Pokuta w ekonomii zbawienia Starego Testamentu - Pięcioksiąg

Zadośćuczynienie Bogu i bliźniemu

Dopełnieniem prawdziwego nawrócenia jest zadośćuczynienie za popełnione grzechy, poprawa życia oraz naprawa wyrządzonych szkód (por. Obrzędy pokuty. Dostosowane do zwyczajów polskich, Katowice 1996, s. 16).

Ponieważ teologia Księgi Kapłańskiej ogniskuje się wokół tematu „bliskości Boga”, stąd też pierwsze siedem rozdziałów, zawierających przepisy dotyczące poszczególnych rodzajów ofiar, służy jednemu celowi: być bliżej Boga, budując z Nim zażyłą więź (Biblia Paulińska).

Księga Kapłańska w piątym rozdziale przekazuje pouczenia dotyczące składania ofiar wynagradzających (zadośćuczynienia).

Biblijny redaktor w pierwszej części przedstawił cztery przypadki prawne, w których człowiek nieświadomie złamał Boży nakaz (Kpł 5,1-13). Pierwszy z nich odnosił się do świadka, który nie stawił się na procesie, aby zaświadczyć w sądzie o dokonanym przestępstwie (Kpł 5,1). Drugi i trzeci kazus dotyczył osoby, która zaciągnęła nieczystość z powodu dotknięcia czegoś, co było uważane za nieczyste (kontakt z padliną nieczystego zwierzęcia lub ludzkimi nieczystościami) (Kpł 5,2-3). Czwarty przypadek traktował o uchybieniu polegającym na złożeniu pochopnej przysięgi, która stała się później niewykonalna (Kpł 5,4). Człowiek, który uświadomił sobie, że zawinił w jednej z przedstawionych sytuacji powinien najpierw wyznać popełniony grzech (Kpł 5,5), a następnie złożyć ofiarę wynagradzającą (Kpł 5,6). Zgodnie z przepisami dotyczącymi ofiary zadośćuczynienia (hebr. ʼāšām), która przyjmowała formę ofiary przebłagalnej (hebr. ḥaṭṭā’t), osoba pragnąca oczyścić się z grzechu przyprowadzała do kapłana kozę lub owcę (Kpł 5,6). W przypadku ludzi ubogich prawodawca dopuszczał możliwość złożenia w ofierze pary gołębi (Kpł 5,7-10), a nawet samej kaszy pszennej, stanowiącej podstawowy składnik codziennego pokarmu (Kpł 5,11-13).