Koniec świata

4. Kara i nagroda w dniu sądu

W 2 Tes 1,8-9 Apostoł opisuje sąd. Według Starego Testamentu sam Bóg będzie sądził Izraela, narody pogańskie i grzeszników (Oz 9, 7). Kara będzie odpłatą za obrazy dokonane wobec Boga. W literaturze judaistycznej ucisk spra­wiedliwych skończy się dopiero wówczas, gdy Bóg stanie w ich obronie podczas sądu ostatecznego.

Już w Starym Testamencie pojawia się myśl o sądzie związanym z dniem Pańskim (Am 5, 18). W czasach proroka Izrael pokładał zbytnią ufność w swo­ich przywilejach jako naród wybrany i oczekiwał interwencji Boga, która przy­niesie mu jedynie korzyści. W odpowiedzi prorok kreśli inną koncepcję dnia Pańskiego. Będzie to czas gniewu przeciw Izraelowi, który trwa niezmiennie w grzechu (por. także Iz 2,6-21; So 1,15; Jr 30,5-7; Ez 22,24; Lm 2,22; 5,18-20). Jednak jeszcze w czasach niewoli babilońskiej dzień Pański stał się przedmiotem nadziei. Gniew Boży skieruje się - tak się spodziewano - przeciw wszystkim wrogom Izraela, którzy go uciskają: przeciw Babilonowi (Iz 13, 6. 9; Jr 50, 27; 51, 2), Egiptowi (Iz 19, 16; Ez 30, 2), Filistei (Jr 47, 4), Edomowi (Iz 34, 8; 63, 4). Będzie to więc dzień odnowienia Izraela. Z czasem nabiera coraz bardziej wymiaru uniwersalistycznego (Iz 26,20-27; 33,10-16) i staje się dniem gniewu, który zapewni triumf sprawiedliwym, a upadek grzesznikom (Ml 3,19-23; Prz 11,4).

W Starym Testamencie związany jest z Bogiem, a natomiast w Nowym Te­stamencie z Jezusem. Autorzy Nowego Testamentu przedstawiają go w różny sposób. Dla św. Łukasza będzie to dzień objawienia Syna Człowieczego (Łk 17,30), dla św. Mateusza dzień sądu (Mt 10, 15) i ucisku (Mt 24, 19. 29). W póź­niejszych listach Paweł pisze nie tylko o dniu Pańskim, ale także o dniu Pana naszego Jezusa Chrystusa (1 Kor 1,8), dniu Pana naszego Jezusa (2 Kor 1,14), dniu gniewu (Rz 2, 5), dniu Chrystusa (Flp 1,6.10). Akcentuje nie tylko aspekt triumfalistyczny, obecny w popularnych oczekiwaniach, ale także aspekt zbaw­czy i potępienia.

Według Ewangelii i Dziejów Apostolskich sędzią będzie Chrystus (Mt 7,22-23; 13,41-42; 16,27; 25,31-46; J 5,22.27; Dz 10,42; 17,31). Natomiast w listach Pawła brak jednolitej wypowiedzi na ten temat. W 1 Tes 3,13 Apostoł przed­stawia Boga jako przewodniczącego trybunału w czasie paruzji Chrystusa (por. także Rz 12,19; Hbr 10,30). Zaś według Rz 14,10 będzie to trybunał Boga, ale według tego samego listu (Rz 2,16) Bóg będzie sądził przez Jezusa Chrystusa ukryte czyny ludzkie. Natomiast według 2 Kor 5,10 ludzie staną przed trybuna­łem Chrystusa. Podobnie jest w 2 Tes 1,8. Centralny akt objawienia się Jezusa polegać będzie na tym, że wymierzy karę.

4.1. Dzień kary

Autor 2 Tes zapowiada dzień kary. Wykorzystuje opisy starotestamentalne do­tyczące teofanii (2 Tes 1,8-9) i wspomina o płomienistym ogniu. Widać tutaj silny wpływ tekstów starotestamentalnych, np. opowiadania o płonącym krzewie (Wj 3,2; 19,18) oraz opisu sądu z Iz 66,15 (por. także Iz 29,6; Dn 7,9; Jl 2,5). Ogień jest symbolem oczyszczającego sądu w dniu Pańskim (Ml 3,2-3). Apostoł nie pisze nigdy o piekle ognistym (por. natomiast Mt 5, 22. 29. 30; 10,28; 18,9; 23,15; Mk 9,43. 45. 47; Łk 12,5). Ale w 1 Kor 3,13.15 ogień jest rodzajem mocy oczyszczającej i oddzielającej dobro od zła. W omawianym tekście podkreśla ma­jestat Chrystusa. Ogień jest w takim razie symbolem gniewu Bożego, podobnie jak w tekstach prorockich, który obróci się przeciw niewierzącym i złym.