Litania bezpartyjnych

Świecki ślub zamiast sakramentu małżeństwa, pasowanie na obywatela zamiast bierzmowania i czyn społeczny zamiast niedzielnej Mszy św. – to tylko niektóre pomysły, jakie komuniści próbowali zaszczepić w polskim społeczeństwie. W ideologii marksistowsko-leninowskiej istnieje jedynie świat materialny, dlatego funkcjonariusze PRL dążyli do eliminowania wpływu religii na różne dziedziny życia społecznego i indywidualnego. Chodziło o wychowanie „nowego człowieka”, który nie będzie myślał w kategoriach religijnych i kierował się wartościami wynikającymi z wiary, lecz będzie wyznawcą światopoglądu materialistycznego. Realizacji tego celu służyło m.in. wprowadzanie świeckiej obrzędowości, która miała wyprzeć ze świadomości Polaków religię. I rzeczywiście u części społeczeństwa udało się zaszczepić nowe zwyczaje. Niektórzy uczestniczyli i w obrzędach świeckich, i w kościelnych. Większość jednak okazała się odporna na marksistowską ideologię. Próby laicyzacji Polaków przez komunistów w interesujący sposób ukazuje książka „Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polsce w latach 1945–1989”, którą wydał katowicki IPN.