ODPOWIEDZI

OMÓWIENIE TRZECIEJ TURY

Pytanie 1 (15) (7 pkt.)

Proszę wymienić trzy (w sumie) przypadające w 2005 i 2006 roku okrągłe (czyli z zerem na końcu) rocznice ważnych wydarzeń związanych z Pismem Świętym, jego tłumaczeniem, interpretacją itp - w tym jedną ponad tysiącletnią. ODPOWIEDŹ: 1760 rocznica – ukończenia Hekspali przez Orygenesa, [red - rozpoczął 228 r. w Aleksandrii a zakończył 245 r. w Cezarei Palest. „Biblia hexapla” to główne dzieło Orygenesa z zakresu krytyki tekstu biblijnego (ok. 50 tomów), które porównuje różne greckie tłumaczenia Biblii z tekstem hebrajskim. Heksapla zestawia w 6 kolumnach: - tekst hebrajski w piśmie kwadratowym - tekst hebrajski w transkrypcji greckiej z greckimi tłumaczeniami: - Akwilli - Symmacha - Septuagintę - Teodocjona (za EK)] 1620 rocznica – poprawienia przez św. Hieronima Psałterza w oparciu o Heksaplę Orygenesa 1600 rocznica - listu „Consulenti tibi” do biskupa Tuluzy Eksuperiusza (20.02.405 r.), gdzie wymienione są księgi które należy przyjąć do kanonu. papieża Innocentego I w 405 roku określającego listę 46 ksiąg ST i 27 NT. ZOBACZ :. 1600 rocznica – powstania Wulgaty, czyli przekładu Biblii na łacinę dokonanego przez św. Hieronima w latach 382-405 (lub 406 - wg. innych źródeł) na zlecenie papieża Damazago I. 1110 rocznica - powstania Kodeksu Kairskiego (895 r.) 1090 rocznica - powstania Kodeksu Petersburskiego (916 r.) 800 rocznica - podziału Starego i Nowego Testamentu na rozdziały, którego dokonał S. Langton w 1206 roku. 550 rocznica - wydania w 1456 r. przez Gutenberga Biblii - Wulgaty 490 rocznica - wydania drukiem w 1516 roku przez Erazma z Rotterdamu greckiego tekstu NT. Jego pierwsze wydanie było dwujęzyczne; obok kolumny z tekstem greckim znajdowała się kolumna z jego własnym tłumaczeniem z greki na łacinę 490 rocznica - druku Ewangelii Janowej w j. polskim (1516 r.) [(fragmentu tylko – początku). Wcześniej pierwszym większym drukowanym tekstem biblijnym w języku polskim (poza Psalmami) był przekład Księgi Koheleta pióra Hieronima z Wielunia (1522 r.)] 460 rocznica – IV Sesji XIX Soboru Trydenckiego (1545-1563) - Dekret I. Przyjęcie Pisma św. i Tradycji - ZOBACZ :. - Dekret II. Przyjęcie Wulgaty i zasady interpretacji Pisma św. - ZOBACZ :. 450 rocznica - wydania pierwszego polskiego katolickiego przekładu NT. w drukarni Scharffenbergów w Krakowie, przypisywanego Marcinowi Bielskiemu. (1556 r.) [w ramach dopowiedzenia – pierwszy drukowany ewangelicki przekład NT był pióra luteranina Stanisława Murzynowskiego; ukazał się w Królewcu, w drukarni Jana Seklucjana (1551-1553)] 170 rocznica - odkrycia Psałterza Floriańskiego (1825 r.) ZOBACZ :. 100 rocznica - wydania w roku 1906 w Niemczech przez hebraistę Rudolf Kitel`a pierwszego wydania oczyszczonego przez siebie tekstu hebrajskiego, zatytułowanego Biblia Hebraica. W swym dziele, co szczególnie cenne, zestawił aparat krytyczny tekstu masoreckiego. 40 rocznica: - ogłoszenia Konstytucji Dogmatycznej o Objawieniu Bożym "Dei Verbum" - (18 listopad 1965) ZOBACZ :. - wydania Biblia Tysiąclecia (1965 Poznań) 30 rocznica: - wydania Biblii Poznańskiej (1973-1975). 10 rocznica: - w 1996 roku A. Samardan i ks. J. Flis opracowują Konkordancję do Biblii Tysiąclecia (wersja na dyskietkach) - "Biblia Poznańska" emituje osobne wydanie Nowego Testamentu Niezaliczone (m.in.): 1910 rocznica - w roku 96 powstał "Pierwszy list" papieża Klemensa I, mówiący o tym, że powstające wtedy księgi (później znajdujące się w Nowym Testamencie) są przedmiotem czci na równi z księgami Starego Testamentu [Encyklopedia Katolicka – powstał prawdopodobnie ok. 96-98 r Encyklopedia Biblijna – został napisany na przełomie I/II w.] 1680 rocznica - powstania w 325 r. najstarszego pełnego tekstu Nowego Testamentu (Kodeksu Synajskiego). Uważa się, że Codex Sinaiticus jest jedną z 50 kopii Biblii dokonanych na zlecenie Cesarza Konstantyna, po przyjęciu przez niego chrześcijaństwa; [KKB, EB, PEB, PpB – połowa IV w.] 1120 rocznica - śmierci św. Metodego (+ 885), który wraz ze św. Cyrylem przetłumaczyli Pismo św. na język starocerkiewnosłowiański [Trudno jest zaliczyć śmierć św. Metodego do wydarzeń bezpośrednio związanych z Pismem Świętym] 1000 rocznica - X wiek naszej ery Peszita - starożytne przekłady biblijne [„Rocznica” zbyt ogólna] Ekumeniczne Święto Biblii, czyli nabożeństwo biblijne odprawione przez duchownych różnych wyznań, rozpoczęło drugi dzień VI Zjazdu Gnieźnieńskiego. [Trudno to nazwać rocznicą czegokolwiek]

