2. Erast w Efezie

Portowe miasto Efez miało szczęście do wielu dobrych nauczycieli, pasterzy i biskupów. Bogata historia ewangelizacji tego miasta sięga czasów apostolskich. Tam nauczali Paweł (ok. trzy lata, por. Dz 20,18-21), Jan, Apollos, Tymoteusz, Erast i inni. Stąd też szybko rozchodziła się Ewangelia o Jezusie, gdyż był to ważny węzeł komunikacyjny na głównym szlaku pomiędzy Wschodem i Zachodem. Miasto było też ważnym ośrodkiem kultury: centrum filozofii (Heraklit), sztuki (świątynia Artemidy), nauki (biblioteka Celzusa) i bogatego życia religijnego. Efez stał się też z czasem jedną z głównych metropolii chrześcijańskich Azji Mniejszej.

CZYTAJ!
Dz 19,21-40; Łk 16,9-13

[Jezus] mówię [do uczniów]: Używajcie nieuczciwej mamony do zjednywania sobie przyjaciół, aby przyjęto was do wiecznych mieszkań, gdy się już ona skończy. Kto jest wierny w małej rzeczy, jest wierny i w wielkiej; a kto w małej rzeczy jest nieuczciwy, jest nieuczciwy i w wielkiej. Jeśli więc nie jesteście wierni w zarządzaniu nieuczciwą mamoną, kto wam powierzy prawdziwe dobro? I jeśli w cudzych sprawach nie jesteście wierni, kto wam powierzy wasze? Żaden sługa nie może służyć dwom panom, gdyż albo jednego będzie nienawidził, a drugiego miłował, albo jednemu będzie oddany, a drugiego zlekceważy. Nie możecie służyć Bogu i mamonie.

Dodaj :. odnalezione przez ciebie teksty paralelne do rozważanego fragmentu Ewangelii.


ROZWAŻ!

W trzeciej i ostatniej podróży misyjnej Apostoł narodów podąża szlakiem gmin uprzednio założonych. Tym razem punktem oparcia staje się Efez, metropolia Azji. Tu spędza dwa i pół roku (lata 54 – 57), wspomagany przez Tymoteusza i nieznanego nam dotąd Erasta (Dz 19,22). Greckie imię Erastos oznacza „[kogoś] ukochanego”. Z Łukaszowego „przewodnika podróży” oraz listów Apostoła dowiadujemy się, że był bliskim współpracownikiem Pawła w Efezie, później wysłany do Macedonii w towarzystwie Tymoteusza (Dz 19,22). Był też zapewne identyczny ze skarbnikiem z Koryntu (Rz 16,23; 2 Tm 4,20). Należał więc do tych współpracowników, którzy cieszyli się pełnym zaufaniem i otrzymywali od Apostoła specjalne misje i zadania.
A plany Pawła były bogate. Chciał dotrzeć do Jerozolimy przez Macedonię i Achaję (Dz 19,21), pragnął również nawiedzić Rzym. Zamieszki w Efezie wywołane przez rzemieślników związanych z kultem bogini Artemidy zmusiły go jednak do wcześniejszego opuszczenia miasta (Dz 19,23-40). W drodze towarzyszą mu dawni i nowi współpracownicy. Tymoteusz i Erast są tu postaciami wybijającymi się. Pełnią funkcję wysłanników i łączników pomiędzy Apostołem a pierwszymi gminami: „Wysłał więc [Paweł] do Macedonii dwóch swoich pomocników, Tymoteusza i Erasta, a sam pozostał przez jakiś czas w Azji” (Dz 19,22).
Więzi Pawła z poszczególnymi wspólnotami opierały się wyłącznie na wierze i zaufaniu. Początkowo sam zamierzał pogłębiać te relacje, z czasem jednak zauważył, że nie będzie to fizycznie możliwe. Wysyła więc łączników i listy, a z czasem zacznie ustanawiać diakonów, prezbiterów i biskupów. Tak rodzą się stałe struktury gmin chrześcijańskich. Od początku napotykały one na przeszkody i ataki ze strony różnych grup społeczno-religijnych.
W Efezie prężnie rozwijał się politeizm (wiara w wielu bogów). Dominował jednak kult Artemidy, która była czczona tutaj jako „wielka matka” natury i uosobienie płodności (Dz 19,24-35). W związku z tym w Efezie dobrze prosperował handel dewocjonaliami, srebrnymi posążkami bogini i miniaturami świątyni jej poświęconej. Apostoł Paweł musiał potępić szerzące się tam bałwochwalstwo, które polegało na ubóstwianiu tego, co nie jest Bogiem (Ps 115,4-5.8). Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina jednak, że bałwochwalstwo „nie dotyczy tylko fałszywych kultów pogańskich. Pozostaje stałą pokusą wiary […]. Ma ono miejsce wtedy, gdy człowiek czci i wielbi stworzenie zamiast Boga, bez względu na to, czy chodzi o innych bogów czy o demony (na przykład satanizm), o władzę, przyjemności, rasę, przodków, państwo, pieniądze itd.” (KKK 2112).
Ewangeliczny nakaz: Nie możecie służyć Bogu i mamonie odnosi się do tej kategorii grzechów, które godzą w pierwsze przykazanie Boże. Zakazuje zabobonu, bałwochwalstwa, wróżbiarstwa, magii i wszelkiej bezbożności; potępia ateizm i agnostycyzm (KKK 2110-2128). Z tym wszystkim zmagał się Kościół pierwotny i Kościół współczesny nie jest wolny od pewnego rodzaju wynaturzonego przerostu religijności oraz praktyk sprzeciwiających się właściwej cnocie religijności. I dziś szerzą się wróżbiarstwo, magia, okultyzm, sekty i ruchy typu New Age.