Pneumatologia patrystyczna

Oryginalność pneumatologii  Ojców Kościoła

Pneumatologia patrystyczna zawiera wiele elementów oryginalnych, ale nie sposób w tak krótkiej prezentacji tego zagadnienia w pełni rozwinąć. Z konieczności zatem należy wskazać tylko przykłady i na tym poprzestać. Generalnie można wyróżnić dwa obszary, w których ta oryginalność się zaznacza w sposób wyjątkowy. Są to: trynitologia i sakramentologia. Po kolei postaram się objaśnić co przez to należy rozumieć.

Pod mianem „trynitologia” rozumiemy próby wyjaśnienia prawdy o naturze Ducha Świętego i Jego miejscu w Trójcy Świętej. Prawda o tym, że Duch Święty jest jedną z Osób Trójcy Świętej stanowiła jeden z podstawowych elementów wiary chrześcijańskiej od samego początku, ale pełne i jednoznaczne wyrażenie tej prawdy to dorobek teologii patrystycznej. W tym dorobku znaleźć można oryginalne ujęcia. Sakramentologia to uświęcające działanie Ducha Świętego, zwłaszcza w sakramentach świętych. Już w nazwie „Duch Święty” wyraża się wiara w to, że jest On źródłem świętości. Jak jednak i kiedy tego dokonuje to już wyjaśniali Ojcowie w nauce o sakramentach.

Należałoby wspomnieć jeszcze o egzegezie patrystycznej, która w przypadku pneumatologii była bardzo odkrywcza i pełna inwencji. Jest to jednak temat bardzo szeroki, więc trudno go w sposób wyczerpujący w tym miejscu wyjaśnić. Jednocześnie egzegeza jest tak nieodłącznym elementem patrystycznej pneumatologii, że omawiając jakąkolwiek kwestie związaną z nauką o Duchu Świętym musi się z konieczności wejść na teren egzegezy. Dzięki temu poznaje się wiele bardzo oryginalnych biblijnych podstaw pneumatologii Ojców Kościoła.