Koniec świata

Odnosi się do jednej rzeczywistości, a miano­wicie do czasu poprzedzającego dzień Pański, czyli określa chwalebne przyjście Chrystusa oraz związane z nim wydarzenia. Apostoł nie opiera się w tym wypad­ku jedynie na tradycji prorockiej i apokaliptyczno-judaistycznej, ale odwołuje się przede wszystkim do wypowiedzi Jezusa (por. Dz 1,7). Kontekst wskazuje zatem, że słowo czas występuje tutaj w znaczeniu eschatologicznym.
Trzeba pamiętać, że mamy do czynienia z pewnym schematem, który wy­stępuje w literaturze apokaliptycznej. W ten sposób podkreśla się, że końcowy wybuch zła jest jeszcze powstrzymywany. Gdy chodzi o język, w omawianej wypowiedzi występuje stara koncepcja, która pojawia się zarówno w tekstach Starego Testamentu (Am 9,3; Iz 27,1; Hi 3,8; 7,12 [LXX]; 40,10n; Ps 104,26; Ap 20,2-10), jak i w apokaliptycznej literaturze judaistycznej (Hen 60, 24-25; 4 Ezd 6, 52). Według starych mitów kosmologicznych, występujących u róż­nych narodów, u początku świata miała miejsce walka między bóstwem a jego wielkim przeciwnikiem (smokiem). Bóstwo pokonało przeciwnika i uwięziło go. W takim stanie pozostaje on obecnie. Jednak na końcu czasów zostanie uwol­niony, aby stoczyć decydującą bitwę. Ten pogląd mógł mieć pewien wpływ na myślenie autorów natchnionych. Został jednak odmitologizowany i wypełniony treścią teologiczną zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu. Dlatego nie moż­na pozostać jedynie na płaszczyźnie samego języka, gdyż wtedy niezrozumiałe jest przejście od rodzaju nijakiego do męskiego.
Jaka siła powstrzymuje objawienie się niegodziwca? Współcześnie najbar­dziej rozpowszechniony jest pogląd, że czynnikiem powstrzymującym rozwi­nięcie pełnej działalności niegodziwca jest głoszenie Ewangelii. Wysunął go O. Cullmann, a opiera się na fakcie, że według tradycji chrześcijańskiej głosze­nie Ewangelii na całym świecie poprzedzi jego koniec (por. Mk 13, 10). Według autora Apokalipsy szatan, zanim zacznie działać swobodnie na końcu czasów, zostanie związany na tysiąc lat (Ap 20, 1-10). O. Cullmann nie wyklucza jednak Boga jako ostatniego działającego. To On przeszkadza w ostateczności niego­dziwcowi, ale w tym wypadku Autor czyni aluzję do kogoś, kto jest narzędziem Boga. Przeszkodę (greckie ho katechōn lub to katechon) stanowi grupa (sens kolektywny). Chodzi o głoszenie Ewangelii (rodzaj nijaki) za pośrednictwem misjonarzy chrześcijańskich, a w szczególności za pośrednictwem samego Pa­wła (rodzaj męski). Chodzi przede wszystkim o głoszenie Ewangelii wśród pogan. Myśl o tym, że głoszenie Ewangelii poganom poprzedzi erę mesjańską, była obecna w eschatologii I w. Świadczą o tym takie teksty jak Mk 13,14; Mt 24,15; Dz 1, 6-8; Ap 6,1-8; 19,11-12. W 2 Tes 2 sytuacja jest podobna jak w Dz 1,6-8. W jednym i drugim wypadku dostrzega się niecierpliwość w związku z przyjściem królestwa Bożego. Chrystus, odpowiadając uczniom na pytanie dotyczące chronologii, zwraca uwagę na wcześniejszą działalność, która musi poprzedzić paruzję.
Również dla Pawła przed końcem świata ważne jest nie tyle głoszenie Ewangelii w ogólności, ale przekazanie jej poganom. W ww. 6-7 pojawią się myśl szczególnie mu droga, a mianowicie, że przed końcem świata mnóstwo pogan musi wejść do Kościoła. Apostoł ma świadomość, że osobiście odgrywa wyjątkową rolę w planach Bożych i dlatego pisze o niej z taką dyskre­cją. Natomiast jego śmierć zbiegałaby się z końcem nauczania skierowanego do pogan (por. Flp 1,23-25) i oznaczałaby czas decydujący dla objawienia się niegodziwca. Inni egzegeci poszerzyli to wyjaśnienie i uważają, że chodzi w tym wypadku o wszystkich apostołów, proroków, misjonarzy, świadków oddanych Ewangelii, którzy poświęcą się jej głoszeniu. Argumentem przemawiającym za taką interpretacją jest Apokalipsa. Jej autor pisze o dwóch świadkach (Ap 11, 8; por. także 1 J 2,18-28; 4,1-6).