Koniec świata

2.3. Zanik działania mocy powstrzymującej

Do 2 Tes 2,5 myśl Autora jest w zasadzie jasna, ale od tego miejsca zaczyna­ją się trudności. Szczególnie znaczenie dwóch greckich imiesłów: jeden rodzaju nijakiego to katechōn (powstrzymuje) (w. 6), a drugi męskiego ho katechon (który powstrzymuje) (w. 7), stanowi crux interpretum. Są one pokrewne, ale nie jest łatwo ustalić, jaką konkretnie zawierają treść. Trudno jest stwierdzić, czy cho­dzi o rzecz lub o osobę, czy też o jedną wielkość wyrażoną w formie nijakiej i męskiej? Niezależnie od formy określenia te mówią o tej samej rzeczywistości. W przeciwnym wypadku Autor stwarzałby czytelnikom trudność, której nie mo­gliby rozwiązać. Imiesłów rodzaju nijakiego wskazuje na czynność osoby okre­ślonej imiesłowem męskim. Zastosowanie rodzajników w obydwu wypadkach świadczy, że dla odbiorców listu były to rzeczywistości znane. Jednak tożsamość owej mocy powstrzymującej od wieków pozostaje przedmiotem domysłów, gdyż w obydwu wypadkach imiesłów występuje bez dopełnienia. To katechon nie za kładą żadnego dopełnienia (zaimek go odnosi się do niegodziwca, syna zatrace­nia). Kto więc lub co konkretnie powstrzymuje potęgę zła? Dodatkową trudność stanowi to, że Apostoł utrzymuje, iż potęga zła już działa, ale niegodziwiec jest czasowo powstrzymywany. W w. 7 następuje bowiem wyjaśnienie, które wprowa­dza partykuła wprawdzie (gar). Nie odnosi się do faktu, iż niegodziwiec objawi się w odpowiednim czasie, ale do tego, iż nie objawił się jeszcze obecnie i że wciąż pozostaje ukryty. Jak wskazuje kontekst (w. 3b. 8), podmiotem czasowni­ka objawić (apokalyptō) jest niegodziwiec. W tym wypadku wiedza czytelników nie dotyczy tego, iż się zjawi, ale odnosi się do to katechon, czyli do tego, co powstrzymuje objawienie syna zatracenia. Jest ono tutaj czasowo określone: bę­dzie mieć miejsce w swoim czasie. Będzie to czas niegodziwca, chociaż z tego nie wynika, że nie będzie to także czas Boga, któremu się nic nie wymyka, nawet paroksyzm niegodziwości poprzedzający koniec.
W księgach Starego Testamentu, zwłaszcza historycznych, czas (kairos) okre­śla interwencje zbawcze Boga w historii. Bóg wybiera chwile, w czasie których dokona się zbawienie. Człowiek musi jedynie przyjąć Jego zbawczą propozycję. Literatura apokaliptyczna (Dn 2, 21 [LXX], por. także Mdr 7, 18; 8, 8) zajmowała się okresem, który poprzedzi koniec czasu (Dn 12, 6 i nast.) (por. 4 Ezd 4, 33; 6, 7n). To zestawienie pojawia się także w Dz 3, 20-21. Tematyka ta jest obecna także w literaturze qumrańskiej i chodzi o czas eschatologiczny (1QM), który określa nadejście sądu Bożego. Będzie to czas zbawienia, czas Boży, gdy wybuchnie wojna między synami światłości i ciemności (1QM 1,4-10). Autorzy literatury proro­ckiej, mądrościowej i apokaliptyczno-judaistycznej mają więc świadomość, że czas osiągnie pełnię; historia się wypełni. Słowem czas określa się zatem to, co nastąpi w przyszłości i nadaje się mu zabarwienie eschatologiczne (Jr 6, 15; 10, 15; Ez 7, 7; Syr 5, 7; 44, 17; 51, 30). Starotestamentalna koncepcja czasu odbiła się w No­wym Testamencie, gdzie słowo czas (kairos) występuje około 85 razy, a u Pawła 30 razy. Apostoł, podobnie jak inni autorzy biblijni Starego i Nowego Testamentu, nie interesuje się spekulacjami filozoficznymi na temat czasu, ale jego znaczeniem w historii zbawienia. Elementem nowym jest myśl, że wraz z przyjściem Jezusa zaczął się czas szczególny, który zakończy się paruzją.
Zaczęła się nowa era. Jest to czas sprawiedliwości-zbawienia (Rz 3, 26; 2 Kor 6, 2). Dla wierzących jest to okres dokonania fundamentalnych wyborów: wewnętrznego przylgnięcia do orę­dzia zbawczego; życia według wiary (por. Rz 5,11; 12,1; 13,11; 1 Tes 1,9-10). Ale czas Kościoła jest przygotowaniem na kairos w sensie ścisłym, czyli na chwalebne przyjście Chrystusa, przez modlitwę, czuwanie i działalność apostolską. W tym wypadku słowo czas (kairos) nabiera znaczenia wyraźnie chrystologicznego, jako czas przyjścia Chrystusa w paruzji.