NARODZENIE JANA CHRZCICIELA

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004

II CZYTANIE

W synagodze w Antiochii Pizydyjskiej Sza'ul rzekł:
Bóg powołał Dawida na króla ojców naszych, wyrażając swe poparcie tymi słowami: »Uznałem Dawida Ben-Jiszaja za człowieka według mego serca; on uczyni wszystko, czego chcę«. Zgodnie ze swą obietnicą z potomków tego człowieka wyprowadził Bóg Isra'elowi wyzwoliciela, Jeszuę. A przed nadejściem Jeszui Jochanan głosił całemu ludowi Isra'ela zanurzenie związane ze zwróceniem się od grzechu do Boga. Gdy jednak Jochanan kończył swe dzieło, rzekł: »Kim, jak sądzicie, jestem? Otóż - nie jestem! Ale za mną idzie ktoś, komu sandałów na stopach nie jestem godzien rozwiązać«. Bracia! Synowie Awrahama i ci z was, którzy są »bojącymi się Boga«! To nam zostało posłane to orędzie o wyzwoleniu!

(Dz 13,22-26)

23. Zgodnie ze swą obietnicą z potomków tego człowieka (króla Dawida) wyprowadził Bóg Isra'elowi wyzwoliciela. Zob. 2 Samuela 7,12-13.16; Izajasza 11,1 w kontekście Izajasza 7-12; Jeremiasza 23,5-6; Zachariasza 3,8; Ezechiela 37,24 (w kontekście Ezechiela 36-37); Amosa 9,11-12; Psalm 89,4-5 (3-4).36-37 (35-36); 132,11; Łk 1,32-33; Rz 1,4. Piętnaste błogosławieństwo modlitwy 'Amida tak ujmuje tę obietnicę:

Prędko spraw, aby rozkwitła gałąź [czyli Potomek, Syn] sługi Twego Dawida. Przez swe zbawienie wywyższ róg jego [albo "promień jego", czyli "zwiększ jego chwałę"], bo cały dzień mamy nadzieję na Twoje zbawienie. Pochwalony bądź, Adonai, który sprawiasz, że rozkwita róg zbawienia.

Zob. Łk 2,11K o wyzwolicielu gr. sōtēr - "zbawiciel", odpowiadające hebr. moszia', które ma związek ze słowem jeszu'a - "zbawienie", użytym trzykrotnie we wspomnianej modlitwie oraz imieniem Jeszua (Mt 1,21K).

24. Jochanan Zanurzyciel. Zob. Mt 3,1-17zKK; 11,2-19zKK; 14,1-12zKK; Mk 1,2-11zKK; Łk 3,1-22zKK; J 1,6-8.19-34zKK; Dz 19,1-7zKK.

EWANGELIA

Przyszedł dla Eliszewy czas narodzin dziecka i urodziła syna. Jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, jaką dobroć okazał jej Adonai, i radowali się wraz z nią. Ósmego dnia przyszli, aby dokonać b'rit-mili dziecka. Już mieli nadać mu imię Z'charia, po ojcu, gdy matka odezwała się i rzekła: "Nie, ma mieć na imię Jochanan". Powiedzieli jej: "Żaden z twoich krewnych nie nosi tego imienia", i dawali znaki jego ojcu, aby się dowiedzieć, jakie imię on chce mu nadać. Pokazał, aby mu podano tabliczkę do pisania, i ku zaskoczeniu wszystkich napisał: "Ma na imię Jochanan". W tym momencie wróciła mu mowa, a jego pierwszymi słowami była b'racha dla Boga. Wszystkich sąsiadów zdjął strach; i rozprawiano o tym wszystkim po całej górzystej okolicy J'hudy. Każdy, kto o tym usłyszał, mówił sobie: "Kim zostanie to dziecko?". Bo najwyraźniej była nad nim ręka Adonai. Dziecko rosło i stawało się mocne duchem, a mieszkało na pustyni, aż przyszedł czas, aby publicznie pokazać się Isra'elowi.

(Łk 1,57-66.80)

59. Ósmego dnia przyszli, aby dokonać b'rit-mili dziecka. Obrzezanie to jedyny warunek, aby Żyd stał się uczestnikiem przymierza zawartego przez Boga z Abrahamem (Rodzaju 17,10-14). Ma się ono odbyć w ósmym dniu życia chłopca (Rodzaju 17,12; Kapłańska 12,3).

Już mieli nadać mu imię Z'charia, po ojcu. Każdy, kto ma pewną znajomość żydowskich praktyk religijnych, wie, że podczas b'rit-mili żydowscy chłopcy otrzymują imiona. Skąd jednak wiemy o tym zwyczaju? w cyklu wykładów wygłaszanych w Izraelskim Radiu Wojskowym prof. David Flusser powiedział:

Z literatury wczesnochrześcijańskiej możemy się dowiedzieć o zwyczajach żydowskich nieodnotowanych we wczesnych źródłach żydowskich. Weźmy taki przykład: żydowski obyczaj nadawania imienia chłopcu podczas ceremonii jego obrzezania nie został odnotowany w naszej literaturze talmudycznej, jednakże w jednej z Ewangelii (Łk 1,59-64) mówi się nam, że ojciec Jana Chrzciciela nadał mu imię właśnie podczas tego obrzędu (Jewish Sources in Early Christianity, MOD Books, POB 7103, Tel Aviv 61070, 1989, s. 10, wersja skrócona).

Wśród dzisiejszych Żydów aszkenazyjskich panuje zwyczaj nadawania imienia dziecku po którymś z żyjących krewnych, ale nie zawsze jest tak wśród Sefardyjczyków i ewidentnie nie było tak w Izraelu sprzed dwóch tysięcy lat.

63 Jochanan. Zob. Mt 4,21K.

64 Jego pierwszymi słowami była b'racha (błogosławieństwo) dla Boga. Z'charia był człowiekiem sprawiedliwym (w. 5), ale z niedostatkiem wiary (w. 18), a Bóg skarcił go (w. 19-20), aby pogłębić jego wiarę (Przysłów 3,11; Żm 12,5-15). Werset ten pokazuje, że Boże karanie osiągnęło pożądany skutek.

------------------------------------

Adonai - Pan, Jahwe
Awraham - Abraham
Ben-Jiszaj - syn Jessego, Isaja
b'rit-mila - rytualne obrzezanie na znak przymierza
Eliszewa - Elżbieta
J'huda - Juda, Judasz, Judea
Jochanan - Jan, Joanan
Z'charia - Zachariasz