3. Powracający Pan

Wielkim kapitałem człowieka jest jego życie. Każdy otrzymuje ten talent na określony czas! Czas to również talent, który trzeba dobrze spożytkować. Chrześcijanin otrzymuje ponadto dary słowa Bożego, sakramentów św. i wspólnotę Kościoła. Wszystko to stanowi "kapitał", który można rozwinąć albo zmarnotrawić. Powierzony kapitał świadczy o wielkim zaufaniu do człowieka, który przecież "został stworzony na obraz Boga" (Rdz 9,6; 1 Kor 15,49).

Czytaj!
Mt 25, 14-30

Podobnie też [jest z królestwem niebieskim] jak z pewnym człowiekiem, który mając się udać w podróż, przywołał swoje sługi i przekazał im swój majątek. Jednemu dał pięć talentów, drugiemu dwa, trzeciemu jeden, każdemu według jego zdolności, i odjechał. Zaraz ten, który otrzymał pięć talentów, poszedł, puścił je w obieg i zyskał drugie pięć. Tak samo i ten, który dwa [otrzymał]; on również zyskał drugie dwa. Ten zaś, który otrzymał jeden, poszedł i rozkopawszy ziemię, ukrył pieniądze swego pana. Po dłuższym czasie powrócił pan owych sług i zaczął rozliczać się z nimi. Wówczas przyszedł ten, który otrzymał pięć talentów. Przyniósł drugie pięć i rzekł: "Panie, przekazałeś mi pięć talentów, oto drugie pięć talentów zyskałem". Rzekł mu pan: "Dobrze, sługo dobry i wierny! Byłeś wierny w rzeczach niewielu, nad wieloma cię postawię: wejdź do radości twego pana!". Przyszedł również i ten, który otrzymał dwa talenty, mówiąc: "Panie, przekazałeś mi dwa talenty, oto drugie dwa talenty zyskałem". Rzekł mu pan: "Dobrze, sługo dobry i wierny! Byłeś wierny w rzeczach niewielu, nad wieloma cię postawię: wejdź do radości twego pana". Przyszedł i ten, który otrzymał jeden talent, i rzekł: "Panie, wiedziałem, żeś jest człowiek twardy: żniesz tam, gdzie nie posiałeś, i zbierasz tam, gdzie nie rozsypałeś. Bojąc się więc, poszedłem i ukryłem twój talent w ziemi. Oto masz swoją własność!". Odrzekł mu pan jego: "Sługo zły i gnuśny! Wiedziałeś, że żnę tam, gdzie nie posiałem, i zbieram tam, gdzie nie rozsypałem. Powinieneś więc był oddać moje pieniądze bankierom, a ja po powrocie byłbym z zyskiem odebrał swoją własność. Dlatego odbierzcie mu ten talent, a dajcie temu, który ma dziesięć talentów. Każdemu bowiem, kto ma, będzie dodane, tak że nadmiar mieć będzie. Temu zaś, kto nie ma, zabiorą nawet to, co ma. A sługę nieużytecznego wyrzućcie na zewnątrz – w ciemności! Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów".

Rozważ!

Tym razem w zdumienie wprawia wielkie zaufanie jakim Pan obdarza sługę, i to zarówno przed, jak i po powrocie "z dalekiej podróży". Zawrotna suma powierzona sługom dobrym i wiernym przynosi jeszcze większy zysk i rozwój królestwa.
Synoptyczna wersja według św. Mateusza tym razem różni się dość znacznie od wersji Łukaszowej. Trzeci Ewangelista zachował przypowieść nie tyle o talentach (1 talent to równowartość 60 min lub miara wagi równa 34,2 kg złota lub srebra), co o minach (1 mina to równowartość 100 srebrnych drachm lub 1 rzymskiego denara, czyli dniówki niewykwalifikowanego robotnika). Mateusz głównym bohaterem uczynił pewnego niezwykle bogatego człowieka, a Łukasz nawiązuje do historycznego wydarzenia podróży pretendenta do tronu królewskiego – Archelausa, syna Heroda Wielkiego, który w 4 roku udał się do Rzymu po zatwierdzenie swej władzy. U Łukasza dziesięciu sług otrzymuje jednakową sumę do rozliczenia (1 mina), u Mateusza trzech sług otrzymuje "według zdolności": pięć, trzy lub jeden talent. Kontekst obu wersji jest jednak podobny i ma wyraźnie charakter eschatologiczny. Powrót bogatego człowieka lub pretendenta do tronu to zapowiedź paruzji, rozliczenie jest sądem ostatecznym, nagroda czy kara jest albo "radością Pana", a więc niebem, albo "ciemnością, [gdzie] będzie płacz i zgrzytanie zębów", czyli piekłem.
Bogaty Władca ma jasną pedagogię działania: obdarzyć podwładnych jak największym zaufaniem ("przekazał im swój majątek") i nie spieszyć się z rozliczeniem rezultatów ich pracy ("po dłuższym czasie"); talenty zaś dzielić według "zdolności" i w tej samej kolejności rozliczać z nich dzierżawców.
Według tych reguł każdy depozytariusz majątku otrzymał odpowiedni czas i możliwość rozliczenia się ze swoich osiągnięć i metod postępowania.