Jezus a Kościół

Na przykładzie tej postaci Mateusz ukazał pewne typowe przymioty postawy chrześcijanina i ucznia. Niekiedy są to przymioty pozytywne, niekiedy negatywne. Piotr pełen ufności idzie do Jezusa po falach, ale w pewnej chwili przestraszony zaczyna tonąć i wzywa Jezusa na ratunek (14,28-31). Okrzyk: Pa­nie, ratuj! (w. 30) przypomina taki sam okrzyk uczniów (8, 25). Jezus karci wów­czas Piotra z powodu jego małej wiary (w. 31). To samo upomnienie odnosi się na innym miejscu do uczniów (8, 26). Wyznaje w Jezusie Syna Bożego (uczniowie: w. 33), ale wzbrania się przyjąć prawdy o Jego drodze cierpienia (16, 16. 22). Razem z innymi uczniami nie umie czuwać, pomimo wezwania ze strony Jezusa do czuwania (26, 36-46), a nawet zapiera się trzykrotnie, ale potem żałuje tego gorzko (26, 69-75). Jako uczeń Jezusa Piotr jawi się jako wierzący i wątpiący, jako odważny i przestraszony, wypierający się Jezusa i pełen skruchy.

Zarazem jednak postać Piotra w Ewangelii Mateusza nosi rysy przysługu­jące tylko jemu. Do nich należy pierwsze miejsce w spisach apostołów (10,2, inaczej Mk 3,16), a także wyznanie bóstwa i mesjaństwa Jezusa (16, 16), słowa Jezusa o objawieniu Ojca danym Piotrowi (16, 17), określenie skała oraz obietni­ca zbudowania na niej Kościoła (16, 18), przyznanie mu władzy wiązania i roz­wiązywania (16,19a)^[4]. W przekonaniu Mateusza postać Piotra posiada trwałe znaczenie dla Kościoła.

W czym wyraża się owo trwałe znaczenie i w jaki sposób Piotr wykonuje swą rolę fundamentu i kluczy? W Ewangelii Piotr jest przedstawiany jako ten, który stawia Jezusowi pytania odnoszące się do praktycznego postępowania i otrzymu­je odpowiedzi. Pytania te dotyczą np. czystych i nieczystych pokarmów (15, 15), norm, które powinny być stosowane w przebaczaniu (18, 21) albo relacji z in­stytucjami żydowskimi (17, 24-27). Piotr, który otrzymał pouczenia od Jezusa jest według ewangelisty uprawomocnionym przekazicielem objawienia Bożego. Ta funkcja autentycznego przekaziciela pouczenia Jezusowego czyni go funda­mentem oraz uczniem dzierżącym klucze Kościoła. W obliczu różnych nur­tów w pierwotnym Kościele Mateusz ukazuje autorytet Piotra jako fundament Kościoła zapewniający jedność oraz możliwość skutecznego przeciwstawienia się różnym skrajnym stanowiskom (np. radykalnym wersjom paulinizmu i judeochrześcijaństwa).

W Kościele Mateuszowym istnieje posługa wiązania i rozwiązywania (18, 18). Formuła jest bardzo podobna do tej, która władzę taką przekazuje Piotrowi (16, 19). Powstaje pytanie, jaka relacja istnieje pomiędzy tymi dwoma tekstami? Z całą pewnością nie są to rywalizujące między sobą tradycje. Nie oznacza to także przeniesienia uprawnień Piotra na wspólnotę po jego śmierci. Fundament ze swej natury musi trwać. W Kościele Mateusza - jak wynika z 18, 18 - ist­nieje instytucja o charakterze dyscyplinarnym i pozostająca w nurcie tradycji Piotrowej, mająca władzę wyłączenia ze wspólnoty przy zachowaniu postępowa­nia wskazanego w 18, 15-17. Można powiedzieć, że władza Piotra ma charakter bardziej doktrynalny, jakkolwiek odnosi się także do dziedziny praktyki i dys­cypliny. Z kontekstu natomiast 18, 18 wynika, że władza wspólnoty odnosi się bezpośrednio do obszaru dyscypliny, choć mając na uwadze mentalność żydow­ską, nie należy zbytnio oddzielać uprawnienia w dziedzinie dyscypliny od upraw­nień w zakresie doktryny.

---------------------------------------------------------

[4] Wypada zaznaczyć, że katolicka doktryna o prymacie biskupa Rzymu nie opiera się jedynie na dosłownej egzegezie tekstu 16,17-19. Podstawą jest nade wszystko rozwój znaczenia Piotra w pierwotnym Kościele w świetle innych teologicznych danych. Por. R.A. Monasterio, Il Vangelo secondo Matteo, w: Vangeli sinottici e Atti degli Apostoli, red. R.A. Monasterio - A.R. Carmona, Brescia, 1995, 213.