XVI NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK A

Dzięki uprzejmości Oficyny Wydawniczej „Vocatio” i Księgarni św. Wojciecha (www.mojeksiazki.pl), które wyraziły zgodę na publikację fragmentów wydawanych przez nie pozycji, przedstawiamy czytelnikom cykl: „Zrozumieć Słowo”. Będziemy starali się ukazywać w nim fragmenty Pisma Świętego przewidziane w Liturgii w kontekście historycznym, kulturowym i teologicznym.
Mamy nadzieję, że pomoże to czytelnikom w pełniejszym przeżywaniu spotkania z Chrystusem podczas Eucharystii oraz w coraz lepszym odczytywaniu skierowanego do nas Słowa Bożego i wprowadzaniu go w życie. Zapraszamy do lektury i refleksji.

XVI NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK A

Czytania mszalne

PIERWSZE CZYTANIE
Dobroć Boga dla ludzi

Czytanie z Księgi Mądrości

Panie, nie ma oprócz Ciebie boga, co ma pieczę nad wszystkim, abyś miał dowodzić, że nie sądzisz niesprawiedliwie.
Podstawą Twojej sprawiedliwości jest Twoja potęga, wszechwładza Twa sprawia, że wszystko oszczędzasz. Moc swą przejawiasz, gdy się nie wierzy w pełnię Twej potęgi, i karzesz zuchwalstwo świadomych. Potęgą władasz, a sądzisz łagodnie i rządzisz nami z wielką oględnością, bo do Ciebie należy moc, gdy zechcesz.
Tak postępując, nauczyłeś lud swój, że sprawiedliwy powinien być dobrym dla ludzi. I wlałeś swoim synom wielką nadzieję, że po występkach dajesz nawrócenie.
Mdr 12,13.16–19

16. ”Podstawą Twojej sprawiedliwości jest Twoja potęga”: Por. Mdr 2,11, gdzie grzesznik powiada, że siła jest dla nich prawem sprawiedliwości. W przeciwieństwie do grzeszników, których słabość i poczucie zagrożenia skłaniają do niesprawiedliwego stosowania siły, jaką posiadają, Bóg, będąc wszechmocnym i przez nikogo nie zagrożonym, nie doświadcza żadnego zaburzenia moralnej równowagi i stąd jest sprawiedliwy, a nawet miłosierny.

17. ”gdy się nie wierzy... i karzesz zuchwalstwo świadomych”: Reminiscencja dotycząca faraona (por. Mdr 12,27; Wj 5,2; 10,16; 14,4.18), prawdziwa także w odniesieniu do każdego.

18. ”Potęgą”: Bożą mocą oraz Jego zdolnością do panowania nad nią.

19. ”tym postępowaniem”: Por. ww. 18 i 20.

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

PSALM RESPONSORYJNY

Refren: Panie, Ty jesteś dobry i łaskawy.

Tyś, Panie, dobry i łaskawy,
pełen łaski dla wszystkich,
którzy Cię wzywają.
Wysłuchaj, Panie, modlitwę moją
i zważ na głos mojej prośby.
Refren.
Przyjdą wszystkie ludy przez Ciebie
stworzone,
i Tobie, Panie, oddadzą pokłon,
będą sławiły Twe imię.
Bo Ty jesteś wielki i czynisz cuda
tylko Ty jesteś Bogiem.
Refren.
Ale Tyś, Panie, Bogiem łaski
i miłosierdzia,
do gniewu nieskory, łagodny
i bardzo wierny
Wejrzyj na mnie
i zmiłuj się nade mną.
Refren.
Ps 86,5–6.9–10.15–16a

Lamentacja jednostki. Dahood i Eaton identyfikują mówcę z królem, którego atakują wrogowie (w. 14).

Struktura:
ww. 1-7 (prośba o Bożą pomoc);
ww. 8-11 (wyrażenie ufności);
ww. 12-13 (dziękczynienie w odpowiedzi na wyrocznię wybawienia);
ww. 14-17 (lamentacja [ww. 14.16] na przemian z wyrazami ufności [ww. 15.17]).

1. ”nędzny i ubogi”: Wystąpienie wyrażeń równoznacznych na napisie królewskim z okresu starożytnego Bliskiego Wschodu potwierdza królewską intepretację Ps 86.

