„Wejście" Michała Archanioła

Są to zwierzchności, moce, władze, trony i panowania. W biblistyce wszystkie te pięć kategorii istot nie­bieskich nazwano potęgami. Występują one w apokaliptyce późnego juda­izmu jako odpowiedniki nazw duchów rządzących światem materii z woli transcendentnego Boga. Przejęte przez św. Pawła i św. Piotra, posłużyły im do wyrażenia bardziej religijnego zjawiska, a mianowicie nowej prawdy obja­wionej, zupełnie przekraczającej poziom doktrynalny źródeł judaistycznych: o suwerennym władztwie Jezusa Chrystusa nad tymi bytami duchowymi, niezależnie od tego, czy są to duchy dobre, czy złe^[2].

I tu dochodzimy do znamiennego spostrzeżenia, że Zwierzchności, Wła­dze i Moce - według św. Pawła - zrzeszają w sobie dobre i złe istoty ducho­we, jak to podkreślił, po daniu świadectwa zmartwychwstaniu Chrystusa, który „na końcu, gdy zniszczy wszelkie zwierzchnictwo i wszelką władze, i moc, przekaże królestwo Bogu i Ojcu. Potrzeba, aby królował, aż położy wszystkich nieprzyjaciół pod swoje stopy. Ostatnim wrogiem, jaki zostanie pokonany, będzie śmierć, wszystko bowiem rzucił pod Jego stopy" [1 Kor 15, 24-25).

Jest to wyraźne nawiązanie do wizji Daniela o Synu Człowieczym, które­mu „dano Mu panowanie, chwałę i królowanie: będą Mu służyły wszystkie ludy, narody i języki. Jego panowanie będzie wiecznym panowaniem, któ­re nie przeminie, a jego królowanie - królowaniem, które nie ulegnie zagła­dzie" (Dn 7, 14).
To rozróżnienie pomoże nam zrozumieć walkę książąt, w której brał udział Michał Archanioł, noszący tytuł księcia.

Zmagania Księcia Michała

Dopiero w ostatniej wizji Daniela pojawia się po raz pierwszy wymieniona po imieniu postać Michała, który zostanie określony archaniołem przez św. Judę, nawiązującego do jego sporu z szatanem (Jud 9). Pojawia się on rów­nież z okazji innego sporu: tajemniczego zmagania się z książętami - będą­cymi podobnymi istotami duchowymi jak on - sprzeciwiającymi się dzia­łaniu anioła Gabriela. Po raz pierwszy Daniel podaje opis jego wyglądu, nie ulega bowiem wątpliwości, że „ktoś ubrany w lnianą szatę" jest Gabrielem, którego „biodra były przepasane najwspanialszym pasem ze złota. Jego cia­ło było jak drogocenny kamień, jego twarz - jak blask błyskawicy, jego oczy - jak pochodnie płonące, jego ramiona i nogi - jakby z błyszczącej miedzi, a dźwięk jego głosu - jak krzyk tłumów" (Dn 10, 5-6).

Wygląd ten i głos tak przeraziły Daniela, że upadł oszołomiony, został jed­nak uspokojony słowami, powtarzającymi się prawie przy każdym pojawie­niu się wysłańca Bożego: „Nie bój się, Danielu!". Gdy powstał, anioł wyjaśnił, że Bóg już go wysłuchał w pierwszym dniu modlitwy, „lecz anioł królestwa Persji - mówił - walczył przeciwko mnie przez dwadzieścia jeden dni", czy­li przez trwanie trzytygodniowej modlitwy i postu proroka. W dalszych sło­wach anioł po raz pierwszy wymienia swojego pomocnika: „Wtedy przybył mi z pomocą Michał, jeden z pierwszych książąt. Pozostawiłem go tam przy królach Persów. Przyszedłem, by zapewnić ci zrozumienie tego, co spotka twój naród przy końcu dni; bo to widzenie odnosi się do tych dni (Dn 10,13-14; wg BT)^[3].

---------------------------

[2] Por. o. A. Jankowski, Aniołowie wobec Chrystusa, Kraków 2003, s. 104.
[3] Jest to cytat wg Biblii Tysiąclecia (skrót: BT). Odstąpienie w tej książce od tekstu Biblii Paulistów podyktowane jest bezbłędnym tłumaczeniem przez BT i wszystkie tłumaczenia pol­skie hebrajskiego terminu sar - „przełożony, przywódca, wódz, książę" - w tym przypadku „książę" - który to tytuł wszedł w Tradycję żydowską i chrześcijańską. Wystarczy przytoczyć słowa modlitwy papieża Leona XIII, odmawianej w caiym Kościele: „A ty, Książę wojska nie­bieskiego, szatana i inne złe duchy, które krążą po świecie, mocą Bożą strąć do piekła" (por. przedstawienie się anioła słowami:„Jestem wodzem wojska Pana" Joz 5, 14). Ten sam tytuł sar występuje czterokrotnie w: Dn 10,20-21; 11, 1; 12, l, dlatego wersety te są przytoczone po­niżej według BT