Małżeństwo - Pisma i Prorocy

Prefiguracją jakich przymiotów małżeńskich może być obraz miłości oblubieńczej, zaprezentowany na kartach Pieśni nad Pieśniami?

Jednym z najpiękniejszych obrazów miłości oblubieńczej wyłania się z kart Pieśni nad pieśniami. Jej autor posługując się bogatą gamą rozmaitych ujęć poetyckich ukazał całą szlachetność i godność tego rodzaju miłości, jaka łączy mężczyznę i kobietę zarówno w sferze ducha, jak i uczuć oraz właściwie przeżywanej erotyki. Spojrzenie na miłość oblubieńczą stanowi komplementarne ujęcie tego, co na temat więzi pomiędzy mężczyzną i kobietą odnotował autor Księgi Rodzaju. Reakcją pierwszego mężczyzny na widok kobiety był zachwyt jej osobą (zob. Rdz 2,23), natomiast cała Pieśń nad pieśniami stanowi wyraz wzajemnej „adoracji”, jaką sobie okazują nawzajem oblubieniec i oblubienica. Stąd też łatwo dostrzec, że stwierdzenie autora Księgi Rodzaju: „Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem” (Rdz 2,24), posiada swe uzasadnienie w Pnp 8,6b: „(...) bo jak śmierć potężna jest miłość, a zazdrość jej nieprzejednana jak Szeol, żar jej to żar ognia, płomień Pański”.

Jak zauważają egzegeci, Pieśń nad pieśniami opiewa różne aspekty miłosnej relacji mężczyzny i kobiety, a mianowicie: wzajemność, wierność, wyłączność, a także wielką intensywność. W tym kontekście autor Pieśni nad pieśniami w długich wyznaniach lirycznych opisał poszczególne elementy miłości oblubieńczej, które łącząc się integralnie, tworzą pełnię miłosnej więzi małżeńskiej mężczyzny i kobiety. Tymi elementami są: rozkosz erotycznych doznań, o których dyskretnie mowa jest w różnych miejscach Pieśni (zob. Pnp 1,2-3; 2,6; 4,16 - 5,1; 7,8-10.13-14); tęsknota za ukochaną osobą w chwilach rozłąki (zob. Pnp 1,7; 3,14); bliskość serc oraz głębia uczuciowa miłości (zob. Pnp 8,6-7).

Analizując tekst Pieśni nad pieśniami, można zauważyć, że jej autor z wielką emfazą wyraża się o sferze wzajemnych uczuć oblubieńca i oblubienicy. Uczucia wydają się wychodzić na plan pierwszy w przedstawionym obrazie miłości oblubieńczej. Ten klimat wyrażają poszczególne porównania, czy też ujęcia metaforyczne.

Obok sfery uczuciowej oraz erotycznej autor Pieśni nad pieśniami podkreślił wzajemną godność mężczyzny i kobiety. Można stwierdzić, że przede wszystkim dowartościowana została tutaj osoba kobiety. Można by stwierdzić, że jest swego rodzaju ewenement, gdyż w tradycji patriarchalnej dawnego Izraela kobieta była całkowicie poddana mężczyźnie. W Pieśni nad pieśniami na równi z mężczyzną jest ona podmiotem i przedmiotem miłości oblubieńczej. Bierna zazwyczaj pozycja kobiety w kwestii zamążpójścia, gdyż to ojciec przeważnie podejmował decyzję w tej kwestii, została przeciwstawiona inicjatywie, jaką kobieta podejmuje wobec oblubieńca: to ona pierwsza zwraca się do oblubieńca (zob. Pnp 1,2-4), to ona podąża za nim w chwilach jego nieobecności (zob. Pnp 1,7).

Z pewnością w Pieśni nad pieśniami związek oblubieńczy między mężczyzną a kobietą posiada charakter monogamiczny i nierozerwalny.

Miłość oraz jej przymioty opisane na kartach Pieśni nad pieśniami stanowią niewątpliwie wzorzec dla miłości, jaka powinna jednoczyć mężczyznę i kobietę, połączonych węzłami sakramentu małżeństwa.

Warto w tym miejscu zauważyć, że już w tradycji synagogalnej, jak i później w tradycji Kościoła, w miłości opiewanej na kartach Pieśni nad pieśniami postrzegano nie tylko jej ludzki wymiar, ale także wymiar Boży, czyli obraz więzi oblubieńczej pomiędzy Bogiem i Jego ludem. Tego rodzaju motyw obecny jest wyraźnie w przepowiadaniu prorockim Ozeasza, Jeremiasza, Ezechiela oraz Izajasza. Wymienieni prorocy ukazali więzi, czyli przymierze pomiędzy Bogiem a Izraelem (Jerozolimą, Syjonem) za pomocą obrazów z życia małżeńskiego, czy też narzeczeńskiego.