OMÓWIENIE TURY I - ETAPU VI
Co to jest:
„Biblia cudzołożnika” ODPOWIEDŹ: Biblia Króla Jakuba powstała w drukarni Roberta Barkera w roku 1631, w której szóste przykazanie brzmi: "Będziesz cudzołożył" (opuszczono partykułę „ nie” w Wj20,14)
„Biblia bitwy” ODPOWIEDŹ: Irlandzka kopia Psalmów z VI w. to jeden z najstarszych ocalałych rękopisów biblijnych z Wysp Brytyjskich. Jej autorstwo przypisuje się św. Kolumbanowi
„Biblia umoralniająca” ODPOWIEDŹ: Bible moralisée, najbardziej usystematyzowany, wizualny i literacki komentarz Biblii powstały ok. 1236 roku, w królewskim skryptorium Ludwika IX.
”Biblia Alba” ODPOWIEDŹ: Biblia Alba jest ilustrowanym (iluminowanym) rękopisem z XV wieku, zawierającym tłumaczenie na kastylijski Starego Testamentu z hebrajskiego i łaciny.
„Biblia dla ubogich” ODPOWIEDŹ: Inaczej: Biblia pauperum, średniowieczna księga zawierająca przedstawienia z życia Chrystusa i ze ST ułożone typologicznie i objaśnione tekstami biblijnymi.
Szersze omówienie powyższych „Biblii” znajduje się TUTAJ :.
„Diatessaron” ODPOWIEDŹ: Nazwa oznacza po gr. „[jedną] przez cztery". Była to harmonia, która splatała materiał z czterech Ewangelii z małym dodatkiem apokryfów (z Historii Józefa Cieśli i Ewangelii hebrajskiej). Tacjan, jej autor, był Syryjczykiem z Mezopotamii urodzonym ok. 110 r., który mieszkał długie lata w Rzymie i był uczniem Justyna Męczennika. Oskarżony o zbytni ascetyzm o tendencji enkratycznej opuścił po 165 r. Rzym i wrócił na Wschód. Mniej więcej w tym czasie, czy to w Rzymie, czy w Syrii, ułożył harmonię. Nie jest pewne, czy pisał ją w oryginale po grecku, czy po syr.; jeśli użył gr, wkrótce powstał przekład syr. Forma gr. zaginęła oprócz fragmentu z III w. obejmującego 14 linijek, a odkrytego w 1933 r. w Dura-Europos nad Eufratem. Diatessaron był szeroko rozpowszechniony w Kościele syryjskim i najwyraźniej został oficjalną Ewangelią po syr. (a nie cztery Ewangelie): komentowany był przez Efrema (zm. 373 r.). W końcu jednak przepadł (z powodu przeciwników takich jak biskup Teodoret z Cyru, który podejrzewał Tacjana o herezję i zniszczył wszystkie dostępne egzemplarze); zastąpiły go cztery Ewangelie po syr. Przydatnym narzędziem dla odtwarzania syr. Diatessaronu jest komentarz Efrema (znany od dawna w przekładzie ormiańskim); około połowy oryginału syr. dostępne jest w opublikowanym przez L. Leloira rękopisie Chester Beatty 709 (Dublin, 1963). Harmonie podobne do Diatessaronu oraz jego przekłady powstały po arab., pers., łac. (Codex Fuldensis), w średniowiecznym hol. i wł. Wpłynął też on na przekłady arm. i gruz. Ewangelii; jego ślady znaleźć można w cytatach patrystycznych. Odtwarzanie lekcji z Diatessaronu jest jednak sztuką trudną. Dla H. von Sodena Diatessaron był źródłem zniekształceń i rozwinięć w późniejszych rękopisach gr. Boismard usiłował jednak wykazać, że Tacjan używał bardzo starego „tekstu krótkiego" Ewangelii i wywarł duży wpływ na przekłady starosyr. i starołac. Gdyby zaginiony tekst Tacjana został odnaleziony lub wiarygodnie zrekonstruowany, mógłby zawierać klucz do rozwiązania problemu, dlaczego przed rokiem 200 istniały tradycje tak rozbieżne; Tacjan pojawia się bowiem dokładnie między okresem spisywania i zbierania a najstarszymi obszernymi papirusami. Gros uczonych jest jednak mniej niż Boismard skłonnych do polegania na Diatessaronie, który dzisiaj trzeba rekonstruować na podstawie danych mocno zniekształconych.
”Heksapla” ODPOWIEDŹ: Heksapla (gr. heks – sześć, aplos – kolumna) jest największym dziełem uczonego aleksandryjskiego Orygenesa (185-234), uważanego za ojca biblistyki, a w szczególności krytyki tekstu i hermeneutyki biblijnej. W sześciu równoległych kolumnach Orygenes ustawił najważniejsze w jego czasach teksty Starego Testamentu. Pierwsza kolumna zawierała tekst hebrajski, druga podawała jego transkrypcję grecką czyli fonetyczny zapis czytania oryginału w alfabecie greckim, trzecią stanowił przekład Akwili, czwartą – Symmacha, piątą – tekst Septuaginty, szóstą zaś przekład Teodocjona (wg Euzebiusza z Cezarei (260-339) w części zawierającej Psalmy dodatkowo umieszczone były trzy inne przekłady greckie, z których żaden nie zachował się do naszych czasów). Używając znaków zapożyczonych z dzieł Arystarcha (217-145 r. przed Chr.), drobiazgowo zaznaczał miejsca, w których Septuaginta oraz wersje Akwili, Symmacha i Teodocjona różniły się między sobą. To ogromne dzieło prawdopodobnie nigdy nie doczekało się przepisania w całości i dlatego nie zachowało się do naszych czasów.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |