie (Dz 20,6-12)
Pytanie 5 [80]
Kto dowodził żołnierzami podczas podróży św. Pawła do Rzymu?
ODPOWIEDŹ:
Juliusz (Dz 27:1)
OMÓWIENIE I TURY ETAPU VII
(01.06. – 07.06.)
Pytanie 1 [81]
O jaki dar duchowy św. Paweł zaleca troszczyć się przede wszystkim?
ODPOWIEDŹ:
Starajcie się posiąść miłość, troszczcie się o dary duchowe, szczególnie zaś o dar proroctwa! (1 Kor 14,1)
Pytanie 2 [82]
Co zostało nakreślone przed oczami adresatów jednego z Listów św. Pawła?
ODPOWIEDŹ:
O, nierozumni Galaci! Któż was urzekł, was, przed których oczami nakreślono obraz Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego? (Ga 3,1)
Pytanie 3 [83]
Jakie są owoce światłości według św. Pawła?
ODPOWIEDŹ:
Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda. (Ef 5,9)
Pytanie 4 [84]
Św. Paweł twierdził, że w pewnych okolicznościach kobieta nie powinna się odzywać się publicznie. Gdzie jest o tym mowa w jego Listach?
ODPOWIEDŹ:
w Pierwszym Liście do Koryntian
Tak jak to jest we wszystkich zgromadzeniach świętych, kobiety mają na tych zgromadzeniach milczeć; nie dozwala się im bowiem mówić, lecz mają być poddane, jak to Prawo nakazuje. A jeśli pragną się czego nauczyć, niech zapytają w domu swoich mężów! Nie wypada bowiem kobiecie przemawiać na zgromadzeniu. (1 Kor 14,33b-35)
w Pierwszym Liście do Tymoteusza
Nauczać zaś kobiecie nie pozwalam ani też przewodzić nad mężem lecz [chcę, by] trwała w cichości. (1 Tm 2,12)
Pytanie 5 [85]
Kilka Listów św. Pawła określa się wspólną nazwą wywodzącą się od miejsca ich napisania. Jaka to nazwa i jakie Listy?
ODPOWIEDŹ:
Listy więzienne - List do Efezjan, List do Filipian, List do Kolosan, List do Filemona
OMÓWIENIE II TURY ETAPU VII
(08.06. – 16.06.)
Pytanie 1 [86]
Proszę wymienić te (i tylko te) miejscowości, do których dotarł więcej niż jeden List (kanoniczny) św. Pawła.
ODPOWIEDŹ:
Korynt
Tesaloniki
Kolosy (tam mieszkał Filemon)
Efez (tam mieszkał Tymoteusz)
Pytanie 2 [87]
Osobie dostarczającej jeden z Listów św. Pawła zagrażało, że do końca życia będzie kojarzona z pewną literą alfabetu. Jaka to litera i co oznaczała?
ODPOWIEDŹ:
To litera F od łacińskiego "fugitivus" = uciekinier, którą piętnowano na czole zbiegłego niewolnika po jego pochwyceniu.
Rzecz dotyczy Onezyma, który dostarczył List do Filemona oraz List do Kolosan (Kol 4, 7-9)
Pytanie 3 [88]
Proszę wymienić wszystkich znanych z imienia „sekretarzy”, którzy pisali niektóre z Listów pod dyktando św. Pawła.
ODPOWIEDŹ:
Tercjusz: "Pozdrawiam was w Panu i ja, Tercjusz, który pisałem ten list.” (Rz 16,22)
co do innych (Tymoteusz, Sylwan, Sostenes) nie ma pewności
Pytanie 4 [89]
W którym rozdziale, którego Listu św Paweł zapowiada wg BT wielkie odstępstwo?
ODPOWIEDŹ:
W drugim rozdziale Drugiego Listu do Tesaloniczan (także w czwartym Pierwszego Listu do Tymoteusza)
Pytanie 5 [90]
Adresat jednego z Listów z misją, o której mowa w innym Liście. O kogo chodzi i w którym rozdziale którego Listu jest mowa o jego misji?
ODPOWIEDŹ:
Tytus – 2 Kor 7 (a także Tymoteusz – 1 Tes 3; 1 Kor 4; Flp 2)