5. ”pełen przebaczenia”:

8. Formuła nieporównywalności, wyrażona albo jako przeczenie („nie ma podobnego") lub jako pytanie retoryczne („któż jest jak?"); por. Wj 8,6; Ps 35,10; 71,19; 77,14 itd.

13-14. Wielkie miłosierdzie Pana „dla mnie" ('ālāy) jest równoważone przez wystąpienie tych, którzy powstali „przeciw mnie" (ālay).

15. Cytowane tutaj wyznanie wiary (Wj 34,6), występuje w Ps 103,8; 111,4; 145,8 i wyrażone jest w formie aluzji w Ps 77,9-10.

17. ”Uczyń dla mnie znak - zapowiedź pomyślności”: Tzn. znak trwania więzi między mówcą (królem?) i Bożym suwerenem. Występowanie lamentacji i ufności w ww. 14-17 ukazuje, że wersety są mikro-kosmosem psalmu w przejściu od lamentacji (ww. 1-7) do ufności (ww. 8-11).

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

 

DRUGIE CZYTANIE
Duch Święty przychodzi z pomocą naszej słabości

Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:
Duch Święty przychodzi z pomocą naszej słabości. Gdy bowiem nie umiemy się modlić tak jak trzeba, sam Duch przyczynia się za nami w błaganiach, których nie można wyrazić słowami. Ten zaś, który przenika serca, zna zamiar Ducha, wie, że przyczynia się za świętymi zgodnie z wolą Bożą.
Rz 8,26–27

26. W judaizmie rozumiano Ducha Świętego raczej jako wyraz Bożej mocy, niż jako odrębny byt osobowy. Podobnie jak Jan (J 14-16), Paweł traktuje Ducha jak byt osobowy (por. 2 Kor 13,14). Nauczyciele żydowscy mówili o uosobionym Bożym miłosierdziu lub aniołach, takich jak Michał, jako orędownikach za ludem przed Bożym tronem. Paweł przypisuje tę rolę Chrystusowi, który siedzi po prawicy Ojca (Rz 8,34) i Jego Duchowi, który mieszka w Jego ludzie (Rz 8,26). Duch uczestniczy tutaj w bólach rodzenia, równie niecierpliwie wyglądając nowego stworzenia jak Boże dzieci

”Duch przychodzi z pomocą naszej słabości”: Trzecie świadectwo nowego życia i chwalebnego przeznaczenia chrześcijan. Ludzkie dążenia obarczone są ryzykiem niepowodzenia z powodu naturalnej słabości ciała, jednak wstawiennictwo Ducha przezwycięża je (hyperentynchanei, „wstawia się ponad i po"). W rezultacie chrześcijanin wypowiada słowa, do wymówienia których nie byłby zdolny bez pomocy Ducha - wsparty jego dynamiczną mocą modli się „Abba, Ojcze" (8,15; Ga 4,6). Wypowiadając taką modlitwę, jest świadomy, że to Duch manifestuje w ten sposób swą obecność w nim.

27. Wszyscy Żydzi zgadzali się, że Bóg przenika ludzkie serca (1 Krl 8,39; 1 Krn 28,9) - obraz ten często pojawia się w Nowym Testamencie, zaś w niektórych późniejszych tekstach rabinackich pełni nawet rolę tytułu Boga („Przenikający Serca").

”Ten zaś, który przenika serca”: Starotestamentowe określenie Boga (1 Sm 16,7; 1 Krl 8,39; Ps 7,11; 17,3; 139,1). Jedynie Bóg zdolny jest pojąć język i zamysł Ducha - zrozumieć wspieraną przez Ducha modlitwę,

”zgodnie z wolą Bożą”: Dosłownie „według Boga". Częścią Bożego planu zbawienia było, że Duch odegra aktywną rolę w dążeniach i modlitwach chrześcijan. Plan ten zostanie pokrótce naszkicowany w ww. 28-30.

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu,
Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :.

ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ
Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.
Ziarnem jest słowo Boże, a siewcą jest Chrystus,
każdy, kto Go znajdzie, będzie żył na wieki.
Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.

