Czy Biblia uczy o życiu pozagrobowym?

Świadkowie Jehowy są znani z tego, że potrafią wyrywać wiele wersów z kontekstu. Widać to najlepiej chyba na przykładzie wersów mówiących w Biblii o duszy.

Jednym z „ulubionych chwytów” Świadków Jehowy jest cytowanie przez nich tekstu z ST:

„Dusza, która grzeszy, ta umrze” (Ezech.18:4),

aby dowieść, że to zaprzecza nauce chrześcijaństwa o duszy nieśmiertelnej.


Ustosunkowanie się do stanowiska Świadków

Podejście Świadków Jehowy jest bardzo zwodnicze i celowo pobieżne. Pojęcie „dusza” jest w Biblii bowiem bardzo wieloznaczne, czasem znaczy nawet takie rzeczy jak „życie”. Nie musi więc jeden wyrwany z kontekstu wers ze słowem „dusza” mówić koniecznie o chrześcijańskiej duszy nieśmiertelnej, lub jej umieraniu, ponieważ autorzy biblijni używający terminu „dusza” mają często różne rzeczy na myśli. Nie znaczy to również, że Biblia używając słowa „dusza” nigdy nie uczy o duszy nieśmiertelnej. Przeciwnie, uczy, co wykażę niżej. Na razie przyjrzyjmy się wieloznaczności terminu „dusza” w Biblii.

1) Dusza to krew (Rdz 9:5; Pt. Pr. 12:23 - Biblia Świadków i BW).

2) Osoba Boga w Biblii Świadków jest określona terminem «dusza» (Kpł 26:11, 30; Iz 1:14, Ezech 23:18; Mt 12:18, por. Biblia Warszawska).

3) Dusza oznacza po prostu ludzi (Lb 31:40, 46 - Biblia Świadków Jehowy i B Warszawska, por. Ps 44:26 [25 w Biblii Świadków Jehowy], Dz. Ap. 2:41; 7:14 oraz 27:37. Zobacz też 1 Ptr 3:20). Wyjątkowo wymowny jest pod tym względem tekst z Pwt. Pr, 12:20, który mówi że dusza je mięso. Widać ze chodzi tu o całego człowieka po prostu, który jest «duszą».

4) Dusza wraca do ciała, więc nie jest czymś materialnym (1 Krl 17:22).

5) Dusza może cierpieć od miecza, więc jest czymś materialnym (Ps 22:21).

6) Dusza wyraźnie odróżniona od ciała i znów nie jest czymś materialnym (1 Tes 5:23, por. Hebr 4:12).

7) Dusza u Hioba (27:8).

8) Dusza gołębicy (Ps 74:19 - prawdopodobnie chodzi o sens «życie»).

9) Dusza to życie (Ps 26:9; 30:4; 33:19; Iz 53:12 - Biblia Świadków Jehowy, B Warszawska).

10) Dusza się „rozkoszuje tłustością” (Iz 55:2 - za Biblią Świadków Jehowy, por. Jer 31:14).

11) Dusza syci się (Jer 31:25).

12) Je i pije (Łk 12:19).

13) Zażądają duszy, jest więc tu przypuszczalnie sens: życie (Łk 12:20, Biblia ŚJ, BW, por. Łk 21:19 Biblia ŚJ).

14) Ludzie pozabijani w Egipcie zarazą przez Jahwe są określeni jako dusze pozabijane (Ps 78:50, por. Ezech 13:19). Dusze więc można zabić gdy oznacza ona tylko biologicznego człowieka.

15) Duszy zabić nie można (Ap. 6:9; Mt 10:28. Por. Ap. 20:4).

16) Dusza to jedność myśli i poglądów (Dz Ap. 4:32).

17) Dusza to jaźń, świadomość, może być niezdecydowana i rozdwojona (Jk 1:8; 4:8). Tekst grecki ma tu w tych miejscach dosłownie: „dwuduszny” (por. Interlinearny przekład NT, Vocatio, Warszawa 1995, str. 1083 i 1094).

18) Cielesne pożądliwości przeciwstawiają się duszy (1 Ptr 2:11- Biblia SJ).


