XXIX NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK A

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004 

II CZYTANIE

Sza'ul, Sila i Tymoteusz
do Wspólnoty Mesjanicznej w Tesalonice, zjednoczonej z Bogiem Ojcem i Panem Jeszuą Mesjaszem:
łaska wam i szalom.
Zawsze dziękujemy Bogu za was wszystkich, regularnie wymieniając was w modlitwach, wspominając przed Bogiem, Ojcem naszym, to, co w was sprawił nasz Pan Jeszua Mesjasz - że ufność wasza rodzi czyny, miłość wasza - ciężki znój, a nadzieja wasza - wytrwałość. Wiemy, bracia, że Bóg was ukochał i wybrał, że Dobra Nowina, którąśmy przynieśli, stał się dla was sprawą nie samych tylko słów, ale i mocy, Ruach Ha-Kodesz i pełnego przeświadczenia.

(1 Tes 1,1-5b)

1. Sza'ul to Paweł (Dz 13,9zK). Sila (Sylas, Sylwan; zob. Dz 15,22K) i Tymoteusz (Dz 16,1-3zKK) towarzyszyli Sza'ulowi podczas jego drugiej podróży (Dz 15,40-18,22).

Tesalonika to dzisiejsze Saloniki w Macedonii, w północnej Grecji.

3. Sza'ul reprezentuje typowo żydowskie rozumienie ufności (czy też "wiary") - to nie tyle stanowisko intelektualne, przekonanie o prawdziwości jakiegoś credo, ile mocne oparcie się na czymś, rodzące czyny; por. Dz 3,16zK. Podobnie miłość - nie jest tylko uczuciem, ale uzdolnia do ciężkiego znoju. Nadzieja zaś to nie ulotne życzenie, lecz oczekiwanie oparte na Słowie Boga, że wypełni On obietnice dane swemu ludowi (zob. Rz 9,1-22,36K), co rodzi wytrwałość, cierpliwość, nieustępliwość (por. Rz 5,2-5; 8,20-25; Żm 6,11).

Teraz jednak trwają trzy rzeczy - ufność, nadzieja, miłość, a największa z nich jest miłość (1 Kor 13,13).

W tym jednak miejscu Sza'ul wymienia nadzieję na końcu tej listy, chcąc podkreślić jej wagę. Istotnym bowiem problemem we wspólnocie mesjanicznej w Tesalonice było niewłaściwe pojmowanie natury nadziei, jaką pokładamy w Drugim Przyjściu Mesjasza, czego skutkiem było między innymi zniecierpliwienie i rozleniwienie (1,10; 2,19; 3,13; 4,13-5,6; 2 Tes 1,7-10; 2,1-12; 3,6-15).

5. Dobra Nowina bywa nierzadko przekazywana z naruszeniem właściwych proporcji. Mamy zatem suchą ewangelię samych tylko słów, egzaltowaną, przeduchowioną ewangelię Ruach, fanatyczną i męczącą ewangelię "pełnego przeświadczenia" i przebojową Ewangelię "mocy". Żadna z nich nie jest pełną Ewangelia. Dobra Nowina to wyważone połączenie wszystkich czterech, znajdujące praktyczny wyraz w jakości życia człowieka wierzącego (jak żyliśmy ze względu na was, gdy byliśmy wśród was) i zachęcające do naśladowania (1,6; 1 Kor 11,1), zdolne stać się wzorcem do powielania (1,7-9; 2 Tm 2,2).

EWANGELIA

P'ruszim odeszli i uknuli plan, aby podejść Jeszuę za pomocą Jego własnych słów. Wysłali do Niego swoich talmidim i kilku stronników Heroda. Powiedzieli: "Rabbi, wiemy, że mówisz prawdę i że naprawdę nauczasz, jaka jest droga Boża. Nie martwisz się, co pomyślą o tobie inni, bo nie zwracasz uwagi na pozycję człowieka. Powiedz nam więc swoje zdanie: czy Tora zezwala na płacenie podatków cesarzowi rzymskiemu, czy nie?". Jednak Jeszua, znając ich złośliwy zamiar, powiedział: "Obłudnicy! Czemu próbujecie mnie podejść? Pokażcie mi monetę używaną do płacenia podatku!". Przynieśli Mu denara, a On zapytał ich: "Czyje to imię i wizerunek?". "Cesarza" - odrzekli. Jeszua powiedział im: "Nu, dawajcie cesarzowi, co należy do cesarza. A Bogu dawajcie, co należy do Boga!".

(Mt 22, 15-21)

15-16. P'ruszim chcieli przywrócenia żydowskiej teokracji i sprzeciwiali się okupacji Rzymu i jego podatkom. Stronnicy Heroda - polityczni, a nie religijni - wspierali dynastię Herodian, wprowadzoną na tron przez Rzym, i zachęcali do utrzymania rzymskich praw podatkowych; zazwyczaj nie pozostawali w przyjaznych stosunkach z p'ruszim. Plan, aby podejść Jeszuę, uknuty dzięki chwilowemu zawieszeniu broni, polegał na tym, aby jednocześnie obie grupy zadały Mu pytania, w nadziei, że przez swoją odpowiedź narazi się On albo jednym, albo drugim.

21. Nu , greckie oun. W pierwszej części hasła "oun" w A Greek-English Lexicon of the New Testament Arndta i Gingricha czytamy: "Partykuła oznaczająca wynik wnioskowania, wskazująca, że to, co po niej następuje, wynika z tego, co przed nią: a zatem, dlatego, stąd też". Nu, uniwersalne słówko w języku jidysz (zob. 11,9K; Łk 12,42K), jest używane często w tym znaczeniu, z zabarwieniem: "Czy sami nie możecie do tego dojść?!", oddaje zatem precyzyjnie ton odpowiedzi Jeszui.
Z samą odpowiedzią warto porównać talmudyczną sentencję Rawa Szmu'ela (N'darim 28a): Dina dimalkuta dina - "[świeckie] prawo [panującej pogańskiej] władzy jest Prawem [wiążącym Żydów tak samo jak halacha]". Dla kontrastu przytoczmy słowa pretendenta do tytułu Mesjasza, J'hudy Ha-G'lilego (Dz 5,36zK), który według Józefa Flawiusza miał "przyganiać im, że godzą się na płacenie Rzymianom podatków" (Wojna żydowska, Księga druga, VIII,1, przełożył Jan Radożycki, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 1991, s. 161).

------------------------------------
nu - a zatem
p'ruszim - faryzeusze
Ruach Ha-Kodesz - Duch Święty
Sila - Sylas
szalom - pokój, "Pokój!" (pozdrowienie)
talmidim - uczniowie
Tora - Nauka, Prawo, Pięcioksiąg Mojżesza