Abraham stał dalej przed Panem (Rdz 18,22)

Abraham – ojciec modlitwy z głęboką wiarą

Jak zaznaczy Enzo Bianchi (podobnie jak i inni autorzy), modlitwa w perspektywie biblijnej jest wyrazem wiary człowieka – odpowiedzią człowieka na pełną miłości i łaskawości inicjatywę Boga, który kieruje do człowieka swoje słowo. W całej zaś tradycji chrześcijańskiej Abraham, jego życiowa postawa jawi się jako „wzór wiary”, a on sam jako „ojciec wszystkich wierzących”[9] (zob. Rz 4,1-25). Uwidoczniło się to już w momencie powołania Abrahama, kiedy Bóg skierował do niego następujące słowa: „Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę. Uczynię bowiem z ciebie wielki naród, będę ci błogosławił i twoje imię rozsławię: staniesz się błogosławieństwem” (Rdz 12,1-2). Była to dość osobliwa sytuacja dla Abrahama. Musiał, po pierwsze, opuścić ziemię rodzinną, dom swego ojca, aby udać się do nieznanej ziemi, która miała stać się jego ojczyzną – krajem, który Bóg miał dać na własność jego potomstwu (zob. Rdz 12,9). Po drugie, kraj, do którego miał się udać, był już zamieszkały przez Kananejczyków (zob. Rdz 12,6), a więc nie był wolną przestrzenią, którą Abraham wraz z rodziną, a następnie jego potomstwo mogli swobodnie zamieszkać. Po trzecie, dość trudna do przyjęcia wydawała się obietnica licznego potomstwa, ponieważ Abraham był wówczas w zaawansowanym już wieku a jego żona Sara niepłodna (zob. Rdz 11,30). Po czwarte, obietnice, które złożył Bóg Abrahamowi, w znacznej mierze miały się spełnić dopiero w przyszłości poprzez jego liczne potomstwo (zob. Rdz 12,2.7)[10]. W tych okolicznościach Abraham jednak odpowiedział bezwarunkowym posłuszeństwem na słowo Boga. Wyraża to stwierdzenie autora biblijnego: „Abram udał się w drogę, jak mu Pan rozkazał” (Rdz 12,4). Absolutne posłuszeństwo Abrahama jawi się jako wyraz jego wiary i bezgranicznego zaufania Bogu. Innymi słowy, łaskawa i pełna miłości inicjatywa Boga spotkała się z pełną wiary, zaufania i posłuszeństwa odpowiedzią Abrahama. W ten sposób Abraham od pierwszej chwili powołania wszedł w szczególny dialog z Bogiem, któremu otworzył przestrzeń swojego życia jako przestrzeń Bożego działania. Przejawiało się to nie tyle w słowach, co w konkretnych czynach Abrahama. Świadectwem tego jest biblijna wzmianka o ołtarzach, które Abraham wniósł dla Boga po wkroczeniu do ziemi kananejskiej. Pierwszy z nich zbudował zaraz na początku, kiedy to po przybyciu do Kanaanu objawił mu się Bóg, aby wyrazić obietnicę oddania tej ziemi jego potomstwu: „Pan, ukazawszy się Abramowi, rzekł: «Twojemu potomstwu oddaję właśnie tę ziemię». Abram zbudował tam ołtarz dla Pana, który mu się ukazał” (Rdz 12,7). Kolejny ołtarz wzniósł po przesiedleniu się w okolice pomiędzy Betel i Aj: „Stamtąd zaś przeniósł się na wzgórze na wschód od Betel i rozbił swój namiot pomiędzy Betel od zachodu i Aj od wschodu. Tam również zbudował ołtarz dla Pana i wzywał imienia Jego” (Rdz 12,8). A zatem ziemię, do której przybył Abraham z Bożego polecenia i którą miało otrzymać jego potomstwo, od samego początku naznaczył ołtarzami, które stanowiły świadectwo jego pragnienia, aby być w bliskiej i  nieustannej relacji z Bogiem. Wzmianka, że tam „wzywał imienia Jego”, wyraża wprost modlitewną postawę Abrahama[11]. Katechizm Kościoła Katolickiego tak komentuje tę inicjatywę Abrahama; „Na wezwanie Boga Abraham udaje się w drogę, «jak mu Pan rozkazał» (Rdz 12, 4); jego serce jest całkowicie «poddane Słowu»; jest posłuszny. Istotne dla modlitwy jest słuchanie serca, które skłania się do Boga; słowa mają charakter względny. Modlitwa Abrahama wyraża się jednak najpierw w czynach: jako człowiek milczenia, w tych miejscach, gdzie się zatrzymuje, buduje ołtarz dla Pana” (KKK 2570).