Podsumowanie:

Widać więc jak szeroki jest wachlarz znaczeniowy słowa dusza w Biblii. Cytowanie więc przez Świadków Jehowy tekstu z ST:

„Dusza, która grzeszy, ta umrze” (Ezech.18:4),

aby dowieść, że to zaprzecza istnieniu duszy nieśmiertelnej, jest więc nieuczciwe. Postulat Świadków Jehowy byłby słuszny gdyby określenie «dusza» w Biblii tyczyło się zawsze tylko i wyłącznie niematerialnej duszy nieśmiertelnej, której ten tekst ma zaprzeczać (jak chcą Świadkowie). Tymczasem tak nie jest, jak widzieliśmy po powyższym zestawie. Świadkowie celowo mieszają pojęciem dusza, żonglują nim, licząc na to, że ten, komu się pokaże w Biblii wyrwany z kontekstu zwrot «dusza umiera» nie będzie znał Biblii i da się nabrać na to, że w Biblii słowo dusza oznacza zawsze coś co jest cielesne. Wtedy człowiek, któremu się to pokaże ulegnie za Ez 18:4 sugestii, że skoro dusza umiera, to duszy nieśmiertelnej rzecz jasna nie ma. Piękny to «dowód», czyż nie? Tymczasem znaczenia duszy tyczą się w Biblii za każdym razem czego innego. Ez 18:4 nie uczy o duszy nieśmiertelnej używając określenia dusza, tak samo jak nie uczą o tym Rdz 9:5 i Pwt. Pr. 12:23, które używają określenia «dusza» wobec krwi. Tym samym, skoro znaczenia słowa «dusza» są tak wieloznaczne, to trzeba każdy kontekst w jakim występuje słowo dusza dokładnie zbadać, aby wiedzieć, czego się tyczy. Świadkowie Jehowy tego nie robią, licząc na to, że ten, kto daje im posłuch da się nabrać że słowo dusza zawsze znaczy w Biblii coś, co umiera wraz z ciałem i nie jest nieśmiertelne. Takiemu poglądowi przeczą jednak teksty z Ap. 6:9; Mt 10:28 i Ap. 20:4. Także przeczą temu określenia «dusza» stosowane wobec Boga (patrz punkt 1 w moim powyższym wyliczeniu). Czy «dusza» Boga umiera? Nie. A czy «dusze» będące zabitymi w Egipcie poumierały (Ps 78:50, por. Ezech 13:19)? Tak. Widać więc, że umieranie «duszy» jest zależne od kontekstu w jakim jest określenie stosowane. Tego nie mówią już Świadkowie. Oni pokazują tylko te wersety wygodne im, tzn. takie, które mówią o umieraniu duszy. Innym ulubionym «zajęciem» Świadków Jehowy jest cytowanie wersów Biblii które mówią o rzekomej nieświadomości umarłych. Jednym z takich tekstów jest tekst z ST: „Duch jego [człowieka] uchodzi, a on wraca do swej ziemi; w tymże dniu giną jego myśli” (Ps.146:4). Jednak czy ten tekst musi, jak chcą Świadkowie, uczyć o tym, że człowiek traci po śmierci całkowicie świadomość? Wcale nie. Biblia Tysiąclecia oddaje powyżej cytowany fragment Psalmu - „giną jego zamiary”. Tak samo ma Biblia Lubelska. Biblia warszawska ma „giną zamysły jego”. Ten fragment nie uczy wiec o niebycie po śmierci, a najwyżej o tym, że człowiek po śmierci nie jest już w stanie zrealizować doczesnych zamiarów i planów. I tylko tyle. Nawet gdy się przyjmie wersje Biblii Świadków Jehowy, która oddaje ten fragment przez słowa „giną myśli jego” to nawet wtedy nie wynika z tego, że ten fragment uczy o niebycie po śmierci. Zauważmy, że kiedy człowiek śpi, albo jest nieprzytomny, lub mdleje, też giną jego myśli ale jednak egzystuje.Jest to zgodne ze Starym Testamentem. Na przykład Hiob uważał stan śmierci nie za całkowite unicestwienie ale stan podobny do snu jaki spotyka królów w ich grobowcach (Hi 3:13-14). W rzeczywistości Szeol biblijny w ST nie jest miejscem niebytu ale nikłej egzystencji, gdzie ludzie egzystują jako «cienie» - co Biblia oddaje przez «refaim». Na egzystencję umarłych w Szeolu wskazuje Hioba 26:5, gdzie jest mowa o umarłych jacy „drżą w podziemiu” (por. Biblia Świadków Jehowy - taki sam sens). Tak samo ma Psalm 139:8, gdzie autor wyznaje wiarę w obecność przy nim Jahwe, gdy będzie on spoczywał w Szeolu. Patrz też przypis do Ps 6:6 w Biblii Tysiąclecia. Tekst Iz 14:9 także wskazuje na egzystencję w Szeolu gdzie mowa o poruszeniu i przebudzeniu się cieni zmarłych. Ez 32:21 podaje natomiast iż duchy z Szeolu przemówią, a wiec egzystują. I owe duchy rzeczywiście mogą przemówić (por. Mt 17:3) i nawet apostołowie wierzyli w to, że duchy mogą się ukazywać i mówić, co ukazuje scena objawienia chwalebnego Jezusa (por. Łk 24:37, 39). Dusza od ciała może się oddzielić (1 Krl 17:22), nie jest wiec tożsama z ciałem.