Pytanie 2 (16) (6 pkt.) Jak się nazywali: a) ostatni król królestwa Izraelskiego b) ostatni król królestwa Judzkiego c) ostatni władca żydowski noszący tytuł "króla" ODPOWIEDŹ: a) Ozeasz b) Sedecjasz c) Herod Agryppa II (28 – ok.100 r.)

Niektóre osoby miały problem z tym pytaniem twierdząc, że jest niejednoznaczne i podając kilka możliwych odpowiedzi. Tymczasem w zamyśle było ono tak sformułowane, aby owych niejasności uniknąć. Rzeczywiście bowiem można by mieć wątpliwości przy pytaniu: „Kto był ostatnim królem żydowskim?” co do tego, czy chodzi o króla prawowitego – z pokolenia Dawida np., namaszczonego przez proroka itp. Jednakże zwrot >>noszący tytuł "króla"<< powinien te wątpliwości rozwiać gdyż, jak się wydaje, wyraźnie sugeruje, że chodzi o osobę noszącą ten tytuł niezależnie od tego czy był on uznawany przez wszystkich czy nie. Agryppa II był królem – wprawdzie nie odziedziczył tytułu zaraz po śmierci ojca w 44 r. (m.in. dlatego, że miał wówczas kilkanaście lat), ale najpierw w 48 r. został ustanowiony królem Chalkis, a w 53 r. – tetrarchii Filipa i Lizaniasza. W 51 r. uzyskał przywilej ustanawiania arcykapłanów dla świątyni jerozolimskiej. Ponadto od Nerona otrzymał znaczne obszary Galilei i Perei. Uznawany jest za ostatniego władcę z dynastii herodiańskiej. Królem jest tytułowany również w Piśmie Świętym – zarówno w tekście jak i w przypisach (np. BT, Grecko-polski NT wydanie interlinearne, najnowszy przekład NT i Psalmów) Natomiast jeśli chodzi o określenie „władca żydowski” – otóż Idumejczycy zostali siłą nawróceni na judaizm przez Jana Hirkana (134-104 r. przed Chr.) tak więc w ten sposób rodzina Heroda, przynajmniej formalnie, ale jednak stała się rodziną żydowską. [Za: EK, KKB, EB, PEB]

Pytanie 3 (17) (5 pkt.) Podaj dwie nazwy krainy, z której pochodził Herod Wielki. ODPOWIEDŹ: Idumea i Edom

Pytanie 4 (18) (4 pkt.) Którą księgę Starego Testamentu określa się czasem mianem "apokalipsy" ? ODPOWIEDŹ: Księgę Daniela - inne np. Izajasza, zawierają wprawdzie fragmenty zwane apokalipsami, ale w stosunku do całej księgi takiego określenia się raczej nie spotyka

Pytanie 5 (19) (3 pkt.) Gdzie najpierw, a gdzie później pochowano króla Saula? ODPOWIEDŹ: Króla Saula pochowano najpierw pod tamaryszkiem w Jabesz, w Gileadzie (1 Sm 31, 11-13); a następnie w Krainie Beniamina w Sealm, w grobie jego ojca Kisza (2 Sm 21, 12-14).

Pytanie 6 (20) (2 pkt.) Podaj dwie nazwy góry, na której Mojżesz otrzymał od Boga przykazania. ODPOWIEDŹ:. Synaj i Horeb

Pytanie 7 (21) (1 pkt.) Gdzie po raz pierwszy nazwano uczniów Chrystusa chrześcijanami? ODPOWIEDŹ: w Antiochii Syryjskiej