NAJŚWIĘTSZEJ TRÓJCY - ROK A

Dzięki uprzejmości Oficyny Wydawniczej „Vocatio” i Księgarni św. Wojciecha (www.mojeksiazki.pl), które wyraziły zgodę na publikację fragmentów wydawanych przez nie pozycji, przedstawiamy czytelnikom cykl: „Zrozumieć Słowo”. Będziemy starali się ukazywać w nim fragmenty Pisma Świętego przewidziane w Liturgii w kontekście historycznym, kulturowym i teologicznym.
Mamy nadzieję, że pomoże to czytelnikom w pełniejszym przeżywaniu spotkania z Chrystusem podczas Eucharystii oraz w coraz lepszym odczytywaniu skierowanego do nas Słowa Bożego i wprowadzaniu go w życie. Zapraszamy do lektury i refleksji.

UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEJ TRÓJCY - ROK A

Czytania mszalne

PIERWSZE CZYTANIE
Bóg objawia się Mojżeszowi

Czytanie z Księgi Wyjścia

Mojżesz, wstawszy rano, wstąpił na górę, jak mu nakazał Pan, i wziął do rąk tablice kamienne.
A Pan zstąpił w obłoku i Mojżesz zatrzymał się koło Niego, i wypowiedział imię Pana. Przeszedł Pan przed jego oczyma, i wołał: „Pan, Pan, Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność”.
I natychmiast skłonił się Mojżesz aż do ziemi i oddał pokłon, mówiąc: „Jeśli łaskawy jesteś dla mnie, Panie, niech pójdzie Pan pośrodku nas. Jest to wprawdzie lud o twardym karku, ale przebaczysz winy nasze i grzechy nasze i uczynisz nas swoim dziedzictwem”.
Wj 34,4b–6.8–9

1-9. Podobnie jak w rozdz. 19, Mojżesz – pośrednik przymierza udaje się na świętą górę, by spotkać się z Bogiem i usłyszeć ogłoszenie Jego miłosierdzia i sprawiedliwości (kontrast w stosunku do podkreślenia w 20,5-6)

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

34,6-7. Boże atrybuty oraz kara sięgająca trzeciego pokolenia. Wcześniej Mojżesz prosił o "poznanie" Bożych zamiarów; umieszczona tutaj lista trzynastu Bożych atrybutów miała stanowić (w tradycji żydowskiej) jej spełnienie. W świecie starożytnym rozpowszechnione były listy zawierające atrybuty różnych bóstw. Chociaż miłosierdzie i sprawiedliwość zajmują wśród nich ważne miejsce, więcej zainteresowania okazywano atrybutami związanymi z mocą. Tylko lista z Księgi Wyjścia koncentruje się na łaskawej dobrotliwości Bożej. Lista ta powraca wielokrotnie w Piśmie Świętym (Lb 14,18; Ne 9,17; Ps 86,15; 103,8; 145,8; Jl 2,13; Jon 4,2 Na 1,3) i pełni rolę swoistego wyznania wiary. Litania cech Bożych jest do dziś używana w liturgii żydowskiej; przypuszczalnie stanowiła trwały element kultu świątynnego jeszcze przed okresem wygnania. Mimo podkreślenia cierpliwości, łaski i wierności miłości Bożej, dobitnie ukazano konsekwencje braku posłuszeństwa Bożym przykazaniom przez uwypuklenie kary sięgającej przyszłych pokoleń (zob. Pwt 5,9). Wymierzenie kary trzeciemu i czwartemu pokoleniu wskazuje na fakt, że pogwałcenie przymierza obarczało winą całą rodzinę. Określenie "trzecie i czwarte pokolenie" oznacza żyjących członków rodziny. Jest to surowe przypomnienie wspólnotowego wymiaru winy po epizodzie ze złotym cielcem (Wj 32,19-35).

Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton,
Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005 :.

PSALM RESPONSORYJNY

Refren: Chwalebny jesteś, wiekuisty Boże.

Błogosławiony jesteś. Panie, Boże naszych ojców,
pełen chwały i wywyższony na wieki.
Błogosławione niech będzie Twoje imię,
pełne chwały i świętości.
Refren.
Błogosławiony jesteś w przybytku świętej chwały Twojej,
Błogosławiony jesteś na tronie Twego królestwa.
Błogosławiony jesteś Ty, który spoglądasz w otchłanie i na Cherubach zasiadasz,
Błogosławiony jesteś na sklepieniu nieba.
Refren.

