Stary Testament zapowiada Jezusa Chrystusa

[1] Por. J. Lemański, „Cierpienia «sługi Boga» typem zbawczej Pasji Chrystusaˮ, VV 1 (2002), s. 80-81; J. Lemański, „Sługa JHWH (Iz 53,10-11a) i problem zmartwychwstaniaˮ, VV 15 (2009), s. 57.

[2] Por. E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, w: Męka Jezusa Chrystusa (red. F. Gryglewicz), Lublin 1986, s. 50-51; J. Synowiec, Oto twój król przychodzi. Mesjasz w pismach Starego Przymierza, Kraków 1992, s. 162; J. Lemański, „Cierpienia «sługi Boga» typem zbawczej Pasji Chrystusaˮ, s. 81-83; T, Hergesel − B. Kryszczuk, „Posłannictwo Sługi (Iz 42,1-7)ˮ, WPT 13/2 (2005), s. 47; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, Krzyż Twój wielbimy (red. A. Paciorek − A. Tronina − P. Łabuda) (Scripturae Lumen 3), Tarnów 2011, s. 46-47.

[3] Por. R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, TSS 4 (2007), s. 109; J. Lemański, „Sługa JHWH (Iz 53,10-11a) i problem zmartwychwstaniaˮ, s. 50-51.

[4] T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 53.

[5] Por. J. Lemański, „Cierpienia «sługi Boga» typem zbawczej Pasji Chrystusaˮ, s. 97-98; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 110; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 53.

[6] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, w: Do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego (Homo Meditans 19) (red. J. misiurek − A.J. Nowak − W. Słomka), Lublin 1998, s. 123.

[7] Por. E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 56.

[8] Por. W. Tyloch, „Pieśni Sługi Jahwe w drugiej części Księgi Izajasza (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 287-291.

[9] T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 61.

[10] Por. J. Lemański, „Sługa JHWH (Iz 53,10-11a) i problem zmartwychwstaniaˮ, s. 47-48.

[11] Por. Ch. Dohmen, „«Wola Pańska spełni się przez Niego» (Iz 53,10). Sługa Jahwe a cierpienie Jezusaˮ, ComP 24/2 (2004), s. 21-25.

[12] T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 59.

[13] W. Tyloch, „Pieśni Sługi Jahwe w drugiej części Księgi Izajasza (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, RBL 11/4 (1958), s. 285.

[14] Por. J. Lemański, „Sługa JHWH (Iz 53,10-11a) i problem zmartwychwstaniaˮ, s. 58.

[15] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 124.

[16] Por. H. Strąkowski, „Problemy pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, w: Pastori et Magistro. Praca zbiorowa wydana dla uczczenia jubileuszu 50-lecia kapłaństwa Jego Ekscelencji Księdza Biskupa Doktora Piotra Kałwy Profesora i Wielkiego Kanclerza KUL (red. A. Krupa), Lublin 1966, s. 117-121.

[17] Por. J. Homerski, „Syn Człowieczy w wizji proroka Daniela (Dn 7,13-14)ˮ, RTK 32/1 (1985), s. 47; J. Homerski, Księga Daniela. Wstęp − Przekład z oryginału − Komentarz − Ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu, T. 11/2), Poznań 2008, s. 108.

[18] Szerzej na ten temat różnych sposobów interpretacji tej tajemniczej postaci można przeczytać w: J. Homerski, „Syn Człowieczy w wizji proroka Daniela (Dn 7,13-14)ˮ, s. 48-53; J. Homerski, Księga Daniela, s. 189-196; M. Parchem, Księga Daniela. Wstęp − Przekład z oryginału − Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament, T. 26), Częstochowa 2008, s. 474-485.

[19] Por. T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1 (Academica 14), Tarnów 1999,  s. 320; J. Homerski, Księga Daniela, s. 116; M. Parchem, Księga Daniela, s. 471; D. Adamczyk, „Cytaty z Księgi Daniela w Ewangeliach synoptycznychˮ, AK 101 (2009), T. 153, z. 3 (604), s. 533.

[20] Por. W. Beilner, „Syn Człowieczyˮ, w: Nowy leksykon biblijny (red. F. Kogler – R. Egger-Wenzel – M. Ernst; red. nacz. wyd. pol. H. Witczyk), Kielce 2011, s. 711.

[21] Por. H. Langkammer, „Syn Człowieczy w Ewangeliach synoptycznychˮ, w: Mesjasz w biblijnej historii zbawienia, Lublin 1974,  s. 329-344; . Homerski, „Syn Człowieczy w wizji proroka Daniela (Dn 7,13-14)ˮ, s. 53.

[22] Por. J. Homerski, „Syn Człowieczy w wizji proroka Daniela (Dn 7,13-14)ˮ, RTK 32/1 (1985), s. 58.

[23] Por. T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1,  s. 321-324; J. Homerski, Księga Daniela, s. 117; M. Parchem, Księga Daniela, 471-472.

[24] Por. D. Adamczyk, „Cytaty z Księgi Daniela w Ewangeliach synoptycznychˮ, s. 533-538.

[25] T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1,  s. 324.

[26] J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 40; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 65.

[27] Por. J. McDowell, Przewodnik apologetyczny, Warszawa ²2002, s. 195.

[28] Por. A. Socci, Śledztwo w sprawie Jezusa, Kraków 2010, s. 127-128. Pełne zestawienie starotestamentalnych proroctw wraz z ich nowotestamentalnym wypełnieniem autor przedstawił w swojej książce na s. 129-138.

[29] A. Socci, Śledztwo w sprawie Jezusa, s. 144.

[30] B. Pascal, Myśli, nr 526, Warszawa 1989, s. 271. Dowód oparty na spełnionych proroctwach wciąż pozostaje jednym z najważniejszych dowodów wiarygodności chrześcijańskiego orędzia. I to zarówno dla tych, którzy traktują Pismo Święte jako Księgę natchnioną (żydzi i chrześcijanie), jak i dla tych, którzy w oparciu o zasady logiki i źródła historyczne pragną poznać prawdę o Jezusie. Zrealizowane proroctwa wskazują na wiarygodność i spójność Starego i Nowego Testamentu. A. Socci w swojej apologii przytacza argument matematyczny, oparty na metodach statystycznych. Zgodnie z wyliczeniami W. Stoner'a, prawdopodobieństwo spełnienia przez jednego człowieka tylko ośmiu proroctw wynosi 1:10¹⁷ (czyli jedynka z siedemnastoma zerami), zaś prawdopodobieństwo spełnienia czterdziestu ośmiu proroctw wynosi 1:10¹⁵⁷ (czyli jedynka ze stu pięćdziesięciu siedmioma zerami). A przypomnijmy, że starotestamentowych proroctw mesjańskich jest niemal trzysta! I wszystkie zrealizowały się w życiu Jezusa z Nazaretu! Argument ten pokazuje wyraźnie, że mamy do czynienia z faktem absolutnie wyjątkowym, bez precedensu i po ludzku niewytłumaczalnym (por.  A. Socci, Śledztwo w sprawie Jezusa, s. 141-144).