Święci Piotr i Paweł

Co napisał?

Św. Piotr zostawił dwa listy, które należą do ksiąg Pisma świętego Nowego Testamentu. Dyktował je uczniowi swojemu Sylwanowi (1 P 4,12). Wyróżniają się one niezwykłą plastyką i ekspresją, o czym świadczą chociażby fragmenty o rozpustnikach i bezbożnych: „Ci są źródłami bez wody i obłokami wichrem pędzonymi, których czeka mrok ciemności” (2 P 2,17). „Wiecie bowiem, że z waszego, odziedziczonego po przodkach, złego postępowania zostaliście wykupieni nie czymś przemijającym, srebrem lub złotem, ale drogocenną krwią Chrystusa jako baranka niepokalanego i bez zmazy” (l P 1,18-19). „Starszych więc, którzy są wśród nas, proszę ja również starszy, a przy tym świadek Chrystusowych cierpień oraz uczestnik tej chwały, która ma się objawić: paście stado Boże. (...) Kiedy zaś objawi się najwyższy Pasterz, otrzymacie niewiędnący wieniec chwały” (1 P 5,1-2). „Bądźcie trzeźwi! Czuwajcie! Przeciwnik wasz, diabeł, jak lew ryczący krąży szukając, kogo pożreć” (7 P 5,8).

Jako zwierzchnik Kościoła Chrystusa ma św. Piotr odwagę przestrzec wiernych przed zbyt dowolnym tłumaczeniem pism św. Pawła Apostoła: „Są (bowiem) w nich trudne do zrozumienia pewne prawdy, które ludzie niedouczeni i mało utwierdzeni opacznie tłumaczą, tak samo jak inne pisma, na własną swoją zgubę” (2 P 3,16).

List pierwszy pisał św. Piotr ok. 63 r. przed prześladowaniem, wznieconym przez Nerona. Pisał go z Rzymu. Drugi list, pisany również z Rzymu, prawdopodobnie został zredagowany w więzieniu, gdyż św. Piotr pisze o swojej rychłej śmierci. Tak więc list powstał w 64 lub 67 roku (2 P 1,14).


 

W apokryfach

O wielkiej popularności św. Piotra świadczą liczne apokryfy, czyli pisma pochodzące z innej ręki a podszywające się pod imię Apostoła. Jest ich sporo. Do nich na pierwszym miejscu należy: „Ewangelia Piotra”, której fragment udało się przypadkowo odnaleźć w roku 1887 w Achmin w Górnym Egipcie, gdzie nieznany autor przemyca swoje poglądy doketyczne. Powstać mogła już w latach 120-130 po Chrystusie. „Kerygma (czyli nauczanie) Piotra” - to rodzaj homilii. Powstała ona również ok. roku 130 i ma zabarwienie gnostyckie. „Apokalipsa św. Piotra” należała kiedyś na najbardziej znanych apokryfów. Pochodzi ona również z początków chrześcijaństwa, odnaleziona została w roku 1887 wraz z „Ewangelią Piotra”. Zawiera ona opis sądu i losu dusz po śmierci. Wreszcie apokryf już znacznie późniejszy, to z V w. „Dzieje Piotra i Pawia”. Autor tak niepodzielnie łączy losy obu Apostołów, że w jednym roku a nawet dniu oznacza datę ich śmierci, nadto nawet obu Apostołów w jednym grzebie miejscu. Tę datę śmierci przyjęło również Martyrologium Rzymskie.


 

Kult Św. Piotra

Św. Piotr poniósł śmierć męczeńską według podania na wzgórzu watykańskim. Miał być ukrzyżowany według świadectwa Orygenesa głową na dół na własną prośbę, gdyż czuł się niegodnym umierać na krzyżu jak Chrystus. Cesarz Konstantyn Wielki wystawił ku czci św. Piotra nad jego grobem Bazylikę. Obecna Bazylika Św. Piotra w Rzymie pochodzi z wieku XVI-XVII, budowana została w latach 1506-1629. Jest największym obecnie w świecie kościołem. Może pomieścić ok. 40000 ludzi. Jego długość wynosi w całości 211 m, front jest szeroki na 114 m, szerokość nawy głównej przekracza 45 m, wysokość Bazyliki do krzyża na kopule sięga 132 m. Przy budowie Bazyliki byli zajęci najwybitniejsi architekci: Bramante, Rafael, Julian z Sangallo, Antoni z Sangallo, Baltazar Peruzzi, Michał Anioł, Dominik Fontana, Karol Maderno i Bernini. Wystrój wnętrza wykonali najwięksi artyści rzeźbiarze i malarze owej epoki. Portyk przed Bazyliką Św. Piotra mierzy 240 m długości i mieści 284 kolumny. Całość jest udekorowana 140 figurami. Na środku placu przylegającego do Bazyliki znajduje się obelisk, sprowadzony do Rzymu z Heliopolis przez cesarza Kaligulę w roku 37 po Chr. a liczący z postawą i dobudowanym krzyżem 41 m wysokości.

Przy Bazylice Św. Piotra jest usytuowane „Państwo Watykańskie”, istniejące w obecnym kształcie od roku 1929 jako pozostałość dawnego państwa papieży. Liczy ono 0,440 km2 powierzchni i zamieszkuje je ok. 1000 ludzi. Tu papież ma swoje pomieszczenie, tu są wielkie muzea i zbiory, tu jest także słynna Biblioteka Watykańska, ogród, obserwatorium astronomiczne, telewizja i radiostacja oraz poczta watykańska. Jest to najmniejsze państwo na świecie, ale niezależne, dające papieżowi pełną swobodę działania.

Bazylika wystawiona na grobie św. Piotra jest symbolem całego Kościoła Chrystusa. Rocznie nawiedza ją kilkanaście milionów pielgrzymów i turystów z całego świata.

Oprócz tej najsłynniejszej świątyni, wystawionej ku czci św. Piotra Apostoła, istnieją w samym Rzymie nadto: kościół Św. Piotra na Górze Złotej (Montorio), czyli na Janikulum, zbudowany na miejscu, gdzie Apostoł miał ponieść śmierć męczeńską; kościół Św. Piotra w Okowach, wystawiony na miejscu, gdzie św. Piotr miał być więziony; kościół Św. Piotra i Pawła; kościółek „Quo vadis” przy Via Appia, wystawiony na miejscu, gdzie Chrystus według podania miał zatrzymać Piotra, usiłującego opuścić Rzym; wreszcie warto wspomnieć Bazylikę Św. Sebastiana przy tej samej drodze, wystawioną przez cesarza Konstantyna dla uczczenia katakumb, gdzie przez jakiś czas spoczywały relikwie św. Piotra i Pawła. Również Bazylika Św. Pudencjany jest związana ze św. Piotrem. Tu bowiem miał w domu św. Pudensa przebywać św. Piotr i stąd rządził Kościołem.

W całym świecie jest wiele katedr, bazylik i kościołów klasztornych pod wezwaniem św. Piotra. Stawiali je chętnie zwłaszcza benedyktyni. W samej Polsce łącznie jest przeszło 260 świątyń pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. Pierwsza zaś z nich to archikatedra poznańska.

W roku 1965 ukazało się dzieło prof. M. Guarducci, zawierające naukowe sprawozdanie z badań archeologicznych, przeprowadzonych pod Konfesją w Bazylice Św. Piotra w Rzymie. Wynika z nich, że znaleziono szczątki śmiertelne św. Piotra, a nawet kawałki materii purpurowej, przetykanej złotem, co świadczy, jak wielką czcią otaczano jego relikwie.

 

SPIS TREŚCI