Biblie sprzed wieków

Można tu zobaczyć unikatowe wydania Pisma Świętego z księgozbioru księży misjonarzy. Najstarszym egzemplarzem, pokazywanym na wystawie, jest rękopis z 1260 r. Powstał on w północnej Francji i zastał napisany na pergaminie tzw. pismem perełkowym, często spotykanym w średniowiecznych rękopisach. W tej Biblii nie ma dużo ilustracji, ale za to na każdej stronie są umieszczone ciekawe inicjały i miniaturowe ilustracje figuralne. Najstarszym drukowanym egzemplarzem, prezentowanym na wystawie, jest łacińska Biblia Sacra, wydana w 1480 roku. Każda jej strona ma dwie szpalty z kolorowymi inicjałami. W tej samej gablocie umieszczono jeszcze kilka XVII-wiecznych ilustrowanych wydań Biblii.

W języku polskim
Na wystawie eksponowane są również najstarsze wydania Pisma Świętego w języku polskim. Mało kto chyba wie, że pierwszym drukowanym katolickim przekładem była tzw. Biblia Leopolity, wydana w Krakowie w 1561 roku. Tłumaczenia na podstawie Wulgaty dokonał ks. Jan Nicz ze Lwowa, profesor Akademii Krakowskiej. Na wystawie można oglądać trzy wydania tej Biblii. Pod względem tekstowym nie była tak interesująca, jak przekład ks. Jakuba Wujka, za to niezwykle cenne artystycznie są umieszczone w trzecim wydaniu liczne (284 sztuk) drzeworyty.

Dla polskich katolików niezwykle ważny był przekład, dokonany przez ks. Jakuba Wujka. Wystarczy wspomnieć chociażby tylko to, że był on używany w Kościele katolickim prawie do II Soboru Watykańskiego. Obok wydania z roku 1599, prezentowane są także te z XVIII i XIX wieku, ozdobione ilustracjami, czego nie było w pierwszym wydaniu.

Można zobaczyć również polskojęzyczne wydania Biblii w przekładzie polskich teologów protestanckich. Wśród nich uwagę przykuwa ogromnych rozmiarów tzw. Biblia brzeska z 1563 r., wydana na zlecenie księcia Mikołaja Radziwiłła, wojewody wileńskiego, marszałka i kanclerza wielkiego litewskiego. Do dziś zachowało się niewiele egzemplarzy. Co ciekawe – jest to pierwsza polska Biblia z podaną numeracją wersetów.

Cennym eksponatem jest Biblia gdańska z 1623 r. Ten przekład z języków oryginalnych stał się wkrótce kanonicznym wydaniem dla protestantów w Polsce, mającym tę rangę, co dla katolików tłumaczenie, dokonane przez ks. Wujka.

Grafiki
Głównym motywem łączącym woluminy pokazane na wystawie są drzeworyty i miedzioryty, umieszczone w różnych wydaniach Pisma Świętego. Godne uwagi są zwłaszcza grafiki Gustawa Doré, sławnego ilustratora dzieł klasyki literatury światowej. Biblijny cykl 230 grafik, wykonanych w latach 1864–1866, stał się jednym z wzorców dla ilustrowania tekstu Pisma Świętego w II połowie XIX i XX wieku.

Wystawa w krakowskim muzeum (ul. Stradomska 4) jest czynna do 4 kwietnia, potem zaś od 20 kwietnia do 9 maja, w poniedziałki, wtorki, środy od 14.00 do 17.00, a w soboty i niedziele – od 13.00 do 15.00.