EWANGELIA
Przypowieść o chwaście

Słowa Ewangelii według świętego Mateusza

Jezus opowiedział tłumom tę przypowieść:
„Królestwo niebieskie podobne jest do człowieka, który posiał dobre nasienie na swojej roli. Lecz gdy ludzie spali, przyszedł jego nieprzyjaciel, nasiał chwastu między pszenicę i odszedł.
A gdy zboże wyrosło i wypuściło kłosy, wtedy pojawił się i chwast. Słudzy gospodarza przyszli i zapytali go: «Panie, czy nie posiałeś dobrego nasienia na swej roli? Skąd więc się wziął na niej chwast?» Odpowiedział im: «Nieprzyjazny człowiek to sprawił». Rzekli mu słudzy: «Chcesz więc, żebyśmy poszli i zebrali go?» A on im odrzekł: «Nie, byście zbierając chwast nie wyrwali razem z nim i pszenicy. Pozwólcie obojgu róść aż do żniwa; a w czasie żniwa powiem żeńcom: Zbierzcie najpierw chwast i powiążcie go w snopki na spalenie; pszenicę zaś zwieźcie do mego spichlerza»”.
Inną przypowieść im powiedział: „Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gorczycy, które ktoś wziął i posiał na swej roli. Jest ono najmniejsze ze wszystkich nasion, lecz gdy wyrośnie, jest większe od innych jarzyn i staje się drzewem, tak że ptaki przylatują z powietrza i gnieżdżą się na jego gałęziach”.
Powiedział im inną przypowieść: „Królestwo niebieskie podobne jest do zaczynu, który pewna kobieta wzięła i włożyła w trzy miary mąki, aż się wszystko zakwasiło”.
To wszystko mówił Jezus tłumom w przypowieściach, a bez przypowieści nic im nie mówił. Tak miało się spełnić słowo Proroka: „Otworzę usta w przypowieściach, wypowiem rzeczy ukryte od założenia świata”.
Wtedy odprawił tłumy i wrócił do domu. Tam przystąpili do Niego uczniowie i prosili Go: „Wyjaśnij nam przypowieść o chwaście”. On odpowiedział:
„Tym, który sieje dobre nasienie, jest Syn Człowieczy. Rolą jest świat, dobrym nasieniem są synowie królestwa, chwastem zaś synowie Złego. Nieprzyjacielem, który posiał chwast, jest diabeł; żniwem jest koniec świata, a żeńcami są aniołowie.
Jak więc zbiera się chwast i spala ogniem, tak będzie przy końcu świata. Syn Człowieczy pośle aniołów swoich: ci zbiorą z Jego królestwa wszystkie zgorszenia i tych, którzy dopuszczają się nieprawości, i wrzucą ich w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. Wtedy sprawiedliwi jaśnieć będą jak słońce w królestwie Ojca swego.
Kto ma uszy, niechaj słucha”.
Mt 13,24-43

Przypowieść o kakolu i pszenicy (13,24-30).

W tradycyjnym ujęciu przypowieść ta nie posiada odpowiedników; obecnie coraz szerzej uznaje się ją za Mateuszową przeróbkę Mk 4,26-29, przypowieści o ziarnie wzrastającym w ukryciu. Mateusz nie tylko uaktualnił przypowieść dla potrzeb swej wspólnoty, ale też uzupełnił ją rozwiniętym wyjaśnieniem alegorycznym (ww. 36-43). Przypowieść ta jako pierwsza w tak bezpośredni sposób porusza temat królestwa (por. w. 19). Również pozostałe pięć przypowieści nawiązuje do tego tematu.

Zamożni właściciele ziemscy posiadali większość obszarów cesarstwa rzymskiego. Na ich włościach pracowali wolni chłopi lub niewolnicy - ich sytuacja była zbliżona (z tą różnicą, że niewolnicy mogli być również bici i sprzedawani przez swoich właścicieli). Wielu słuchaczy Jezusa (Mt 13,34) było takimi wieśniakami, pracującymi w wielkich gospodarstwach rolnych, dlatego mogli pojąć trudność opisanej przez Niego sytuacji.

24. Słowa „królestwo niebieskie podobne jest do człowieka..." nie oznaczają, że zostało ono porównane jedynie do człowieka. Przypowieści rabinów rozpoczynały się zwykle słowami: „Do czego można to przyrównać?" lub „Jest to podobne do..." W przypowieściach tych zwrot ten oznacza, że przedmiot zostanie wyjaśniony za pomocą pełnej analogii, która po tych słowach nastąpi, nie zaś jedynie za pomocą następnego słowa.

