Obraz El Greco „Obnażenie z szat”

Leszek Śliwa

GN 12/2021 |

publikacja 25.03.2021 00:00

Otoczony agresywnymi oprawcami Chrystus jest bardzo spokojny. Spogląda w niebo i duchowo łączy się z Ojcem. Stojące w lewym dolnym rogu trzy Marie z obawą i bólem patrzą na krzyż, który przygotowuje jeden z katów, aby zawiesić na nim skazańca.

Dominikos Theotokopulos, zwany El Greco "Obnażenie z szat", olej na płótnie, 1577–1579, katedra Santa María, Toledo Dominikos Theotokopulos, zwany El Greco "Obnażenie z szat", olej na płótnie, 1577–1579, katedra Santa María, Toledo

Obnażenie z szat to jedna z najrzadziej przedstawianych w sztuce scen pasyjnych. Obraz o tej tematyce zamówili u El Greca 2 lipca 1576 roku kanonicy katedry w Toledo. Uznali oni, że dobrze będzie pasował do zakrystii, pomieszczenia, w którym kapłani ubierają się do Mszy. Oryginalny pomysł doczekał się znakomitej realizacji. Powstał jeden z najlepszych obrazów El Greca, który przyniósł mu wielką sławę i uznanie. Potem artysta namalował jeszcze pięć innych wersji tego samego dzieła, a jego uczniowie kilkanaście kolejnych, tyle było bowiem zamówień na tę kompozycję.

Artysta przedstawił Jezusa w krwistoczerwonym płaszczu, który zaraz zostanie z niego zdarty. Kolor szaty symbolizuje mękę Zbawiciela, sprawia też, że wzrok widza pada przede wszystkim na ten właśnie płaszcz. W górnej części kompozycji kłębią się postaci katów. Kiedy jednak bliżej się przyjrzymy, nie wszyscy mają twarze pełne nienawiści. Są wśród nich ludzie, którzy sprawiają wrażenie, jakby znaleźli się tam przypadkiem albo nawet sprzyjali skazańcowi. Tłum ten symbolizuje grzeszną ludzkość, za którą Jezus oddał życie. Ich reprezentantem jest stojący obok Jezusa setnik Longin, odziany w piękną zbroję. W trakcie egzekucji nawróci się. Już teraz spogląda na nas pełnym zadumy wzrokiem, jakby wzywał do refleksji i nawrócenia.

Maria Magdalena, Matka Jezusa i Maria Kleofasowa stoją na pierwszym planie i swoimi spojrzeniami kierują naszą uwagę na krzyż. Tuż obok jego belki leży kartka, na której artysta umieścił swój podpis.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

TAGI: