ODPOWIEDZI

OMÓWIENIE TURY II ETAPU III

Pytanie 1 [64] - (7 pkt.)

Tym razem pewnego rodzaju "zabawa" słowna. Otóż wyobraźmy sobie sytuację, kiedy jakaś gazeta drukuje na pierwszej stronie następującą informację: Archeolodzy dokonali ostatnio sensacyjnego odkrycia. Znaleziono fragment karty pochodzącej z nieznanej nam dotąd Kroniki Salomona, który informuje o faktach, mogących zrewolucjonizować nasze patrzenie na ówczesne czasy i kulturę. Opisuje on wydarzenie mające miejsce w pałacu Salomona. Widocznie w tamtych czasach wierzono, że w jakiś magiczny sposób można pozbawić drugiego człowieka jego zdolności i umiejętności – to właśnie bowiem chciał uczynić jeden ze służących króla. Oczywiście nie udało mu się, co więcej - jego zamiar odkryto. Podczas ucieczki – jak się dowiadujemy – wypadła mu mina, co świadczy, że już wówczas Izraelici dysponowali, zapewne prymitywną ale jednak, formą tej broni. Okaleczony, najprawdopodobniej na skutek szoku, zdołał przebiec jeszcze cały stadion – i tutaj kolejna zdumiewająca informacja, że taki obiekt istniał w tamtych czasach w Jerozolimie. Okazuje się też, że Salomon, chociaż bardzo utalentowany, był równocześnie niesprawiedliwym okrutnikiem – skoro rozkazał ubiczować tych, którzy byli mu wierni i dobrze wypełniali swoje obowiązki. Tymczasem ów znaleziony fragment zawierał tekst: Jeden ze służących króla Salomona, zazdrosny o jego rozliczne talenty, usiłował kilka z nich zdobyć dla siebie. Po nieudanej próbie tegoż, musiał salwować się ucieczką. Przed pałacem potknął się i upuścił minę. Mimo to przebiegł jeszcze stadion bez łokcia zanim został złapany. Chociaż miał jeszcze kilka asów w rękawie nie udało mu się wyjść cało z opresji – ścigający go żadną też miarą nie dali się odwieść od doprowadzenia go przed oblicze władcy. Za taką postawę otrzymali oni, na rozkaz Salomona, po kilkadziesiąt batów... Zadanie polega na zrobieniu słowniczka, który pozwoli właściwie zrozumieć ów „znaleziony” fragment tekstu. Trzeba więc znaleźć w nim te słowa, których biblijne znaczenie jest odmienne od współczesnego, wypisać je i podać co one oznaczają w Piśmie Świętym. ODPOWIEDŹ: Słowa biblijne, występujące w tekście, rozumiane dzisiaj inaczej i mogące (odczytywane współcześnie) wypaczyć jego sens, które należało wymienić i wytłumaczyć to: talent - jednostka wagi (w czasach Starego Testamentu: około 34,2 kg; w czasach Nowego Testamentu: około 20,4 kg), a zarazem jednostka monetarna równa 3000 sykli ("srebrników"). Należy jednak pamiętać, że monety pojawiły się dopiero w V wieku przed Chr. mina - jednostka wagi (w czasach Starego Testamentu: około 570 g; w czasach Nowego Testamentu: około 340 g), a zarazem jednostka monetarna równa 50 syklom. 60 min równało się jednemu talentowi stadion - to grecka miara odległości wynosząca około 185 metrów. Pojawia się ona np. w 2Mch 12,16 ("/jezioro szerokie na dwa stadia/"), łokieć - miara długości, biorąca za podstawę odległość od łokcia do końca palca środkowego, równała się w czasach Starego Testamentu: 44,5 cm ("łokieć mały") albo 52 cm ("łokieć duży"). W czasach Jezusa przyjmowano, że "łokieć" wynosi 55 cm as - podstawa rzymskiego systemu monetarnego, miedziany pieniądz o wartości 1 / 2,5 sesterca albo 1 / 10 (lub 1/16) denara. miara - jednostka objętości towarów sypkich lub płynnych wynosząca ok. 12 l. (zob. np. Mt 13,33) bat- jednostka objętości (równa 21 lub 40 litrów w czasach Starego Testamentu i około 22 l w czasach Nowego Testamentu) DOPOWIEDZENIA: 1. Oczywiście teksty zarówno rzekomego fragmentu Kroniki Salomona jak i artykułu prasowego zostały przeze mnie wymyślone na potrzeby konkursu. Miało to m.in. na celu pokazanie (choć przyznaję w nieco przerysowany i poniekąd infantylny sposób) jak można niemalże całkowicie wypaczyć tekst biblijny odczytując go na sposób współczesny, bez znajomości ówczesnej kultury i języka. 2. Fragment, jak niektórzy słusznie zauważyli, nie mógł pochodzić z czasów Salomona (ok. 970-931 przed Chr.). Znajdują się w nim bowiem pojęcia z kręgu kultury greckiej i rzymskiej czyli używane bywały dopiero wtedy, gdy Palestyna znalazła się w bezpośrednim zasięgu oddziaływania tych cywilizacji: stadion - to czas o jakieś 750 lat późniejszy od Salomona. Panowanie Salomona była w przybliżeniu równoczesne z kresem kultury mykeńskiej, zasięg oddziaływania greckich miast-państw był jeszcze zbyt mały, by odcisnąć swoje piętno na dalekiej Ziemi Świętej. Zresztą nawet i w Grecji, w tym okresie historii ("późnoarchaicznym") taka miara jak "stadion" jeszcze nie występuje. as - panowanie Salomona wyprzedza o 200 lat tradycyjną datę założenia Rzymu, którą (po ostatnich odkryciach prof. Carrandiniego) uważa się znowu za coraz mniej legendarną, a coraz bardziej prawdopodobną. Jednak nawet gdyby przyjąć teorię o wcześniejszym powstaniu Miasta (r. 900 - wczesna epoka żelaza), to i tak nie można mówić o mennicach i wybijaniu pieniędzy (skoro te zaczęto wypuszczać w obieg dopiero po decyzji komisji decemwirów w 451 r. przed Chr.) 3. Można ewentualnie dodać jeszcze do „słowniczka” słowo „służący”, które było często synonimem słowa „niewolnik”,(zobacz TUTAJ :. jednakże nie było to w tym przypadku ani wymagane, ani punktowane 4. Ponieważ źródła czasem różnią się w przeliczaniu jednostek monetarnych jak i miar objętości czy długości, dlatego też uznawane będą również i inne przeliczniki od podanych powyżej – istotą zadania było powiem odnalezienie w tekście odpowiednich słów. 5. Tłumaczone przez niektórych Uczestników: „salwować się ucieczką” – jako uciekać, oraz „zdobyć dla siebie” – jako ukraść, nie mieszczą się w ramach określonych w zadaniu, gdyż nie należą do terminów biblijnych, które dzisiaj znaczą coś innego niż wówczas. REASUMUJĄC: Prawidłowo przetłumaczony tekst powinien brzmieć: „Jeden ze służących króla Salomona, zazdrosny o jego wielki majątek, usiłował trochę zdobyć dla siebie. Po nieudanej próbie tegoż, musiał ratować się ucieczką. Przed pałacem potknął się i upuścił monetę. Mimo to przebiegł jeszcze prawie 180 metrów zanim został złapany. Chociaż miał jeszcze kilka drobnych monet w rękawie nie udało mu się wyjść cało z opresji – ścigający go żadnymi też 12 litrami [tekst nie podaje, co konkretnie proponował im zbieg] nie dali się odwieść od doprowadzenia go przed oblicze władcy. Za taką postawę otrzymali oni, na rozkaz Salomona, po kilkaset litrów...”[tutaj tekst się urywa więc nie możemy jednoznacznie stwierdzić co otrzymali]

Pytanie 2 [65] - (6 pkt.)

Proszę podać trzy fragmenty ze Starego Testamentu, które mówią o holokauście w znaczeniu biblijnym. ODPOWIEDŹ: Angielski termin Holocaust nawiązuje do łacińskiego holocaustum - całopalenie, ofiara całopalna (spalana w całości). Miał on nawiązywać do masowości mordów dokonywanych przez Niemców nazistowskich. Jednak termin całopalenie, jest terminem biblijnym, o pozytywnym wydźwięku, oznaczającym ofiarę, jaką składano w Świątyni Boga. Wg Encyklopedii Katolickiej: holocaustum - ofiara całopalna, dar ofiarny, złożony w całości Bogu przez spalenie” (po grecku holokaustikós ). [quicumque primus fuerit egressus de foribus domus meæ, mihique occurrerit revertenti cum pace a filiis Ammon, eum holocaustum offeram Domino. ( Sędziów 11:31), Vulgata ] Informacje o ofiarach całopalnych występujące w Biblii to albo przykłady ich składania (np. Rdz 22,13; Kpł 8,18-21; Kpł 9,12-14; 1 Sam 6,14-15) albo przepisy tej czynności dotyczące (np. Kpł 1,3-17; Kpł 6,2-5; Lb 15,1-14 )

Pytanie 3 [66] - (5 pkt.)

Jak brzmi nowotestamentalna tzw. "Złota zasada postępowania"? Gdzie ona się znajduje? (księga, rozdział i wiersz). Proszę także podać przynajmniej jeden cytat ze Starego Testamentu w którym znajduje się podobne zalecenie. ODPOWIEDŹ: „Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie” (Mt 7, 12). (u Łukasza: „Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, tak wy im czyńcie.” (Łk 6, 31) W Starym Testamencie: „Czym sam się brzydzisz, nie czyń tego nikomu!” (Tb 4,15) „Osądzaj sprawy bliźniego według swoich własnych i nad każdą sprawą się namyśl!” (Syr 31,15 )

Pytanie 4 [67] - (4 pkt.)

Jakie trzy nazwy miało jezioro (nazywane też morzem), do którego wpadło stado świń? Jakie cuda się na nim dokonały? (należy wymienić trzy). ODPOWIEDŹ: Było to Jezioro (Morze) - Galilejskie (od Galilei na terenie której się znajdowało) - Genezaret (od nazwy miejscowości położonej na jego brzegu) - Tyberiadzkie (od nazwy miejscowości położonej na jego brzegu) Pierwotnie jezioro to nazywało się Kinneret ( Lb 34,11; Joz 13,27) ] . W języku hebrajskim „kinnor” znaczy harfa , cytra. Nazwa ta była związana z kształtem zbiornika wodnego. Współcześnie przywrócono pierwotną nazwę Jom Kinneret (arab. Bahr al.-Tabarija) Cuda na nim dokonane: - obfite połowy ryb (Łk 5,4-7; J 21, 5-6) - uciszenie burzy (Mt 8,23 -27; Łk 8,22-25 ) - Jezus chodzący po wodzie (Mt 14,22-33; Mk 6,45-52; J 6,16-21)

Pytanie 5 [68] - (3 pkt.)

Wymień wszystkie wskrzeszenia z martwych opisane w Nowym Testamencie poza tymi, których dokonał Pan Jezus. ODPOWIEDŹ: 1. wskrzeszenie Tabity przez św. Piotra ( Dz 9,36-42) 2. wskrzeszenie Eutycha przez św. Pawła ( Dz 20,9-12 )

Pytanie 6 [69] - (2 pkt.)

Ile lat, według Pisma Świętego, trwał pobyt Izraelitów w Egipcie? ODPOWIEDŹ: 430 lat ( Wj 12,40 ) Jako pewna ciekawostka – czyli o 30 lat dłużej niż to było przepowiedziane (zob. Rdz 15,13; Dz 7,6)

Pytanie 7 [70] - (1 pkt.)

Kto wykonał zawierający przykazania napis na kamiennych tablicach, które później były przechowywane w Arce Przymierza? WPROWADZENIE: Pytanie to zostało zadane, aby po raz kolejny ukazać jak z pozoru oczywiste odpowiedzi w rzeczywistości wcale takimi nie są. ODPOWIEDŹ: Pierwsza, która się nasuwa brzmi: oczywiście Pan Bóg (Wj 31,18). Ale zaraz – to przecież pytanie za 1 punkt – a więc zapewne podchwytliwe ;). Oczywiście !!! Przecież to nie o te tablice chodzi !!! Tamte Mojżesz rozbił (Wj 32,19) więc trzeba było zrobić nowe, które później były przechowywane w Arce Przymierza. Tak więc zapewne to Mojżesz był ich wykonawcą. I rzeczywiście, czytamy o tym w Wj 34,1: Pan rzekł do Mojżesza : Wyciosaj sobie dwie tablice z kamienia, jak pierwsze, a na tych tablicach wypiszę znów słowa, jakie były na pierwszych tablicach, które potłukłeś., tyle że Mojżesz miał wyciosać jedynie tablice, a Pan Bóg powtórnie wypisać na nich przykazania. Teraz więc już wiadomo, że tak czy tak odpowiedź winna brzmieć: „Pan Bóg” Chwileczkę jednak – dociekliwy badacz drąży dalej i cóż odkrywa? Otóż sprawdzając dla pewności IV wydanie BT odkrywa ze zdumieniem, że Wj 34,1 brzmi: Pan rzekł do Mojżesza : Wyciosaj sobie dwie tablice z kamienia podobne do pierwszych, a na tych tablicach wypisz znów słowa, jakie były na pierwszych tablicach, które potłukłeś. W związku z tym zmuszony jest do porównania innych źródeł: Biblia Króla Jakuba: ...and i will write upon [these] tables ... Wulgata: ...et scribam super eas verba… gdzie scribam to futurum III koniugacji dla I osoby. Zatem przemawia to za nowym tłumaczeniem BT – czyli jednak Pan Bóg: napiszę Poza tym tak czytamy w Pwt 10,1-5 i to zarówno w IV jak i w V wydaniu BT Wszystko zatem jasne – ale tylko do momentu kiedy w tym samym rozdziale przeczyta się ww. 27-28 które twierdzą, że to jednak Mojżesz wyrył tekst na kamiennych tablicach. Pan rzekł do Mojżesza: zapisz sobie te słowa, gdyż na podstawie tych słów zawarłem przymierze z tobą i z Izraelem. I był tam [Mojżesz] u Pana czterdzieści dni i czterdzieści nocy, i nie jadł chleba, i nie pił wody. I napisał na tablicach słowa przymierza - Dziesięć Słów. Na dodatek to samo potwierdzają używane już wcześniej źródła: ... he did neither eat bread, nor drink water. And he wrote upon the tables the words of the covenant, the ten commandments… ...panem non comedit et aquam non bibit et scripsit in tabulis verba foederis decem… W związku z powyższym prawidłowa odpowiedź na to pytanie winna brzmieć: „Nie wiadomo ponieważ Pismo Święte dostarcza na ten temat sprzecznych informacji” Ponieważ jednak zadanie to w zamyśle miało na celu uświadomienie problemów, jakie spotykamy w Piśmie Świętym, a nie wychwycenie tej sprzeczności (wtedy byłoby wyżej punktowane), dlatego też 1 punkt otrzymają zarówno osoby, które odpowiedziały, że był to Mojżesz, jak i te, które odpowiedziały, że Pan Bóg. Jak natomiast wytłumaczyć tę sprzeczność? Zapewne wynika to z faktu, że w Księdze Wyjścia znajdują się teksty z różnych źródeł (tradycji), a w Biblii wielokrotnie spotykamy się z sytuacją, kiedy autor natchniony, pomijając „pośredników” wskazuje na Boga jako spawcę. (przez analogię – dzisiaj też mówimy o Pawłowym autorstwie listów, chociaż niektóre z nich w sensie fizycznym pisali pod jego dyktando sekretarze) Tak więc zapewne to Mojżesz zapisał tekst przykazań na tych tablicach, które później przechowywane były w Arce – natomiast jeden z autorów pominął go, jako „pośrednika” i wskazał na Boga jako autora.