Dn 3,52.53a.54a.55ab.56a

52-90. Ta pieśń chwały, pomijając umieszczony na końcu dodatek (ww. 88-90), składa się z dwóch litanii, podobnych do tych z Ps 136, w której po pierwszej połowie każdego wersetu śpiewanej przez solistę lub chór następuje powtarzający się refren intonowany przez lud. Pierwsza litania (ww. 52-56) jest doksologią. Druga (ww. 58-87) jest skierowanym do wszystkich Bożych stworzeń zaproszeniem do chwalenia Boga, podobnym, choć dłuższym, do wezwania w Ps 148 (por. litanię umieszczoną w tekście hebr. po Syr 51,12)

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

DRUGIE CZYTANIE
ZPozdrowienie w imię Trójcy Świętej

Czytanie z Drugiego Listu świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia, radujcie się, dążcie do doskonałości, pokrzepiajcie się na duchu, jedno myślcie, pokój zachowujcie, a Bóg miłości i pokoju niech będzie z wami.
Pozdrówcie się nawzajem świętym pocałunkiem.
Pozdrawiają was wszyscy święci.
Łaska Pana Jezusa Chrystusa, miłość Boga i udzielanie się Ducha Świętego niech będzie z wami wszystkimi.
2 Kor 13,11–13

11. To końcowe wezwanie do jedności tak bardzo pasuje do grecko-rzymskich mów zachęcających do „harmonii", że nawet poganie mieszkający w Koryncie zgodziliby się z jego moralnym przesłaniem.

”radujcie się, dążcie do doskonałości, pokrzepiajcie się na duchu, jedno myślcie, pokój zachowujcie”: Nakazy te zdradzają troskę Pawia o Koryntian oraz zrozumienie dla ich problemów.

12. Pocałunek był wyrazem uczuć łączących członków rodziny lub przyjaciół.

12a. ”świętym pocałunkiem”: Zob. komentarz do Rz 16,16.

12b. W większości tłumaczeń protestanckich werset ten ma numer 13.

”święci”: Chrześcijanie (zob. komentarz do 1 Kor 1,2) z zachodniej Macedonii lub Illirii.

13. Listy często zawierały pozdrowienia od innych, którzy byli obecni w miejscu, w którym znajdował się nadawca.

Tylko w Ef 5,23 znaleźć można przypominające tę triadę błogosławieństwo, które nie mówi o Trójcy w znaczeniu dogmatycznym.

”Łaska Pana Jezusa Chrystusa”: Zob. 1 Kor 16,23; Flp 4,23; 1 Tes 5,28; Rz 16,20.

”miłość Boga”: Miłość wypływająca z Boga manifestuje się w pełnej mocy łasce (12,9) otrzymanej od Chrystusa, który ustanawia „powszechną jedność w Duchu Świętym". Znaczenie dopełniacza jest przedmiotem dyskusji, lecz wspólnota udzielona przez Ducha musi być rezultatem koinōnia z Duchem (por. Flp 2,1).

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu,
Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :.

ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ
Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.
Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu,
Bogu, który jest i który był, i który przychodzi.
Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.
Ap 1,8

EWANGELIA
Bóg posłał swego Syna na świat, aby świat został zbawiony

Słowa Ewangelii według świętego Jana

Jezus powiedział do Nikodema:
„Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony.Kto wierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy, już został potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego”.
J 3,16–18

Ewangelista przerywa opowiadanie mową o posłaniu Syna, który ma przynieść życie światu. W Janowej teologii eschatologia dokonana jest wyraźnie związana z wiarą w Syna, uniknięciem sądu i posiadaniem życia wiecznego (por. J 12,46-48). Niektórzy egzegeci wskazywali, że w tekście można się też dopatrzyć starotestamentowej typologii. Oprócz prologu Janowego (J 1,14.18) tylko w tych wersetach czytamy o Synu jako monogenēs, Jednorodzonym". Być może nawiązuje się w nich do Izaaka jako „jedynego syna", którego Abraham miłował, lecz gotów był złożyć go w ofierze. Chociaż Czwarta Ewangelia nie koncentruje się na śmierci Jezusa jako ofierze, wyrażenie „(Bóg) Syna swego Jednorodzonego dał" (w. 16) może być rozumiane jako aluzja do wydania Jezusa na śmierć (por. Ga 1,4; 2,20; Rz 8,32).

Czasy użyte w greckim oryginale wskazują następujące znaczenie: „Oto jak Bóg umiłował świat - dał swojego Syna". Określenie „Syna swego Jednorodzonego" znaczy też „szczególnego, umiłowanego"; było ono często stosowane w literaturze żydowskiej w odniesieniu do Izaaka, by podkreślić ogrom ofiary Abrahama gotowego poświęcić jedynego syna. Życie wieczne to dosłownie „życie w przyszłym świecie". Użyty przez Jana czas teraźniejszy („ma życie wieczne") wskazuje na to, że człowiek, który zaufał Jezusowi już teraz w jakiś sposób zaczął doświadczać nowego życia.
Mimo pojawiających się w starożytnej literaturze żydowskiej wzmianek o Bożej miłości w stosunku do ludzkości oraz podkreślania szczególnej Bożej miłości do Izraela, nic nie może się równać z tą ofiarą, szczególnie w przypadku „świata", przez który Jan zwykle rozumie tych, którzy nie okazują jeszcze posłuszeństwa Bożej woli. Stary Testament podkreśla również bezmiar miłości Bożej (zob. np. Wj 34,6-7; Pwt 7,7-8; Sdz 10,16; Iz 63,9; Oz 11,1-4.8--11; por. Iz 16,11; Jr 48,36).

Katolicki Komentarz Biblijny,
prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :.

Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu,
Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :.