Małżeństwo - Pisma i Prorocy

Gdzie w tekstach Pism i u Proroków można znaleźć prefigurację wierności i nierozerwalności małżeńskiej jako istotnego przymiotu małżeństwa jako sakramentu?

Wypowiedź Chrystusa przytoczona w Ewangelii św. Mateusz wyraża wprost prawdę na temat nierozerwalności związku małżeńskiego, a co za tym idzie wierności małżeńskiej:

„«Czy nie czytaliście, że Stwórca od początku stworzył ich jako mężczyznę i kobietę? I rzekł: Dlatego opuści człowiek ojca i matkę i złączy się ze swoją żoną, i będą oboje jednym ciałem. A tak już nie są dwoje, lecz jedno ciało. Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela». Odparli Mu: «Czemu więc Mojżesz polecił dać jej list rozwodowy i odprawić ją?» Odpowiedział im: «Przez wzgląd na zatwardziałość serc waszych pozwolił wam Mojżesz oddalać wasze żony; lecz od początku tak nie było. A powiadam wam: Kto oddala swoją żonę - chyba w wypadku nierządu - a bierze inną, popełnia cudzołóstwo. I kto oddaloną bierze za żonę, popełnia cudzołóstwo»” (Mt 19,4-9).  

Jak podkreślił Chrystus, wierność i nierozerwalność to przymioty małżeństwa, które pochodzą wprost z zamysłu Bożego. Przepisy prawne dotyczące rozwodu dane przez Mojżesza jawią się w tym kontekście jako swego rodzaju „ustępstwo” ze względu na zatwardziałość serc ludzkich (zob. Pwt 24,1). Mimo jednak praktykowania w dawnym Izraelu przepisów rozwodowych, w nauczaniu proroków pojawia się wezwanie, aby małżonkowie dochowywali sobie wierności i troszczyli się o nierozerwalność swego małżeństwa, które stanowiło swego rodzaju przymierze pomiędzy dwojgiem ludzi. Wymownie w tym względzie brzmi pouczenie proroka Malachiasza:

„A wy się pytacie: Dlaczegóż to tak? Dlatego że Pan był świadkiem pomiędzy tobą a żoną twojej młodości, którą przeniewierczo opuściłeś. Ona była twoją towarzyszką i żoną twojego przymierza. Czyż ów «jeden» nie dał przykładu, ten, którego ducha wyście spadkobiercami? A czegóż ten «jeden» pragnął? Potomstwa Bożego! Strzeżcie się więc w duchu waszym: wobec żony młodości twojej nie postępuj zdradliwie! Jeśli ktoś nienawidząc oddalił żonę swoją - mówi Pan, Bóg Izraela - wtedy gwałt pokrywał swoją szatą. Mówi Pan Zastępów: Strzeżcie się więc w duchu waszym i nie postępujcie zdradliwie!” (Ml 2,14-16).

Prorok  akcentując fakt, iż małżeństwo jest przymierzem, którego świadkiem jest sam Bóg, uświadamiał Izraelitom, że stanowi ono instytucję religijną. Nadto Malachiasz bardzo wyraźnie zdefiniował małżeństwo jako dozgonny związek mężczyzny i kobiety. Tego rodzaju związek posiada charakter nie tylko czysto prawny, ale przede wszystkim osobowy - oparty na intymnej więzi pomiędzy małżonkami, czyli na wzajemnej miłości. Tę szczególną wieź żony z mężem określają poszczególne terminy, jakimi posłużył się Malachiasz: kobieta jest towarzyszką mężczyzny, dzielącą z nim jego radości i trudy. Stanowi - zgodnie ze słowami Boga wyrażonymi w Rdz 2,18 - odpowiednią pomoc dla mężczyzny. Prorok w swych pouczeniach ujął się za pokrzywdzonymi żonami, których - jak to obrazowo przedstawił - łzy, płacz i jęki okrywają ołtarz Pański. Bóg natomiast jako obrońca uciśnionych brzydzi się ofiarami mężów przeniewierczo oddalających swe żony (zob. Ml 2,13).

Nauka Malachiasza o małżeństwie może być interpretowana jako podwaliny pod nowotestamentalne nauczanie o świętości i nierozerwalności małżeństwa (zob. Mt 5,31-32; 19,3-9; Ef 5,21-23), które Chrystus podniósł do godności sakramentu.  

Pouczając o nierozerwalności małżeństwa, Malachiasz podał także przykład wzorcowego związku małżeńskiego. Dla proroka był nim związek Abrahama i Sary, gdyż Abraham, chociaż wydawało się, że Sara nie będzie miała własnych dzieci, nie oddalił jej, aby wziąć taką, która zapewni mu potomstwo. Stąd też obraz tego rodzaju małżeństwa można potraktować jako prefigurację wierności małżeńskiej jako istotnego przymiotu sakramentalnego związku małżeńskiego. Obok Abrahama i Sary na kartach Starego Testamentu można odnaleźć inne przykłady dozgonnie wiernych sobie małżonków. Są nimi niewątpliwe małżeństwa opisane na kartach Księgi Tobiasza: małżeństwo Tobiasza starszego oraz jego syna - Tobiasza młodszego, a także Raguela.