Przekłady nowożytne

Po niezwykle bogatym ”złotym okresie Biblii polskiej” nastąpiła długa przerwa
w tłumaczeniach Biblii na język polski. Wydawane były głównie rewizje istniejących przekładów. Dopiero pod koniec XIX wieku zaczęto przejawiać coraz większe zapotrzebowanie na nowe przekłady Biblii, uwzględniające język współczesny. Poważne próby podjęto po II wojnie światowej. Dla upowszechnienia i coraz lepszego zrozumienia Biblii dokonano wielu bardzo wartościowych przekładów.

Lata 40 i 50 - przekłady Nowego Testamentu z języka greckiego F. Gryglewicza i S. Kowalskiego oraz E. Dąbrowskiego z łacińskiej Wulgaty.

Biblia Tysiąclecia (inaczej zwana Tysiąclatką lub Biblią Tyniecką) wydana została w związku z obchodami Tysiąclecia Chrztu Polski. Przekładu z języków oryginalnych (krytyczne wydania tekstu greckiego i hebrajskiego) dokonali benedyktyni z Tyńca pod kierownictwem o. Augustyna Jankowskiego OSB.
Biblia Tysiąclecia jest oficjalnym tłumaczeniem liturgicznym Kościoła katolickiego w Polsce.
Kolejne wydania ukazały się w latach: 1965; 1971; 1976; 1983; 2002. Wykorzystując osiągnięcia i rozwój poszczególnych dyscyplin biblistyki, w każdym z kolejnych wydań wprowadzono zmiany poprawiające jakość przekładu. Biblię Tysiąclecia udostępniono także w Internecie.

Biblia Poznańska to współczesny przekład Pisma Św. z języków oryginalnych. Inicjatorem i kierownikiem zespołu redakcyjnego był ks. prof. A. Klawek. Tłumaczenia Starego Testamentu dokonano pod kierownictwem ks. M. Petera, a Nowego Testamentu pod kierownictwem ks. M. Wolniewicza. Posiada bardzo szczegółowe i obszerne objaśnienia i komentarze. Nie zawiera odnośników do zbliżonych wersetów. Pierwsze wydania były trzytomowe, następne (poprzez rozbicie tomu II) czterotomowe.

Biblia Warszawsko-Praska (Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia rodzinna). Przekład jest efektem 35 letniej pracy ks. bp. Kazimierza Romaniuka. Oceniany jest jako najbardziej zrozumiały polski przekład współczesny, dokonany z języków oryginalnych. Tytuł tłumaczenia nawiązuje do objęcia przez bp. Romaniuka diecezji Warszawsko – Praskiej. Nowy Testament ukazał się w roku 1976 a przekład całej Biblii w roku 1997.

Biblia Lubelska, przekład z języków oryginalnych, ukazuje się cyklicznie w formie zeszytów. Od roku 1995 ukazało się ich ponad 20 i obejmują tłumaczenia Ewangelii, listów św. Pawła oraz częściowo Stary Testament. Zeszyty zawierają również komentarze
i omówienia tekstów biblijnych.

Nowy Testament, Przekład na Wielki Jubileusz Roku 2000 - tłumaczenie napisane przez prof. R. Popowskiego, ukazało się w roku 2000, w ramach Prymasowskiej Serii Biblijnej. Tłumaczenie wyróżnia się ciągłym tekstem wszystkich ksiąg Nowego Testamentu.

Biblia Paulistów – przekład Pisma Świętego z języków oryginalnych, dokonany przez biblistów Towarzystwa św. Pawła, przy współpracy zaproszonych polonistów. Prace rozpoczęto w roku 1996 a w roku 2005 wydano Nowy Testament i Księgę Psalmów. Przekład opatrzono wstępami i komentarzami oraz zastosowano odnośniki do powiązanych fragmentów i przypisy. Dodatkową zaletą jest słownik z objaśnieniami najważniejszych pojęć (96) oraz tabele chronologiczne i mapki. Tekst nie zawiera archaizmów, jest zrozumiały dla współczesnego człowieka, jednocześnie zachowuje wierność wobec oryginału. Niektóre nowatorskie formy zmieniające brzmienie znanych tekstów (np. Modlitwa Pańska) wywołały kontrowersje. Przekład mimo to zyskał akceptację władz kościelnych. Oczekiwane jest wydanie pełnego przekładu Starego i Nowego Testamentu.

Biblia Jerozolimska – polskie wydanie Biblii Jerozolimskiej ukazało się w 2006 r. Nie tłumaczono samego tekstu Biblii, wykorzystując V wydanie Biblii Tysiąclecia. Przetłumaczone zostały wprowadzenia, przypisy i marginalia (na podstawie La Bible de Jerusalem, Paris 1996). Wydawnictwo zaopatrzono w mapy, tablice chronologiczne, tablice miar i monet, objaśnienia do kalendarzy biblijnych. Słowo wstępne zredagował Prymas Polski.

Biblia Warszawska, tzw. Brytyjka, to współczesne protestanckie tłumaczenie Starego Testamentu (39 Ksiąg) i Nowego Testamentu (27 Ksiąg) z języków oryginalnych.
W niektórych wersjach na końcu Starego Testamentu umieszczono apokryfy (księgi deuterokanoniczne). Biblia została wydana przez Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne w1975 roku, a prace nad tłumaczeniem trwały 25 lat. Biblia Warszawska jest używana przez Kościoły protestanckie podczas nabożeństw.

Nowa Biblia Gdańska – przekład protestancki, dokonany na podstawie Biblii Gdańskiej. Pracom patronuje Śląskie Towarzystwo Biblijne. W roku 2007 ukazał się Nowy Testament oraz niektóre ksiegi Starego Testamentu. Prace są kontynuowane.

Biblia Ekumeniczna (Pismo Święte Nowego Testamentu). Prace nad tłumaczeniem trwały 6 lat. Uczestniczyli w nich tłumacze z siedmiu Kościołów, a w konsultacjach uczestniczyło jedenaście Kościołów. Biblię wydało w 2001 roku Towarzystwo Biblijne w Polsce. Kolejne edycje ukazują się zarówno z Księgą Psalmów jak i bez niej. Księgę Psalmów w tłumaczeniu ekumenicznym wydano również oddzielnie w 2003 roku. Biblia posiada wstęp do całego wydania, wstępy do poszczególnych ksiąg, odnośniki do miejsc paralelnych oraz przypisy i wyjaśnienia słów. Nie posiada komentarzy teologicznych. Biblia została zatwierdzona przez Kościoły Chrześcijańskie, a dostojnicy kościelni (w imieniu Kościoła Katolickiego Prymas J. Glemp) opatrzyli ją słowem wstępnym.

Dokonano również przekładów literackich. Największym uznaniem biblistów cieszą się tłumaczenia Czesława Miłosza (zebrane i wydane w całości w 2003 r.) oraz Romana Brandstaettera (wydawane w latach 1964-1986). Cenione są przede wszystkim za walory językowe.

------------------

Źródła:

natan.pl :.

casimir.kuczaj.free.fr :.

biblijna.strona.pl :.

pismoswiete.pl :.

swiatbiblii.com :.

ks. Tomasz Jelonek “Biblia w kulturze świata”