”człowieka”: W w. 27 okazuje się on „gospodarzem" posiadającym „sługi". Słudzy są oburzeni, że na roli pojawiły się chwasty. [Chwast ten to zizanion, pol. życica, trawa imitująca zboża - M.W.]

25-27. Najbardziej podstawowym składnikiem jadłospisu mieszkańców Palestyny (jadłospisu starożytnych w ogólności) był chleb. Pszenica odgrywała z tego powodu bardzo ważną rolę. Jednak trujący chwast, rodzaj rajgrasu zwanego życicą (słowo zwykle tłumaczone jako „chwasty"), w początkowej fazie wzrostu swoim wyglądem przypominał pszenicę i można go było od niej odróżnić dopiero po pojawieniu się kłosów.

28-29. Pola były zwykle odchwaszczane na wiosnę, jeśli jednak chwasty zostały wykryte zbyt późno - tak jak tutaj - wyrywając je można było uszkodzić pszenice. Gdy jednak w pełni dojrzały, żniwiarze mogli obcinać pszenice tuż poniżej kłosów, pozostawiając niższe chwasty, by je później usunąć.

30. Chociaż Palestyna w I w. po Chr. był niewątpliwie bardziej zalesiona niż w czasach późniejszych, wiele dawnych lasów zostało już wyciętych, dlatego materiał opałowy nie mógł być marnotrawiony. Po wyschnięciu chwasty przynajmniej na coś się zdawały - dostarczały paliwa dla ognia.

”Pozwólcie obojgu róść aż do żniwa”: Główna myśl odpowiedzi: wskazana jest cierpliwość i tolerancja aż do ostatecznego oddzielenia. Czterokrotne użycie czasownika „zebrać" wskazuje, że przypowieść łączy się pośrednio z tematem wspólnoty. Na temat zastosowania zob. ww. 36-43.

Przypowieść o ziarnku gorczycy i o zaczynie (13,31-33).

Zob. Mk 4,30-32; Łk 13,18-21. Połączone przypowieści (w Mt i Łk) - jedna opowiadająca o mężczyźnie, druga o kobiecie - odzwierciedlają sprawiedliwe traktowanie obydwu płci przez Jezusa. Z punktu widzenia krytyki źródeł sytuacja jest bardziej złożona: pierwsza przypowieść zachowała się w wersji Markowej i w Q; druga przetrwała wyłącznie w Q. Mateusz czerpie materiał z obydwu źródeł. 31-32. Główną myślą przypowieści o ziarnku gorczycy jest nagłe, zdumiewające przejście królestwa ze stanu niewidzialnego do pełnego rozkwitu i uniwersalnego zasięgu, obejmującego wszystkich swym zaproszeniem. Werset 32 zawiera aluzję do Ps 104,12; Dn 4,9.12.18.21.22; Ez 17,22-24; 31,2-9.

Główną myślą obydwu przypowieści jest to, że potężne królestwo, na którego nadejście wszyscy oczekiwali, może mieć niepozorne początki, które sprowadzają się do Jezusa i Jego 'uczniów.

31-32. Uczeni w dalszym ciągu dyskutują, do jakiego gatunku roślin odnosi się określenie „ziarnko gorczycy". Mimo to nie jest ono na pewno najmniejszym z ziaren znanych słuchaczom Jezusa (ziarnko storczyka jest od niego mniejsze). Chodzi o to, że ziarnko gorczycy było uważane za bardzo małe, a mimo to wyrastał z niego duży krzew. Gorczyca rosnąca na brzegu Jeziora Galilejskiego osiągała 3 m, niekiedy nawet 5 m wysokości. Zwykle jednak miała około 1,5 m. Ponieważ co roku odrastała, ptaki nie mogły budować w niej gniazd, w okresie gniazdowania wczesną wiosną. Hiperbola, jaką posługuje się Jezus w odniesieniu do najlepszego znanego przykładu wzrostu od małego ziarnka do dużego krzewu, nie zmienia sensu głównej myśli - królestwo może rozpocząć się w sposób niezauważalny, jednak osiągnie punkt kulminacyjny w chwale.
Nawet jeśli ptaki nie mogły zakładać gniazd na krzewie gorczycy, mogły na nim siadywać (termin, którego Mateusz tutaj używa, był czasami stosowany w tym znaczeniu). Mateuszowy język zawiera aluzję do fragmentu Dn 4,12, opowiadającego o świetności królestwa należącego do innego władcy. Z dostępnych źródeł wynika, że palestyński obyczaj nakazywał łączenie ziarnka gorczycy raczej z polami, niż ogrodami. Można zatem przeciwstawić Mt 13,31 fragmentowi Łk 13,19 - każda wersja przypowieści dostosowana jest do wyobrażeń jej odbiorców.

