Dom rybaka. Betsaida

Ewangeliści przekazują, że św. Piotr mieszkał w Betsaidzie nad Jeziorem Galilejskim. Z tej miejscowości pochodzili też Apostołowie Andrzej i Filip. W jej pobliżu Jezus rozmnożył chleb i ryby.
Od XVI w. pielgrzymi i uczeni szukali Betsaidy nad Jeziorem Tyberiadzkim. Jej położenie udało się ustalić dopiero pod koniec XX w., gdyż linia brzegowa jeziora przesunęła się w ciągu stuleci o niemal 2,5 km.


Nazwę osady można przetłumaczyć jako ”dom rybaka”. W centrum Betsaidy najważniejszą budowlą była świątynia znajdująca się na szczycie wzgórza. Odbywały się tam prawdopodobnie pierwsze Eucharystie. Wierni jedli niekoszerne potrawy, w tym wieprzowinę. Kości zwierząt odnaleziono na dziedzińcu, gdzie biesiadnicy zakopali odpadki.
W pobliżu odkryto ruiny dwóch sporych domostw. Pierwsze z nich archeolodzy nazwali ”domem rybaka”, ponieważ odnaleziono w niej liczne przedmioty związane z łowieniem ryb: haczyki, ciężarki do obciążania sieci oraz kotwice. Drugie domostwo określono jako ”dom handlarza win”. W jego piwnicach odkryto dzbany służące do przechowywania trunku. Analiza pyłków roślinnych zebranych na szczycie wzgórza ujawniła, że dookoła wioski rozpościerały się winnice oraz rozległe gaje oliwne.

Rzymski historyk Pliniusz Starszy (23-79 po Chr.) nazwał Betsaidę ”jednym z czterech uroczych miast nad Jeziorem Galilejskim”. Wspaniała okolica tak zachwyciła władcę Galilei Filipa Heroda, że postanowił uczynić Betsaidę jedną ze swych siedzib. W 30 r. po Chr. sprowadził nowych osadników i zmienił jej nazwę na Julias. Nakazał także wzniesienie wielu nowych budowli.
Miasto Heroda zostało jednak zniszczone, prawdopodobnie tuż po jego wybudowaniu, być może podczas żydowskiego powstania przeciw Rzymianom (67-73 po Chr.). Jakie były dalsze losy osady - nie wiadomo.

Podczas wykopalisk okazało się też, że pod Betsaidą z I w. po Chr. znajdują się ruiny potężnego miasta z czasów króla Dawida. Wykopaliska prowadzone przez zespół badawczy z 17 uczelni z całego świata udowodniły, że już w X w. przed Chr. na szczycie wzgórza powstało miasto otoczone potężnymi, kamiennymi murami. Miasto legło w gruzach ok. 732 r. Stało się niewielką osadą. Jej mieszkańcy handlowali z pobliskimi ośrodkami fenickimi: Tyrem i Sydonem, czego dowodzą znalezione na wzgórzu monety pochodzące z tych miast.
 

(za: Gość Niedzielny Nr 28/2004)