Wigilia Zesłania Ducha Świętego

Dzięki uprzejmości Oficyny Wydawniczej „Vocatio” i Księgarni św. Wojciecha (www.mojeksiazki.pl), które wyraziły zgodę na publikację fragmentów wydawanych przez nie pozycji, przedstawiamy czytelnikom cykl: „Zrozumieć Słowo”. Będziemy starali się ukazywać w nim fragmenty Pisma Świętego przewidziane w Liturgii w kontekście historycznym, kulturowym i teologicznym.
Mamy nadzieję, że pomoże to czytelnikom w pełniejszym przeżywaniu spotkania z Chrystusem podczas Eucharystii oraz w coraz lepszym odczytywaniu skierowanego do nas Słowa Bożego i wprowadzaniu go w życie. Zapraszamy do lektury i refleksji.

Wigilia Zesłania Ducha Świętego

Czytania mszalne

PIERWSZE CZYTANIE
Pomieszanie języków przy budowie wieży Babel

Czytanie z Księgi Rodzaju

Mieszkańcy całej ziemi mieli jedną mowę, czyli jednakowe słowa. A gdy wędrowali ze wschodu, napotkali równinę w kraju Szinear i tam zamieszkali.

I mówili jeden do drugiego: «Chodźcie, wyrabiajmy cegłę i wypalmy ją w ogniu». A gdy już mieli cegłę zamiast kamieni i smołę zamiast zaprawy murarskiej, rzekli: «Chodźcie, zbudujemy sobie miasto i wieżę, której wierzchołek będzie sięgał nieba, i w ten sposób zdobędziemy sobie imię, abyśmy się nie rozproszyli po całej ziemi».

A Pan zstąpił z nieba, by zobaczyć to miasto i wieżę, które budowali ludzie, i rzekł: «Są oni jednym ludem i wszyscy mają jedną mowę, i to jest przyczyną, że zaczęli budować. A zatem w przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić. Zejdźmy więc i pomieszajmy tam ich język, aby jeden nie rozumiał drugiego!»

W ten sposób Pan rozproszył ich stamtąd po całej powierzchni ziemi, i tak nie dokończyli budowy tego miasta. Dlatego to nazwano je Babel, tam bowiem Pan pomieszał mowę mieszkańców całej ziemi. Stamtąd też Pan rozproszył ich po całej powierzchni ziemi.
Rdz 11, 1-9

Dumne miasto i jego wieża (10,32-11,9)

W komentarzu do 10,1 wskazaliśmy, że ludzie odmówili udania się do wyznaczonej sobie ziemi. Boży zamysł, by ludzie „rozproszyli się" czy też poszli do krain danych im przez Boga, powtarza się w 9,19; 10,5.20.25.31.32. Werset 32b stanowi wstęp do opowiadania o mieście mającym pośrodku wysoką wieżę (co wydaje się lepszym tytułem dla tego opowiadania niż „Wieża Babel", bowiem ludzie postanowili raczej mieszkać w wielkim mieście niż rozproszyć się, udając się na wyznaczone sobie miejsca osiedlenia).

Fragment 11,1 ma charakter nawiasowego wtrącenia, poprzedzającego główny trzon opowiadania. Werset 11,2 nawiązuje bezpośrednio do 10,32b: „A gdy wędrowali ze wschodu, napotkali równinę w kraju Szinear [= Babilonia według 10,10] i tam zamieszkali". Ich decyzja zamieszkania tam była sprzeczna z Bożym zamiarem, by osiedlili się w różnych miejscach.

3-7. Ludzkie plany i Boży zamysł zostały sobie skutecznie przeciwstawione za pomocą słów „Chodźcie, wyrabiajmy cegłę" i „Zejdźmy więc i pomieszajmy tam ich język".

4. Wieża miała swym wierzchołkiem sięgać nieba. Mezopotamskie opisy świątyń zawierają określenia „sięgające nieba"; świątynie wznoszące się na równinach Babilonii dalekiemu obserwatorowi musiały się wydawać budowlami przeszywającymi niebo.

uczynimy sobie imię [BT: znak]: Kolejny przykład ludzkiego nieposłuszeństwa (por. Rdz 2-3; 4,1-9; 6,1-8), tym razem polegający na odmowie przyjęcia właściwego sobie miejsca we wszechświecie znajdującym się pod panowaniem Boga. W przeciwieństwie do nich Abraham słyszy od Boga słowa „twoje imię rozsławię".

6. w przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić. Pojawia się tutaj charakterystyczny dla literatury starożytnego Bliskiego Wschodu motyw zazdrości bogów, podobnie jak obraz zgromadzenia bogów w słowach „zejdźmy więc" (w. 7). W biblijnych mowach poświęconych Bogu często pojawiają się zapożyczenia pewnych typowych fraz; różnica polega na biblijnym założeniu absolutnej suwerenności Bożej nad innymi istotami niebieskimi.

7-9. Pomieszanie języków jest karą za grzech pychy; jest też zabezpieczeniem przed przyszłymi zmasowanymi zamachami na Boską suwerenność. Akt ten przypomina wygnanie mężczyzny i kobiety z raju, by nie mieli dostępu do drzewa życia i nie mogli spożywać jego owoców (3,22-23). Wola Jahwe, by ludzie rozproszyli się i objęli ziemię w posiadanie, została faktycznie wypełniona w w. 8, teraz jednak ze zdwojonym wigorem, z powodu ludzkiego sprzeciwu; Bóg rozproszył ich, ponieważ dobrowolnie się nie rozdzielili.

9. Pomieszał: Hebr. brilal - gra słów nawiązująca do nazwy Babel (hebr. nazwa Babilonu).

1 PSALM RESPONSORYJNY

Refren: Szczęśliwy naród wybrany przez Pana.

Pan udaremnia zamiary narodów, *
wniwecz obraca zamysły ludów.
Zamiary Pana trwają na wieki, *
zamysły Jego serca przez pokolenia.

Błogosławiony lud, którego Pan jest Bogiem, *
naród, który On wybrał na dziedzictwo dla siebie.
Pan spogląda z nieba, *
widzi wszystkich ludzi.

Patrzy z miejsca, gdzie przebywa, *
na wszystkich mieszkańców ziemi.
On, który serca wszystkich ukształtował, *
który zważa na wszystkie ich czyny.
Ps 33 (32), 10-11. 12-13. 14-15 (R.: por. 12)