"Obmywanie nóg", ok. 1547, olej na płótnie, 210 x 533 cm, Muzeum Prado (Madryt) Autor: Jacopo Robusti "Tintoretto", malarz włoski, ur. 1518 w Wenecji, zm. 1594 w Wenecji
Farbiarczyk z Wenecji
Jacopo Robusti był synem znanego w Wenecji rzemieślnika, farbiarza trudniącego się barwieniem jedwabiu. Dlatego do artysty przylgnął przydomek Tintoretto (farbiarczyk).
Tintoretto był jednym z najwybitniejszych szesnastowiecznych malarzy weneckich. Jego twórczość jest zaliczana do manieryzmu – schyłkowej fazy renesansu, będącej zapowiedzią baroku.
Tworzył dynamiczne, ekspresyjne kompozycje z wykorzystaniem skrótów perspektywicznych i ostrych kontrastów światła i cienia. W późniejszej twórczości szeroko stosował jednolity szarozielonkawy ton.
"Obmywanie nóg" zostało namalowane dla Scuoli di San Marco w Wenecji, jako jedno z płócien dekorujących wnętrze siedziby tej korporacji.
Skróty perspektywiczne
Temat obrazu Tintoretto zaczerpnął z Ewangelii wg św. Jana (J. 13, 5-19). Artysta przedstawił chwilę, w której przepasany prześcieradłem Chrystus zaczyna obmywać nogi św. Piotrowi (pierwszy z prawej). Pozostali uczniowie siedzą jeszcze przy stole lub zdejmują buty.
Najważniejszą scenę obrazu Tintoretto umieścił co prawda na pierwszym planie, ale nie w centrum kompozycji (jak było powszechnie przyjęte w epoce renesansu), lecz z prawej strony. Jest ona z lewej strony zrównoważona postacią zdejmującą obuwie.
Artysta uczynił tak, by nadać większą dynamikę i głębię przedstawieniu. Postacie skrajne stanowią jakby podstawy położonych trójkątów, których wierzchołki znajdują się na stole. Apostołowie są przedstawieni w skrótach perspektywicznych, w różnych odległościach od widza. W rezultacie, mimo że oglądamy trzynaście osób w pomieszczeniu, nie ma wrażenia tłoku.
Trzy źródła światła
Umieszczenie głównej sceny z boku pozwoliło artyście zwrócić większą uwagę widza na tło. W centrum obrazu otwiera się przestrzeń wypełniona elementami renesansowej architektury. Zostały one zapożyczone z rozdziału "Dekoracje teatralne" "Traktatu o architekturze" Sebastiano Serlio, pracującego w XVI w. w Wenecji architekta z Bolonii.
Dynamikę i głębię kompozycji podkreśla umiejętne operowanie barwą (kontrastowanie kolorów ciepłych i zimnych w strojach postaci i kaflach posadzki) oraz światłem. Na obrazie są trzy źródła światła: jedno na zewnątrz, oświetlające ulicę, drugie jakby w latarni nie widocznej na obrazie kopuły, oświetlające centrum obrazu z góry i trzecie lokalne, oświetlające postać Chrystusa.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |