"Powołanie" w Biblii

Ks. Artur Malina

publikacja 16.03.2009 14:05

W opisach powołania pierwszych uczniów inicjatywa zawsze należy do Jezusa.

"Powołanie" w Biblii AUTOR / CC 2.0 Apostołowie

Powołanie
pochodzi od wzywającego do szczególnej misji: w Starym Testamencie Bóg powołuje proroków i królów, a w Nowym Testamencie Jezus ustanawia apostołów. Przyczyną wyboru nie są osobiste zdolności powołanych, nie jest nią też ich gorliwość ani nawet gotowość do poświęceń.

W opisach powołania pierwszych uczniów inicjatywa zawsze należy do Jezusa. Jedyną przyczyną wyboru jest Jego wola. Z szerszego grona uczniów podążających za Nim Jezus powołuje dwunastu i nazywa tych wybranych apostołami, to znaczy posłanymi (w języku greckim apostoloi). W powołaniu pierwszych uczniów, a następnie w ustanowieniu apostołów ujawnia się istotna różnica między wybranymi przez Jezusa a uczniami rabinów. Ci ostatni zawsze sami wybierali swoich nauczycieli, kierując się osobistymi upodobaniami, opiniami środowiska i zdaniem innych autorytetów.

Z osobistego powołania
(”Pójdź za Mną!”), przyjętego całkowicie i bezkompromisowo przez człowieka (”Pozostawiwszy wszystko, poszedł za Nim”). Ewangelie podkreślają tę zależność bycia uczniem od inicjatywy powołującego. Uczniowie nie pojawiają się przed Jezusem z własnej inicjatywy, nie proszą, aby mogli pójść za Nim. Droga za Jezusem nie jest rodzajem spłaty długu wdzięczności za otrzymane dobrodziejstwa, lecz jest całkowicie zależna od Jezusowego wezwania. Prawdopodobnie z tego powodu termin ”uczniowie” (mathetai) nie określa uzdrowionych przez Niego. Wprawdzie o Marii Magdalenie i innych kobietach uzdrowionych przez Jezusa czytamy, że służyły Mu ze swoich dóbr (Łk 8,1-2) i podążały za Nim z Galilei (Mk 15,41). W Ewangeliach nie występuje jednak rodzaj żeński ”uczennica” (w Dz 9,36 nazwana jest tak Tabita). Łukasz podkreśla konieczność bezkompromisowego podążania za Jezusem (Łk 9,57-61). Wymagania względem ucznia Jezusa przewyższają polecenia skierowane do Elizeusza, ponieważ godność Chrystusa przewyższa znaczenie Eliasza (1 Krl 19,19-21).

Naśladowanie
to postawa wymagana od uczniów w ich relacji do Jezusa. Jej znaczenie wykracza poza czysto materialny sens towarzyszenia Mistrzowi. W sensie fizycznym podążają za Nim nie tylko uczniowie. Od samego początku działalności publicznej Jezusa tłumy szły za Nim z powodu Jego sławy, wielu z ciekawości, inni dla spełnienia nadziei mesjańskich, a niektórzy z wdzięczności za uzdrowienie. Ludzie ci towarzyszyli Jezusowi jednak tylko okazyjnie i nie należeli do grona Jego stałych uczniów.
Ewangelie odróżniają tę luźniejszą relację od naśladowania charakteryzującego Jego uczniów. Na określenie pierwszego rodzaju podążania użyte są formy niedokonane czasowników (”chodzili za Nim”), a na oznaczenie stałej relacji pojawiają się formy dokonane (”poszli za Nim”). Stała więź z Jezusem wynika

Powołanie - w sensie teologicznym w Biblii jest zawsze wezwaniem, zaproszeniem. Wzywającym jest Bóg względnie Chrystus, co oznacza wybranie przez Boga i powierzenie misji. Niekiedy Bóg powołuje jednostki do wypełniania specjalnych zadań. Ze Starego Testamentu najbardziej znamy powołanie Mojżesza (Wj 3,4), sędziów (Sdz 3,9), proroków (Jr 1, 5). Szczególnym wezwaniem jest to skierowane do Jezusa (Mt 2, 15). Także możemy spotkać opisy powołania Apostołów przez Chrystusa (Mt 4, 19 i Rz 1, 1).

Jeśli powołanie pojmuje się jako ogólne wezwanie do pokuty i zbawienia, to powołanym przez Boga jest każdy Izraelita i chrześcijanin. Dlatego Izrael i Kościół zwie się zbiorowo „wybranymi” Bożymi (Iz 41, 9) bądź „uczestnikami powołania niebieskiego” (Hbr 3,1).

Wybranie - teologiczny termin biblijny. Podmiotem wyboru jest Bóg, który wybiera wedle swojej woli, suwerennej względem stworzenia. W Starym Testamencie Bóg wybiera lud (Izraela), jego króla (Dawida) i miasto Jerozolimę. Jego wolny wybór nie jest oparty na uprzednich zasługach lub naturalnej wyższości tych, których wybiera; wybrani są jednak powołani do życia zgodnego z wolą Bożą i do bycia Jego sługami. W Nowym Testamencie idea wybrania koncentruje się na Jezusie Chrystusie jako tym, którego Bóg wybrał, aby ostatecznie urzeczywistnić swe zamiary.

Z wybraniem wiąże się pojęcie przeznaczenia, które od wieków budziło wiele kontrowersji i było powodem wielu sporów. Niektórym kojarzyło się z niesprawiedliwym Bogiem. Jednak kluczową przy rozumieniu powyższych pojęć jest suwerenność Boga. Tylko Bóg jest Stwórcą i Tym, który utrzymuje wszystko w istnieniu. On określa wzorce życia i kieruje wszystkie rzeczy do wyznaczonego im celu. Jedynie Bóg jest na tyle mądry, sprawiedliwy i kochający, by postanowić to, co stanie się z jego stworzeniem.