Wysłannicy Kościoła – Juda i Sylas

Pierwsza ewangelizacja miała swoich głosicieli i charyzmatycznych nauczycieli. Trudno określić ich liczbę i stopień zaangażowania w misję Kościoła. Dzieje Apostolskie i Listy św. Pawła wskazują na dwa ośrodki – „bazy misyjne” tego okresu: Jerozolimę (misja do Żydów) i Antiochię Syryjską (misja do pogan). Prześladowanie wzbudzone po męczeńskiej śmierci Szczepana stało się okazją do pierwszego rozprzestrzenienia się chrześcijaństwa poza Judeę. Pierwsi wyznawcy Chrystusa – zwłaszcza Filip (jeden z „siedmiu”; por. Dz 6,5) – ewangelizowali w mieście Samarii (Sebaste lub Sychar); potem wiele innych miejscowości Samarii przyjęło słowo Boże (Dz 8,5). Gorliwy Filip udał się następnie do Gazy (w drodze ochrzcił urzędnika królowej Kandaki; por. 8,23-39), później znalazł się w Azocie (starożytne Aszdod), skąd wyruszył do Cezarei Nadmorskiej, głosząc Ewangelię w miastach wybrzeża. Podobną misję wśród Żydów w diasporze prowadził nawrócony Paweł (Dz 9,19b-25. 27), a Piotr umacniał już powstałe wspólnoty judeochrześcijańskie w Lidzie, Saronie i Jafie (Dz 9,32-43). Dzieje Apostolskie dodają: „Ci, którzy byli prześladowani w związku z sprawą Szczepana, rozproszyli się i dotarli do Fenicji, na Cypr i do Antiochii. Głosili naukę tylko Żydom” (Dz 11,19). Pierwszym, który rozpoczął misję wśród pogan był Szymon Piotr (nawrócenie Korneliusza; Dz 10,1 – 11,18). Właściwa misja do pogan wyruszy z Antiochii nad Orontesem. Stamtąd posłani zostali pierwsi misjonarze delegowani oficjalnie przez Apostołów i starszych (prezbiterów) Kościoła Jerozolimskiego. Byli wśród nich: Barnaba i Paweł oraz Juda i Sylas. Ich misję potwierdza: obrzęd nałożenia rąk, modlitwa i post (Dz 13,3) oraz listy polecające Kościoła (Dz 15,23).


Czytaj!

Dz 15, 22-35; Łk 24, 36-49


Rozważ!

Dekrety tzw. synodu jerozolimskiego rozstrzygnęły ostatecznie spór o misję wśród pogan. Jakub – jeden z filarów Kościoła – zabrał głos podczas zebrania: „uważam, że nie należy czynić trudności poganom zwracającym się do Boga, ale trzeba im napisać, aby się powstrzymali od spożywania pokarmów złożonych na ofiarę bożkom, od nierządu, od jedzenia mięsa z uduszonych zwierząt i od krwi” (Dz 15,19n). W tzw. „klauzulach Jakubowach” (por. Dz 14,10-20; 15,28-29) umieszczono nakazy, które według Prawa zawsze odnosiły się do cudzoziemców żyjących wśród Izraelitów (Kpł 17 – 18). Przyjęcie tych przepisów miało umożliwić chrześcijanom wspólne spożywanie uczt paschalnych (eucharystycznych) – „łamania chleba” (por. Łk 22,19; 24,30. 35; Dz 2,42. 46; 20,7. 11; 27,35; 1 Kor 10,16; 11,24) oraz udział we wczesnochrześcijańskiej liturgii słowa Bożego (por. Dz 15,21).

Do ośrodka misyjnego w Antiochii wysłano również dwóch „mężczyzn cieszących się szacunkiem wśród braci: Judę, zwanego Barsabasem, i Sylaba” (Dz 15,22). Kim byli ci wybrani z licznego grona Apostołów i starszych Kościoła w Jerozolimie?

Imię Juda (od hebr. Jehuda – „niech będzie uwielbiony (Bóg)”; „godny czci”) było bardzo popularne wśród Żydów. Przydomek Barsabas – Bar`sabas z języka aramejskiego oznaczał „syn wywyższonego” lub Bar`szabba – „syn szabatu”. Był to jeden z przodujących braci gminy w Jerozolimie, nazywany też „prorokiem” (Dz 15,32). Dzieje Apostolskie potwierdzają aktywną działalność nauczycielską Judy i jego towarzysza Sylasa, którzy „w licznych przemówieniach zachęcali i umacniali braci” (Dz 15,32). Głównym jednak ich zadaniem było doręczenie do Antiochii tzw. „dekretów Apostolskich” (por. Dz 15,22. 27). Po wypełnieniu tej misji Juda wraz z Sylasem wrócili do Jerozolimy, by przekazać „życzenie pokoju dla tych, którzy ich wysłali” (Dz 15,33). Misja Judy miała więc ograniczony zasięg i skierowana była do Żydów mieszkających w diasporze.

Sylas jest postacią bardziej znaną niż Juda. Imię Silas to zgrecyzowana forma hebr. Szeila, Saul (łac. Silvanus – „uproszony”). Był on judeochrześcijaninem i podobnie jak Juda, posiadał znaczącą pozycję w gminie jerozolimskiej. Chociaż był Żydem, posiadał również obywatelstwo rzymskie (por. Dz 16,37n). Wkrótce też stał się współpracownikiem Pawła i jego towarzyszem w podróży misyjnej (Dz 15,39-41). Po wypełnieniu misji w Jerozolimie musiał wrócić do Antiochii i przyłączył się do Apostoła narodów, który w międzyczasie zrezygnował ze współpracy z Janem Markiem (Dz 15,40). Wiadomo, że był z Pawłem w Likaonie, we Frygii, krainie Galickiej, w Myzji; dotarł również do Macedonii. W Filippi został wraz z Pawłem uwięziony (Dz 16,19-24). Po cudownym uwolnieniu przybył do Tesaloniki (Dz 17,1), gdzie cieszyli się wielkimi sukcesami ewangelizacyjnymi, ale musieli również sprostać wielkim trudnościom (Dz 17,4-6). Tam też rozeszły się ich drogi: Sylas pozostał w Berei, podczas gdy Paweł udał się do Aten (Dz 17,10; 17,13-15). Ponownie spotkali się w Koryncie (por. Dz 18,5; 2 Kor 1,19). O dalszych losach Sylasa wiadomo jedynie, że był przy Pawle w czasie pisania Pierwszego i Drugiego Listu do Tesaloniczan (1 Tes 1,1; 2 Tes 1,1).