33. W rzymskich miastach istniały piekarnie, obraz, który się tutaj pojawia, nawiązuje do sytuacji galilejskiej wieśniaczki. Zaczyn lub kwas był dodawany do ciasta. Trzy miary, około czterdziestu litrów, stanowiły maksymalną ilość mąki, z której kobieta mogła przygotować ciasto - upieczony z niego chleb wystarczyłby do nakarmienia stu osób.

”do zaczynu, który pewna kobieta wzięła”: Czynność ta była powszechnie znana w czasach gdy przywilejem kobiety, zajmującej się głównie domem, było ugniatanie ciasta na chleb dla całej rodziny i przygotowywanie zaczynu przez dodawanie do niego odrobiny kwasu. Jezus sięga po ten przykład, by wskazać na niezwykły wpływ, jaki małe wydarzenia wywierają na całe społeczeństwo, oraz na Boży plan w niedostrzegalny sposób zmierzający do realizacji. W żydowskiej tradycji kwas symbolizował zwykle zło, podatność lub skłonność do grzechu tkwiącą w jednostce; nawiązywał do symboliki swat Paschy jako Święta Przaśników (Wj 12,19; 13,7; Pwt 16,3; 1 Kor 5,6-8). Jezus mówi tutaj o kwasie w znaczeniu pozytywnym, jako symbolu mocy Bożej. Drugie znaczenie przypowieści wskazuje, iż można dostrzec obecność i działanie Boga w sprawach codziennych, jeśli tylko przyglądać się im uważnie.

Nauczanie w przypowieściach (13,34-35).
Zob. Mk 4,33-34.

Zob. komentarz do Mt 13,10-13. Mateusz cytuje Ps 72,2, w którym psalmista opisuje swoją wiedzę w tradycyjnych kategoriach hebrajskiej literatury mądrościowej, w dalszej części psalmu wymienia jej elementy: dzieje wierności Boga, Jego zbawcze dzieła i bunt Jego ludu.

34. ”w przypowieściach”: Werset ma niemal poetycki charakter, ujawniający się w starannie wyważonej strukturze opartej na paralelizmie antytetycznym. Mateusz daje do zrozumienia, że Jezus nie musi wyjaśniać wszystkiego swoim uczniom, ponieważ przeważnie rozumieją jego naukę (kontrast między w. 36 a ww. 51,52).

35. ”miało się spełnić”: Kolejny cytat wypełnienia, tym razem z Ps 78,2, by wyjaśnić dlaczego Jezus, Syn Dawida, nauczał w przypowieściach. Pierwsza strofa wiernie oddaje brzmienie LXX, druga („wypowiem rzeczy ukryte od założenia świata") to swobodna wypowiedź nawiązująca do idei ukrytego, tajemniczego królestwa zawartej w ww. 10-17. Mateusz wskazuje, że Jezus posiada szczególny dostęp do Bożych myśli. Tekst pełni rolę cezury przerywającej serię przypowieści i zachęcającej słuchaczy do zastanowienia się nad tym, co do tej pory usłyszeli.

Wyjaśnienie przypowieści o kąkolu (13,36-43).

Wyjaśniając znaczenie licznych alegorycznych szczegółów Mateusz odsłania znaczenie ww. 24-30. W ww. 37-39 podaje w formie statycznej eschatologiczne odpowiedniki siedmiu elementów przypowieści o chwaście. W drugiej części wyjaśnienia (ww. 40-43) w dynamiczny sposób przedstawia sąd ostateczny i oddzielenie „tych, którzy dopuszczają się nieprawości" (dosłownie, którzy popełniają bezprawie) od „sprawiedliwych", jakie się wówczas dokona.

Różne grupy żydowskie, np. esseńczycy, oddzielały się od głównego nurtu judaizmu, dążąc do pełniejszego przestrzegania czystości rytualnej. Wszyscy zgadzali się jednak, że jedynie Bóg zna serce każdego człowieka. Jedynie na końcu, w dniu sądu, będzie można skutecznie oddzielić sprawiedliwych od nieprawych. W innych tekstach (np. Ezd 4,30-32; 2 Barucha 70,2; zob. Iz 32,13-15; Jr 31,27-28; Oz 2,21-23; 6,11) żniwa są symbolem końca czasów; pisma żydowskie porównują niekiedy piekło do rozpalonego pieca (1 Hen 54,6; w niektórych rękopisach w 98,3; 4 Ezd 7,36). Inne teksty żydowskie opisują również sprawiedliwych, jaśniejących chwałą w przyszłym królestwie.

38. ”Rolą jest świat”: W tym kontekście słowo kosmos odnosi się do świata ludzi, ludzkości.

”Złego”: Personifikacja zła, podobnie jak w 5,37; 6,13; 13,19; w następnym wersecie zło zostanie nazwane „diabłem".

41. ”Jego królestwa”: W przeszłości wskazywano na te słowa jako podstawę rozróżnienia między królestwem Syna (obecnym Kościołem) a królestwem Bożym, wydaje się ono jednak nieuzasadnione. Królestwo Boże zostało przekazane Synowi Człowieczemu i to on zaprowadzi je na ziemi w całej pełni „przy końcu świata" (ww. 39,40).

42. ”piec rozpalony”: Określenie jakości, odpowiednik „pieca ognistego". Mateusz, tutaj i w 25,31-45, używa apokaliptycznej wizji piekła do celów duszpasterskich,

”płacz i zgrzytanie zębów”: Słowa te pełnią u Mateusza rolę frazesu (8,12; 13,50; 24,51; 25,30); por. Łk 13,28.

43. ”Wtedy sprawiedliwi”: Radosne powtórzenie Dn 12,3; jednak z kilkoma ważnymi zmianami: jaśnieć będą „sprawiedliwi", nie zaś „mądrzy"; zaś miejscem, -w którym będą jaśnieć, będzie „królestwo". Szczegóły nie powinny jednak przesłonić głównej myśli przypowieści: królestwo Boże na ziemi jest ciałem złożonym zarówno ze świętych i grzeszników, aż do czasu ostatecznego przesiania przez Bożych wysłanników. Dlatego konieczna jest cierpliwość, tolerancja i wytrwałość. Nikt nie powinien uzurpować sobie prawa do Bożego sądu. Pozornie pogląd ten był powszechnie podzielany, odbiega jednak od Pawiowego wyobrażenia Kościoła jako zgromadzenia „świętych" -poglądu, który późniejszych teologów doprowadził do wniosku, że prawdziwy Kościół jest niewidzialny, podczas gdy inni podkreślali jego widzialny charakter. Próby purytan zmierzające do wykluczenia ze swego grona wszystkich grzeszników kończyły się zwykle małymi izolowanymi wspólnotami, które przeważnie istniały jedynie krótki czas. Pogląd Mateusza zachęca przede wszystkim do bycia przygotowanym na sąd i do chronienia wspólnoty wierzących przed oskarżeniami o obłudę. Problem związany z takim stanowiskiem polega na możliwości przekształcenia go w postawę: w sprawie szerzącego się zła nie można niczego uczynić; w takiej sytuacji jedyną postawą może stać się bierna obojętność. Nie jest to jednak całą prawdą. Chwasty pozostawione bez nadzoru mogą zdusić zboże (w. 7), dlatego należy je kontrolować, jeśli nie można ich całkowicie wyeliminować. Kościół wymaga stałego reformowania i pozytywnych działań, w tym dążenia do świętości, należy jednak unikać nierealistycznego puryzmu. Jest to trudna do osiągnięcia, lecz konieczna równowaga. Jedna przypowieść nie może wyrazić wszystkiego. Przypowieść o sieci (ww. 47-50) wskazuje na tę samą myśl: że królestwo jest niejednorodne; potrzeba cierpliwości i konieczne jest pozostawienie przesiania Bogu.

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu,
Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :.