Znam owce moje

GN 16/2018 |

publikacja 19.04.2018 00:00

Znaczenie obrazu tłumaczy kartka papieru trzymana przez Jezusa. Napisano na niej w języku łacińskim cytat z Ewangelii według św. Jana: „Ego sum pastor bonus, et cognosco oves meas, et cognoscunt Me meae” (Ja jestem dobrym pasterzem i znam owce moje, a moje Mnie znają) (10,14).

Cristóbal García Salmerón Dobry pasterzolej na płótnie, XVII w.Muzeum Prado, Madryt Cristóbal García Salmerón Dobry pasterzolej na płótnie, XVII w.Muzeum Prado, Madryt

Dobry Pasterz został przedstawiony tylko z jedną owcą, którą trzyma na ramionach. Postąpił bowiem zgodnie ze swoimi słowami z Ewangelii według św. Mateusza: „Jeśli kto posiada sto owiec i zabłąka się jedna z nich: czy nie zostawi dziewięćdziesięciu dziewięciu na górach i nie pójdzie szukać tej, która się zabłąkała? A jeśli mu się uda ją odnaleźć, zaprawdę, powiadam wam: cieszy się nią bardziej niż dziewięćdziesięciu dziewięciu tymi, które się nie zabłąkały” (Mt 18,12-13).

Motyw dobrego pasterza był bardzo popularny zwłaszcza w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Nawiązuje bowiem do znanego wówczas powszechnie mitu o greckim herosie Orfeuszu, który zszedł do Hadesu – krainy zmarłych – i powrócił z niego żywy. Orfeusz miał otaczać się zwierzętami, które obłaskawiał grą na lirze. Zszedł do Hadesu, by wyprowadzić stamtąd swą ukochaną – Eurydykę. Natomiast Jezus schodzi po każdego z nas, a owce symbolizują dusze zmarłych wyprowadzone z Otchłani. Skojarzenie z Orfeuszem nawiązuje więc do Zmartwychwstania. Dlatego przedstawienia dobrego pasterza archeolodzy odkrywają dziś najczęściej w katakumbach, starożytnych cmentarzyskach.

W czasach, gdy hiszpański artysta malował swój obraz, motyw dobrego pasterza znów stał się popularny. Jego znaczenie było już jednak inne. Wobec umocnienia się w wielu krajach reformacji wielu ludzi poszukiwało swej religijnej tożsamości. Starania o „sprowadzenie do stada zabłąkanych owiec” nabrały wtedy aktualności.

Obraz znajduje się obecnie w depozycie w madryckim kościele San Ginés.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.