Nowy Testament

List do Rzymian

List do Rzymian jest szóstą księgą Nowego Testamentu, pierwszym w kanonie listem św. Pawła (jednym z tzw. wielkich listów). Jest adresowany do Kościoła w Rzymie (gminy składającej się zarówno z judeo- jak i poganochrześcijan).

Jest autentycznym pismem Pawłowym (spisał go pod dyktando apostoła bliżej nieznany Tercjusz). Powstał w Koryncie ok. 55-58 r. (podczas trzeciej wyprawy misyjnej).

Głównym tematem listu jest usprawiedliwienie przez wiarę, którego skutkiem jest uwolnienie od grzechu i Prawa oraz obdarzenie życiem nadprzyrodzonym. Paweł uzasadnia tę tezę na podstawie historii zbawienia. Przy tej okazji wypowiada swoje poglądy na pogaństwo i jego oblicze moralne oraz na judaizm. Dlatego list do Rzymian jest pismem dogmatyczno-teologicznym systematyzującym prawdy wiary objawionej.

Porusza problemy grzechu pierworodnego, chrztu jako zanurzenia w śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa, przybranego synostwa Bożego wszystkich wierzących, pewności ich zbawienia, doniosłości przykazania miłości i sumienia chrześcijańskiego.

Pierwszy i Drugi List do Koryntian

Listy do Koryntian należą do wielkich listów św. Pawła. Są dwoma spośród kilku pism skierowanych do gminy w Koryncie.
Pierwszy z nich powstał prawdopodobnie ok. 56 r. w Efezie (podczas trzeciej wyprawy misyjnej), drugi – pod koniec 57 r. w Macedonii (również trzecia wyprawa).

Pierwszy List do Koryntian jest reakcją na spory wynikłe we wspólnocie korynckiej po opuszczeniu jej przez Pawła i zajęciu jego miejsca przez Apollosa. Zawiera pouczenia dotyczące jedności wspólnoty, mądrości krzyża, grzechów adresatów (kazirodztwa, rozstrzygania sporów przed sądami pogańskimi, swobody obyczajów), małżeństwa, dziewictwa. Podaje praktyczne wskazania dotyczące zebrań liturgicznych, przekazuje prawdy o charyzmatach, o tajemnicy Kościoła jako nadprzyrodzonego ciała Chrystusa, miłości i zmartwychwstaniu. Zawiera słynny „Hymn o miłości” (rozdz. 13).

Drugi List do Koryntian jest jednym z najbardziej osobistych pism Pawła, gdyż autor broni w nim swej apostolskiej godności. Przekazuje przy tym naukę o odkupieniu, podkreślając potrzebę dobrych uczynków (modlitwy, jałmużny i napomnień braterskich). Porusza też temat sądu ostatecznego, paruzji i zmartwychwstania.

List do Galatów

List do Galatów jest czwartym wielkim listem św. Pawła. Jest adresowany do chrześcijańskich gmin Galacji – prowincji położonej w środkowej części Azji Mniejszej.

Powstał w 56 r. w Efezie, gdzie Paweł przebywał dłużej podczas swojej trzeciej wyprawy misyjnej.

List do Galatów był odpowiedzią apostoła na naukę skrajnych judeochrześcijan głoszących, że wymagane przez Prawo żydowskie obrzezanie jest konieczne do zbawienia. W części apologetyczno-dogmatycznej Paweł podaje dowody na prawdziwość głoszonej Ewangelii i przekonuje, że człowiek osiąga usprawiedliwienie nie przez wypełnianie Prawa za pomocą uczynków, lecz przez wiarę w Jezusa Chrystusa. Następnie w części moralnej mówi o prawdziwej wolności chrześcijańskiej oraz o owocach ciała i ducha .

Zobacz również: Wprowadzenie do Listu św. Pawła do Galatów :.

List do Efezjan

List do Efezjan jest dziesiątą księgą Nowego Testamentu. Zaliczany jest do tzw. listów więziennych św. Pawła. Wbrew tytułowi adresatami listu byli nie tylko Efezjanie, ale również członkowie innych Kościołów Azji Mniejszej (list miał formę okólnika przeznaczonego do czytania w różnych gminach).

Pierwsza wersja listu powstała w latach 61-63, gdy Paweł był uwięziony w Rzymie. Jest pismem deuteropawłowym – naukę apostoła przeredagował po kilku latach jakiś jego uczeń.

Tematycznie List do Efezjan jest zbliżony do Listu do Kolosan. Dogmatyczna część listu podkreśla absolutną pozycję Chrystusa (Jego władzę nad wszelkimi mocami), mówi o Chrystusie jako o Głowie Kościoła złożonego z Żydów i pogan, połączonych w jeden duchowy organizm (Mistyczne Ciało) przez chrzest. Część parenetyczna (pouczeniowa) wskazuje, co wynika z faktu przynależności do Chrystusa i Jego Kościoła: przebaczenie, życie prawdą, pokora, miłość. Unikanie grzechu jest ukazane jako walka z nadnaturalnymi mocami zła.

List do Filipian

List do Filipian jest jednym z autentycznych listów św. Pawła (należy do tzw. listów więziennych). Był adresowany do gminy w Filippi, z którą łączyła Pawła szczególna więź (była to pierwsza wspólnota Pawłowa w Europie).

Czas i miejsce jego powstania są problematyczne – być może apostoł napisał go w latach 55-57, przebywając w więzieniu w Efezie.

Choć List do Filipian był pisany z myślą o podziękowaniu za okazane wsparcie, zawiera ważny fragment (przedpawłowy hymn chrystologiczny) dotyczący ogołocenia Jezusa Chrystusa, Jego preegzystencji (istnienia przed Wcieleniem) i wywyższenia. Przekazuje też wiele przestróg przeciw nawrotom do judaizmu i zachęca do radości.

List do Kolosan

List do Kolosan jest dwunastą księgą Nowego Testamentu. Jest zaliczany do listów więziennych św. Pawła. Adresatami listu byli członkowie wspólnoty poganochrześcijańskiej w Kolosach, mimo że Paweł nigdy nie odwiedzał tego miasta. Gminę tę znał jedynie ze słyszenia, od Epafrasa (członkiem gminy w Kolosach był też np. Filemon).

Jest pismem deuteropawłowym, zredagował go uczeń Pawła po jego śmierci (po 70 r.).

List do Kolosan był odpowiedzią na szerzący się kult aniołów. Sprzeciwiając się negowaniu Chrystusowej roli jedynego Pośrednika i Zbawcy, podkreśla bezwzględne pierwszeństwo Chrystusa, Jego boską godność i dokonane dzieło odkupienia. Podaje też ogólne zasady moralne życia rodzinnego chrześcijan.