Jakie jest pierwotne znaczenie drzewa oliwnego?

Kiedy wypuszczona przez Noego gołębica wróciła z listkiem drzewa oliwnego w dziobie, był to znak, że woda na ziemi opadła (zob. Rdz 8, 11). To zarazem znak pojednania i zapowiedź stworzenia nowego świata. Według Ojców Kościoła, którzy odczytywali Stary Testament, stosując metodę alegorii, potop symbolizuje chrzest: to przejście przez śmierć do nowego życia.

Przymierze Boga z Noem jest odnowieniem pierwszego przymierza Boga z Adamem. Jezus zaś niesie światu nowe przymierze, którego owocem będzie życie nowe i ostateczne na wieczność.

Poświęcenie palm to obrzęd, który otwiera liturgię Niedzieli Męki Pańskiej (zwanej również Niedzielą Palmową), a więc niedzieli poprzedzającej Niedzielę Wielkanocną. Poświęcenie palm (w zależności od lokalnej tradycji) i procesja wejścia do kościoła przypominają nam wjazd Jezusa do Jerozolimy, opisany w Ewangeliach (zob. Mt 21, 1-11; Mk 11, 1-10; Łk 19, 29-44; J 12, 12-15). Obrzęd jednoczy chwałę (Hosanna) i cierpienie (opis męki Pańskiej) – czyli dwa zasadnicze aspekty tajemnicy Paschy.

Poświęcenie palm i procesja Niedzieli Palmowej mają bardzo długą tradycję, odnotowaną po raz pierwszy już w IV wieku w Jerozolimie. Tradycja ta bardzo szybko rozpowszechniła się w Kościołach syryjskim i egipskim. Dopiero dużo później stała się powszechna na Zachodzie, najpierw w Galii w VII–VIII wieku, a następnie w Rzymie, począwszy od XI wieku.

Czy palma, która nie została poświęcona, ma taką samą wartość? Palmy wielkanocne nie są talizmanem ani nie są jedynie poświęconym przedmiotem, ale znakiem radosnego współuczestnictwa w procesji będącej wyrazem wiary Kościoła w Chrystusa Mesjasza i Zbawiciela. Ten aspekt pojawia się we wszystkich modlitwach odmawianych podczas obrzędu, które skłaniają nas do tego, by nie skupiać uwagi na poświęconej gałązce jako takiej, bowiem to raczej wiara tego, kto ją niesie, przyczynia się do błogosławieństwa.

Paradoksalnie, wierny, który nie mógłby uczestniczyć w liturgii, ale uciąłby gałązkę w ogrodzie jako znak widzialny swojej wiary w Chrystusa, znalazłby się w posiadaniu przedmiotu „bardziej świętego” niż ten, kto trzymając w domu poświęconą gałązkę uważałby ją za przedmiot magiczny, traktowany w oderwaniu od choćby zalążka wiary w Tego, do Kogo ten znak się odnosi.

*

Powyższy tekst jest fragmentem książki "Wielki Post i Wielkanoc. Przewodnik". Autorzy: Christian Albini, Assunta Steccanella. Wydawnictwo: Promic, 2019 r.

  Wyd. PROMIC